Жұмыс кестесінің беті бойынша орын ауыстыру. Жұмыс парағымен бойынша жылжу

• 
  Керек парақты екпінді ету үшін сол парақтың белгішесін басу керек;
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, солға оңға жылжу үшін жүгіртпе нұсқаушыны пайдалану керек.
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, срлға оңға жылжу үшін(«PageUp» «PageDown»т.б.)ауысу пернелерін пайдалану.
  
• 
  Нақты орынға өту үшін Правка менюінен Перейти командасын таңдаймыз
  
• 
  Перехот сұхбат терезесіне Выделить пернесін нақты бір элементтерді (жазбалар формулалар т.б.) іздеу үшін қолданады.
  

2) Microsoft Excel программасын іске қосу жолдарын ата.

3) Microsoft Excel терезесін қандай элементтерден тұрады

4) Microsoft Excel программасында неше жол, неше баған бар

Ехcеl-дің обьектілерімен өңделген ХІs кеңейтілуі түрінде берілген файл оның құжаты болып табылады. Ехcеl де құрылған файл жұмыс кітабы болып табылады. Әр файыл 1ден 255 дейін жұмыс парағы деп аталатын электрондық кестеден тұрады. Әр парақ 65 536 қатардан ж\е 256 бағаннан тұрады. Қатарлар бүтін сандармен нөмірленеді,ал бағандар латын алфавитінің А,В,...,АА,ВВ әріптерімен белгіленеді. Баған мен жолдың қиылысында ұяшық-деп аталатын кестенің негізгі элементі орналасады. Курсор тұрған екпінді ұяшыққа сандар мен мәтін енгізуге болады. Ұяшықтың адресі н\е кординатасы бағанның аты мен қатардың нөмірі арқылы анықталады. Мысалы АІ,С20.

• 
  Керек парақты екпінді ету үшін сол парақтың белгішесін басу керек;
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, солға оңға жылжу үшін жүгіртпе нұсқаушыны пайдалану керек.
  
• 
  Жұмыс парағымен жоғары төмен, срлға оңға жылжу үшін(«PageUp» «PageDown»т.б.)ауысу пернелерін пайдалану.
  
• 
  Нақты орынға өту үшін Правка менюінен Перейти командасын таңдаймыз
  
• 
  Перехот сұхбат терезесіне Выделить пернесін нақты бір элементтерді (жазбалар формулалар т.б.) іздеу үшін қолданады.
  

Кестенің қажетті бетіне ауысудың екі жолы бар:

1) Терезенің төменгі жағындағы кестенің таңбасына шерту арқылы.

2) «F5» пернесін басып, Переход терезесіндегі Ссылка ұяшықтың координаталарын енгізіп, Ок бастырмасын шерту керек.

Кестеге жұмыс беттерін қосу үшін Вставка Лист командасын орындау қажет.

Кесте бетінің таңбасының атын өзгерту
Үнсіз келісім бойынша жұмыс беттерінің таңбаларына «Лист1», «Лист2» т.б. меншіктелген. Сол парақтағы ат қою дұрыс. Ол үшін мына әрекеттерді орындаймыз.

1) Қандайда бір парақтың таңбасында мауыстың оң жағын шертіңдер

2) Переименавать командасын таңдағанда сонда ол қара түспен ерекшеленеді. Жаңа ат енгізу қажет.

Бағанның енін және жолдың биіктігін өзгерту.
Кестенің ұяшығына мәтін енгізгенде көбінесе мәтін ұяшық шекарасына сыймай қалады. Бағаның енін мауыстың көмегімен өзгертуге болады. Н\е Формат-Строка(Столбец)-Ширина командасын таңдау керек Жұмыс кестесінің беті бойы бойынша орын ауыстыру. Кестенің жұмыс беттерінің ауыстырылуы. Кесте бетінің таңбасының атын өзгерту. Бағаның енін ж\е жолдың биіктігін өзгерту.

Электрондық кестелер

1980 жылы кестелік процессорлардың пайда болуы кестелік құжаттарды компьютердің көмегімен өңдеуге мүмкіндік туғызды.

ЭК-дегі мынадай типті деректерді енгізуге болады: мәтіндік, сандық, формулалық (туынды ақпаратты есептеу үшін), датасын және уақытын көрсететін болуы мүмкін.

