«Интернет» ғаламторының қазақша Викепедиясында маркетингке «Маркетинг (ағылш. Marketing рынок, базар, өткізу, сауда) кәсіпорынның
жүктеу/скачать 2,9 Mb.
|
| Салық арқылы ерттеу әдістері салалардың бәсеклестігін ынталандыруға, капиталдың қорланыуна қолайлы жағдай жасауға, корапарациялардың әлеуметтік қызметін қолдауға кеңінен пайдаланылады. Осы мақсатта түрлі салық жеңілдіктерін беру қажет. Салықтық жеңілдіктер беру арқылы мемлекет өндіргіш күтшерді аймақтық орналастыруға, инфрақұрылым объектілерін салуға және тағы басқалары айтарлықтай әсер ете алады.Салықты реттеуде мемлекет тек жекелеген шщаралар жүргізіп қоймай, соынмен қатар барлық шаруашылық коньюктураға ықпал етеді. Экономикалық тоқыраудан шығу үшін мемлекет салық салдудағы жеңілдіктер беру жолымен күрделі қаржыны ынталандырып, тұтыну мен инвистицияны қолдап, тауарларға жиынтық қоғамдық сұраныстың болуы үшін қолайлы жағдайлар жасайды.
Қазіргі кезде нарық тық экономиканың белсенді қатысушылары кәсіпкерлер, іскер адамдар немесе бизнесмендер. Кәсіпкерлік туралы көзқарас мыңдаған жылдар бойы өндіргіш күштің дамуымен меншік қатынастарымен, ғылыми техникалық прогресстің және қоғамдағы өндірісті ұйымдастырудың түріне, оның шоғырлануы дәрежесіне қарай өзгеріп тұратынын атап өту қажет. Әлеуметтік экономикалық құбылыс ретінде кәсіпкерлік көптеген қоғамдық қатынастарды қамтиды. Кәсіпкерліктің тамыры дам қызметінің экономикалық жағдайларында жатыр. Кәсіпкерлік қызметтің мәні өндіріс құрал жабдықтарын шаруашылық объектісі ретінде иемденуде және табыс алу мақсатында ө ндіріс факторларын тиімді пайдалану. Кәсіпкерлік ққызметтің өркениетті дамуы үшін мемлекет тарапынан жағдай жасалуы қажет. Сондықтан да, Қазақстан Республикасында шағын тжәне орта кәсіпкерлік субъектілерінің дамуын мемлекеттік қолдауды жүзеге асырудың салық тық аспектілері деген актуалды болып табылады. Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің даму проблемалары мен оларды мемлекеттік қолдау бағыттары, оның ішінде салықтық реттеу тетіктерінің әсер ету тиімділігіне баға беру. Қойылған мақсатқа жету үшін төмендегі сұрақтар қарастырылады: 1.Қазақстанда кәсіпкерлікті дамытудың әлеуметтік экономикалық алғы шарттары; 2.Қазіргі жағдайдағы Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің даму жағдайы; 3.Кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеу тетігі ретіндегі салық жүйесінің атқаратын рөлі; 4.Бүгінгі күні Қазақстан Республикасында щағын және орта кәсіпкерлік қызметке салық салу механизмі; 5.Кәсіпкерлерден түсетін салықтық түсімдердің бюджет кірісіндегі алатын орны; 6.Шағын бизнес субъектілеріне салық салуды жетілдіру бағыттары; Жоғарыда аталған мәселелерді қарастыруда ең бірінші салықтық заңдық нормативтік актілер, содан кейін көптеген классик экономистердің , отандық ғалымдардың, экономика саласындағы қызметкерлердің ғылыми еңбектері, оқу құралдары, оқулықтары және түрлі мақалалары қолданылып отыр. Ι-Тарау.Қазақстан Республикасындағы кәсіпкерлік қызметтің даму бағыттары және оларға мемлекеттік әсер ету жүйесіндегі салықтардың ролі 1.1 Кәсіпкерлікті дамытудың әлеуметтік экономикалық алғы шарттары Кәсіпкерлік қызметке талдау жасау оның жалпы экономикалық категория ретінде ұзақ тарихы мен терең тамыры барын көрсетеді.Орта ғасырларда «кәсіпкер» деген термин ,одан да бұрынғы «антрепренер»(«антрепренер» француз сөзі «делдалдық» дегенді білдіреді екі мағынада қолданылады түрлі мереке мен музыкалық көріністі ұйымдастырушы және ірі өндірістік енмесе құрылыс жобаларын басқарушы. Көне тарих пен орта ғасыр ғалымдарында кәсіпкерлік туралы оның индустриялық кезіне дейін қалай аталатынына қарамастан ,еркше ой пікір болған.Алайда батыстың экономикалық теориясында «кәсіпкерлік» мәселелеріне назар аударуи 18 ғасырдан басталды.Оны атақты ғалымдар Р.Кантилонаның, А.Тюргоның, Ф.Кенэнің, А.Смиттің, Ж.Сэйдің есімдерімен байланыстырады. «Кәсіпкер» терминының атасы белгілі ағылшын экономисі Ричард Кантилон .