Изменяемся, перевоплощаемся, двигаемся вперед

АЛҒЫ СӨЗ
Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы Қазақстанның жасөспірімдер (балалар мен жасөспірімдер) кітапханаларының 2013 жылғы жылдық жұмыс есептерінің беттерінен кезекті дайджесті ұсынады.

Мазмұнды да қызықты ақпараттық және статистикалық жылдық жұмыс есептерін уақытылы жібергені үшін облыстық жасөспірімдер, балалар-жасөспірімдер кітапханаларындағы әріптестерімізге шын жүректен алғысымызды білдіреміз. Ал С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер, Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер, Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер, Шығыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер, Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапхана басшыларына бізге жіберген құнды да қызықты әдістемелік құралдары үшін ерекше рахметімізді айтамыз.

Әдеттегідей, дайджестке қосымша ретінде Қазақстан Республикасы Мәдениет министрлігі жүйесіндегі «Жасөспірімдерге қызмет көрсететін кітапханалар жұмысының 2012-2013 жылдардағы көрсеткіштері» беріліп отыр.

ПРЕДИСЛОВИЕ
Предлагаем вниманию сотрудников областных юношеских и детско-юношеских библиотек Казахстана очередной дайджест, составленный на основе их годовых отчетов работы за 2013 год. Выражаем большую благодарность руководству и специалистам областных юношеских и детско-юношеских библиотек Казахстана за своевременное представление своих отчетов, которые с каждым годом благодаря применению новых полиграфических технологий становятся все красочнее и содержательнее.

Нам было также очень интересно и полезно ознакомиться с комплектами изданий Актюбинской ОЮБ им.С.Жиенбаева, Западно-Казахстанской ОБДЮ им.Х.Есенжанова копиями публикаций в местной прессе, Восточно-Казахстанской, Жамбылской ОДЮБ, Южно-Казахстанской ОЮБ, отражающих ваш опыт работы с юношеством.

Традиционно дайджест дополняют «Показатели работы библиотек, обслуживающих юношество, системы Министерства культуры Республики Казахстан за 2012-2013 годы».

І. 2013 жылғы кітапханалар жұмысы туралы

жалпы мәліметтер.

Общие сведения о работе библиотек в 2013 году.

Всего читателей юношеского возраста в нашей республике в 2013 году обслуживала 4131 библиотек системы Министерства культуры РК (по сравнению с предыдущим годом уменьшилось число библиотек на 5 единиц). Их читателями в возрасте от 15 лет до 21 года были 1207,6 тыс.человек, что составляет более 30 % в общем числе пользователей государственных библиотек. В целом по областным библиотекам нашего профиля и ГЮБ им.Жамбыла число читателей увеличилось на 2,6 тыс.человек а среди них юношества стало меньше – на 2,2 тыс.человек.

Соответственно – на 26,5 тыс.экз. в наших библиотеках увеличилась книговыдача (Восточно-Казахстанской, Жамбылской, Южно-Казахстанской). Увеличилась книговыдача на государственном языке на 59,1 тыс.экз. Обращаемость библиотечного фонда составила 1,8 раза и читаемость составила 19,2 экз. (-0,8).

П.Жасөспірімдер оқуын қолдау және дамыту

шаралары. Кітапхана имиджін қалыптастыру.

Серіктестік байланыстар.

Меры по поддержке и развитию юношеского чтения.

Расширение диапазона влияния и партнерские

контакты библиотек.
Кітапхана ғасырдан-ғасырға адамзат тарихының керуенін сүріндірмей әкеле жатқан шырағы биік парасаттылық пен білімділіктің, байлық пен біліктіліктің киелі ордасы.

«ХХІ ғасыр – білім мен ғылымның ғасыры болады» - деп Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев атап айтқанындай, қоғамымыз, жастарымыз заман талабына сай жаңа ақпараттық технологиямен жұмыс жасауға бет бұрып келеді. Осы жерде кітап пен кітапхана жұмыстарының сырт қалып қоймай және жастарымыз кітап пен кітапхананы жаңа заманның ақпараттық технологияларымен айырбастап жібермеу мақсатында оқырмандардың кітап оқуға қызығушылығын арттыру кітапханалардың назарында.

Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында алғаш рет 2013 жылы маусымның 21-нен 22-не қараған түні белсенді оқырмандары мен қонақтарына арналған «Кітапхана түні – 2013» квест-шоуы «Кітап әлемінің сиқырлы түні» тақырыбы бойынша өткізілді. Мақсаты: кітап кеңістігін кеңейтуде, оқуды дәріптеуде, бос уақытты тиімді өткізудің жаңа түрлерін ұйымдастыруда кітапхананың және басқа да барлық мүдделерді біріктіріп қызығушылық тудыру. Бұл кітапхана оқырмандарды кітапханаға тарту мақсатында әр түрлі бағытта 11 рет саяхат өткізді.

Кітапханада өткізілген іс-шаралар жергілікті «Қазақстан –Тараз» телеарнасы арқылы 12 рет көрсетілді, облыстық «Ақ жол», «Арай», «Жамбыл-Тараз» газеттері беттерінде, «Мәдениет міңбері», «Атамекен-ай» журналдарында мақалалар жарияланды. Осы кітапхананың тарихы таусылмайтын тағлымға бай, тамыры тым тереңде жатқан көне өлкеміз туралы «Мен өлкемді зерттеймін» атты жас зерттеушілер шығармашылық жобасы 2012 жылы «Туған өлкем – тұнған шежіре» тақырыбына өткізілсе, 2013 жылы байқау «Бір шаңырақ астында» атты тақырыбына арналды. Өлкемізде тұрып жатқан ұлт өкілдері туралы (мысалы: бір халықтың Қазақстанға келу тарихынан бастап, орналасқан жері, әдебиеті, мәдениетә, т.б.) мәліметтер жинақтау мақсатында өткізген жас зерттеушілер жұмыстары мен шығармашылық жобаларының «Мен өлкемді зерттеймін» екінші жеткіншектер байқауының зерттеу жұмыстары 2013 жылдың 1 маусымынан бастап 1 желтоқсанға дейін (7 ай көлемінде) облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында қабылданды. Байқауға 21 шығармашылық жоба келіп түсті. Зерттеу жұмысын қорғау кезінде тақырып таңдаудағы өзіндік дәрежесі және зерттеудің жүргізілуі бағаланды, шығармашылық ізденіс, зерттеудің жүргізілуіне ел аузынан жинастырылған деректер қорын пайдалануы, мәселенің терең талқылануы, сұрақтарға берілген жауаптар тегіс қаралды. Жеңімпаздарды әділ қазылар алқасы анықтап сыйлықтар тапсырылды. Аталып отырған кітапханада «Кітапты өзің оқы да – келесіге бер» тақырыбында буккроссинг қозғалысы өткізілді.

Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы көпфункционалды мәдени және білім орталығы ретінде адамгершілік, төзімділік, эстетика, экология, патриотизм бағдары бойынша және кәсіби бағдар мен салауатты өмір салтын насихаттау мақсатында 257 көпшілік шара өткізді (189 шара қазақ тілінде).

Есеп беріліп отырған жылы кітапхана өзінің белсенділігін бұқаралық ақпарат құралдары арқылы көрсетіп отырды. Өткізілген көпшілік шаралардың басымы «Хабар» телеарнасының «Тарих таным» және «Жаңа күн» айдарларында (шілденің 9,24; тамыздың 12,19; қыркүйектің 2,10) көрсетіліп отырды. «Қазақ әдебиеті», «Алматы ақшамы», «Вечерний Алматы», «Жас Алаш», «Егеменді Қазақстан» сияқты газеттер беттерінде жарияланып отырды. 2013 жылы кітапханада өткізілген іс-шаралар туралы 24 мақала жарияланып, 11 бейнесюжеттер «Таң», «31 канал», «КТК», «Алматы» және т.б. теледидар каналдарынан көрсетілді.

Ақпараттық технология күннен күнге дамып отырғанын ескере отырып, кітапхана қызметкерлері арнайы кітапхана сайтын тиянақты жүргізіп отыр. Кітапхана сайтына енгізілген ақпараттар арқасында оқырмандар кітапханада өткізіліп отырған іс-шараларға қатысып, танысып отырады. Сайт арқылы біздің кітапхана «Тату көршілік келбеті» атты виртуалды пікір алмасуға қатысып, оның ұйымдастырушылары Ресей Мәдениет министрлігі, Астрахан облысы және «Б.Шаховский атындағы Астрахан облыстық жасөспірімдер кітапханасы». Біздің серіктестердің сұрауы бойынша біз Мәдени мұраға арналған «Бабалар мұрасы – халық қазынасы» атты көрме-панораманы және бірнеше әдістемелік ұсыныстарды сайт арқылы жібердік.

Оқырмандар арасында кітапхана беделінің барын ескере отырып ЖШС «Сатайфильм» («Ликвидатор», «Заблудившийся», «Тікелей эфир», «Айналайын» және т.б.) мен келісім шартқа отырып «Барлығы да алғашқы рет» «Все в первый раз» атты телесериал түсірілуі жоспарланды.

Алматы облысының бес ауданының Мәдениет күндері біздің кітапханада өтуі маңызы зор оқиға болды. Мәдениет күндері аудандық кітапханалардың серіктестік байланыстарын нығайту, кеңейтуіне ықпал жасады. Біздің кітапханада Алматы облысының Талғар, Іле, Жамбыл, Қарасай, Еңбекшіқазақ аудандарының Мәдениет күндері Алматы қаласынының мерекесінің жалғасы болды. Осы аудандар қызметкерлері оқырмандармен кездесу кешіне беделді, әйгілі адамдарды шақырған: драматург Мұса Жанәділов, жазушы Шаяхмет Құсайынұлы, айтыскер ақын Есенкұл Жақыпбеков, «Дарын» сыйлығының иегері Мақпал Жұмабай, суырып салма ақын Тілек Мұратұлы, ақын, мұқағалитанушы Айтақын Әбдіқалық. Мәдениет күндері белгілі композитор Мұқан Төлебаевтың туғанына 100 жыл толуына және «Бір ел – бір кітап» республикалық акция Ф.Оңғарсынованың шығармашылығына арналған. Кездесу кеш өте қызықты, маңызды өтті. Аудандар мәдениет күндері біздің кітапханада бірінші рет өткізілуде, оқырмандардың пікірлері бойынша бұл шара жақсы да керекті, көптеген ақын-жазушылар туралы мағлұмат алып, осындай кездесулерді қайталап және жиі өткізулерін сұрады.

Жасөспірімдерді оқулыққа тарту үшін және кітапхананың оқу орындарымен байланысын кеңейтуге ықпал жасауға «Мектептен кейін – кітапханаға» атты маңызды жоба қабылданды. Осы жоба шеңберінде апта ішінде 12 саяхат өткізілді, «Оқимыз, ойланамыз, қиялданамыз» және «Бірге оқимыз» тақырыбына жаңа түскен кітаптарға көрме ұйымдастырылып «Жаңа кітап күні» өткізілді.

Жас оқырмандармен көпшілік және жеке жұмыстарды белсендіруге:

жазушылар, композиторлар одақтары, ұлттық мәдени орталықтар, Алматы қаласы әкімшілігінің тілдер жөніндегі басқармасы, Гете институты және т.б. қарым-қатынастың ықпалы зор болды.

Әртүрлі қалалық шараларға да белсене қатыстық. Ақын, Қазақстанның халық ақыны, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Фариза

Оңғарсынованың «Дауа» атты поэзиясына арналған «Бір ел – бір кітап» атты ұйымдастырылған республикалық акцияға арналып өткізілген көпшілік шараларға көптеген жастар қамтылды. Осы шараға кітапханада «Поэзия патшайымы» атты кітап көрмесі безендіріліп, «Фариза Оңғарсынованың поэзиясын оқимыз» тақырыбында ұйымдастырылған әдебиет кеші өткізіліп, оған әдебиеттанушы Әлия Бөпежанова, тілші Бохай Қожыров және жас ақын Балқыбек қатысып, Ф.Оңғарсынованың шығармашылығына тоқталды. Әсіресе туған жерге, махаббатқа, арналған шығармалары оқырмандарды қызықтырды.

Әлеуметтік қорғалмаған жастарға да көңіл бөле отырып әлеуметті тәрбиелеу және бейімделу орталығымен «Жастар үйі = Дом юношества» мен бірлесіп көптеген шаралар жүргізілді. «Әлеуметтік серіктестіктің» жаңа мүмкіндіктерін жалғастыра отырып, №5576 және т.б. әскери бөлімдермен байланыс орнатылып көптеген іс-шаралар бірлесіп өткізілді.

Есеп беріп отырған жылы Қазақстан Республикасы заңдары бойынша құқықтану іс-шаралары белсенді түрде жүргізіліп, оқушы жастармен заң қызметтері мекемелерінің мамандарымен кездесулер ұйымдастыру тәжірибеленді.