Мәтіндік жазбалар әріптердің, сандардың және арнайы символдардың, қандай да болса тізбегі. Егер бірінші символ тырнақша, апостроф, бос орын немесе цифрлар кезектесіп келсе, онда мәтін ретінде қабылданады.

Сандық деректер- бұл цифрдан , «+», немесе «-» белгілерінен немесе ондық үтірден басталуы мүмкін.

Дата мен уақыт символдарымен жұмыс істегенде ғасыр басынан бастап енгізілген күнге дейінгі күн сайын анықтайтын реттік нөмір түрленеді.

Электрондық кесте ұяшықтарына деректерді ғана емес, құрамдас функцияларды және формулаларды да енгізуге болады.

Электрондық кестедегі формула деп есептеу үшін қолданылатын кәдімгі математикалық өрнектерді айтады. Формула математикалық, статистикалық, қаржылық, логикалық және басқа болып бөлінеді.

Кестелік процессорды іске қосу

Кестенің жаңа жұмыс бетін құру

Алдын ала құрылған жұмыс кітабын ашу

Деректерді енгізу

Деректерді редакциялау

Енгізілген обьектілермен жұмыс істеу

Кестені пішімдеу

Құжатты сақтау

Құжатты басу

2) Microsoft Excel программасын іске қосу жолдарын ата.

3) Microsoft Excel терезесін қандай элементтерден тұрады

4) Microsoft Excel программасында неше жол, неше баған бар

5)Жұмыс парағының бет бойынша қандай пернелер арқылы орын ауыстырамыз

6)Кестенің жұмыс беттері бойынша қандай жолдармен орын ауыстырамыз

7)Кесте бетінің таңбасының атын қалай ауыстырамыз

8)Бағаның ені мен биіктігін өзгерту қандай жолдармен жүзеге асады

пәнге деген қызығушылығын арттыру.

б) сабақ сұрау

в) бағалау

г) жаңа сабақ

д) бекіту

е) үйге тапсырма

ж) қорытынды

Қоңырау оғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын.

Қоңырау соғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын. Кезекшіден оқушыларды түгелдеп журналға белгілеп алып үй тапсырмасын бірнеше сұрақтар қою арқылы сұраймын.

Ms Excel -де кез келген формуланың «=» белгісінен басталатынын білеміз. Мысалы, сіздің оқу кестеңізде әрбір қызметкердің үш айға қанша сыйақы алатынын есептеу керек. Ол үшін Е3 ұяшығына =В3+С3+D3 формуласын енгіземіз, әйтпесе Excel-дегі дайын формуланы қолданса да болады. Мұндай ұзын формуланың орнына =СУММ (В3:Д3) формуласын енгізсе болғаны.

Қорытылып шығатын формулаларды енгізу үшін Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін қолдануға болады. Ол функцияны енгізіп қана қоймай, күрделі есептеулерді де орындайды.

• 
  формула енгізетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Функция менюіндегі Қою немесе батырмасының көмегімен Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін шақыру.
  
• 
  Функция шебері диалогтік терезесіндегі Категория өрісінде функцияның типін, содан кейін функция тізімінде Функцияны таңдау керек;
  
• 
  ОК батырмасын шертіңіз.
  

• 
  мәліметтері көшірілетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету (Правка) менюіндегі Көшіру (Копировать) командасын шақыру.
  
• 
  Мәлімет қойылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Вставить (Қою) командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға көшіріледі.
  

• 
  мәліметтердің орны ауыстырылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қиып алу (Вырезать) командасын шақыру.
  
• 
  Бөлік қойылатын ұяшықтың сол жақ жоғарғы аймағын белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қою командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға қойылады.
  

1. 
   Excel – дің қызметі қандай?
   
2. 
   Excel қызметінің негізгі категорияларын айтып беріңіз.
   
3. 
   Excel ұяшықтарындағы мәліметтердің орнын ауыстыру және оларды көшіру операциялары қалай ерекшеленеді?
   

пәнге деген қызығушылығын арттыру.

б) сабақ сұрау

в) бағалау

г) жаңа сабақ

д) бекіту

е) үйге тапсырма

ж) қорытынды

Қоңырау оғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын.