Ол «кәсіпкер» деген нарық жағдайында әрекет жасаған адамды айтқан. Әлеуметтік экономикалық құбылыс ретінде кәсіпкерлік көптеген қоғадық қатынастарды қамтиды. Мұның айталық, заң құқылық, психологиялық, тарихи жақтары бар. Бірақ кәсіпкерліктің тамыры адам қызметінің экономикалық жағдайларында жатыр.Кәсіпкерлік қатынастарды қараудың алғашқыт нүктесі олардың субъектісі мен объектісін анықтау. Кәсіпкерлік субъектісіне экономикалық қызметке қатысушы түрлі мүшелер, алдымен жеке дара индивиттер, адамдар жатады. Олар бұл сапада жеке дара өндірісті ұйымдастырудан көрінеді. Мұндай кәсіпкердің жұмысы өзінің еңбек шығындарына немесе жалдамалы еңбекті қолдануға негізделеді. Соңғы жағыдайда кәсіпкер жалдаушы болады. Кәсіпкер қызметті бір топ адамдар жүргізу мүмкін, оларды байланыстырушы-міндетті шарттар мен экономикалық мүдде. Мұндай кәсіпкерліктің түрі –ұжымдық, коллективтік деп аталады. Ұжымдық кәсіпкерліктің субъектісі - әртүрлі ассоциациялар: акционерлік қоғам коопиративтер және тағы басқалар. Жеке дара кәсіпкерлерге қарағанда партнерлік бірлестіктер ірі көлемдегі мәсвелелерді шеше алады. Мемлекеттік кәсіпорындар туралы ерекше айтқан жөн. Өйткені мемлекетте кәсіпорындарының ұжымы өзінен-өзі кәсіпкерліктің субъектісі бола алмайды. Бірақ егер қайта құрылыс болып, бұрынғы ұжымның орнына жаңа, айталық арендаторлар ұйымы құрылса, онда соңғылары ұжымдық кәсіпкерліктің субъектісі болады. Осыдан келіп кәсіпкерлік қызмет түрінің ирархиясы шығады: Мемлекеттік (жоспарлы кездегіден өзгеше нарықтық экономикадағы роліне байлданысты), ұжымдық жеке дара. Кәсіпкерліктің потенциалдық мүмкіндіктерінен толық бағалау үшін олардың субъектілерін номиналды және реалды деп бөлудің маңызы ерекше. Номиналдықа кәсіпкерлік қызметімен айналысу құқығы. Нарықты экономика елдерінде әрбіреуінің бұган құқығы бар. Алайда мұны жүзеге асыру қоғам мүшесінің бәрінің қолынан келмейді. Сондықтан кәсіпкерліктің шын реалды субъектісі-бұған деген алғы шарттары бар, ең бастысы-капитарл иемдену құқысы бар. Міне осы адамдар экономиканың кәсіпкерлік септігін құрып дамытва алады. Кәсіпкерліктің объектісі – адаамның бергілі қызметі. Кәсіпкерліктің соңғы нәтижесі-өндірілген өніммен көрсетілген қызмет.Бірақ, ең бастысы-әр кәсіпкер оның өзіне тиімдісін пайдалысын ғана жасайды. Міне осы себептен кәсіпкерлердің ең басты мақсаты өз кәсіпорнының пайданы көп келтіруі немесе шығындарын барында азайту. Ал кәсікердің табысы көбіне оның істі үйымдастыруына тікелей байланысты. Ал қызметінің бастапқы кезінде кәсіпкер қатаң бәсеке жағдайында нарықтан шығып қалмас үшін өндіріс факторларын комбинациялаудың жаңа жолдарын іздейді, яғни бұл кәсіпкер ісінің ең басты мақсаты. Войти Поиск Связаться с нами Предметы — Экономика Жеке кәсіпкерлерге салық салуды жетілдірудің бағыттары Дата: 25 Ноября 2011 в 16:03 Автор: Пользователь скрыл имя Тип: курсовая работа Скачать в ZIP (133.03 Кб) Файлы: 1 файл ҚР кәсіпкерлік қызметті дамыту және мемлекеттік реттеу. 72.doc (463.50 Кб) — Открыть, Скачать Алматы облысы кәсіпкерлік, шагын және орта бизнесті дамыту мен қолдау жөніндегі комитеттіц моліметтері бойынша 3-кестеде Алматы облысы бойынша шағын және орта бизнасіндегі кәсіпкер жоне орта бизнесіндегі косіпкер жеке түлғалардың ондіріс (қызмет көрсету, жүмыс орындау) көлемі туралы мәліметтер келтірілген 2001 жылы кәсіпкер жеке түлғаларды жалпы өндірісі (қызмет көрсету, жұмыс орындау) көлемі 1499,1 млн. тенгені қүраса оның ішіндегі өнеркәсіп өндірісінің үлесі 1,79ө болды 2002 жылы бүл корсеткіш 4,22 ө құраса 2003 жылы кәсіпкер жеке түлғаларды жалпы өндірісі (қызмет көрсету,жұмыс орындау) көлемі 5910,4млн. теңгені қүрасы оның ішіндегі өнеркәсіп өндірісіндегі өндіріс көлемі 232,4 млн теңгені немесе 3,93ө қүраған соның ішіндегі басты себептердің бірі-республикадағы онеркәсіп ондірісінң шикізат өндіру бағытында басым дамығандағы яғни ондеу, кайта өндеу салаларының нашар дамығанынан отандық өдіріс ішкі және сыртқы нарыққа жоғары сапалы орі бәсекелік қабілетті онім ендіреалмауда ал ондай жоғары сапалы, бәсекелік қабілеті, сүранысқа сай өнім өндіру, суранысқа сай өнім өндіре алмауда, ал ондай жоғары сапалы, бәсекелік қабілетті, сұранысқа сай өнім өндіру үшін қажетті ондіріс құрал жабдықтары деңгейінің томендігі кедергі болуда. 