Сальпингит жəне оофорит – жатыр қосалқыларының қабыну аурулары (түтіктер, анабездер)
Жіктемесі
Клиникалық ағымы бойынша:
- жіті;
- жіті емес;
- созылмалы.
Этиологиясы бойынша:
- өзіне тəн;
- тəн емес.
Диагностикалық критерилер
Шағымдар мен анамнез:
- іштің төменгі жағында екі жақтық ауыру сезімі;
- жыныс жолдарының патологиялық шығарымдары;
- етеккір функциясының бұзылуы;
- қызба (фебриль жəне гиперпирет);
- əртүрлі науқастарда аурудың клиникалық білінулері əртүрлі жəне ауру белгісіз өтуі мүмкін.
Физикалық тексеру:
- жатыр мойнынының жəне денесінің ауыру сезімі болуы;
- анабез өлшемдерінің үлкеюі түтікжұмыртқалық түзілісті жəне ауыру сезімін анықтау;
- перигепатит дамуында іштің оң жақ жоғары бөлігінде ауыру сезімі анықталады;
- жыныс жолдарынан сілемейлі – іріңді шығындылар.
Инструменталдық зерттеулер:
- жатырды қосалқыларымен трансабдоминал (іш арқылы) немесе трансвагинал (іншек арқылы) ультрадыбыспен зерттеу:
УДЗ деркетері бойынша аурудың динамикасы жəне жүргізілген терапияның тиімділігі туралы айтуға болады.
УДЗ көрінісі: жамбастың кіші қуысында бос сұйықтық немесе онсыз жуандаған, сұйықтық толтырылған жатыр түтіктері немесе тубоовариалдық (түтіктік-жұмыртқалық) түзіліс;
- компьютерлік томография (əдіс ақиқаттығы 95,6 %);
- лапароскопия;
- реография жамбастың кіші қуысындағы гемодинамиканы тұтастай бағалауға мүмкіндік беретін, жамбастың кіші қуысындағы мүшелердің қан айналымын тіркейтін - жарып кірмейтін əдіс.
Негізгі диагностикалық шаралар тізімі:
- қанның жалпы анализі;
- қанның С-реактивті белоктың концентрациясын анықтау;
- жалпы зəр анализі;
- іншектен, цервикалдық (мойнақтық) өзектен, жатыр қуысынан алынған материалдық микробиологиялық диагностикасы.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі:
- коагулограмма;
- ВХГЧ анықтау;
- папаниколау бойынша жағынды;
- қан биохимиясы;
- мойынақтық өзектен антибиотиктерге сезімталдыққа бак.себінді;
- жатырды қосалқыларымен іш арқылы немесе іншек арқылы ультрадыбыстық зерттеу;
- компьютерлік томография;
- лапароскопия;
- реография.
Лабораторлық зерттеулер- қанның жалпы анализі (ЭСШ өсуі, лейкоцитоз, таяқшаөзектің солға ығысуы);
- қанның С-реактивтілік белоктың концентрациясын анықтау (жоғарылаған);
- жалпы зəр анализі (зəр шығару жүйесінің ауруларымен ажырату диагностикасы үшін);
- іншектен, цервикалдық өзектен, жатыр қуысынан алынған материалдық микробиологиялық диагностикасы;
- қан биохимиясы (альбумин жетіспеушілігімен диспротеинемия, белоктың глобулиндік бөлігі көбеюі, нормада 1,6 аз емес жағдайда,
альбумин/глобулин коэффициентінің күрт төмендеуі);
- цервикальдық өзектен антибиотиктерге сезімталдыққа бак себінді;
- ВХГЧ анықтау (эктопиялық жүктілік диагностикасын арттыру үшін);
- папаниколау бойынша жағынды.
Дифференциалды диагноз:
- жіті аппендицит;
- эктопиялық жүктілік;
- анабез жылауығы (жарылу немесе оралып қалу);
- эндометриоз;
- зəр жолдарының жұқпасы;
- овуляторлық ауыруды сезінулер;
- ішек патологиясы.
Емдеу тактикасы
Диагностикалық критерилерді шығару эмпирикалық терапия басталуы қажеттілігін меңзейді (берілген тактика, ВЗОМТ гиподиагностикасы туындайтын қиын асқынулардың алдын алу тұрғысынан ақталады): сексуалдық белсенді жұқпалану қауіптілігіне ұшырайтын əйелдерді, барынша аз диагностикалық критерийлер табылғанда емдеуді бастайды.
Диагностиканың (БДҰ) барынша аз критерилері:
· Іштің төменгі жағын саусақпен басқанда ауыру сезімі;
· Жатыр қосалқылары маңайындағы ауыру сезімі;
· Жатыр мойынының ауыру сезімі реакциялары.
Диагностиканың (БДҰ) барынша қосымша критерийлері:
· Фебрилдік немесе гиперпиреттік қызба;
· Жатыр мойны мен жатырдан немесе іншектен патологиялық шығынды;
· Лейкоцитоз, ЭСШ жоғарылауы;
· Оң С-реактивті белок;
· Мойындық жұқпаны зертханалық растау.
Диагностиканың нақты критерилері (БДҰ):
· УДЗ іншек арқылы скандалған деректер пайдалануымен;
· ОМТ қабыну процессіне сəйкес, лапароскопиядан байқалған паталогия
|