Қоңырау соғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын. Кезекшіден оқушыларды түгелдеп журналға белгілеп алып үй тапсырмасын бірнеше сұрақтар қою арқылы сұраймын.

Ms Excel -де кез келген формуланың «=» белгісінен басталатынын білеміз. Мысалы, сіздің оқу кестеңізде әрбір қызметкердің үш айға қанша сыйақы алатынын есептеу керек. Ол үшін Е3 ұяшығына =В3+С3+D3 формуласын енгіземіз, әйтпесе Excel-дегі дайын формуланы қолданса да болады. Мұндай ұзын формуланың орнына =СУММ (В3:Д3) формуласын енгізсе болғаны.

Қорытылып шығатын формулаларды енгізу үшін Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін қолдануға болады. Ол функцияны енгізіп қана қоймай, күрделі есептеулерді де орындайды.

• 
  формула енгізетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Функция менюіндегі Қою немесе батырмасының көмегімен Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін шақыру.
  
• 
  Функция шебері диалогтік терезесіндегі Категория өрісінде функцияның типін, содан кейін функция тізімінде Функцияны таңдау керек;
  
• 
  ОК батырмасын шертіңіз.
  

• 
  мәліметтері көшірілетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету (Правка) менюіндегі Көшіру (Копировать) командасын шақыру.
  
• 
  Мәлімет қойылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Вставить (Қою) командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға көшіріледі.
  

• 
  мәліметтердің орны ауыстырылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қиып алу (Вырезать) командасын шақыру.
  
• 
  Бөлік қойылатын ұяшықтың сол жақ жоғарғы аймағын белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қою командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға қойылады.
  

4. 
   Excel – дің қызметі қандай?
   
5. 
   Excel қызметінің негізгі категорияларын айтып беріңіз.
   
6. 
   Excel ұяшықтарындағы мәліметтердің орнын ауыстыру және оларды көшіру операциялары қалай ерекшеленеді?
   

пәнге деген қызығушылығын арттыру.

б) сабақ сұрау

в) бағалау

г) жаңа сабақ

д) бекіту

е) үйге тапсырма

ж) қорытынды

Қоңырау оғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын.

Қоңырау соғылып сабақ басталған соң балаларды ұйымдастыра отырып сабақты бастаймын. Кезекшіден оқушыларды түгелдеп журналға белгілеп алып үй тапсырмасын бірнеше сұрақтар қою арқылы сұраймын.

Ms Excel -де кез келген формуланың «=» белгісінен басталатынын білеміз. Мысалы, сіздің оқу кестеңізде әрбір қызметкердің үш айға қанша сыйақы алатынын есептеу керек. Ол үшін Е3 ұяшығына =В3+С3+D3 формуласын енгіземіз, әйтпесе Excel-дегі дайын формуланы қолданса да болады. Мұндай ұзын формуланың орнына =СУММ (В3:Д3) формуласын енгізсе болғаны.

Қорытылып шығатын формулаларды енгізу үшін Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін қолдануға болады. Ол функцияны енгізіп қана қоймай, күрделі есептеулерді де орындайды.

• 
  формула енгізетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Функция менюіндегі Қою немесе батырмасының көмегімен Функция шебері (Мастер функции) диалогтік терезесін шақыру.
  
• 
  Функция шебері диалогтік терезесіндегі Категория өрісінде функцияның типін, содан кейін функция тізімінде Функцияны таңдау керек;
  
• 
  ОК батырмасын шертіңіз.
  

• 
  мәліметтері көшірілетін ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету (Правка) менюіндегі Көшіру (Копировать) командасын шақыру.
  
• 
  Мәлімет қойылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Вставить (Қою) командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға көшіріледі.
  

• 
  мәліметтердің орны ауыстырылатын ұяшықты белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қиып алу (Вырезать) командасын шақыру.
  
• 
  Бөлік қойылатын ұяшықтың сол жақ жоғарғы аймағын белгілеу;
  
• 
  Түзету менюіндегі Қою командасын шақыру.
  
• 
  Буфердегі бөлік көрсетілген орынға қойылады.
  

