Қылмыстық заң Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Республика Парламенті қабылдаған құқылық акті болып табылады. Қылмыстык заңның міндеттері
Қылмыстық құқық бұз-ты тікелей об-сі
жүктеу/скачать 43,05 Kb.
|
Уголовка Семинары
- Бұл бет үшін навигация:
- Негізгі тікелей об
- Қосымша тікелей об дегеніміз
- Факультативтік тікелей
- Себепті байланыс
- суб-ң белгілері
| Қылмыстық құқық бұз-ты тікелей об-сі деп қылмыстық заң қорғайтын нақты қатынастарға бір немесе бірнеше қылмыстық құқық бұз-дың тура немесе іткелей бағытталуын айтамыз. Мысалы, Қылмыстық к-те көрсетілген бұзақылық қоғамдық тәртіпті бұзуға бағытталған.
Негізгі тікелей об деп бұл қоғамдық мүддені қорғау үшін қылмыстық заң нормасы шығарылатын және осы басты белгісі б-ша Қылмыстық к-тің тиісті тарауына орналастыруға негіз болатын об айтамыз. Мысалы қарақшылықтығ негізгі тікелей об-бөтен біреудің мүлкі. Қосымша тікелей об дегеніміз қылмыстық заң б-ша қорғалып, негізгі об-ге зиян келтірілгенде немесе зиян келтіру қаупі болғанда жол-жөнекей оған да қаупі туатын , тағдыры негізгі тікелей об-мен байланысты об-ні айтамыз. Мысалы қызмет өкілеттігін теріс пайдаланып, қиянат жасауды алайық 361-бап. Факультативтік тікелей объект деп қылм құқ бұз жасалған кезде зиян келтірілу қаупі туатын, бірақ қылм құқ бұз құрамының негізгі элементіне жатпайтын, қылмыстық заңмен қорғалатын қоғамдық қатынастарды айтамыз. Мысалы бұзақылықтың негізгі тікелей об-сі – қоғамдық тәртіп. Бірақ та бұзақылық әрекеті көп жағдайларда қоғамдық тәртіпті бұзумен қатар, қоғамды қадірлемейтін көріністерге, сонымен бірге қоғам мүшелеріне, оның меншігіне, жеке басқа қарсы әрекеттермен де ұштасады. Бұл қылм құқық бұз-ң факультативті белгілеріне жатады. Қайсібір қылмыстық құқық бұз-р белгілі бір уақытта, белгілі бір жағдайда немесе белгілі бір тәсілмен, құралмен жүзеге асырылады. Мұндай жағдайларда қылмыстық құқық бұз-ң объективтік жағынан осы факультативтік белгілері арқылы іс – әрекеттің қоғамға қауіптілігіне елеулі әсер етуі мүмкін. Сол себепті заң шығарушы оның әрқайсысын белгілі бір нақты қылмыстық құқық бұзушылық құрамының негізгі белгісі етіп көрсетуі мүмкін. Қылм. Құқ бұз-ң объективтік жағы қылмыстық құқық бұзушылықты істеген адамның мінез-құлқының сыртқы көрінісін білдіреді. 2014ж қабылданған жаңа Қылмыстық заңға сәйкес (10 бап) ондай мінез-құлық біріншіден қоғамқа қауіпті, екіншіден қылмыстық заңға қайшы болуы керек. Қылмыстық құқық бұзушылықтың объективтік жағы a) Қоғамға қауіпті b) Іс-әрекет c) Қылмыстық құқық бұз-ң істелген орны, уақыты d) Қылмыстық құқық бұзушылық жасаудың тәсілі e) Себепті байланыс - Қылмыстық құқықтағы зиян қылмыстың объективтік жағының белгісі болып табылатын «қоғамға қауіпті зардап» деген ұғымды білдіреді. Қогамга кауіпті іс-әрекет пен одан туындайтын зардаптың арасын байланыстыратын белгіні себепті байланыс деп атайды. Сонымен, когамга кауіпті іс-әрекет, кылмыстык зардап, себепті байланыс кылмыстык кұкык бұзушылықтың объективті жагының белгілері болып табылады. f) Қылмыстық құқық бұз жасалу жағдайы g) Қылмыс құқық бұзушылық істеудегі қолданылған құралдар мен қару-жарақтар h) Қылмыстық құқық бұзушылықтың істелген орны уақыты i) Қоғамға қауіпті зардап Қылмыстық құқық бұзушылықтың объективтік жағының маңызы біріншіден, оның белгілерін дәлме-дәл анықтау арқылы істелген қоғамға қауіпті іс-әрекетті дұрыс саралаудың негізі болып табылады. Екіншіден, объективтік жағының белгілері арқылы өзара жақын, ұқсас қылмыстық құқық бұз-ды бір-бірінен ажыратуға мүмкіндік туады. Осыған байланысты қылмыстық құқық бұзушылық объективтік жағы қылмыс құрамының ішіндегі ең маңызды элементтері қатарына жатады. Қылмыстық құқық бұзушылық суб-сі болып қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған және заңға сәйкес сол үшін қылмыстық жауаптылықты көтеруге қабілетті адам танылады. Қылмыстық к-ң 7,8,9 – баптарының талаптарына сай ҚР Қылмыстық к-ң күші ҚР азаматтарына, ҚР аумағындағы азаматтығы жоқ адамдарға, сондай-ақ шетелдіктерге қолданылады. Қылмыстық құқық бұзушылық үшін жауаптылыққа тек қана – азамат тартылады. Заттар, жануарлар дүниесі, табиғат күштері келтірген зиян үшін олар қылмыстық құқық бұзушылық үшін жауапқа тартылмайды, яғни бұл аталғандар қылмыстық құқық бұзушылықтың субъектісі болып танылмайды. Сондай-ақ заңды тұлғалар – мекеме, ұйым, кәсіпорын және басқа да заңды ұйымдар қылмыстық құық бұзушылықтың субъектісі болып танылмайды. Қайсыбір кәсіпорын, мекеме, ұйымда еңбек қорғау ережелерінің елеулі бұзылуы үшін жауаптылыққа мекеме, ұйым, кәсіпорын емес, сол еңбек қорғау ережелерін кінәлі түрде бұзған лауазымды адам, егер соның салдарынан адамдар қайғылы жағдайда ұшыраса жауаптылыққа тартылады. Керісінше, қоғамға қауіпті іс-әрекет істеген кезде есі дұрыс емес күйде, өзінің іс-әрекеті жөнінде өзіне есеп бере алмайтын, өз әрекетін басқара алмайтын адам қылмыстық құқық бұ-қ субъектісі бола алмайды. Қылмыстық құық бұзушылықты суб-ң белгілері жүктеу/скачать 43,05 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|