3-ші және 4-ші кестелерге талдау жасау барысында Алматы облысы аумағында шағын және орта бизнестегі косіпкер және түлғалар сан жағынан басым болғанымен де, кәсіпкер занды түлғаларда жүмыспен қамтылғандар санының артық екені байқалды -әрі әрбір қызмет түрлерінің даму деңгейі де әр түрлі, өзге кәсіп түрлеріне қарағанда бере нәтижесі тез болғандықтан шағын және орта бизнестегі сауданың даму қарқыны доғары. Кәсіпкер занды түлғалардың арасында онеркәсіп ондірісімен айналысатындардың саны 2003 жылы 2001 жылға қарағанда 1,5 есе артса, 2002 жылмен салыстырғанда 1,02 есеге артқан. 2002 жылы өнеркәсіп өндірісінде тіркелген 442 кәсіпкер занды түлғаның 259-ы немесе 58,6ө нақты жүмыс жасаған, қалған 41,4 ө түрлі себептермен жүмыс жасамаған. Өнеркәсіп өндірісіндегі жеке түлғалардың саны 2003 жылы 14065 субъектіні қүраған, бүл 2002 жылмен салыстырғанда 2,2 есеге, ал 2001 жылмен салыстырғанда 1,8 есеге артты деген сөз (4 кесте). Бір коңіл қуантатын жойт, ол онеркәсіп өндірісі шағын жоне орта бизнесінде жүмыспен қамтылғандар санының жыл өткен сайын артуы, бүған 3-ші және 4-ші кестелерде келтірілген мәліметтер куо: 2003 жылы өнеркәсіп өндірісіндегі кәсіпкер занды түлғаларды жүмыспен қамтылғандар саны 6520 адамды қүраған, бүл 2001 жылға қарағанда 1,8 есеге; 2002 жылмен салыстырғанда 1,2 есеге артқан; өнеркөсіп өндірісіндегі кәсіпкер жеке түлғаларды жүмыспен қамту деңгейі 2003 жылы 502 адамды қүраған, яғни 2001 жылмен салыстырғанда 1,3 есе артық. Жалпы онеркәсіп өндірістегі шағын және орта бизнеспен қамыту деңгейі кәсіпкер занды түлғаларды 23,12ө, ал кәсіпкер жеке түлғаларда 2,98 ө құраған. Демек, өнеркәсіп өндірісіндегі кәсіпкерлік өте баяу болғанымен де, даму деңгейін сақтауда. Өндірістегі шағын косіпкерліктегі субъектлердің алғашқы қалыптасып дамуында инвестициялық және қаржы несие жүйесі арқылы қолдау көрсетудің маңызы зор. Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдауды қаржылық кемек арқылы жүзеге асыру барысында жыл сайын аталған мақсатқа қарастырылған қаржыландыру (ассигнование) шеңберінде берілген республикалық және жергілікті қаражатымен қатар, 1998 жылдан бастап Астана, Алматы, Қарағанды ; Шымкент қалаларының кейбір банктері (Казкомерцбанк, Халықтық банк, Цесна банк, банк центр кредит, Алматы сауда қаржьт банкы) еуропалық даму жөне реконструкция банкысының заемдары бойынша шағын бизнесті қолдау бағдарламасын жүзеге асыруда. Өнеркәсіптік қүрал жабдықтарға бағытталған қүрделі қаржы салымына салық жеңілдіктері азайтылғанмен, жеке түлғаларға берілетін жеңілдіктер артқан. Басқа да ор түрлі салық жеңілдіктеріне байланысты шектеу қойылды. Бүл бағдарламаның теориялық негізі болып американдық экономист А. Лаффердің, кейіннен лаффер қисығы деген атпен танымал болған теориясы саналады. Лаффер қисығы Мұндағы, К- салық ставкасы; У-бюджет кірісі; К.- сальгқ ставкасы өткен ставкасы өткен жағдайда У —&вджет кірісіде артады. Бірақ салық ставкасының оңтайлы молшері Кі-меміекеттік б^өджет кіріфнің У максимальды молшерін Угқамтамасыз етеді, яғни қалыпты аймсЯй^ГОдан әрі салықтардың әсуі еңбе», өндіріс, кәсіпкерлікке деген ынтаны төмендетеді, демек 100ө салық салу жүзеге асырылған жағдайда мемлекеттік бюджет кірісі 0 -ге тең болады. Салықтың төмендеуінінің нәтижесі болып экономикалық өрлеу мен мемлекет кірісінің өсуі саналады. Ал, Лаффердің түжырымы бойынша, көлеңкелі экономика және салық жүйесі кері байланысты. Салықтардың осуі колеңкелі экономика мөлшері занды және заңсыз табысты салықтан жасыруфы, табыстың басым бөлігін декларацияда көрсетпеуін арттырады.