Әдістемелік орталық ретінде аналитикалық, әдістеме-кеңестік көмектер арқылы Қазақстан Республикасының облыстық кітапханаларын әдістемелік қызмет тұрғысынан қамтамасыз еттік. Осы мақсатта 13 тақырыпта көлемі 21,5 басылым бет әдістемелік ұсыныстар дайындалып, Жамбыл облысы Тараз қаласында өткен «Жаңа қоғам кітапханаларындағы инновациялар» республикалық конференциясының «Болашақ бүгіннен басталады. Облыстық жасөспірімдер және балалар мен жасөспірімдер кітапханаларын дамыту, олардың жұмысындағы кітапханалық инновациялар» тақырыбында секция өткізу арқылы әдістемелік көмек көрсетіліп, кітапхана қызметінде атқарылатын ағымды сұрақтарға кеңес беріліп, алдын-ала семинар бағдарламасы Тараз қаласы, Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасына жіберіліп бекітіліп, баяндама қазақ және орыс тілдерінде жазылып дайындалды. Бекітілген жоспар бойынша алдын-ала үлкен дайындық жұмысы жүргізілді. Қатысушылар тізімі анықталды, негізгі баяндаманың мәтіні жазылды. Секция жұмысына қатысулары туралы облыстық кітапханалармен байланыс жасалып отырылды, таратылатын әдістемелік материалдар папкасы дайындалып, облыстарға таратылды. Секция жұмысының қорытындысы бойынша жинақ құрастырылды, электрондық пошта арқылы және қағаз вариантымен жасалған кітапшалар облыстарға жіберілді.

15 қазан – Кітапхана күніне «Ашық аспан аясындағы кітапхана» атты тақырыптық көрмелер кітапхана алдында ұйымдастырылып, кітапхана есігі келушілерге ашық болды. Кітапхананың бөлімдері әртүрлі тақырыптарға көрмелер безендірді. Мысалы, «Әрі нәрлі, әрі дәмді – көкөністер» «Гүлдер әлемінде», «Қолданбалы сән өнері», «Кітап – білім бұлағы, білім - өмір шырағы», «Өсімдіктер әлемі» атты көрмелер ұйымдастырылды. Көрмеде табиғаттың сыйы жеміс-жидектер, көкөністер көркемделіп қойылып, олардың шығу тарихы туралы оқырмандарға шолу жасалып, викториналық сұрақтар қойылды.

Жастардың өмірінде Интернет қажеттілігі арта түсуде. Сондықтан, бүгінгі жастарды кітапханаға тарту мақсатында виртуалды кітапханалық қызмет көрсетуді қалыптастырудамыз. Есеп беріліп отырған жылы сыртқы және виртуалды алаң жұмыстарының көмегімен жастарды кітапханаға тартуға тырыстық. Сол үшін әлем әдебиеті мен тілдер орталығында Wi-Fi енгізілді, оқырмандар өздерінің ноутбуктары және басқа да электронды бұйымдары арқылы Интернетке кіріп отырды. Сонымен қатар, on-line технологиясын да қолданып отырдық. Нәтижесінде М.Шаханов, І.Жансүгіров шығармашылығына байланысты виртуалдық электрондық көрмелер «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында дайындалды.

Жасөспірімдерді оқулыққа тарту үшін және кітапхананы жарнамалау үшін кітапханада «Мектептен кейін – кітапханаға» атты акция ұйымдастырылды.

Жас оқырмандармен көпшілік және жеке жұмыстарды белсендіруге:

жазушылар, композиторлар одақтары, ұлттық мәдени орталықтар (Беларусь, Ауғанстан), Алматы қаласы әкімшілігінің тілдер жөніндегі басқармасы, Гете институты, Америка елшілігі, «Тұран» және «Қайнар» университеттері және т.б. қарым-қатынастың ықпалы зор болды.

Әртүрлі қалалық шараларға да белсене қатыстық. Жазушы, драматург Оралхан Бөкеевтің «Қайдасың, қасқа құлыным» атты повесіне арналған «Бір ел – бір кітап» атты ұйымдастырылған республикалық акцияға арналып өткізілген көпшілік шараларға көптеген жастар қамтылды.

Әлеуметтік қорғалмаған жастарға да көңіл бөле отырып әлеуметті тәрбиелеу және бейімделу орталығымен «Жастар үйі = Дом юношества» мен бірлесіп көптеген шаралар жүргізілді.

«Әлеуметтік серіктестіктің» жаңа мүмкіндіктерін жалғастыра отырып, №5576 және т.б. әскери бөлімдермен байланыс орнатылып көптеген іс-шаралар бірлесіп өткізілді.

Есеп беріп отырған жылы Қазақстан Республикасы заңдары бойынша құқықтану іс-шаралары белсенді түрде жүргізіліп, оқушы жастармен заң қызметтері мекемелерінің мамандарымен кездесулер ұйымдастыру тәжірибеленді.

Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы оқырмандарды көптеп тартып, кітапхана жұмысын насихаттауға арналған саяхат 74 рет ұйымдастырылды. Дәстүрлі түрде 2 жыл сайын өтетін Қадыр Мырзалиевті еске алуға арналған «Тұлпар болғым келеді» атты жыр сайысы (2014 жылы облыс бойынша аймақтық деңгейде жалғасатын болады) қала мектептерінің ұл балалар арасында өтетін «Ерліктің жыры елдіктің ескерткіші» тақырыбындағы батырлар жырын мәнерлеп оқу сайысы, жас ұрпақты саламатты өмір салтымен өмір сүруге, келеңсіз әдеттерден жиреніп, жарқын өмірді сүюге тәрбиелейтін «Біз өмірді таңдаймыз!» атты акция және «Жазғы чемпионат» шараларына көптеген оқушылар қамтылды. Әртүрлі тақырыптағы шығармашылық сайыстар оқырманның кітаппен жұмыстануға, ізденуге, жауапкершілікке, сөздік қорының көбеюіне, шеберлікке жетелейді. Осындай ауқымды шаралар кезінде кітапхана мен мектеп, оқу орындарымен тығыз байланыс орнап, ат салысуға тырысады. Х.Есенжанов атындағы ОБЖК-да Шевченко көктемі шеңберінде «Кітапхананың Тарас Шевченко шығармашылығы бойынша жұмыс тәжірибесінен» тақырыбында бейне конференция өткізілді. Қатысушылары: Орынбор облыстық балалар кітапханасы (РФ, Орынбор);

Орск қалалық орталықтандырылған кітапхана жүйесі (РФ, Орск қаласы);

Луганск облыстық балалар кітапханасы (Украина, Луганск қаласы);

Харьков облыстық балалар кітапханасы (Украина, Харьков қ.).

Кітапхана қызметкерлері Тарас Шевченко шығармашылығы бойынша жұмыс тәжірибелерімен бөлісті. «Еднання» Украина мәдени-ағарту қоғамының өкілдері қала тұрғындары арасында Т.Шевченко шығармашылығын насихаттау туралы айтып, Шевченкоға арналған өлеңдер оқылды.

Ғабит Мүсірепов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы бұқаралық ақпарат құралдарымен тығыз байланыста, кітапханада өткізілген әртүрлі акциялар туралы Петропавл-Қазақстан, МТРК, 1-ші Северный телеканалдарында «Кітапханадағы түн», «Оқымпаз автобус» «Күркіреген соғыстан – Ұлы Жеңіске» атты бейнесюжеттер көрсетіліп отырды. Ай сайын «ФЛЕШ.ка» атты кітапхана газеті шығарылды.

Кітапхана жастарды оқуға тарту мақсатымен әртүрлі іс-шаралар, акциялар, флеш-мобтар, конференциялар, экскурсиялар өткізуде. Есеп беріліп отырған жылы балалар құқығын қорғау департаментімен, «Улыбка» қайырымдылық қорымен, «Көз жету – Прозрение» қоғамдық бірлестігімен, білім мекемелерімен және С.Т.Аксаков атындағы Ульяновск облыстық балалар-жасөспірімдер кітапханасымен тығыз байланыста қызмет атқарды.

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы мақсатты кітапханалық бағдарламалар бойынша жұмыс атқарды: «Кітапхана – жастардың мәдени демалыс орталығы», мақсаты – жастар мен жасөспірімдердің демалысын тиімді пайдалану, салауатты өмірге тарту. Облыстық арнаулы (түзетім) есту қабілеті нашар балалар мектеп-интернатымен бірлесе жүргізілетін «Шапағат» кітапханалық қайырымдылық өлкетану бағдарламасының мақсаты – мүгедек жасөспірімдердің интеллектуальды демалысына көмек беру, әлеуметтік адаптациясына жәрдем беру. Ақтөбе облыстық жасөспірімдер үйінде «Шаңырақ» жасөспірімдер клібы ашылды. Облыстық жасөспірімдер үйінде 16-23 жастағы тәрбиеленушілер мүше бола алады.

Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы Халықаралық кітап күніне орай «Әдеби автобус» акциясы ұйымдастырылды. Автобус кітап, кітапхана туралы дана, ғұламалардың, ақын-жазушылардың дәйексөздерімен, мерекелік құттықтаулармен безендірілді. Әр түрлі тақырыпта жарнамалық буклеттер, күнтізбектер, бүктемелер әзірленіп, көпшілікке таратылды. Жастарды рухани құндылывғымыз кітапты сүюге, кітаптің адам өміріндегі аса маңызды рөлін түсіндіріп, әдебиетке деген қызығушылықтарын арттыру мақсатында ұйымдастырылған «Әдеби автобус» қала қонақтары мен тұрғындары тарапынан қолдауға ие болып, кітапханаға келушілер саны артты. «Сіз бізге келмесеңіз, біз сізге барамыз» атты жылжымалы кітапханалық жоба жасөспірімдер арасында іске асырылды. Шара барысында оқырмандарды кітапхана қорымен, қызмет көрсететін бөлімдермен толығырақ таныстыру мақсатында слайд-презентация көрсетілді. Облыс кітапханаларында жарияланған «Отбасы қоғам тірегі» жобасы аясында «Шаңырағым - шаттығым» атты кездесу кеші жанұямен өткізілді. Қазақ поэзиясының шолпан жұлдыздарының бірі әрі бірегейі атты сазды поэзия кеші ақын Алаш қозғалысының қайраткері Мағжан Жұмабаевтың туғанына 120 жыл толуына орай өткізілді.

Тұңғыш Президент күніне орай «Заманымыздың заңғар тұлғасы» атты тақырыпта Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өмір жолына арналған кітап көрмесі ұйымдастырылды. Сондай-ақ, «Елбасы мерейі – ел мерейі» тақырыбында пікір алысу кеші С.Рахымов атындағы әскери мектеп-интернатында өткізілді. Кеш барысында Елбасының өмірбаяны мен қызметі туралы «Нұрсұлтан» атты деректі фильм көрсетілді.

Сталинград шайқасының 70 жыл толуына орай «Ерліктің өшпес өнегесі. Немеркнущий подвиг» атты еске түсіру акциясы өткізілді. Акцияға соғыс және еңбек ардагерлері, жазушылар, әскери бөлімнің жауынгерлері, оқырмандар қатысты.

Осы Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасында өткізілген «Жалынды жылдар жаңғырығы. Эхо огненных лет» атты облыстық деректі очерктер конкурсының басты мақсаты – ұрпақтар сабақтастығын жалғастыру, ата-бабамыздың ерлік дәстүрін жас ұрпақ жадында жаңғырту болады. Конкурс шарты бойынша очерк өмірде болған кейіпкерлер – Ұлы Отан соғысына қатысқан ата-бабалар, тылда ерен еңбек еткен әжелер, майдан шебінде болған боздақтар, алапат соғыста аман қалып, бейбіт құрылысқа ат салысқан, ел өркендеуіне үлес қосқан ардагерлер жайлы, ғұмыр бойы қазақ солдатын күткен асыл жарлары туралы жазылды.

Кеңес Одағының батыры, қаһарман қазақ қызы Мәншүк Мәметованың туғанына 90 жыл толуына арналған «Өшпес ерлік өнегесі», Кеңес Одағының батыры, қазақтан шыққан тұңғыш генерал Сабыр Рахымовтың туғанына 110 жыл толуына «Жеңісті жақындатқан жан» атты ерлік сабақтары өткізілді. Сабақта батырлардың ерліктері туралы фильмдер көрсетіліп, өмір-тарихынан құрастырылған слайд, сахналық қойылымдар көрсетіліп, викторина жүргізіліп, жеңімпаздарға сыйлықтар берілді.

Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы келісім-шарт негізінде көптеген ұйымдармен бірлесіп 174 мәдени шара өткізді. «Отбасылық оқу» бағдарламасы негізінде «Ақжайық өңірінің оқырман отбасы – 2012» облыстық байқауы ұйымдастырылды. Қазақстан Республикасында тұратын 130-дан астам ұлт өкілдері татулықта, ынтымақтастық пен бірлікте өмір сүріп жатқаны достықты білдіреді. Өзге ұлттардың мәдениетін, дәстүрін, тілін құрметтеуге татар халқының ұлы ақыны Мұса Жалильге арналған поэзия кешінде татар әндері шырқалып, жырлары оқылған, қазақ әдебиетін насихаттауға арналған жазушы Энгельс Ғаббасовпен кездесу, рухты жырлардың авторы Жұбан Молдағалиевке арналған «Мәңгі қазақ» кітабының тұсаукесері өткізілді. Осы өткізілген іс-шаралар облыстық «Арайлы Ақжайық», «Жаңалық» телеарналарында және облыстық өлкелік басылым «Орал өңірі», «Самал», «Шаңырақ», «Жайық үні» газеттерінде мақалалар жарияланып отырды.

Успех библиотеки определяется тем, насколько создаваемый образ подтверждается качеством повседневного обслуживания. Именно поэтому задачи укрепления положительного имиджа затрагивают все стороны деятельности Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеки. Поддержанию положительного имиджа библиотеки способствует реклама ее ресурсов и услуг среди потенциальных и реальных пользователей. В библиотеке в целях создания комфортных условий для читателей выделены специальные зоны для делового чтения, релаксации, проведения досуга, информстудия, уголок общения «Междусобойчик». В истекшем году в отделе национальной литературы и краеведения создан этнозал, оформленный в традиционном казахском стиле. Здесь читатели могут получить необходимую информацию, интересно провести свой досуг, прикоснуться к истории и почувствовать «дух» предков. Второй год продолжается акция «Читающий трамвайчик». Сотрудники библиотеки знакомят жителей и гостей города с творчеством писателей-земляков, писателей – юбиляров и книгами. Пассажиры уже привыкли видеть нарядный вагон трамвая, приветливые лица библиотекарей, получать интересную и полезную информацию по самым разным темам. Например: «Весенний переполох», «Весна – цветы», әОсенний книгопад», «Литературный Усть-Каменогорск», «Шагая осторожно, по улице иди», «Я солнце пил, как люди воду» (по творчеству Расула Гамзатова) и многие др. В конце 2013 года библиотекой был запущен новый проект «Book-такси». Сотрудники библиотеки, возвращаясь из командировки в поезде организовали акцию под названием «Легенды Восточно-Казахстанской области под стук колес». Как по взмаху волшебной палочки, у них в руках появились красочные листочки с текстами, содержащими народные предания о реках Иртыш и Ульба, мавзолее Козы-Корпеш и Баян-Сулу, озере Осеннего ягненка – Маркаколь. Пассажиры с удовольствием приняли участие в литературной викторине, тут же организованной находчивыми библиотекарями. И вот уже попутчики делятся друг с другом услышанными ими когда-то легендами и преданиями. В конце мая отчетного года по инициативе управления культуры ВКО проведена акция «Читающий Усть-Каменогорсу». Благодаря стараниям сотрудников ОДЮБ перед Дворцом культуры металлургов «засверкал» книжными брызгами литературный фонтан. Приятно удивленные жители города с удовольствием становились участниками book-кроссинга «Прочитал сам – передай другому», забирая в дар понравившиеся книги и журналы и оставляя для других читателей свои. Ребята и взрослые смогли узнать о своем характере, выбрав изображение сказочного героя на психологическом Чудо-дереве, которое манило прохожих своими разноцветными листочками.

Расширению партнерских связей библиотеки, укреплению ее положительного имиджа, привлечению новых читателей способствовало проведение акции «Волшебная ночь в библиотеке». Дети и подростки, студенты и школьники, партнеры и друзья и просто взрослые люди с удовольствием побывали в разных уголках библиотеки, преобразившихся в эту ночь в самые невероятные места. В Страшлогове желающие могли прогуляться по Гоголевскому проспекту и даже поучаствовать в конкурсе на лучшее чтение страшилок. Посетители Тайной комнаты, пообщавшись с Гермионой, получили от нее волшебный эликсир, вместе с Эльфом прошли по пути истины, а книжная Ведунья помогла им лучше разобраться в себе. Разнообразное книжное меню предложил Библиоресторан с задушевными беседами и «живой» музыкой. В Караоке-баре можно было исполнить любимые песни на казахском, русском и английском языках. Зрители Видеозала 6 D повесилились при просмотре юмористических роликов о книге и чтении. Мастер-класс по декупажу в Арт-студии, турниры по шашкам, шахматам и нардам пришлись по душе и молодым, и взрослым. Был даже Букмедик – медицинский кабинет с «настоящими» врачаит, делающими книжный рентген и прописывающими рецепты интересных книг. Завершилась ночь акцией «Отправь желание в ночное небо». Взаимовыгодные партнерские отношения связывают библиотеку с филиалом

АО «НПЦК «Өрлеу» Института повышения квалификации педагогических работников по ВКО», ГорОО, со специализированной вечерней школой ОВ 156/3. Представители партии активно включились в проведение Республиканской виртуальной акции «Назарбаевские чтения в on-line», посвященной Дню Первого Президента Республики Казахстан. Организаторами выступили: управление культуры, архивов и документации Карагандинской области, КГУ Карагандинская областная юношеская библиотека им.Ж.Бектурова, историко-культурный центр Первого Президента Республики Казахстан (г.Темиртау); ЦБС г.Караганды, Восточно-Казахстанская областная детско-юношеская библиотека. Сотрудники библиотеки участвовали в проведении круглого стола, организованного филиалом «Нур Отан» по проблемам экономического развития г.Усть-Каменогорска.

Новой ступенью поднятия престижа библиотеки является международное сотрудничество. В отчетном году Восточно-Казахстанская ОДЮБ приняла участие в Международном конкурсе творческих проектов «Расул Гамзатов – певец добра и человечности». Ежегодно организуются телеконференции с коллегами из России. В отчетном году Международная телеконференция «Современная информационно-коммуникационная среда: роль и место библиотеки» собрала профессионалов-библиотекарей из трех стран: Казахстана, России и Украины. 2013 год ознаменован проведением в ОДЮБ Международного библиотечного форума «Концепция трех И: информатизация, интеграция, интерактивность». В форуме приняли участие библиотечные специалисты из России и областных библиотек, обслуживающих детей и юношество Казахстана.

Продолжается тесное сотрудничество с областными учреждениями культуры. Так, совместно с областным музеем искусств в организована постоянно действующая выставка «Детское творчество», где представлены картины восточно-казахстанских ребят. Библиотека и Дом дружбы ко Дню памяти жертв политических репрессий организовала и провела встречу молодого поколения с представителями корейского и немецкого национальных культурных центров, организована выставка «ГУЛАГ – пять букв смерти». Проводимые библиотекой массовые мероприятия освещались на страницах местной печати: «Рудный Алтай», «Дидар», сюжеты были показаны на телеканале «Қазақстан -Өскемен». Ежемесячно издавалась библиотечная газета «Вестник ОДЮБ», на страницах которой сотрудники библиотеки делились творческими находками, печатали рецензии, публиковали стихотворения собственного сочинения. Всего в 2013 году проведено 2236 массовых мероприятий (2012 г.-2063), из них для юношества – 617 (2012 г. – 547). Всего посетило и 56518 человек (2012 г. – 51739).

Пространство удобной, комфортной доступной для читателей среды продолжает совершенствоваться и находит выражение в ведение новых услуг, создания мест, зон комфортного чтения и отдыха. Здесь уместно будет рассказать о работе Костанайской областной детско-юношеской библиотеки им.И.Алтынсарина. Второй год работает в летний период «Открытая библиотека». За это время библиотека приобрела популярность среди читателей. Несколько стеллажей с литературой: художественной, учебной, журналами; скамейки для читателей, хороший солнечный день – все, что нужно для работы библиотеки. Фонд «открытой библиотеки» составляют издания из домашних библиотек горожан, подаренных библиотеке. Привлекает читателей несколько факторов – свободный выбор, отсутствие сроков возврата и возможность забрать понравившуюся книгу в личное пользование. Новый вид наружной рекламы – «бегущая строка» также нацелена на потенциальных посетителей библиотеки. Электронное табло, установленное на стене библиотеки, анонсирует мероприятия, иинформирует о кружках, действующих в библиотеке, является своеобразным указателем для горожан о библиотеке. На повышение престижа чтения, привлечение внимания общественности к работе библиотеки было направлено проведение акции «Книжная бессонница или Библиосумерки», приуроченная ко Всемирному Дню книги и авторского права. Сотрудники алтынсаринки постарались подчеркнуть и оправдать название акции, и это выразилось в антураже: в отделах горели лишь настольные лампы, каждому читателю выдавался фонарик; в оформлении рекламы, помещений и в тематике мероприятий. В читальном зале отдела обслуживания юношества снимали буктрейлер по роману А.С.Пушкина «Евгений Онегин». Шанс снятся в ролике, в костюмах той далекой эпохи достался не всем, предварительно нужно было пройти кастинг. Итог работы – готовый для работы видеоролик. Абонемент отдела тоже не пустовал.Там открыло свои двери детективное агентство «Читатель идет по следу». Читателям предлагалось найти книгу по предложенным уликам – портреты авторов произведений, сюжетный коллаж по книге и атрибуты, по которым можно догадаться о названии. А в секторе искусств в отличие от остальных сумерничающих, горел свет, иначе не получилось бы подготовить панно-поздравление к юбилею библиотеки. Читатели, родители и учащиеся мастерили цветы, человечков, книгу, выполненные в технике оригами. К проведению акции удалось привлечь и взрослую аудиторию, которые приняли участие в деловой игре «Суд над чтением». В ходе игры была попытка осмыслить положительные и отрицательные стороны чтения, проблему не чтения.

Раскрыть многообразие художественной литературы помог день юношеской книги «Литературный зодиак». Эта тема по-настоящему интересна подросткам, молодежи, библиотекари раскрыли ее в литературном ключе. Были оформлены две книжные выставки: на абонементе «Книги по зодиаку», где для каждого знака давалась небольшая характеристика м список книг, наиболее интересных по мнению астрологов. Кто-то был согласен с предлагаемым списком, кто-то нет, но книги с выставки брали с удовольствием. А в читальном зале на книжной выставке «Созвездие писателей» были представлены новинки книжных поступлений по зодиакальному знаку писателей. В течение дня демонстрировалась интерактивная выставка «Астропрогноз чтения», цель которой – доказать, что в любой день и месяц для чтения всегда благоприятные дни. И в завершении дня было проведено мероприятие «Литературный Зодиак», на котором рассказали историю знаков Зодиака, откуда пошло название и есть ли связанные с ними легенды. Затем были представлены литературные герои, сочетающие в себе самые характерные особенности этих знаков. И для каждого зодиакального представителя библиотекари подготовили творческое задание. Участники мероприятия с увлечением сравнивали себя с известными литературными героями. А кто был незнаком со своим зодиакальным близнецом, брал книгу домой, чтобы узнать его и, возможно, себя лучше. Плодотворную работу по продвижению чтения удплось провести совместно с телеканалом «Алау». Сотрудники библиотеки рекомендовали к прочтению новинки детской, подростковой и юношеской литературы. К выбору книг работники библиотеки отнеслись очень серьезно, т.к. длительность ролика составляла 4 минуты, надо было проявить мастерство, чтобы за столь короткое время рассказать о книге. Снятые видеосюжеты стали прекрасным образцом рекламы библиотеки, играли на ее узнаваемость среди горожан, всего было отснято 14 видеосюжетов. Связь со СМИ вылилась в объемную статью в областной газете «Костанайские новости» - «Орех Кракатук и проводники счастья». В круг партнеров библиотеки вошло новое издание, газета «Учительская плюс». Всего за год информация о деятельности ОДЮБ им.И.Алтынсарина печаталась 11 раз.

Сотрудники Карагандинской областной юношеской библиотеки им.Ж.Бектурова прилагают большие усилия для формирования положительного имиджа библиотеки. В течение отчетного года на страницах массовой и профессиональной печати, в интернете было опубликовано более 40 материалов о библиотеке, статей и выступлений сотрудников ОЮБ им.Ж.Бектурова.

Продолжает развиваться долгосрочный совместный проект ОЮБ им.Ж.Бектурова и Карагандинского областного филиала Республиканской телерадиокомпании «Қазақстан-Қарағанды» телевизионная интеллектуальная игра для молодежи «Эхо». В течение года в эфир вышло 17 программ различной тематики.

Одним из успешных долгосрочных проектов библиотеки является Молодежный интеллектуальный центр «БОТА», на котором проходят встречи ботанайцев в литературном салоне «Қазына». В тесном тандеме проведены музыкально-поэтический вечер «Өр үмітті жастар отауы», литературно-музыкальный вечер «ТОлқынды толқын қуады».

