Инновациялық технологияларды қолдану арқылы сыни тұрғыдан ойлауға үйрету

Өзге ұлт өкілдеріне қазақ тілін үйрету қазіргі таңның басты мәселесі. Сабақта бұл мәселені шешу жолдарының бірі- әр түрлі әдіс- тәсілдерді тиімді қолдана отырып, жаңа технологияларды енгізу.Қазіргі кезде технологиялардың түрлері өте көп. Өзге ұлт өкілдеріне қазақ тілін үйрену, лексикалық және грамматикалық тақырыптарды меңгеру күрделі жұмыс. Сондықтан басқа ұлтқа қазақ тілін оқыту, ауызекі сөйлеуге үйрету қиын да, қызық жұмыс. Грамматикалық материалдарды және лексикалық тақырыптарды оқытуда тірек сызбалардың қолданылуы тілді дамытуға, сөздік қорды молайтуға, бір- бірімен қарым- қатынас жасауға (сөйлеу, айту, жазу, оқу), ойлау қабілетін дамытуға, ойын қазақша жеткізе білуге үйретеді. Бүгінгі таңда әрбір жаңашыл ұстаз үшін, оқу және жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау әдісі кез келген стратегияларға құнды, әрі бағалы. Бұл стратегиялар тіл үйренушілердің қызығушылығын арттырады. Сұрақ қою, ой шақыру, білемін, үйренгім келеді, білгім келеді, Венн диаграммасы, пікірталас , болжау, топтастыру, салыстыру стратегиясы, джигсо әдісі т.б, стратегиялар мен әдістерді қолдану тыңдаушылардың мотивациясын оятып, ынталандыра түсері сөзсіз және де бұл стратегиялар тіл үйренушілердің қөзқарасын, түсінігін дамыта түседі, жалықтырмайды.

Сыни тұрғыдан ойлауды үйрету барысында көптеген сайттарға жүгінеміз. Сабақта жаңа тақырыпты түсіндіру барысында презентациялық материал ретінде, тақырыпты қорытындылау барысында тәжірибелік тапсырма ретінде немесе өткен тақырыптарды қайталау барысында қызықты көрнекті материалдарды қолданамыз. Сол сияқты тіл үйренушілердің ойлануына және қызығушылық қабілеттерін арттыру мақсатында ықпал ететін технологиялар жеткілікті. Соның бірі RWCT бағдарламасы – ағылшын тілінен аударғанда “Сын тұрғысынан ойлау үшін оқу мен жазу” дегенді білдіреді. Бұл бағдарлама оқытудың 60 түрлі стратегияларынан, әдістерінен тұрады. Мақсаты – шығармашылық ойлауды, сын тұрғысынан ойлауды дамыту болып табылады (2 - слайд).

Жоғарыда аталған стратегиялар мен әдіс-тәсілдерден мысал келтіретін болсақ (3-слайд):

Менің ойымша, .............................. (өз ойы)

Себебі ............................................ (дәлелдейді)

Мысалы, ...................................... (мысал келтіру)

Осыған сүйене отырып, ........................ (ойын қорытындылау)

(5-слайд).

2.ДЖИГСО әдісі – ұжымдық оқыту әдісі. Мақсаты – жалпы мәселені ұжымда талқылау. Тапсырма: суретке қарап, ерлі-зайыптылардың отау тіккеннен бері тұрған баспаналары және армандаған үйі туралы айтып беріңіз. Үйдегі бөлмелерді өз қалауларыңыз бойынша сипаттаңыз. Әр тыңдаушы өз ойын айтады. Ұжым болып айырмашылықтары неде екендігін айқындайды .

(6-слайд).

3.«Ментальды карта» әдісі. Бейнежазбаны көріп отырған кезде қажетті сөздерді  (сурет атауларын) дәптерлеріне жазып отыру тапсырылады. Тапсырма: ментальды карта  дайындап, сол арқылы өз ұғынғандарын ортаға салу. (Қазақстан туралы бейнежазба ұсынылады).
(7-слайд).
4.RAFT стратегиясы – тыңдаушы қандайда бір объектіні алып, сол рольге еніп өз ойын жазады. Бұл стратегияны қолдануда тыңдаушы сол зат туралы ойын ауызша түрде хабарлайды. Мысалы: домбыра. Менің күмбірлеген қоңыр үнімді ұнатпайтын қазақ жоқ. Мен әр қазақтың төрінде ілулі тұрамын. Мен адамның көңіл – күйін шектерім арқылы жеткіземін. т.с.

(тақтада бірнеше суреттер көрсетіледі).

1)сандық

3)алаша

5)құрақ көрпе

7)шашбау

8)сырға

10)тұмар
(9-слайд)

Қорытындылай келе, инновациялық технологияларды қолдану арқылы

сыни тұрғыдан ойлау келесі нәтижелерге қол жеткізеді:

1. Тіл байлығын дамытады;

2. Өз ойын жеткізуге, жан-жақты ізденуге үйретеді;

3. Шығармашылық белсенділігін арттырып, ұжымда бірігіп жұмыс істеуге тәрбиелейді.