Қырым, Қазан және Астрахань хандықтары
жүктеу/скачать 15,33 Kb.
|
Түркі халықтарының тарихы 9 апта
|
Қырым, Қазан және Астрахань хандықтары Қырым ханы Сахиб-Гирей. Олардың Осман империясының сюзеренитстін қабылдауы. Дәулет Қажы Гирейдің билеуі. Хандықтың территориясы. Қырым хандығы және Ресей. IV Иванның Қырым ханына иассалдық тэуелділігін мойындауы. Қырым хандығы және Ноғай Ордасы. Қырым хандығы және Қазан хандығы. XVIII ғ. Ресейдің Қырым хандығын езіне қаратуы.Алтын Орда ханы Ұлы Мұхаммед. Оның Қазан хандығының негіз салуы. II Василийдің жеңілісі. Қазан хандығы мен Ресейдің арақатынасы.Қазан хандығы және Қырым хандығы. Қазан хандығы және Ноғай Ордасы.V Иванның Қазан хандығын бағындыруы (2 қазан 1552 ж.). Қазан татарларының этногенезі. Үлкен Ордадағы (Алтын Орда) Кіші-Мұхаммедтің билігі, Махұмыт хан 1459 ж.). Ахмет ханның бүлігі. Махұмьптың Астрахань хандығының негізін ;алуы (1465 ж.). Мемлекетгің территориясы. Халқының этникалық құрамы. Астрахань хандығының ногайлармен, Қырым хандығымен, Ресеймен қарым-қатынастары. IV Иванның Астрахань хандығын жаулап алуы (1556 ж.). XIII ғасырдың басында Таврикадағы этносаяси жағдай (XIII ғасырға дейінгі түбектер осылай аталды) былай қалыптасты. Таулы аудандарда көбінесе христиан халқы мекендеген. Оның негізгі жұмысы мал шаруашылығымен толықтырылған егіншілік болды. Бұл халық этникалық құрамы бойынша аралас (негізінен аландар, готы), этномәдени және тілдік қатынаста византиялық әсермен нивелденген. Түбектің далалық бөлігінде бірнеше рет түркі тілдес көшпелі этностардың басқаларымен ауысуы болды. ХІ-ші ғасырдың ортасынан 20-шы жылға дейін XIII ғасырда қыпшақтар (қыпшақтар) ие болды. 1223 жылы қаңтарда Қырымға татарлар басып кірді, бұған дейін Дербент маңында алано-қыпшақ әскерін талқандады. Дерек көздерде «моңғолдар», тек «татарлар»этнонимдерін жаулап алушыларды белгілеу үшін іс жүзінде пайдаланылмайды. Судакты талқандап, көптеген половецтерді қағып, татарлар кетті. 1236 жылы Оңтүстік-Шығыс Еуропаға екінші жорық кезінде ғана олар түбегінде негізделе бастады. Оның далалық және тау бөктеріндегі бөліктері жаулап алуға қатысқан рулар арасында бөлінді. Түбекте татарлардың бекітілуіне Қырым Ұлыс (провинция) жағдайына ие болған Алтын Орданың құрылуы ықпал етті. XIII ғасырдың 2-ші жартысында Еуразия даласындағы генуялық Кафадан (Феодосиядан) сауда жолында пайда болған қала (Солхат немесе Қырым (қазіргі Ескі Қырым) орындықтар резиденциясы болды. «Қырым» қаласының атауы көп ұзамай бүкіл түбектерге, содан кейін Солтүстік Қара теңізіндегі түркі тілдес халықтардың біріне өтті. жүктеу/скачать 15,33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|