В библиотеке проведены видео-интернет конференции: «Мы разные – мы равные» с молодежью г.Киева (Украина) в рамках международного проекта «Тамыр»; мастер-классы в он-лайне с Восточно-Казахстанской ОДЮБ и Костанайской ОДЮБ им.И.Алтынсарина в ходе круглого стола «Кемеңгерлік қадам»; «Инновационный стиль работы библиотек: формат для молодого читателя»: он-лайн встреча профессионального сообщества (Казахстан – Украина). В течение отчетного года были организованы 2 молодежных конкурса: международный виртуальный конкурс чтецов «Две страны – два поэта. Украина читает Махамбета, Казахстан – Тараса Шевченко» в рамках международного проекта «Тамыр» с Государственной библиотекой Украины для юношества (г.Киев). Второй конкурс – областной молодежный мультимедийный конкурс «Еселі еңбек асқақ мұраттарға жеткізеді» в рамках реализации Послания Президента Республики Казахстан народу Казахстана «Стратегия Казахстан – 2050».
Ш. Оқырмандарға қызмет көрсету жұмысын ұйымдастыру.

Оқырман қызығушылығы мен сұранымын зерттеу.

Организация обслуживания читателей.

Изучение их интересов и запросов.

1. 
   «Кітап туралы не білесің?»
   
2. 
   Сенің алғашқы анықтамалық энциклопедияң
   
3. 
   Әдебиет білгірлері
   
4. 
   Сөздіктермен саяхат
   
5. 
   Хайуанаттар сөз тіркесі
   

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасында мақсатты кітапханалық бағдарламалар бойынша жұмыс атқарылды. «Кітапхана – жастардың мәдени-демалыс орталығы» бағдарламасының мақсаты – жастар мен жасөспірімдердің демалысын тиімді пайдалану, салауатты өмірге тарту. Осы кітапханада бірнеше қызығушылық клубтар жұмыс жасауда: «Құрдастар»- жасөспірімдер қызығушылық клубы, «Шапағат»- мүгедек жасөспірімдердің интеллектуалды демалысына көмек беру, әлеуметтік адаптациясына жәрдем беру, «Аққауырсын»- жас ақындар клубы. Адамзаттық құндылықтардың негізінде дені сау, білімді, адамгершілігі мол жасөспірімдерді тәрбиелеу мақсатында Ақтөбе облыстық жасөспірімдер үйінде «Шаңырақ» жасөспірімдер клубы ашылды. «Оқитын өлке» облыстық акция аясында Қазақстанның халық жазушысы Тахауи Ахтановтың туғанына 90 жыл толуына орай «Шырағы сөнбеген кемел тұлға» атты әдеби сағат өткізілді. «Халықтың жарық жұлдызы» атты виртуалды кітап көрмесі таныстырылды. Халық әртісі, Мемлекеттік сыйлығының иегері, сазгер Мұқан Төлебаевтың туғанына 100 жыл толуына «Қазақ музыкасының Глинкасы» атты әдеби-сазды кеш өткізілді. Сазгердің музыкалары мен әндері шырқалып, «Қазақ музыкасының бәйтерегі» атты кітап көрмесі безендіріліп, «Мұқан Төлебаев қазақ музыкасының классигі» атты слайд көрсетілді.

Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Ғаламтордың ғаламаты мен кесапаты» тақырыбына арналған дөңгелек үстел өткізілді. Интернет ұғымы ХХ ғасырдың аяғында пайда болса да, жүрдек пойыздың жылдамдығын еске салатындай жедел қарқынмен кең қанат жайып келеді. Әйгілі Ер Төстік ертегісінде Төстік жыл санап емес, ай санап, күн санап өсіпті дейтін жері болатын. Сол Ер Төстіктің ер жетуі сияқты дамып отырған бір сала болса, ол – бүкілғаламдық желі -* Интернет. Дөңгелек үстелде талқыланған сұрақтар:

- Ғаламтордан алған біліммен кітаптан алған білімнің айырмашылығы қандай?

- Интернетке қадалған жастардың бетін кітапқа қалай бұра аламыз?

- Қандай сайттар қауіпті және жастарды ондай сайттардан қалай қорғауға болады?

- Ғаламтордағы ойындардың жастарға зияны мен пайдасы қандай?

- Ғаламтор беттерінде қазақ тіліндегі ақпараттар неге аз?

- Ғаламтордың қоғамға пайдасы мен зияны қандай?

- Агент ауру ма, әлде әдет пе? Агенттен бүгінгі жас буынды қалай құтқарамыз? және т.б.

Кітапханада көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Д.А.Қонаевтың туғанына 100 жыл толу құрметіне «Халық құрметтеген қайраткер» атты тарихи кеш ұйымдастырылды. Кешке «Ұлыдан ұлағат» тақырыбында кітап көрмесі безендіріліп, шолу өткізілді. «Ел бірлігін ойлаған – Сырым батыр» атты әңгіме-слайд батыр Сырым Датұлының туғанына 270 жыл толуына арналды. Әңгіме-слайдта Сырым Датұлының өз руының билігінен асып, түгел қазақ еліне әділ билігімен атағы шыққандығы және сөзге шешен болып, әділдік жолында талайларды өзінің сөздерімен тайсалтқаны көрсетілді.

«Дарынды тұлға» - Шерхан Мұртазаның туғанына 80 жас толуына байланысты өмірі мен шығармашылығына арналған әңгіме-сағат өткізілді. Ақынның шығармашылығы туралы слайд көрсетіліп, арнайы жазылған әдістемелік құрал мектеп кітапханашыларына ұсынылды.

Сотрудники Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеки в работе с юношеством основной упор делают на содействии социализации личности подрастающего поколения, поскольку именно в этот период потребность в общении и интеграции очень велика.

В библиотеке выделены специальные зоны: уголок общения «Междусобойчик», информационная студия, психолого-социологическая служба, презентационный и конференц-залы, призванные развивать коммуникативные и творческие способности молодого поколения. Совершенствованию этих компетенций способствует и система массовых мероприятий, охватывающая все направления всестороннего развития личности. Итак, в библиотеке прошел интеллектуальный креатив-турнир «Лидер ХХІ века», посвященный Дню Первого Президента. В четырех турах читатели должны были показать свои знания, выполняя отнюдь не простые задания:
- перечислить значительные события в жизни Президента;

- пройти тест на знание политических документов, статей и работ Н.А.Назарбаева;

- написать мини-сочинение «Если бы я был Президентом...» и др.

Что такое любовь? Мимолетное чувство? Страсть? Эмоциональное созерцание красоты? Ответы на эти вопросы юношы и девушки попытались найти, путешествуя по страницам книг, представленных на электронной аудио-выставке «Вечная тайна любви» (разработана к Дню Козы Корпеша и Баян сулу). Читатели повстречались с героями великих любовных историй: Ромео и Джульеттой, Отелло и Дездемоной, Евгением Онегиным и Татьяной Лариной... Раскрывая вечную тайну этого замечательного чувства, они совершили необычное путешествие по страницам легендарной поэмы казахского народа «Козы Корпеш и Баян сулу».

В «Рассказкину среду» для старшеклассников состоялось литературное рандеву с творчеством Мухтара Ауэзова «Письма родным и близким», подготовленное совместно с участниками театрального клуба «Золотая маска». В «Почемучкин четверг» молодежь была приглашена на поучительное мероприятие «В храме умных мыслей». На примере жизни великих людей юноши учились толерантности, самоорганизации и другим полезным качествам, необходимым современному человеку. В рамках Недели детской и юношеской книги проведена интернет-акция «Инфознайка – 2012». Цель – популяризация лучших образцов литературы и искусства Казахстана и народов мира с помощью интернет-ресурсов.

В рамках программы по руководству чтением «Книжный мир вокруг тебя» для старшеклассников разработана электронная выставка-инсталляция «Металл царей – царь металлов». Весь материал помещен в необычные сундучки: «Сундучок с историей», «Сундучок золотых денег», «Сундучок с легендами», «Сундучок в нашей жизни». Читатели узнали об образовании золота в недрах Земли, о золоте Казахстана, кладах и сокровищах, познакомились с легендами и былями о благородном металле. Программа «Я и Мир» нацелена на работу с подростками и юношеством для решения проблем взаимоотношений с классом, сверстниками, обществом и т.д. Психологический тренинг «Шаги навстречу» помог старшеклассникам получить навыки общения. Им были предложены психологические игры и упражнения: «Рукопожатие», «Зеркало», «Маски» и др.

Отвечая велению времени, Государственная юношеская библиотека им.Жамбыла в прошедшем году для учащихся средних учебных заведений организовала 52 экскурсий и провела 265 мероприятий (из них 199 на казахском языке).

В отчетном году библиотека продолжила свою работу по развитию чтения и формированию активного читателя. Для преподавателей школ, колледжей, ВУЗов проводились обучение по грамматике английского языка Teachers Webinar, который проводила еженедельно Валери Флуг – волонтер Американского уголка, обучение проходило дистанционно. Каждый понедельник и среду проводились консультации по образованию за рубежом Akademic Advising. Посетители уголка знакомились с условиями и правилами обучения в США. Желающих учиться за рубежом обучали правильно писать эссе для прохождения экзаменов. Большую помощь для изучающих английский язык оказывали TOEFL Prep, который помогал оценить степень знаний английского языка.

В течение года постоянно работали:

* дискуссионный клуб

* музыкальный клуб

* клуб любителей книги

* игровой клуб

* киноклуб

В Государственной юношеской библиотеке им.Жамбыла продолжает работать клуб «Шабыт», направленный на развитие творческих способностей юных читателей. В рамках клуба ребята не только знакомились с творчеством поэтов и прозаиков, но и представляли на суд читателей свои произведения.

В Карагандинской областной юношеской библиотеке им.Ж.Бектурова

работает программа «Оқырман жастар – ұлттың үміті. Читающая молодежь – надежда нации», долгосрочная читательская акция «Оқуға ұмтыл. Настройся на чтение», которая помогала читателям быть в курсе событий библиотеки, знакомила с новинками художественной и отраслевой литературы, подборками изданий на актуальные темы. Была оформлена выставка «Бізге өте ұнаған кітаптар. Нас уже читали и мы понравились». Читатели сами выставляют книги, которые им понравились, которые они посчитали лучшими, и хотели бы, чтобы их прочитали сверстники. Таким образом, читатели становятся участниками процесса рекомендации литературы, что делает его более доступным и весомым, поскольку порой ребята предпочитают прислушаться к мнению своего сверстника, чем к мнению взрослого.

ІУ. Әдебиеттерді танымалдандырудың бағыттары мен түрлері.

Кітапхананың ағартушылық қызметі.

Направления и формы популяризации литературы.

Просветительская, развивающая и культурно-досуговая

деятельность библиотек.

қалыптастыруға ықпал ету.

Содействие формированию гражданина,

патриота и защитника Отечества

«Дінмұхамед Қонаевтың туғанына 100 жыл» атты тарихи портрет кеші өткізілді. Кешке «Ел ерін ұмытпайды» тақырыбында 5 бөлімнен тұратын кітап көрмесі безендірілді. Көзден кеткенмен көңілден кетпес есім- ғасырларда дүниеге бір келетін, халқымыздың аяулы ұлы, еліміздің мақтанышы Д.А.Қонаевтың өнегесі мен өсиеті, тәлімі мен кісілік қасиеті жастар үшін үлкен тәрбие.

Мәншүк Мәметованың туғанына 90 жыл толуына арналған «Қыздары батыр елімнің» атты ерлік сабағы өткізілді. Шығыстың қос шынарының бірі қазақ қыздарына тән қайсарлықтың мәрмәрға қашалған мәңгілік ескерткішіндей батыр қыздың рухына тағзым ету республика жастарының парызы. «Мәншүктің жұлдызды сәті» тақырыбында театрланған көрініс көрсетіліп, ақын – жазушылардың жүрегінен жарып шыққан өлеңдері оқылып, әсем әндер шырқалды. Соңында «Қаһарман қызы қазақтың», «Отан үшін от кешкендер», «Арулар отты жылдарда» бөлімдерінен тұратын «Ұрпақтарға ұран болған Ұлы Жеңіс» атты ашық кітап көрмесіне шолу жасалды.

Ақтөбе облыстық С.Жиенбаев атындағы жасөспірімдер кітапханасы Мемлекет қайраткері Дінмұхамед Қонаевтың 100 жылдығына орай «Қоғам қайраткері Дінмұхамед Қонаевқа 100 жыл» атты танымдық сағатын «Құрдастар» клубы мүшелері арасында өткізді.

Ұлы Жеңіс күніне орай облыстық есіту қабілеті нашар балалар мектеп-интернатының «Шапағат» клубында «Жалынды жылдар жаңғырығы» атты әскери даңқ сабағы өткізілді. Соғыс туралы, Жеңіске қандай қиыншылықпен жеткеніміз туралы әңгімені балалар сурдоаудармашының көмегімен түсініп, ерекше ықылас танытты. Кеш барысында «Ерліктің мәңгі алауы» атты слайдты тамашалады.