7. 
   Excel – дің қызметі қандай?
   
8. 
   Excel қызметінің негізгі категорияларын айтып беріңіз.
   
9. 
   Excel ұяшықтарындағы мәліметтердің орнын ауыстыру және оларды көшіру операциялары қалай ерекшеленеді?
   

1. 
   Мәтін мен сан енгізудің қандай ерекшеліктері бар?
   
2. 
   Ұяшықтарға енгізілген деректерді тігінен орналастыру үшін не істейміз?
   
3. 
   Деректерді сақтау және қорғау үшін қандай амалдар орындаймыз?
   
4. 
   Формула қандай символмен басталады?
   
5. 
   Автосумма деген не?
   
6. 
   Жұмыс кестесін автоматты түрде форматтау үшін қандай команда қолданамыз?
   
7. 
   Кесте шекараларын жиектеу үшін қай менюді қолданамыз?
   
8. 
   Кестені баспаға шығару жолдарын ата.
   

Диаграммамен жұмыс істеу.

Диаграмма – мәліметтерді көрнекі түрде бейнелеудің бір тәсілі. Ол кесте

ішінде орналасқан сандық мәндерді диаграмма немесе график түрінде көрсетеді. Кітап бетіндегі кестелерге оларды салыстыру, талдау қиынға түседі. Диаграммадағы мәліметтер оның типіне қарай нүкте, сызық, сектор және басқа да элементтер арқылы көрсетіледі.

Диаграмманың типі диаграмма құруға арналған мәліметтерге байланысты таңдалады. Диаграмманың типтерін және олардың қолданылуларын қарастырайық..

• 
  Гистограммаларды бір немесе бірнеше мәліметтер жиынындағы мәндерді салыстыру кезінде қолдану ыңғайлы.
  
• 
  Сызықтық диаграммалар өстері басқа бағытта орналасқан диаграммалар. Гистограммалардан айырмашылығы мұнда катигориялар өсі вертикаль, ал мәндер өсі горизонталь бағытта орналасқан.
  
• 
  Дөңгелек диаграммалар бүтін нәрсенің оның бөліктерге бөлінуін көрсетеді. Бұл бүтін диаграммада әр бөлік бүтіннің қандай бөлігін құрайтыны анық көрінеді.
  
• 
  Нүктелік диаграммалар статистикада кеңінен қолданылады. Бұл диаграммада мәліметтердің бір – бірінен алшақ орналасуын, сондай – ақ бірнеше мәлімет жиындары аралығындағы реттеуді көрнекі түрде көрсете аламыз.
  
• 
  Аймақты диаграммалар графиктер тәрізді болады. Бұл диаграммалар бірқатар уақыт аралықтарындағы мәліметтердің өзгеруін көрсетеді. Аймақты диаграммалар дөңгелек диаграммалар сияқты бүтіннің қандай бөліктерден тұратынын көрсете алады.
  
• 
  Сақиналы диаграммалар – дөңгелек диаграмманың бір түрі. Бұл диаграммада да бүтін мен оның бөліктерінің байланысын көрсетеді. Сақиналы диаграмманың дөңгелек диаграммадан айырмашылығы мұнда әр түрлі мәліметтерді көрсету мүмкіндігі бар.
  
• 
  Күлтелік диаграммалар. Арнайы бір жағдайларда болмаса қолдануға ыңғайсыз. Бұл диаграммалр бір мезгілде әртүрлі мәліметтер тізбегінің, сондай-ақ әрбір тізбектер мен барлық тізбектер арақатынасын бейнелей алады.
  
• 
  Беткейлік диаграммалар. Бірнеше айырмалардың өзара байланысын немесе өте көлемді мәліметтерді көрнекі түрде көрсетуде қолданылады.
  
• 
  Көпіршікті диаграммалар. Жазықтықта үш мәннен тұратын жиынды көрсетеді. Алғашқы екі шама көпіршіктің орналасқан нүктесін анықтайды. Бұл жағдайда ол нүктелік диаграммаға ұқсайды. Үшінші шама көпіршіктің көлемін көрсетеді.
  
• 
  Биржалық диаграммалар. Үш шамадан тұратын мәліметтер жиынын көрсетеді. (ең жоғарғы курс, ең төменгі курс және курстың жабылуы).
  
• 
  Цилиндрлік, конустық, пирамидалық диаграммалар – аталған геометриялық денелер түріне сәйкес келетін бағаналы гистограммалар болып табылады.
  