Керісінше, салықтардың төмендеуі экономиканың дамуына ықпал етеді. Демек мемлекет кірісі салық базасының үлғаюынан емес, салық ставкаларының өсуі есебінен артады. Бүл теорияның кейбір аспектілерін Америка Қүрма Штаттары Үкіметі XX ғасырдың 20-60 жылдары салық рефомасын өткізу барысында, кейінірек, жаңа ондеулерді ескере отырып, 80 жылдары қолданды. Демск, Лаффер түжырымы еркін нарық механизмінің қалыпты іс орекеті жағдайында тиімді болып табылады. Осы тұста занды бір сурақ туады салық салудың оңтайлы деңгейін қалай анықтауға болады? Әр түрлі ғылыми әдебиеттерде алуан түрлі пікірлер келтіріліп, салық төлеуші өз табысының 30-50ө салық түрінде мемлекетке беруге жағдайы келеді деп түжырымдайды. Біздің ойымызша, бүл қисынсыз түжырым. Ойткені салық толегеннен кейін қалған табысы өндірістің көлемін ұлғайтуға, техникалық базаны нығайтуға тағы басқа мүқтаждықтарды шешу барысында жетуі тиіс. 1.3 Кәсіпкерлік қызметті салықтык реттеу мемлекеттік реттеудің негізі ретінде Мемлекеттік реттеудің экономикалық қажеттігі туралы моселенің теориялық негізін көрнекті ағылшын экономисті Дж.М. Кейнестің (1883-1946ж) 1936 жылы жарық корген "Общая теория занятости, процена и денег" еңбегі салды. Кейінірек жарық көрген Лаффердің бюджеттік концепциясы мемлекеттің еркін, тоуелсіз косіпкерлер мен ондірушілердің шаруашылық қызметін реттеуге мүмкіндік берді. Мемлекеттің экономиканы реттеу оның эконмикаға араласуын білдіреді. Нарықтық экономиканың қалыпты қызмет ету үшін мсмлекеттік және нарық реттсу механизмдері өз ара тығызды байланыста болу керек. Шведтік тәжірибеде дәлелдегендей аралас экономикада нарықтық және мемлекеттік реттеу механизмдері үйлесімді қолдану қоғамның саяси және макроэкономикалы түрақтылығын қамтамассыз етуге, олеуметтік экономикалық мәселелерді үқыпты шешуге жағдай дасауға болады. Мемлекет экономикаға нарықтық механизм ксрі осср берген тұста міндстті түрде араласады яғни мемлекеттің экономиканы реттеуі кез келгсн коғамдык жүйсні басқарудың ажырамас бөлігі болып саналады. Қазіргі танда экономиканың реттеудің накты анық жолы жоқ десектс, коптеген дамыған елдер үшін де негізгі түжырымдаманың оз ара қосындысы негізіндегі реттсу одісін қолданады. Атап айтқанда: ор түрлі нүсқадағы кейнсиандық ұсыныс экономикасы теориясы, монераизм. Ал, неоклассикалық ағымды мсмлекеттік рсттеудің негізі ретінде алғанмен де, оны ғалымдар кенсиандықтан болмейді. Осы теорияларға қысқаша нақты тоқталып отейік: Кейнсиандық теорияның негізін қалаушы, корнекті ағылшын экономисті. мемлеке қайраткері, прогресивті немесе үдемелі слык, жүйссі ондірішілінің қүрделі қаожы сальшына қатысты тоекелгс баруын ынталандырады. Кейнсиандық тсория мемлекеттік рсттсудің басты макроэкономикалык. бағыттарына негізделеді. Аталған теорияға сойкес, салықтар экономикалык жүйсде "қалыптасқан икемділік механизмі" ретінде орскст етеді. Үдемелі салықтар экономиканың тендестірілуіне ықпал етсе, салык, түсімдерінің томендеуі бюджет кірісін азайтып, экономиканың түрақсыздығын өршетеді. Мүндай жағдайда салықтар "кдлыптасқан реттеуші" ретінде орскст етеді; экономикалық орлеу ксзіндс салықтық түсімдерге қарағанда салық салынатын табыс баяу оссс дағдарыс кезіндс салыктар табысқа қарағанда тез азаяды нотижесінде қоғамдағы олеуметтік жагдайдың сарыстылмалы түрде түрақтылығы сақталады. Аталған тсорияны ағылшын Үкіметі 1-ші дүнисжүзілік соғыс алдында, яғни мемлекеттің барлық күші оскери онсркосіп ондірісінс бағытталған түста тиімді қолдана білді. Ғылыми техникалық орлсу түсінда экономиканы реттеудің кейнсиандық жүйесі экономикалық даму талабына сай болмағандықтан орі мына томендегі себептсрге байланысты тоқталады: біріншіден, ондіріс барысында инфляция тұрақтылығы сипатқа ие бола бастағандықтан, ресурстарға дсгсн сүранысты емес үсынысты жандандыратын қозғаушы күш кажет болды; екіншіден экономикалық ынтымақтастықтың дамуына байланысты ор бір мемлекеттің сыртқы нарыоктан тоуслділігі артып мемлекеттің сүранысты ынталандыруы шетелдік инвсстпцііягн оц осер етті. Сондықтан ксйнсиандык, түжырымдаманы нсоклассикалық тсория алмастырады. Неоклассикалық теория еркін босекелестікке, экономикалық түрактылыкха негізделеді бүл екі түжырьшдаманың айырмашылығы мемлсксттік реттсу одістсрінің ор түрлігіндс. Неоклассикалык, модсльдың окілі ағылшын экономисі Дж. Мит. экономикалық процессті реттеуге мслекетті жанама түрде к.