Ақтөбе облысының 80 жылдығы аясында кітапханада «Шежірелі өлкемнің ардагер азаматтары» атты кездесу кеші өткізілді. Мақсаты – жастардың туған өлкеге сүйіспеншіліктерін арттыру, оларға патриоттық тәрбие беру, болашақ қоғам иегерлері – жас оқырмандарымызды Елбасымыздың Жолдауын орындауға шақыру. Мерекелік кеште «Тамыры терең, тарихы кенен – Ақтөбе» атты виртуалді кітап көрмесін және де өлке тарихынан слайдтар көрсетілді.

Жастардың бойында патриоттық сезім мен азаматтықты қалыптастырудағы әскери-патриоттық тәрбиенің ролі зор. Осыған орай

Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы Отан қорғаушылар күніне «Қарулы күштер – елімнің айбыны» тақырыбына кітап көрмесі безендіріп, «Біз - болашақ Отан қорғаушыларымыз» әскери-патриоттық сайыс өткізді. Сайыс барысында «Таныстыру рәсімі», «Тарих беттері» викторинасы, «Қаһарлы сөз қамал бұзады» - әскери-патриоттық тақырыптағы мақал-мәтелдер, «Ән де әскери шепте» - әскери әндер сайысы орын алды.

Кеңес Одағының батыры, қазақтан шыққан тұңғыш генерал Сабыр Рахымовтың туғанына 110 жыл толуына орай «Жеңісті жақындатқан жан» тақырыбында ерлік сабағы өткізілді.

Батылдыққа, азаматтық жауапкершілікке, патриоттыққа тәрбие беру аясында Ғ.Мүсірепов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында «Соғыстың киелі беттері. Сталинград шайқасының 70 жылдығына ... Войны священные страницы. 70-летию Сталинградской битвы» тақырыбына Сталинград түбіндегі шайқас туралы деректі фильм көрсетіліп, соғыста пайдаланылған қарулар туралы материалдар, ұрыс даласындағы қазақстандықтардың ерлігі туралы кітаптар ұсынылды. Жеңіс мерекесіне орай кітапханада «Аңызға айналған қыз - Әлия» - поэтикалық кеш, «Ұрпақтар ұмытпайтын Ұлы Жеңіс»- әдеби-музыкалық композиция, «Естелік аллеясы» - патриоттық сағат, «Менің отбасымның соғысқа қатысқан батырлары» - слайд тұсаукесер шаралар өткізілді.

Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Виват, Шурави!» тақырыбында кездесу кеш өткізді. Мақсаты – ауған жауынгерлерінің рухына бас ию, оларды еске алу және олардың соғыста көрсеткен ерліктерін паш ету арқылы жас ұрпақты патриотизмге тәрбиелеу. Кездесу кеште ауған соғысының ардагері А.В.Боровскийдің жеке қорынан алынған құнды материалдар қатынасушылардың қызығушылығын туғызды. «Виват, Шурави!» тақырыбындағы фотокөрме слайд арқылы көрсетіліп, соғыс туралы көп мағлұмат берілді.

Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы кітапхана қызметі барысында жастармен патриоттық тәрбие жүргізуде, азаматтық тұрғыда калыптастыруда, және толеранттық сана-сезімді орнықтыруда баға жетпес тәжірибе жинақтаған. Бұл бағыттарда атқарылған жұмыстарда Республика Президентінің «Болашақтың іргетасын бірге қалаймыз», «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Қазақстан халқына арналған жолдаулары, түрлі құжаттар ішкі және сыртқы саясат жөніндегі материалдар басты назарда ұсталды.

«Бабалар мұрасы – халық қазынасы», «Қазақстан жаңа әлемде», «Бізде мақтануымызға болатын істер бар» атты көрмелер, «Жаса, жайна, ару қалам Астана» - Астана қаласына арналған кітап көрмесі де жастардың патриоттық сезімін қалыптастыруға ықпал етті.

Осы тақырып бойынша «Еңселі Астана – Елбасы салған нұрлы жолдың келбеті» атты дөңгелек стол өткізілді.

Кітапхана қызметкерлерінің мақсаты жастар бойында патриоттық отансүйгіштік рухты және өз Отанына деген мақтанышты қалыптастыру. Осыған орай Жеңіс күніне көптеген шаралар ұйымдастырылып өткізілді. «Ұлы Отан соғысында жастардың ерлігі» атты ерлік сағаты, «Әрқашан есте сақтаймыз! Әрқашан мақтан тұтамыз!» атты соғыс жайындағы кітаптармен қатар осы тақырыпқа жазылған өлеңдер мен суреттер қойылған көрме ұйымдастырылып, «Қаһарман жылдар әндері» атты әдеби-музыкалық кеш өткізілді. Кешке К.Байсеитова атындағы дарынды балаларға арналған республикалық қазақ орта мамандандырылған музыка мектеп-интернатының оқушылары мен ұстаздары қатысты.

Өлең бейне бір тарихи құжат әрі жәдігер сияқты уақыт тынысын сақтаумен қатар, халқымыздың еңбектегі және әскери ерліктерін сезінуге, түйсінуге әсер етеді.

Саяси қуғын-сүргінге ұшырағандарды еске алу күні де кітапхана іс-шараларында назардан тыс қалған жоқ. Бұл күнге арнайы «Білу және еске сақтау» атты көрме, мақалалардың жүйелі картотекасы (МЖК) және «Ұмытылуға жатпайды», «Ешқашан да ұмытылмайды» атты ұрпақтар жадында мәңгі қалатындар, бірақ Егемендіктің еркін күндерінде өмір сүруге жетпегендер туралы еске алу сабағы өткізілді.

Қазақстан Республикасының рәміздеріне 20 жыл толуына орай жасөспірімдерге Мемлекеттік Елтаңбаларды жете әйгілеу мақсатында «Елтаңбам – елдігім, Көк туым – теңдігім, Әнұран - ерлігім» атты көрме ұйымдастырылып, шолулар өткізілді. Осы аталған шара Жастар үйінде және ЛА 155/6 жабық жастар колониясында өткізіліп 125 адам қамтылды. Кітапхана қызметкерлеріне жабық мекеме басшылары алғысын білдірді. «Азамат болуды үйренемін», «Білу, құрметтеу, мақтан тұту», «Біздің Елтаңба», «Қазақстанның бірінші заңы», «Конституция бойынша өмір сүруге үйрену», «Конституция – тәуелсіздік паспорты» атты азаматтық сабақтар мен мақалалардың жүйелі картотекасында «Азамат болуды үйренемін» атты бөлім ашылды.

Балалар тек белсенді тыңдармандар емес, баяндамалар оқып, музыкалық нөмерлер көрсетті.

Ұлттық танымға қызығушылықтың арта бастауына байланысты, адамдар өз халқының тарихын, мәдениетін жете білуге тырысуда. Ұлттық мәдениеттің жандану мәселелерін түйсіне отырып, кітапхана жыл мерекесі – Наурызға байланысты да іс-шаралар өткізеді. «Наурыз – дұман» атты кітап көрмесін ұйымдастыру кітапхана дәстүріне айналды. ЛА 155/6 жабық мекемесінде «Наурыз – көктем, бақыт, ынтымақ мерекесі» атты кеш үлкен ынтамен өткізілді, кітапханашылар тәрбиеленушілерге қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы әңгімелеп, ойындар, бәйгелер өткізді. Тәрбиеленушілер мерекелік концерт бағдарламасын ұйымдастырды.

Көп ұлтты Қазақстан жастары қазіргі кезеңде ұлтаралық қатынастағы ағарту ісін кең түрде қажет етеді. Жыл сайын өтетін «Қазақстан халықтарының тіл мерекесі» апталығында іс-шаралар топтамасы жүргізілді. Апталық «Ана тіліңді ардақта» атты көрменің беташары мен ашылып, «Тіл мәртебесі – ел мәртебесі» тақырыбында кеш өткізілді. Аталған кеш екі рет өткізілді: №161 көп салалы лицейде кітапхананың ұйымдастыруымен, кешке ақын Жүсіпбек Қорғасбек және «Балдырған» журналының бас редакторы Дүйсен Мағлұмовтар қатысты. Кеште оқушылар тіл туралы ақын-жазушылар шығармашылығынан өлеңдер мен монологтар оқып, әндер орындады. №8 кәсіптік техникалық лицейде өткізілді. Кешке «Ұлт тағдыры» қозғалысының төрағасы, саясаткер Дос Көшім қатысты.

Бүгін кітапхананың негізгі мақсаты – кітапхананы әр адамның бойынан өз ерекшелігін, сондай-ақ басқа халықтың мәдени байлығын дұрыс бағалап түсіне алуға көмектесу болып табылатын және олардың өзара тығыз қарым-қатынас жасауға ықпал ете алатын халықтар естелігі орталығы ретінде көру. Осы мақсатта кітапханада «Ариана» ауған орталығы және Беларусь ұлттық мәдени орталықтарымен кездесу өткізілді. Осы ұлт өкілдері өздерінің салт-дәстүрімен, дәстүрлі тағам мен киімдерімен таныстырды.

Кітапханада жыл сайын атап өтілетін ерекше мәнді шаралардың бірі «Жамбыл оқулары». Ақын шығармашылығына арналған кештер деңгейі талапқа сай өтіледі. Осындай «Жүз жыл жырлаған жүрек» атты кештің біріне Жамбыл бабамыздың ұрпақтары: Әлімқұл Жамбылов, шөберелері: Мұратхан және Бекмұрат Жамбыловтар, ақын Орысбай Әбділдаев қатысты.

Ұлы ақын Жамбыл бабамыздың шығармаларын насихаттау мақсатында «Жыр алыбы- Жамбыл баба» тақырыбында ЛА 155/6 жабық жасөспірімдер мекемесінде поэзия кеші өткізілді. Осы жабық мекемеде өткізілген шара «Алматы» теледидар каналынан көрсетілді.

Дінмұхамед Ахметұлы Қонаевтың туғанына 100 жас толуына «Ғасырда бір туатын дара тұлға» еске алу кеші өткізілді. Еске алу кешінде Оразбай Қауғабайдың «Таңғажайып Қонаев» атты роман-эссесінің беташары өткізілді. Бұл шараға «Ұлтымыздың мақтанышы» атты кітап көрмесі безендірілді.

Кітапханада 5 жылдан астам уақыт жұмыс істейтін «Шабыт» клубы аясында ақын, «Айқын» газетінің тілшісі Төреғали Ташеновтың қатысуымен «Сана мен Саясат» атты кітабының тұсау кесері өткізілді. Бұл беташарға жас ақындар К.Қонысбай, С.Қамшыгер және кітапхананың оқырмандары болып есептелетін басқа жас ақындар қатысты. Осылармен қатар жас ақын Қалқаман Сариннің қатысуымен «Арманымның бейнесі» атты кітаптың беташары болды. Ақындар өздерінің қол таңбалары қойылған шығармаларын оқырмандарына сыйлады.

Кітапханада «Экстремизм мен терроризм – заңсыз әрекет» атты тақырыпта Алматы қаласы Мәдениет басқармасының қызметкері А.Т.Валиеваның қатысуымен семинар өткізілді. Осыған орай «Экстремизм мен терроризм – заңсыз әрекет» атты кітап көрмесі безендірілді, қазақ және орыс тілдерінде көрмеге шолу жасалды. Апта сайын мерзімді басылым беттерінен материалдар жинақтап әңгіме өткізіп, ақпараттық беттер мен буклеттер шығарылды.

СССР-дің және Қазақстанның халық әртісі Күләш Байсейітованың 100 жылдығына арналған «Қазақтың бұлбұлы, өнердің дүлдүлі» атты музыкалық кеш өткізілді. Кешке М.О.Әуезов атындағы әдебиет және мәдениет институтының бөлім басшысы Амангелді Мұқай, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, К.Байсейітова атындағы конкурстың лауреаты, Қазақтың Абай атындағы опера және балет театрының әншісі Рымкеш Жұмаділова қатысты. Оқырмандарға К.Байсейітованың өмірі мен творчествосы туралы слайдтар көрсетілді. Оқырмандар әнші туралы көптеген деректі мәліметтермен танысты. Р.Жұмадилованың орындауында Күләш Байсейітованың репертуарынан әндер орындалды. Арнайы көрме ұйымдастырылып, шолу жасалды.

Саяси қуғын-сүргін құрбандарына «Ұмытылуға жатпайды» атты көрме ұйымдастырылып, шолулар өткізілді.

Кітапханада мерзімді басылымдар апталығы өтті. Аталған апталықта жасөспірімдерге арналған жаңа мерзімді басылымдарға шолу жасалды. «Бала би» журналының шығармашылық ұжымымен кездесу ұйымдастырылды. Кездесуге журналдың жауапты хатшысы Айман Бабитқызы қатысты. Ол журналдың шығу тарихы, мақсаты туралы әңгімелеп оқырмандардың көптеген сұрақтарына жауап берді.

«Мәдениет» журналының редакция қызметкерлерімен кездесу жүргізілді. Дулат Исабеков –Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының иегері, жазушы, драматург; Мырзахан Кенжебай – бас редактордың орынбасары; редакторлары, Қойгельдиев Мәмбет – Абай атындағы Қазақтың ұлттық педагогикалық университетінің бөлім меңгерушісі, ҚР Ғылым академиясының академигі, тарих ғылымының докторы қатысушыларды көптеген мәліметтерден хабардар етті. Бұл апталықтағы атқарылған іс-шаралар Алматы қаласы Мәдениет жылына арналды.

