АГР А Р Л Ы Қ РЕВОЛЮ ЦИЯ
жүйені ойлап тапты. Сол арқылы шумерлер адам миының мүмкіндігіне
қойылған шектеулерден құтылып, тек қана қалалар емес, сондай-ақ пат-
шалықтар тіпті империя құру қүзырына ие болды. Аты-жөні белгісіз шу
мер ойлап тапқан деректі өңдеу жүйесі «жазу» деп аталады.
Қол қойған: Көшім
Жазу - көрнекі таңбалар көмегімен ақпаратты сақтау тәсілі. Шумер
лер таңбалардың екі түрін пайдаланып, қыш тақташаларға үшкір нәрсе-
мен ойып жазды. Кей таңбалар: 1, 10, 60, 600, 3 600 және 36 000 санда-
ры ретінде көрінді (олар он және алты еселі есептеу жүйесін үйлестірді.
Алты еселі жүйенің кейбір элементтерін: тәулікті 24 сағатқа, шеңберді
360 градусқа бөлуді олардан біз мирас еттік). Олардың кейбірін адам-
дар, жануарлар, тауарлар, жер аумағы, даталар және т.б. түрінде таңба-
лады. Екі түрлі таңбаларды үйлестіре отырып, шумерлер адам миына
немесе ДНҚ тізбегіне сиятын ақпараттан гөрі көп мәлімет сақтай білді.
19. Урук қаласынан шыққан шаруашылық барысы жазылған саз тақташа, б.з.д. 3400-3000
жылдар арасы. «Көшім» сөзі, осы салықты қабылдаушы шенеуніктің лауазымын да,
атын да білдіруі мүмкін. Бул оның есімі болса, Көшім - тарихта аты қалган алғашқы адам!
Оған дейін өмір сүргендердің бәрі - неандертальдықтар мен натуфия мәдениетінің өкілдері
де, Шове үңгіріндегі жартас жазбалары мен Гөпеклі-тепедегі ғибадат кешенін жасаушылар
да - қазіргі заман қиялының жемісі ғана. Ал біз Гөпеклі-тепе ғибадатханасын жасаушылар
оны кезінде қалай атағанынан мүлде бейхабармыз. Жазу улгілерінің пайда болуына орай,
сол кезде өмір сүргендердің қулағымен өстіп, көзімен көру мүмкіндігіміз пайда болды.
Көршілері оны «Көшім» деп дауыстап шақырса, бұл енді мына біз ойлап тапқан есім емес
қой! Бір ескерерлік жайт, тарихтағы туңғыш жазбаны пайғамбарлар, ақын немесе жаулап
Достарыңызбен бөлісу: 