атыстырады бюджст жонс салық саясатын сскремей, ақша -несие саясатына басым назар аударады. Бірақ бүл скі негізгі ағымның бір біріне қарамақайшы кслстін түстарда бар. Кейнсиандық мектсптің окілдері (Дж.М Кейнс, А.Хансен, Ф.Ноймарк жонс т.б.)мелекеттің экономикаға белсенді араласу идеясын жақтап салықтарды мемлекеттің экономикалық саясатының негізі қүралы ретінде қарастырады. Неоклассикалық мектептің өкілдері (А.Маршалл, М.Уэйденбаум, А.Лаффер және т.б.) мемлекеттің экономиканы реттеуі шектеулі мөлшерде болғанын қалайды, ал салықтарды тек фискальдық қүрал ретінде қарастырып кәсіпкерліктің еркіндігін насихаттады. Өз кезегінде неоклассикалық теориядан екі бағыт: ұсыныс экономикасы теориясының манеторизм теориясы кеңінен таралады. Экономикалық процестердің мемлекет тарапынан реттелуі кез келген қоғамдық жүйенің басқару элементі болып табылады. Мемлекеттің экономикаға рараласыу дәрежесі қоғамның дамуының әр бір нақты тарихы кезеңінде шешетін міндеттеріне және мақсаттарына байланысты реттеудің формалары мен әдістері анықталады. Экономикалық процестердің мемлдекеттік тарапынан ретттелуі кез келген қоғамдық жүйенің басқару элемнті болып табылады,. Мелекеттің араласу дәріжісі қоғамның дамуының әр бір нақты тарихы кезеңінде шешетін міндеттеріне және мақсаттарына байланысты: реттеудің формалары мен әдістері де осылар арқылы анықталады. Жоспарлы экономикалық жағдайларында реттеу жалпылық сипат алып, дамудың тек басты пропорциялары ғана емес басқарудың ең теменгі шаруашылық есеп буындарына дейінгі барлық деңгейлерін қамтиді. Шешімдер қабылдау дербестігі жоспарлы тапсырмалар жоғарыда белгіленген нормалар, нормативтер, лимиттер, бағалар, шығарылатын өнімдердің молшері аркылы болар болмас ауқымға дейін шектеледі. Сөйтіп тауар-ақша қатынастары мен оларға сәйкес экономикалық зандардың соз жүзіндегі іс-қимыл жағдайында шаруашылық омір шаруашылықтар субъектілерінің экономикалық мүдделері, ресуртсар пайдалану мүмкіндіктері косіпкерлік тиәуекел және соған байланысты үжымдар мен олардың қызметкерлеріне келтірілген материалдық шығындар ескрілмей бүйрықшыл кеуденсоқ әдістері мен реттеліп отырды. Бұл жүйеде қаржының рөліне жөнді мән берілмеді, оның қызметі ақшалай қаражаттар жинап, оларды беруге нұсқау - бұйрықтарға сәйкес қайта бөлуге сайып отырады. Нарық қатынастары бүл үлгіні жоққа шығарады. Оның орнына экономикалық соның ішінде қаржы формалары мен әдістері арқылы жанама реттеу жүйесі келді. Дүниежүзілік практика қүрамъгнда: салықтар ставкалары салық салу жоніндегі санкцияларымен жеңілдіктері, амортизация нормалары, кәсіпорындарының қорларына қаражат бөлу нормативтері, әлеуметтік қамсыздандыру нормативтері, бюджетті қаржыландыру колемі (дотация, субвенция, субсидия) бар реттеу жүйелерін жасап шықты. Бүған қосымша реттемелер: ақшалай (вальта курсы, ақша имиссиясы), несиелік (несиеге төленетін проценттер), орталық (мелекеттік, үлттық) банкінің есептік ставкасы мен резервты талаптары, баға (кесімді баға деңгейі, кеесінді және еркін бағаның арақатынасы, рентабельділіктің реттелуі деңгейі). Войти Поиск Связаться с нами Предметы — Экономика Жеке кәсіпкерлерге салық салуды жетілдірудің бағыттары Дата: 25 Ноября 2011 в 16:03 Автор: Пользователь скрыл имя Тип: курсовая работа Скачать в ZIP (133.03 Кб) Файлы: 1 файл ҚР кәсіпкерлік қызметті дамыту және мемлекеттік реттеу. 