В отчетном 2012 году исполнилось 80 лет со дня основания Восточно-Казахстанской области. В рамках празднования этой даты в фойе Областной детско-юношеской библиотеки была оформлена информационная панорама «Шығыс Қазақстан - әрі көне, әрі жас. Восточный Казахстан – древний и молодой». В центре панорамы размещалась карта области. Край Восточный издавна считается жемчужиной Казахстана. Поэтому символично, что по бокам карты были помещены изображения раскрытых жемчужных раковин с перечисленными в них названиями мероприятий, проводимых библиотекой. В рубриках «Это интересно» и «Гордость Казахстана» читатели познакомились с удивительными и занимательными фактами, историей и достижениями Восточного Казахстана. В двух других рубриках «Край очарованья» и «Источник творчества» помещена информация об издательской продукции библиотеки, посвященной краю, а также об имеющихся в фонде ОДЮБ произведениях восточно-казахстанских авторов. В рамках 100-летия со дня рождения Д.А.Кунаева была разработана выставка-панорама «Сын своего времени».

Формирование исторического самосознания – сердцевина патриотического воспитания. Так, Карагандинская областная юношеская библиотека им.Ж.Бектурова накануне праздников Дню защитника Отечества

и Дня Победы провела военно-патриотический фестиваль «Айбатты елдің жастары – қайратты», посвященный 20-летию организации Вооруженных Сил Республики Казахстан. Целью этого фестиваля стало воспитание чувства казахстанского патриотизма, формирование гражданственности, пропаганда государственного языка, формирование у молодежи навыков саморазвития и самореализации, раскрытие творческого потенциала молодежи и пропаганда активного творческого досуга. В исполнении молодежи звучали не только патриотические песни военных лет, которые мы любим и помним, но и стихи собственного сочинения, мини-постановки по произведению К.Аманжолова «Дариға, сол қыз...» и о герое-желтоксановце Кайрате Рыскулбекове, строевые марши и речевки. В ходе фестиваля была продемонстрирована видеопрезентация, посвященная Вооруженным Силам Республики Казахстан и выставка о защитниках нашего Отечества.

Құқықтық және рухани-адамгершілікке тәрбиелеу.

Правовое и духовно-нравственное воспитание

• 
  Конституция – ерікті елдің құқы
  
• 
  Адам құқы алдымен ердің құқы
  
• 
  Мемлекетім жан-жақты дәйектелген
  
• 
  Конституция – алтын заң, елдің құты
  

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасында ҚР Конституция күніне орай «Құқықтық сауаттылық – заман талабы» тақырыбында тәрбие сабағы өткізілді. Бұл шараның мақсаты: оқырмандарға өз құқығын үйрету, заң алдында барлығының тең екенін ұғындыру. Конституция күніне «Адам құқығы басты құндылық» атты кең көлемді кітап көрмесі безендірілді. Шара соңында «Заңды білу – заман талабы » тақырыбында слайд-шоу тамашаланды.

Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі 2011-2015 жылдарға арналған салалық бағдарламасы аясында «Жемқорлықпен күрес тұғырлы мәселе» атты ауызша журнал өткізілді. Бұл шарада «Сыбайлас жемқорлықты болдырмау жолдары» атты слайд көрсетіліп, кең көлемде кітап көрмесі безендірілді.

Жас буынға құқықтық тәрбие беру мәселесі – қазіргі қоғамның ең маңызды міндеттерінің бірі. Осыған орай Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы «Жасөспірімдердің құқық бұзушылығы: себеп, салдар, алдын-алу шаралары» атты дөңгелек үстел ұйымдастырды.

Ғ.Мүсірепов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Жасөспірімдердің құқықтары мен міндеттері» атты құқықтық алаң, «Адамдарды сату: жалған, әлде ақиқат?» тақырыбында дөңгелек үстел өткізді. Қатысушылардың назарына «Балаларды сату» деректі фильм, слайд көрсетіліп, осы тақырып бойынша әдебиеттер ұсынылды.

Опыт библиотечных специалистов показывает, что в работе с молодежью нужно искать новые, интересные формы работы, обновлять и совершенствовать старые. Мы все чаще задумываемся над тем, какую форму массового мероприятия в библиотеке предпочесть, как сделать, чтобы молодежь активно участвовала, а не пассивно воспринимала происходящее, получала ответы на острые, трудные вопросы. Вот конкретные примеры.

Библиотекари Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеки провели час общения «Горизонты добра». Проведенные упражнения, игры, анализ ситуаций помогли участникам научиться адекватно реагировать на конфликтные ситуации. Организовали выставку-опрос «Гендерное равенство», оформили выставку-дискуссию «Мы за равноправие».

Костанайская областная детско-юношеская библиотека им.И.Алтынсарина провела к Дню семьи 2 заседания, за основу проведения которых взят гендерный принцип. О том, какие они разные, мальчишки и девчонки, как по-разному они воспринимают критику, и в чем особенно нуждаются, шла речь на заседаниях «Ох уж эти девчонки!» и «Такие разные мальчишки». Трудные судьбы, жизненные ситуации разных девочек в художественной литературе были озвучены в обзоре, который стал основой заседания. При проведении библиотекари старались внести юмористическую нотку, использовав для этого ролики из телевизионного журнала «Ералаш» и провели инсценировку «Три мамы» о трех возрастах женщины.

Очень ярко, интересно прошло заседание «Такие разные мальчишки», в котором организаторы постарались актуализировать проблему воспитания сына в семье. Затронули такие вопросы как непростые отношения детей в одной семье. Большой интерес и отклик вызвала у родителей рубрика «Поединок с самим собой», в обзоре которой библиотекари говорили о воспитании силы воли, становлении характера, преодоления житейских трудностей. Родители с удовольствием посмотрели отрывок из фильма «Восьмидесятые», посмеялись над клипом «Из чего же сделаны наши мальчишки, разобрали анкеты для родителей и буклеты «Простые правила поведения для отцов».
Салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал ету.

Содействие формированию здорового

образа жизни
Бірінші байлық – денсаулық. Қазақстан -2030 бағдарламасында көрсеткендей өркениетті елдің әрбір азаматының денсаулығы мықты, хал-ахуалы жақсы болуы үшін зиянды әдеттерден ішімдік, шылым шегушіліктен жерітіп, денсаулыққа, болашақ ұрпаққа жау екендігін ұғындыру. Осыған орай Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында «Арақ, темекі,есірткінің зардаптары» атты дебат сайысын өткізді. Сайыста «Утверждение» мен «Отрицание» атты екі топқа бөлініп үш спикерлерін ортаға шығарып бір – біріне қарама-қарсы пікірлерін дәлелдеуге тырысып ат салысты. Көрермендер «Верно-неверно» блиц-сұрағына қатысып, өз ойларын білдірді, қорытындысында «Нарконет» журналынан шолу жасалды.

Мемлекетіміздің Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Ұлт денсаулығының сақталуы – бұл игілікті тапсырма» деген сөзіне сүйене отырып Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында өткен «Біз өмірді таңдаймыз!» акциясы қалалық мәдени-ағарту бірлестігіне қарасты аула клубтарының, балалар мен жасөспірімдер ат спорты мектебінің көрсеткен жаттуғыларымен және «Диал» сән үйінің республикалық деңгейде сынға түсіп, нәтижелі орынға ие болған «ханшайым» мен «ханзадалар» көрсеткен өнерлерімен ерекшеленді. Акция қатынасушыларына «Спорт мықтылар мен күштілерді сүйеді» және «Салауаттылық – нұрлы болашақ» тақырыптарында кітап көрмелері ұйымдастырылды және «Есірткісіз Қазақстан» тақырыбында бейне ролик көрсетілді.

Бүкіләлемдік денсаулық күніне орай Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы Азаматтардың денсаулығы – қоғамның байлығы» атты көрме ұйымдастырды. «Уақыт талабы –салауатты өмір салты» тақырыбында кеш өткізді. Кеште осы тақырыпқа бейнероликтер көрсетіліп, ойын-тренингтер, викториналар ұйымдастырылды. Сондай-ақ кітапханада «Жас ұрпақ жанашыры» тақырыбында пікір алысу кеші өткізілді. Кеш барысында нашақорлық жөнінде жазылған, жастарды ұлттық рухта отансүйгіштікке тәрбиелеуге, салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған «Миғұла» атты үздік көркем шығарма талқыланды.

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы «Саулық- салауатты өмірден» атты сұхбат кешін өткізді. Кеште темекінің шығу тарихы туралы көптеген мағлұматтар алып, «Темекінің, арақтың адам ағзасына зияны» атты тақырыпта түсірілген слайдтар, темекі тартуға қарсы ұйымдастырылған сурет көрмесі көрсетілді. Сонымен қатар кітапханада «Жастар салауатты өмір салтын қолдайды», «Салауатты өмір және ұлттық дәстүр» тақырыптарына танымдық сағаттар өткізді.

Жастардың салауатты өмір салтын ұстануын жетілдіру мақсатында Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы көптеген іс-шаралар жүргізіп келеді. Ақпарат ағымдарының барлық мүмкіндіктерін пайдалана отырып, өткен жылы кітапханада «Салауатты өмір салты» атты жастар белсенділігін танытқан екі көшпелі кітап көрмесі безендірілді: «Алатау» колледжінде «Сен өзіңе жаусың ба?» және «Престиж» колледжінде «Кітап арқылы – денсаулыққа». «Есіңде болсын, сен Адамсың» тақырыбында пікір-сабақ өткізілді. Атқарылған іс-шараларда кітапхана серіктестігі –«Қамқор» дағдарыс орталығы қатысып отырды. Солардың көмегімен 2 тренинг атқарылды: «Нашақорлық – тұңғиық түбі» және «Қауыпсіздікте бол». «Өмір мен өлім ине үшінде» атты фильмді Халықаралық білім қоры көрсетті. Оқырмандар үшін мақалалардың жүйелік картотекасы және «Салауатты өмір салты» тақырыбы бойынша мәліметтер банкісінің көмегі зор болды.

Здоровье – одна из важнейших социальных ценностей нашего общества. Подростки всегда находились в группе риска, если речь шла о вредных привычках. Эта группа особенно нуждается в информации о правильном, грамотном отношении к своему здоровью. С этой целью Костанайская областная библиотека для детей и юношества им.И.Алтынсарина провела работу по повышению валеологической грамотности полдростков и молодежи. Для них проведены мероприятия «Три ступеньки, ведущие вниз» и «Табачная бомба» о последствиях употребления одурманивающих средств. В последнее время психоэмоциональное состояние человека рассматривается как важная составляющая здоровья. Тема суицида стала актуальной в наше время. Какие же причины толкают молодого человека на столь печальный шаг, все ли проблемы сейчас решаемы? На эти вопросы попытались ответить в ходе часа откровенного разговора «Миф и реальность суицида». Это достаточно сложная встреча была завершена позитивным моментом. Нужно было просто улыбнуться друг другу и сказать комплимент. Но поделиться такой мелочью, как улыбка, им оказалось трудновато. Насколько молодое поколение серьезно относится к своему здоровью, что делает для его сохранения? Эти вопросы обсуждались в ходе часа здоровья «Здоровье нации – здоровье каждого». Прежде всего было отмечено, что здоровье рассматриватся выше экономических и политических интересов. А потому в законодательной базе имеется несколько нормативных актов, посвященных этой проблеме. Но оказалось, что молодежь не могла назвать ни одного закона или указа, направленного на формирование здорового образа жизни. Поэтому прослушали информацию о содержании Кодекса РК «О здоровье народа и системе здравоохранения», закона РК «О физической культуре» с интересом.

Восточно-Казахстанская областная детско-юношеская библиотека под девизом «Ежедневная физическая активность – путь к здоровью и долголетию!» провела Неделю здоровья. В рамках недели подготовлены уроки здоровья: «Менің түсінігімдегі салауатты өмір салты», «Денсаулықты баптаймыз, өмірімізді сақтаймыз», проведено анкетирование «Өз денсаулығыңды күте білесің бе?», показаны видеофильмы по данной теме. «Жизнь без опасности» - вот тема Дня профилактики наркомании, алкоголизма, табакокурения. Оформлена выставка «Коктейль здоровья. Проведен час размышления «Смертоносный транзит» со встречей с врачом-наркологом, которому было задано много вопросов по теме, на которые был получен исчерпывающий интересный ответ. Электронная выставка «Спортивная копилка» посвящена спортсменам ХХ века, казахстанским призерам Олимпийских игр, а также спортсменам-инвалидам и пользовалась большим спросом у читателей разного возраста.