Диаграмманы бір бет ішінде басқа орынға жылжыту үшін диаграмма аймағында тышқанды бір рет шертіп белгілеп алып, тышқанның немесе пернелердің көмегімен қажетті орынға жеткіземіз. Ал диаграмманы басқа бетке жылжыту үшін алмастыру буферін қолданамыз, ол үшін:

1. 
   Диаграмманы белгілейміз.
   
2. 
   Буферге алу үшін Қиып алу (Вырезать) батырмасын шертеміз.
   
3. 
   Диаграмманы орналастыруға қажетті беттің жарлықшасында тышқанды шертеміз.
   
4. 
   Көрсеткішті диаграмманың сол жақ жоғарғы бұрышы тұратын орынға орналстырамыз да, Енгізу (Вставить) батырмасын шертеміз.
   

Диаграммаға өзгерістер енгізу үшін қажетті аймақта тышқанды екі рет шертіп ашылған сұхбат терезесінде тиісті өзгертулерді жасаймыз.

Диаграмма құрылғаннан кейін, оның типін және басқа да элементтерін өзгерту мүмкіндігі бар.

Белгіленген аймақтың ішінде тышқанның оң батырмасын шертіп жанама менюді ашамыз. (4-9 сурет) осы жанама меню командаларының көмегімен диаграмманың типін, өстердің белгілерін түстерді т.б өзгертуге болады. Жанама менюден Диаграмманың типі (Тип диаграммы ) командасын таңдаңыз. Экранда диаграмманың типі көрсетілген сұхбат терезе ашылады. Қажетті диаграмманың тышқанды екі рет шертетін болсақ, диаграмма типі өзгереді.

Диаграмманы баспаға шығару.

Диаграмманы баспаға шығару, кітап беттерін баспаға шығарғанға ұқсас. Диаграмманы баспаға шығармас бұрын алдын ала көру режимін пайдаланған дұрыс. Диаграмманы қағазға шығарудың мына екі вариантының бірін таңдау мүмкіндігі бар.

• 
  Диаграмманы кітап бетінің бір бөлігі етіп шығару немесе
  
• 
  Екі параққа шығару
  

Баспаға шығару кезінде мүмкіндігінше диаграмманың өлшемін стандартты параққа лайық күйге келтірген жөн. Ол үшін:

1. 
   Саймандар тақтасындағы алдын ала көру батырмасында тышқанды шертеміз.
   
2. 
   Парақ (страница) батырмасында тышқанды шерткенде пайда болған сұхбат терезесінің диаграмма ішкі бетін ашамыз.
   
3. 
   Барлық парақты пайдалану (использовать всю страницу) ауыстырғышын қосамыз да, ОК батырмасында тышқанды шертеміз .
   
4. 
   Егер алынған нәтиже қанағаттанарлықтай болса, баспа (печать) батырмасын, одан кейін ашылған сұхбат терезесінде ОК батырмасын шертеміз. Нәтиже қанағаттандырмаған жағдайда өз қалауымызша парақ параметрлерін тағайындаймыз.
   

1. 
   Жаңа сабаққа практикалық жұмыстар.
   

1. Диаграмма деген не?

2. Диаграмманың қандай түрлері бар?

3. Горизонталь және вертикаль осьтер не үшін берілген?

4. Диаграмма қандай элементтерден тұрады?

5. аңыз деген не?

6. Диаграмма тұрғызу қандай жолдармен жүзеге асырылады?

V. Үйге тапсырма беру. Диаграммаларды салу

VI. Оқушыларды бағалау.

Сабақтың тақырыбы: Компьютерлік байланыстың негізгі түрлері, жергілікті желі. Интернетте ақпаратты іздеу.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға компьютерлік желінің түрлері:жергілікті желі, Интернет желісі туралы түсінік беру. Байланыс хаттамалары мен желіде жұмыс істеуге арналған жаңа ақпараттық технологиялармен таныстыру;

Дамытушылық: Компьютерлік желілер туралы түсінік бере отырып, оқушылардың информатика пәнінен алған білімдерін толықтыру.