72.doc (463.50 Кб) — Открыть, Скачать Аталған реттемелер экономиканың белгіленген бағытта дамуын үйлестіріп отыруға арналған. Олар қүрделі байланыста іс қимыл жасайды. Мемлекет қаржы, баға, ақша-несие саясатының бағытын анықтағанда, қоғамның экономикалық және әлеметтік мүдделерге қимыл ету формалары мен одістері қолдану ағымдағы жоне болашақтағы мақсат- міндеттерге байланысты. Республика аймақтарының экономикальтқ дамуының әркелкілігі мен ондірістегі орналастыру тиімділігі айырмашылықтар бойынша белгілі бір олеуметтік деңгейі жоне аймақтың әрі қарай экономикалық дамуын қамтасыз ету үшін қаржы ресуртстарын қайта бөліске салуды қажет етеді, қайта бөлудің ауқымы мен дорежесі мынадай факторлармен айқындалады: қаржы ресурстарының болуы; аймақтың әлеуметтік инфорқүрылымының даму деңгейі; аймақтарда орналасқан шаруашылық органдарының өзін-өзі қаржыландыру мүмкіндіктері. Қазақстан экономикасының шикізаттық бағытта болуы жағдайындағы мемлекеттік бюджеттің кірісін арттырудың жолы аралас ондірісті дамыту болып табылады. Яғни халық тұтынатын тауарлар мен қызмет түрлерінің ауқымын кеңейту үшін түтыну тауарлары ондірісін дамыту қажет. Халық шаруашылығының бүгінгі күрылымында мемлекеттік бюджетке таза табыс кобінесе екі жолмен: шикізат өндіру оны бастапқы өндеу салалары бойынша түседі, ондеудің келесі кезендерінде таза табыстар едәуір бөлігі республикадан тыс дерлердегі ақырғы өнімдерді ондірушілерден алынады. Аралас ондірістің дамытудың қажеттігінің тағы бір себебі: экономиканың қазірдегідей туралау жағдайында дүниежүзілік тожірибе салықтар түтынуға қайта бағдарлауды үсынады, яғни жанама салықтарға баса назар аударылады, Сонда тікелей салықтардың (пайда, мүлік, жер, табыс салықтарының) үлесі кемуге тиіс. Мемлекет тарапынан жоне нарықтың озін-өзі реттеуі экономикадағы ахуалға байланысты екенін дүниежүзі тожірибесін коріп отыр. Ондіріс қүлдырап, инфляция қарқындап, жүмыссыздқ көбейген кезде мемлекеттің ролін артып, әлеуметтік-экономикалық ахуал жақсарған шақта мемлекетің ықпалын азайтып, нарықтың реттеуші күштері қозғалысқа келеді. Экономика дағдарысына байланысты бізде мемлсксттік қүрылымдардың экономикалық процестерге ықпалын арттыру қажст. Экономиканы түрақтандыру үшін бюджет тапшылығын жою, түтыну секторының теңгерілімділігін қалпына кслтіру, халықшаруашылығы пропорциялары мен қүрылымдарын дүрыстау жоніндс біртүтас шаралари кешенін әзірлеу керск. Бүл жағдайда сойкестендірілген салық псн бюджст саясатын жүргізуге рналған макроэкономикалық жоспарлардың ролі орасан зор, микрожоспарлаудың қаржы саласындағы міндеті халық шаруашылығындағы барлық кірістер мен шығыстардың теңестірілгенін корсетстінін жиынтық қаржы балансын қүру болып табылады. Жиынтық қаржы балансы мемлекеттің қаржы ресурстары қозғалысын қадағалап, бүл процескс нарық немесе окімшілік сипатындағы түзетулер енгізуге мүмкіндік береді. Соның ішінде, сонғысы отпелі кезендегі микроэкономикада — шаруашылық жүргізудің бастапқы буындарында басым жүреді. Қаржылық реттетуде салық арқылы реттеудің маңызы зор. Нарық экономикасында салықтар түбегейлі қайта қүрушы ролін аткарады. Олар барлық деңгейдегі бюджетті қалыптастырудың басты козі, әлеуметтк кепілдіктерді қамтамассыз ету қүралы жергілікті өзін озі басқарудың қаржылық негізі болып қана қоймай, сонымен бірге мемлекеттің, шаруашылық субъектілерімсн халықтың каржылык. мүмкіндіктері мүддслерін теңестіру қызметін де атқарады. Салықтық реттеу кәсіпорындар мен халықтың белсенділік корсетугс мүдделігін қамтамасыз етугс бағытталған. Бүған салық салу молшері арқылы қол жстеді. Салык, деңгейі ең алдымсн қоғамдық қажеттсрді қанағаттандыруға байланысты. Егср олар салық түсімдерінен қүрылатын жалпы мемлекеттік қорлар аркылы қанапптандырылса, онда салықтар деңгейі жоғары ал халықтың жеке табыстары мен косіпорындардың қаржысына қүрылса, салық деңгейі томен болады. Егер салык, түсімдері мсмлекет шығындарын қаржыландыруға жстпссе, бюджет тапшылығы пайда болып, инфляция туады. Тапшылык, ақшаның күнын түсіреді де косіпорындары да халықта зиян шегеді. Егер осы кезде мемолекет шаралар қолданып, қаржы жинап, ақша айналысы жаксарса, онда экономика қалпына келіп уақытша іркіліс қана қалады ксрі жағдайда