Карагандинская областная юношеская библиотека им.Ж.Бектурова провела круглый стол «Дені сау ұрпақ баянды болашақ кепілі», где состоялся разговор о здоровом образе жизни, о значении спорта и активного творческого досуга, о смысле жизни, о профилактике вредных привычек и ассоциальных явлений.

Экологическое воспитание

Табиғатты аялау – адамзаттың перзенттік парызы. Табиғатты аялау – туған елді, жерді аялау. Сондықтан жас жеткіншектердің экологиялық мәдениеттілігін арттыру – кітапханалардың негізгі міндеттерінің бірі. Еліміздің елдігін танытатын да жас ұрпақ. Осы жас ұрпаққа жан-жақты терең білім беру – еліміздің басты мақсаты.

Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Экология - өмірдің соғып тұрған жүрегі», «Көк құрақ – жердің сәулеті, құс – елдің дәулеті», «Табиғаттың өзі – тіршіліктің көзі» тақырыптарында танымдық сабақтар өткізді. Сабақтарда:

• 
  «Табиғатпен тілдесу» - оқушылардың ойы арқылы табиғат туралы қандай түсінігі барлығы анықталды
  
• 
  «Көгілдір қазына» - су туралы мақал-мәтелдер сайысы
  
• 
  «Күн райын бақыла»- бұрын ата-бабаларымыздың табиғат құбылыстарына қарап ауа-райын қала болжағаны туралы мәліметтер
  
• 
  «Жасыл желек дауасы» - Жер Ананы жасыл етіп сақтау үшін қоршаған ортаны көгаландырудың маңызы зор екендігі туралы
  
• 
  «Ой қозғау» - «Егер болашақ ұрпаққа бүлінген табиғатты қалдыратын болсақ олар мұнымызды кешіре қоймас»- деген Елбасының сөзімен шараны аяқтады.
  

Ақтөбе облыстық С.Жиенбаев атындағы жасөспірімдер кітапханасы

«Туған өлкем – қандай көркем!» тақырыпта экологиялық мультимедиялық сағат өткізді. Шарада – туған облыстың тарихы, өнеркәсібі, ауылшаруа-шылығы, экология мәселелері бойынша толық сөз қозғалды. «Пәк табиғат жүрегімнің тамылжыған жырысың» атты поэзия кеші өткізілді. Мақсаты – жерлес ақындардың шығармаларын насихаттау, жастардың поэзияға деген сүйіспеншілігін арттыру. Бұл шараға «Табиғатты өлеңменен өрнектеген...» атты кең көлемді кітап көрмесі көпшілік назарына ұсынылып, таныстырылды. Сондай-ақ «Табиғат тіршілік аясы» атты бейне слайд тамашаланды.

Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы Бүкіләлемдік қоршаған ортаны қорғау күніне орай абонементте «Табиғат тал бесігің» атты кітап көрмесі, «Экология – бұл өзекті мәселе» атты қызықты хабарлама сағаты, веб-шолу ұйымдастырылды.

Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы қызметіндегі жастарды экологиялық ағарту бағытындағы іс-шаралар бірден бір маңызды бағыт болып есептеледі.. Кітапханадағы экологиялық ағарту бағытындағы қызметтің жетістігін ақпараттық-библиографиялық аппараттағы әдебиеттердің талапқа сай көрінісі арттыра түседі. Экология бойынша мақалалардың жүйелік картотекасы оқырмандар сұранысына сәйкестендіріліп және қазіргі заманның өзекті мәселелерін негізге ала отырып жинақталған.

Жастарды экологиялық ағарту бағытындағы жұмыстарды іске асыруда әлеуметтік серіктестік берік ұсталынады. Осы бағытта «Жасыл қорғаныс» атты қалалық қоғамымен, Алматы хайуанаттар бағымен, №8 лицеймен бірлесіп көптеген шаралар жүргізіліп отырылды. «Табиғатты заң қорғайды» тақырыбына 2 ақпарат күні, «Экологиялық жаңалықтар күні» тақырыбына 6 шолу, «Экологиялық мәдениет дегеніміз не?» тақырыбына 3 экологиялық сабақтар өткізілді.

Кітапханада «Экологиялық кино» клубы жұмыс атқарды (айсайын осы тақырыпқа фильмдер көрсетіліп тұрды).

Есеп беріліп отырған жылы кітапхана Алматы хайуанаттар бағымен тығыз қатынаста бірлесіп көптеген қызықты шаралар өткізілді. Мысалы: «Қазақстан фаунасы» тақырыбында кездесу – пікір алмасу экологиялық кинокөрсетілім жүргізілді. Қатысушылар фаунамыздың әр түрлі мекендеушілері жыртқыш құстар, бауырымен жорғалаушылар, аңдар туралы және Алматы хайуанаттар бағының құрылу тарихы туралы танымдық слайдтарды тамашалады. Кітапханада сақалтай құс туралы мағлұматтар берілді. Аталған құсқа кітапхана қамқоршы болатыны айтылды.

Восточно-Казахстанская областная детско-юношеская библиотека оформила интерактивную выставку «Природа в зеркале искусства». С книгами о великих живописцах и их картинах знакомил раздел «Языком живописи»; любителям музыки был представлен раздел «Звуками музыки», в следующем разделе «Душой поэта» представлялись книги известных поэтов.
Қазақ және әлемдік әдебиет пен өнерді танымалдандыру.

Популяризация казахской и мировой литературы и искусства

Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы М.Мақатаевтың туған күніне «Мұраты мықты Мұқағали» атты поэзия сағатын өткізді. Поэзияда өзіндік орны бар ақынның өмірі мен шығармашылығы туралы жас ұрпақты тағы бір хабардар етіп, ақынның өлеңдерін оқу арқылы оқырмандардың бойында Отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, адамдарды түсініп сыйлай білу сезімдерін тәрбиелеуге шақырады. Сондай-ақ ақынның отбасы туралы, бүгінгі таңда еңбектерін кейінгі ұрпағына жеткізуші мұрагерлері жайында кітап көрмесі сөрелерінен орын алған мағлұматтардан хабардар болды. Оқырмандар М.Мақатаевқа арнаған өздерінің өлеңдерін көпшілік алдында оқып берді.

Ғабит Мүсіреповтың туғанына арналған «Көрікті ойдан – көркем сөз» тақырыбында әдеби кеш өткізілді. Кеште Ғ.Мүсіреповтың өмірбаяны туралы сөз еткенде жазушының «Автобиографиялық әңгімесі» қатысушыларға көп жәйдің мәнін ашуға септігін тигізді. Әсіресе жазушының Адамның ұлылығын ардақтап, Ананың ұлы қызметін түсініп, сол тақырыпқа дендеп бет бұруын танытқан кезі көбірек әңгіме болды. «Өлімді жеңген Ана» повесінен драмалық үзінді көрсетілді.

Ақын Төлеген Айбергеновтың туғанына 75 жыл толуына орай «Арманыңды ақтарам ба жүрегімде тербесем» атты жыр кеші өткізілді. Өмір құштарлығын оятатын ақын жырларының әр жолынан Табиғат-Ананың аялы алақанындай мейірілімдікті сезініп, сағыныш жүрегін шарпиды. Ақынның поэзиясы – жасампаздықтың жыры. Сондықтан да Айбергеновтің жырларында жауды жеңіп келген батырдың көңіл күйіндей шаттық пен қуаныштың самалы соғады. Ақынның жырларын оқыған сайын адам баласы таба алмай жүрген бір жұмбақ әлемге кетіп қалғысы келеді.

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы Мұхтар Әуезовтың туғанына «Әлем таныған Әуезов» атты шара өткізді. Шарада «Абай жолы» кітабы мен эпопеяның электронды аудионұсқасына библиографиялық шолу жасалды. «Ұлы даланың ұлы жаршысы» атты слайдты тамашалады. Мұқағали Мақатаевқа арналған «Мұқағали – гауһар жырдың дүлдүлі» атты поэзия кешін ұйымдастырды. Кеште ақын шығармаларымен бірге «Ақ қауырсын» поэзия клубының мүшелері және «Шұғыла» бірлестігінің жас ақындары өз шығармаларымен таныстырып, өлеңдер оқыды. Қазақстанның халық жазушысы Әзілхан Нұршайықовтың туғанына 90 жыл толуына орай «Өнегелі өмір иесі» атты оқырмандар конференциясы өткізілді. Конференцияда қатысушылар жазушының шығармашылығымен танысып, оның махаббат тақырыбына арналған шығармалары туралы, ондағы кейіпкерлер жайлы өз пікірлерін ортаға салып, пікір алмасты. Шара соңында «Қазақтың Әзағасы» атты фотослайд көрсетіліп, кең көлемді кітап көрмесіне библиографиялық шолу жасалды.

Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы Ғабит Мүсіреповтың туған күніне «Қазақ прозасының дара ырысы» атты әдеби кеш өткізді. Кеш барысында жазушының өмірі мен шығармашылығы туралы слайд көрсетіліп, «Болашақ» колледжі студенттері дайындаған «Қыз Жібек» пьесасынан сахналық көрініс қойды. Кеш соңында Ғ.Мүсірепов туралы викториналық сұрақтар қойылып, белсене қатысқандар марапатталды. Жазушы Шерхан Мұртазаның туғанына 80 жыл толуына орай «Кесек тұлға, кенен дарын» атты кітап көрмесі және портрет кеші ұйымдастырылды. Жазушының «41 жылғы келіншек» повесінен үзінді сахналанды. Кеш соңында оқырмандар Ш.Мұртазаның өмірі мен шығармашылығы туралы түсірілген «Ұлт жүгін арқалаған ұлы тұлға» атты деректі фильмді тамашалады.

Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Мен өлкемді зерттеймін» атты жас зерттеушілер жұмыстары мен шығармашылық жобасының І жеткіншектер байқауын өткізді. Байқау «Туған өлкем – тұнған шежіре» тақырыбына арналды. Қатысушылар келесі тақырыптарды қамтыды: тарих, табиғат, өлкеміздегі қалалар мен ауылдар, ерекше адамдар өмірі, әдебиет, мәдениет. Жұмыстар слайд-шоу, бейне-презентация, көрініс түрінде қабылданды. Сайыс жұмысы дискіде тапсырылды. Зерттеу жұмыстары 2012 жылдың 1 наурызынан 30 сәуірге дейін тапсырылды. Байқауға 13 пен 21 жас аралығындағы жас зерттеушілер қатысты. Зерттеу жұмысын қорғау кезінде тақырып таңдаудағы өзіндік дәрежесі және зерттеудің жүргізілуі бағаланды. Шығармашылық ізденіс, зерттеудің жүргізілуіне ел ауызынан жинастырылған деректер қорын пайдалануы, мәселенің терең талқылануы, сұрақтарға берген жауаптары талқыланды. Жеңімпаздарды әділ-қазылар мүшелері анықтады. 15 қатысушы дипломдармен және 8 қатысушы мақтау қағаздарыменг марапатталды.

Сегодня перед библиотеками стоит общая задача – сохранение казахстанцами облика культуроцентричного народа и престижа чтения у молодого поколения.

Так, основным событием 2012 года Костанайской областной детско-юношеской библиотеки им.И.Алтынсарина можно отметить два успешно реализованных проекта: литературное турне «Познакомимся с писателем поближе» и программу чтения «Читаем классическую литературу».

Программа «Читаем классическую литературу» - популяризация классической литературы среди подростков, которая не так проста в воплощении. Необходимо было задействовать формы, которые «цепляли» подростков, предполагающие живое участие читателей в обсуждении. Эти задачи решались на всех этапах программы, начиная с интерактивной выставки «Классные классики» и заканчивая громкими чтениями классических произведений. В тетради отзывов «Мое отношение к классической литературе», дополнявшей книжную выставку, читатели могли высказать свою точку зрения на классику, и отзывы оказались достаточно полярными: «Мое отношение к классической литературе очень позитивное. Я обожаю классику, иногда в них можно найти море ответов на вопросы современной жизни», «Классическую литературу я не понимаю, мне не слишком интересно ее читать», «Я положительно отношусь к классике, в современном мире людей, читающих классику, становится мало. А ее надо читать» и т.д. Продолжением программы являлись громкие чтения классической литературы. Рассказ дополнялся отрывками из фильмов, снятым по классическим произведениям.

Поддерживая талантливых ребят, продолжает работать в Костанайской областной детско-юношеской библиотеке им.И.Алтынсарина литературная студия «Территория творчества». Основной задачей студии является поддержка и развитие талантливых, пишущих детей, развитие их литературного вкуса, творческого начала. Ребята встречаются в определенное время, читают друг другу свои сочинения, ждут оценки своих друзей, играют в литературные игры. Встречи студийцев с поэтами вносит серьезную нотку в их занятия – каждому хочется прочитать свое произведение взрослому поэту, услышать из его уст совет или похвалу. С Матвиенко Дарьей, поэтессой и художницей, ребята встречаются во второй раз, произведения которой составили основу третьего выпуска журнала «Ежик». С большим количеством читателей прошли в Костанайской областной детско-юношеской библиотеке им.И.Алтынсарина «Алтынсаринские чтения». Благодаря библиотекарям, читатели совершили путешествие по своей малой родине и узнали много интересного о поэтах и писателях области.

