| 3-жаттығу. Үстеудің мағыналық, морфологиялық ерекшелігін, синтаксистік қызметін талдаңыздар, сөйлемдегі орнына, тіркескен сөзіне назар аударыңыздар.
Орнымнан шұғыл тұрдым. Әрқашан да осылай, ешкім сенбейді маған. Кеше жауабын берем деп уәде еткен едім. Жолшыбай соғамын. Қадиша киініп те үлгерген, қайтуға әзір тұр екен. Ертең, бүрсігүні не бітіресіз. Міне, бүгін келді. Зорға шыдап, қиналып жатқан адамның кейпі бар. «Кейін-кейін» деп қабылдамайды. Манадан бері неге айтпадың? Бұл – әншейін айтылған сөз. Мен балаша сақ-сақ күлдім. Қасына қайта отырғызды. Кетуге әзір тұр екен. Балаша жоғары көтеріп алдым. Ыза кернеп зорға тұрдым (З.Ш.).
4-жаттығу. Мәтіндегі үстеудің пысықтауыш қызметіндегі көсемшеден, зат есімнен айырмасын табыңыздар.
Бұл бағана кеште Құнанбайдың қасында тұрған қаба сақал, қара Қамысбай еді...
Бұрын ондай сөздеріне Абай араласып та, тыңдап та көрмеген. Бүгін бірінші рет әдейі алғызып отыр. Абай мен Жиреншенің бүгін бұл бәленің үстінен шығамыз деген ойы жоқ болатын... Таңертең Абайды ертіп кеткен Жиреншенің қайда екенін Ұлжан білмеп еді... Сондай шеше әңгімелеріне бар бейілін беріп жүрген күндердің бірінде бұл үйге бөгде қонақ келіп қонды. Бірі – қартаң, бірі – жас қонақ. Жасын Абай біледі. Таныған жерде қуанып кетті. Ол – былтыр жайлауда келіп, осы үйде үш күндей жатып, «Қозы Көрпеш-Баян сұлуды» жырлап берген Байкөкше деген жыршы. Қасындағы қартаң кісіні Абай өзі білмегенмен, шешесі әбден таниды екен... (М.Ә.).
Достарыңызбен бөлісу: |