қаржыландырудың тапшылығы натуралдық-заттай және ақшалай тсңгсрмеушіліккс инфляцияға жоне ақшаның одан сайын қүнсыздануына әкеп соғады. Салықтық ретеуде салықтар ставкасының молшері сияклы факторлардан басқа салық жеңілдіктері жүйесінің де маңызы зор. Дамудың коғам үшін қажстті: қаражаттарды әлеуметтік сфсраға, табиғатты корғау мен қайырымдылық іс-шараларына, онімдердің, жүмыстардың, қызметтерінің жаңа түрлерін ондіруге, онім мен қызмет көрсетудің әлеуметтік маңызды түрлерін үлғайтуга жүмсау сияқты бағыттары жеңілдіктер арқылы ынталандырылып отырады. Алайда жеңілдіктер жасаудағы да экономикалық жақтан негізделген шектері болуы тиіс. Әйтпесе салык. жеңілдіктері шаруашылық субъектілерінің озін-озі қаржыландыру мүмкіндіктерін тиімді пайдалануы 1995-1999 жылдарда салық жүйесін реформалау одан ары қарай жалғасып. аяғында негізгі заңнан басқа әр бір салықтар мен алымдарды есептеу бойынша 18 нүсқаулықтар болды. Сондықтанда да 2001 жылдың 12 шілдесінде жаңа салық Кодексі қабылданды. Жаңа салық Кодексі 2002 жылдың 1 қантарынан бастап күшіне енгізілді. Жаңа салық зандылығы бойынша салық саясатының негізгі бағыттары төмендегідей: • салық зандылығын орнықтыру; • мемлекеттің фискалдық саясатын дамыту • экономикаға шетел капиталын тарту; • шағын бизнесті дамыту үшін арнаулы салықтық режимдер механизмін енгізу. Экономикалық процестердің мемлекет тарапынан реттелуі кез-келген қоғамдык жүйенің басқару элементі болып табылады. Мемлекеттің экономикаға араласу дәрежесі қоғамның дамуының әр бір нақты тарихи кезеңінде шешетін міндеттеріне жіне маКсаттарына байланысты реттеудің формалары мен әдістері анықталады. Экономиканың мемлекет арқылы реттеуде салықтық реттеудің маңызы зор. Нарық экономикасында салықтар түбегейлі қайта құрушы рөлді атқарады. Олар барлық деңгейдегі бюджеттерді қалыптастырудың басты көзі, олеуметтік кепілдіктерді қамтамассыз ету қүралы, жергілікті озін-озі басқарудың қаржылық негізі болып қана қоймай сонымен бірге мемлекеттің, шаруашылық субъектілерімен халықтың қаржылык мүмкіндіктері мүдделерін теңестіру қызметін атқарады. Салықтық реттеу кәсіпорындар мен халықтың экономикалық белсенділігін арттыруға бағытталған. Салықтық реттеу-осы категорияның атқаратын функциялары арқылы жүргізіледі. Олар фискалдық, бөлу және реттеушілік функциялар. Фискалдық функция мемлекеттік бюджеттің кірісінің қүру ролін салықтар түсіру арқылы атқарады. Бөлу фанкциясы шаруашылық субъектілермен халықтың, салык төлеушілердің табысының бір бөлігін бюджетке салық арқылы бөлуін көрсетеді. Реттеушілік фукнциясы салықтың элементтерін реттеу тұтқасы ретінде қолдащ арқылы өзінің қызметін жүзеге асырады. ΙΙ-Тарау. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметке салық салу механизмі 2.1.Жеке кәсіпкерлерге салық салу ерекшеліктері Нарықтық қатынастар жүйесі, кәсіпкерлікті дамытуға жағдай жасайтын және олардың өндіретін тауарлары мен қызмет түрлерінің сапасы мен қүрылымын, көлемін арттыра отырып жүмыс тиімділігін арттыратын шаруашылықты жүргізудің универсальды үлгісі болып табылады. Орта және кіші кәсіпкерлікті дамыту мәселесі бүгінгі күні Қазақстаннын экономикалық саясатында үлкен орын алады. Оның себептері Қазақстан нарықтык экономикаға өту жағдайында түрлі меншік формасындағы кіші жоне орта бизнестегі кәсіпорындар қүруға деген қажеттілік пайда болды, яғни, түтыну нарығына оз тауарларын шығарып, халықты жүмыспен қамтамасыз ету, экономиканы жан-жақты дамыту, әлемдік рынокқа шығу, ұлттық байлығьтмызды көтеру.т.б. Дамушы елдерде шағын және орта бизнесті дамыту мемлекеттін экономикалық дендейін жоғарлатудың негізі болып табылады. Кәсіпкерлікті дамытудың алғашқы іргетасы ең алдымен кооперативтер құру негізінде қаланды. 