Сабақтың түрі: теориялық сабақ

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру

2.Үй тапсырмасын тексеру

3.Жаңа сабақты түсіндіру

4.Сабақты бектіу

5.Үйге тапсырма
Жаңа сабақты түсіндіру

Компьютерлік желінің негізгі түрлері

Компьютердің жүйелік блогында ішкі, сыртқы құрылғылармен байланыс жасауға арналған арнайы тарақша қосқыш түріндегі порттар бар. Олар тізбекті және параллель қосылатын болып екіге бөлінеді. Осы порттар арқылы әр түрлі құрылғылар арасында ақпараттарды тасымалдауға болады. Егер екні немесе одан да көп компьютерлерді порттары арқылы байланыстыратын болсақ бұл компьютерлердің арасында ақпарат алмасу жұмысын жүргізуге мүмкіндік туады. Осылай байланыстырылған компьютерлер тобы компьютерлік желі құрады.

Жергілікті желіден кейінгі орынды масштабы бойынша корпоративті есептеуіш желілер алады. Бұл желілерді ірі мекемелерді, банктер мен олардың филиалдары, сақтандыру компаниялары, бұқаралық ақпарат құралдары құрады.

Егер желі елдегі аймақтық масштабтағы компьютерлерді біріктіретін болса, аймақтық есептеуіш желісі деп атайды. Мұндай желіде байланыс желісі ретінде телефон байланысы, телефон тораптары немесе сымсыз байланыс серігі қолданылады.

Егер қашықтағы компьютерлерді байланыстыру үшін телефон желісі қолданылса, модем қажет болады.

Модем арқылы көптеген дербес пайдаланушылар аймақтық және коммерциялық желілерге, Интернетке қосылады. Сондай – электрондық поштаны пайдаланады, конференцияларға қатыса алады.

Үлкен қашықтықты және пайдаланушыларды молынан қамтитын есептеуіш желілер телекоммуникациялық есептеуіш желілері деп аталады. Телекоммуникациялық желілер – ақпарат алмасу және оны өңдеуді бөлісу желісі, ол өзара байланысқан жергілікті желілерден құралады. Мұндай масштабтағы желілер аппаратттық, ақпараттық, программалық сияқты қоғамдық ресуростарды ұжымдаса пайдалану мақсатында құрылады. Телекоммуникациялық желіні пайдаланушыларының өздерінің қай жерде орналасқанына қарамастан ақпаратты жедел түрде кез келген қашықтыққа жіберуге, сонымен қатар желіден қажет мәліметті дер кезінде алуға мүмкіндігі бар.

Интернет – (ағылшынша Internet – желіаралық байланыс) бүкіл жер шары бойынша ақпарат ағынын таратуды қамтамасыз ететін желілер жиынтығы.

Әр түрлі масштабтағы желілердің өзара біріктірілуі мүмкін. Мысалы, кабельмен жалғастырылған мекемедегі жергілікті желі аймақтық желіге, ал әр түрлі аймақтық желілер телефон джелісі арқылы байланыстырылуы мүмкін. Үлкен қашықтықта желіаралық байланыс орнату қажет болғанда кабельдік желілерді пайдалануға болмайды.Мұндай жағдайда телекоммуникация каналдары:телефон, радио, релелік байланыс, талшықты – оптикалық байланыс, ғарыштық жасанды серіктері арқылы байланыс т.б. қолданылады.

Әр түрлі желілерді түйістіру шлюз деп аталатын арнайы компьютерлер немесе программалар арқылы қамтамасыз етіледі. Шлюздер бір желіден қабылданғандеректер форматын басқа желідегі деректер форматына түрлендіреді. Әр түрлі масштабтағы желілерді біріктіру нәтижесінде қалалар, елдер және континенттер арасында өзара ақпарат алмасу мүмкіндігі беріледі. Қорғану қызметін атқаратын шлюздік компьютерлер бранмауэрлер деп аталады. Ауқымды желі немесе Интернет – адамзаттың ақпараттық технология саласындағы жеткен жетістіктерінің бірі.

Интернет желісін алғашқы дүниеге келтіруге себеп болған 70 – жылдар басында АҚШ қорғаныс инистрлігінің APRANET компьютерлік жүйесі болып саналады. 1973ж. APRANET Англия мен Норвегия мемлекеттеріне байланыс орнатып әлемдік кеңістікке шықты. Интернеттің кеңінен таралуына себеп 1982 жылы пайда болған ТСР/ІР хаттамася (протоколы) болды.