1988 ж,"Кооперация туралы'? заңы мемлекеттік және экономиканын колхоздық-кооперациялық секторларының бірдей қүқықтық деңгейде жүмыс жасауын көздеді. Қазақстан кәсіпкерлерінің бірінші даму сатысы 1990 жылғы "Қазақ ССР кәсіпкерлікті және шаруашылық іс әрекетті дамыту" заңы шықаннан кейін қалыптаса бастады. Кооперативтер мен үйымдар саны 15 мыңға жетті, ал, онда жүмыс істейтіндер саны 300 мың адамға жетті. Олар елдегі тауарлар мен қызметтердің терттен бір бөлігін шығарды. Кейінірек, қайтадан "Кооперация туралы" заң жаңаланып, өнделіп қайтадан шықты. Осыған орай кәсіпорындар жүмыс істегенімен сатып алу-сауда кооперативтеріне салық салу қатал түрде жүргізілуінің әсерінен олардың іскерлік қызметі қүлдырауға үшырады. Кооперативтер саны 1990-1995 жылдар аралығында 2 мыңға дейін азайып кетті.Бертін келе мемлекеттің жүргізген саясатқа орай жеке косітткерлік қайтадан қолға алына бастады. Олар түрлі салықтық жеңілдіктерді қолданды, мемлекет тарапынан басқа да қолдаулар тапты, сөйтіп, олпрдың саны күннен күнге арта түсті.1995 жылы олардың саны 11,5 мыңға жетіп, оларда 115 мың адам жүмыс істеді. Алдыңғы тараулардан байқап отырғанымыздай, кәсіпкерлер саны уақыт оте келе өсіп отыр. Яғни оларды салықтық реттеудің қажеттілігі күннен күнге артып келеді. Жеке кәсіпкерлік- бұл оз атынан озіндік тәуекелділікпен жоне мүліктік жауапкершілікпен атқаратын жүмыс және қызмет көрсету, тауар сату жолымен өз есебіне пайда табатын жеке кәсіпкерлердің занды үйымшылдық формасының бірін көрсетеді . Сипатына байланысты адамдардың іс орекетінің негізгі екі типі бар : еркін жөне еріксіз. Кәсіпкерлік еркін іс әрекетке жатады, себебі ол жеке ойға, жеке бастама котеруте, мақсатты тандауға, белгілі бір нотижеге жетуге негізделеді. Жоғарыда коріп отырғанымыздай, кәсіпкерлік қызметпен айналысатын субъектлер саны, кәсіпкерліктің түрлері өте көп, яғни оларды жіктей келс олардың кызметін реттейтін салық түрлеріне тоқталатын болсақ, оларға, егер олар занды түлға болатын болса қазіргі қолданыстағы салық зандылығына сәйкес корпоративті табыс салығы салынады, жеке түлға болса жеке табыс салығы және бүгінгі танда барлық косіпкерлік қызмет түрлеріне арнаулы салық режимі қолданылады. Арнаулы салық режимін қолдана отырып мемлекет кәсіпкерлік кызметтің дамуына, осіп-оркендеуіне жағдай жасайды жоне оларды салықтық реттсп отырудан да қүры қалмайды. Енді оған толығырақ тоқталатын болсақ, өтпелі ксзеңді басынан кешіріп отырған ҚР мемлекет үшін жеке кіші жоне орта бизнесті дамытуда аталмыш салық салу режимінің тигізер өсері ерекше болмақ. Бүл салық салу одісін салық толеушілердің белгілі бір түрлері ғана қолданады, сонымен бірге салық түрлерін, яғни, олсумсттік салықты, корпоративті табыс салығын, толем көзінен салық салынатын жеке табыс салығын қоспағанда жеке табыс салығын телеу мен есептеудің оңайлатылған тәртібін қолданады. Ол- біржолғы талон негізінде, патент негізінде , оңайлатылған декларация негізінде болады. Салық салу объектісі болып, салық төлеушілердің ҚР территориясы аумағындағы салық кезеңі ішінде тапқан табысы болып табылады. Салық салудың оңайлатылған жағдайын колданушыларда міндетті түрде томендегі шартты нәрселер болуы керек: • орналасқан жері бойынша аумақтық салық орагандарында мемлекеттік тіркеудс болуы керек; • бекітілген үлгіде отініші болуы керек; • лицензиялауға жататын қызметті жүзеге асыру барысында лицензиясы болуы керек; • мемлекеттік тіркеуге байланысты алымдары толенуі керек; • банктегі шоты туралы молімет болуы керек; • сондай-ақ басқа да бюджетпсн есеп айырысқаны туралы қүжаттары болуы шарт. Сондай-ақ, кіші бизнес субъектлері төменде корсетілген салық толеу тортібінің біреуін ғана тандап алады, олар төмендегідей: 1. Жалпыға бірдей белгіленген тәртіп; 2. Біржолғы талон негізіндегі АСР; 3. Патент негізіндегі АСР; 4. Оңайлатылған декларация негізіндегі АСР. Бұлардың әрқайсысына жеке жеке анықтама беретін болсақ, бір жолғы талон - арнаулы салық режимін қолдану қуқығын куәландыратын және төлем козінен үсталатын жеке табыс салығын қоспағанда жеке табыс салығы бойынша бюджетпен есетт айырысу фактісін растайтын қүжат.   жүктеу/скачать 2,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|