Не первый год проводятся ежегодные «Жамбылские чтения» в Государственной юношеской библиотеке им.Жамбыла. В рамках «чтения» был проведен литературный вечер, посвященный творчеству поэта «Великий акын» с участием известных жамбыловедов.

В Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеке за отчетный период проведены лекции по курсу «Мировая художественная культура»: «Искусство эпохи Возрождения», «Наука эпохи Возрождения», в ходе которыхз наиболее полно была представлена панорама изобразительного искусства того времени: живопись, графика, скульптура и архитектура. Живой интерес читателей вызвали слайд-презентации по творчеству Боттичелли, Мазаччо, Микеланджело, Рафаэля, Леонардо да Винчи. Во время литературного глобуса «Книга собирает друзей» читатели познакомились с интересными фактами из жизни и творчества писателей-юбиляров 2012 года: Ф.Токаревой, А.Цвейга, О.Генри. А музыкальный вечер «И ляжет на душу добро» был посвящен творчеству поэтессы Беллы Ахмадулиной. На мероприятии использовались слайды о жизни и творчестве поэтессы, звучали песни из кинофильмов, написанные на стихи Б.Ахмадулиной. К юбилеям писателей Г.Мустафина, Г.Мусрепова, А.Нуршаихова организованы: выставки-рекомендации «Сөз мұрасы жазушының өз мұрасы», слайд-урок «Мәңгілік махаббат жыршысы», а к

70-летию со дня выхода в свет первой книги романа-эпопеи М.Ауэзова «Путь Абая» - книжный развал «Ұлы қаламгер – кемеңгер тұлға».

В течение ряда лет в библиотеке работает клуб «Золотая маска», где читатели не только знакомятся с лучшими образцами мировой и отечественной литературы, но и развивают свои творческие способности. В отчетном году можно выделить такие:

- литературный моцион «Закатный роман» (по роману М.Булгакова

«Мастер и Маргарита»)

- вечер-элегия «Здесь я жду прекрасной дамы» (по творчеству А.Блока)

- литературно-музыкальная гостиная «Эстрадная песня» (по творчеству

В.Высоцкого, Е.Евтушенко, А.Вознесенского)

- литературный вечер «Защитник отверженных» (по творчеству

В.Гюго).
Оқырмандардың оқу процесіне және

кәсіптік бағдарына көмек үшін кітапхана жұмысы.

Работа библиотек в помощь учебному процессу

и профориентации
Болашақ үшін білім мен ғылымның, тәлім тәрбиенің орны әрқашанда бөлек. Ілім мен білімнің дамуы – адамзат өркениетінің өлшемі. Біз өмір сүріп отырған қазіргі кезең - бұл жаңа дәуір. Жаңа көзқарасты жаңашылдықты талап ететін кезең. Соның ішінде білім саласында болып жатқан жасампаз өзгерістердің мәні мен маңызы зор. Осыған орай, Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында «Болашаққа сенімділік» атты айдармен оқушылармен тренинг ұйымдастырылды. «Асулардан асады жастар әлі, зор болашақ бүгіннен басталады» тақырыпта кездесу кеші өткізілді. Кештің мақсаты: жас ұрпақтың өскелең талабын қанағаттандыруда рухани байлығын, интеллектуалды қабілетін, жалпы ой-өрісін дамытуда, жоғарғы эстетикалық талап-талғамын қалыптастыру, мамандық түрлері туралы пікір алысу.

С.Жиенбаев атындағы Ақтөбе облыстық жасөспірімдер кітапханасы «Бұл сенің кітапханаң» атты таным-саяхат айлығын ұйымдастырды. Мақсаты – жасөспірімдерді кітапханамен таныстыру, білім меңгеруде ақпараттық көмек беру, жастарды кітапханаға тарту.

Оңтүстік Қазақстан облыстық жасөспірімдер кітапханасы оқырмандар арасында түрлі акциялар өткізді:

- «Жазда бекер желікпе, кітап оқы зерікпе! – жазғы оқу чемпионаты

- «Жазғы супер-келуші» - егер оқырман кітапханаға жазылуға 3 досын

шақырса, ғаламторды 1 сағат тегін пайдалану мүмкіндігіне ие болады

- «Менің алғашқы сайттарым» - веб-шолу

- Жаңа кітаппен жаңа жылға» - оқырмандарды кітап оқуға тарту мақсатында, жыл басында кітапханаға алғаш келген он екі оқырманды тіркеп, кітапхана атынан марапаттау.

Әлемде 40 мыңға жуық әртүрлі мамандықтар бар. Осыған орай Х.Есенжанов атындағы Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Өз мамандығыңды тап» атты релаксациялық жаттығуды және «Сиқыршы қарындаш» тренингін өткізді. «Дүниедегінің бәрін білгім келеді» тақырыбымен көрме-сөзжұмбақ ұйымдастырылды. Мақсаты – оқырмандарды сөзжұмбақ шеше отырып олардың ойлау қабілетін арттыру.

Ғ.Мүсірепов атындағы Солтүстік Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы «Ашық аспан астындағы кітапхана» атты ашық есік күні ұйымдастырылды.

Есеп беріліп отырған жылы Жамбыл атындағы Мемлекеттік жасөспірімдер кітапханасы «Білім күні» мерекесін өткізді. «Мектептен кейін – кітапханаға» атты акция осы мереке аясында өткізілді. Кітапхана өзінің жұмысын мектептермен үйлестіре отырып 24 саяхат өткізді. Оқырмандар назарына «Кітап – жан азығы», «Кітап – сенің досың да, ақылшың» тақырыбына шолулар, «Басылым беттері бізге нені дайыдады екен?» атты көрме ұйымдастырылды. «Әртүрлі, бірдей емес және бірдей сөздіктер» тақырыбында үлкен қызығушылықпен Ақпарат күні және «Адам білімді болып тумайды» тақырыбында Библиография күні өткізілді.

Мұзафар Әлімбаевтың туғанына 90 жыл толуына арналған «Тынымсыз қалам тынысы. Талантливый сын казахского народа», Оралхан Бөкеевтің туғанына 70 жыл толуына арналған «Алтайдың асқақ жыршысы» атты әдістемелік ұсыныстар кеңінен қолданылды.

Шетел тілдерін оқып-үйренушілерге көмек ретінде мектепте берілген білімді тереңдете түсу мақсатында «Шетел тілін үйренудің әдістемелігі» атты

көрме өз жұмысын белсенді түрде жалғастыра білді. Шетел тілдерін білетін бөлім қызметкерлері шетел тілдерін үйренгісі келетін оқырмандарына үнемі көмектерін, кеңестерін беріп отырды.

Жыл сайын оқырмандардың кәсіптік бағдарын және өзіндік білім алуына ықпал ету мақсатында көптеген шаралар топтамасы жүргізіліп тұрады. Кітапханада «Абитуриенттің анықтама бұрышы» атты ақпараттық бұрышты оқырмандар назарына ұсындық. Оқырмандар жоғары оқу орындарындағы әр түрлі мамандықтар, білім кеңістігіндегі жаңалықтар туралы мәліметтерге жету мүмкіндігіне ие болды. Талапкерлерге көмек ретінде «Абитуриент» тақырыптық папкасы және папкадағы «Карьера және білім» тақырыбындағы көрменің материалдары берілді.

В Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеке

В начале 2012 года стартовал молодежный клуб «Крылья», созданный с целью всестороннего развития молодежи и раскрытия ее творческих способностей. В библиотеке работает ассоциация «Пока-Я-ни-Я» по программе «Духовное становление подростков», среди которых можно отметить такие:

- поисковый вояж «Следствие ведет читатель...»

- психологический тренинг «Гармония с собой»

- ток-шоу «Самая интересная девушка – читающая девушка»

- деловая игра «Мы в сети»

- час мужества «На груди ордена – на висках – седина»

Карагандинская областная юношеская библиотека им.Ж.Бектурова провела лингвистическую игру «Если не знаю – научусь» «If I don′ t know – I will learn». К работе жюри были привлечены студенты университета «Лингва». Победителя определили 4 тура игры, которые включали оригинальное приветствие, перевод пословиц и поговорок, домашние задание (презентация на тему «My own contry is Kazakhstan»), вопросы по страноведению, лингвистике и языкознанию, иностранным языкам, музыкальные номера группы поддержки. В 2012 году в деятельности молодежного клуба «БОТА» выявилась новая тенденция – проведение совместных заседаний литературного салона «Қазына» и дискуссионного клуба «Жас азамат».
Анықтама-библиографиялық және

ақпараттық жұмыс. Жаңа ізденіс технологияларын енгізу.

Справочно-библиографическая и информационная

работа. Внедрение новых поисковых технологий.

Формирование информационной культуры юношества
Проводимые в библиотеках исследования показывают, насколько динамичны изменения в приоритетах читательских интересов. Расширились виды носителей информации, и молодой читатель все более активно использует наряду с традиционными печатными источниками и электронные издания. Высокотехнологичные мультимедийные носители информации более оперативны, многофункциональны, что, несомненно, привлекают юношество, которое все чаще видит библиотеку в качестве источника «деловой информации». Учитывая это, информатизация библиотечных процессов обозначена приоритетным направлением и позволяет повышать уровень информационно-библиографического обслуживания.

В Костанайской областной детско-юношеской библиотеке им.И.Алтынсарина в прошедшем году внесено 22500 описаний. Общее количество записей в электронном каталоге по всем базам данных составляет 200318 записей. Число обращений к Интернету для пользования своей электронной почтой увеличилось по сравнению с прошлым годом (570) – 621 пользователь. В конце текущего года в библиотеке появилась акция для читателей: по средам они могут бесплатно пользоваться Интернетом. Работа пользователя за компьютером - за данный период такой возможностью воспользовались 50 человек, они создавали презентации, печатали тексты, писали научные работы и главное – учились пользоваться электронным каталогом. Справочно- библиографическое обслуживание ведется и во всех отделах Костанайской областной детско-юношеской библиотеки им.И.Алтынсарина. Всего по библиотеке выполнено 996 справок, набирают обороты – виртуальные справки, которых в прошедшем году было 3.

В Карагандинской областной юношеской библиотеке им.Ж.Бектурова сформированы и ведутся электронные каталоги, картотеки, базы данных:

1.Электронный каталог «Книги»,

2.Электронный детский каталог,

3.Электронный каталог «Статьи»,

4.Электронный каталог «Периодика»,

В библиотеке прошел марафон электронных ресурсов собственной генерации, во время которого демонстрировались презентации мультимедийных методических пособий «Елбасы жолдауы – кемел болашақ кепілі», электронная выставка «Первый Президент», видеоролики, фильмы, посвященные Дню Первого Президента РК.

Продолжает набирать обороты с электронным вводом Государственная юношеская библиотека им.Жамбыла. Количество записей на 01.01.2013 составляет 63499 описаний. Продолжилась работа с третьим выпуском биобиблиографического указателя «Писатели и поэты Казахстана ХХ века» на казахском, русском языках.

В Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеке электронный каталог формируется в АИБС «ИРБИС». По итогам 2012 года он был пополнен записями:

БД «Книги» - 2649 записей, в т.ч. на гос.языке – 952

БД «Статьи» - 8382 записей, в т.ч. на гос.языке – 3632

В «Корпорацию по росписи периодических изданий» за отчетный период импортирована 4421 запись, экспортировано 326 записей.

На протяжении всего отчетного периода велась активная работа по продвижению библиотечного веб-сайта. В течение года зарегистрировалось -5647, число посещений – 21476, число просмотров – 57164.

В период освоения новых информационных технологий возрастает роль справочно-библиографической работы библиотеки. Справочное обслуживание проводилось в режиме «вопрос – ответ». В основном это были справки, выполненные с помощью электронного каталога, собственных и удаленных БД. За отчетный период выполнено 6763 библиографических справок (4740 – на государственном языке), в т.ч. 2750 – с помощью электронного каталога, из них 743 – сложных, 3672 краеведческого характера. С помощью традиционной системы картотек выполнено 116 библиографических справок.
УІ.Кітапхана қорларын қалыптастыру.

Формирование библиотечных фондов.

Формирование оптимальных фондов, соответствующих задачам всестороннего развития подрастающего поколения, его информационным, образовательным и культурно-досуговым интересам, является важнейшей задачей библиотек. В минувшем году в наши фонды поступило 41,9 тыс.новых печатных и других изданий, из них на казахском языке – 23,4 тыс.экз. или 56,5% к общему поступлению.

На начало текущего года совокупный библиотечный фонд (ГЮБ им.Жамбыла, ОЮБ и ОДЮБ) включает 1467,1 тыс.экз., что на 8,6 тыс.больше по сравнению с предыдущим годом. В том числе на казахском языке – 281,0 тыс.экз. (+14,4 тыс.экз.). Это – 19,1 % в общем фонде (+0,9). Книгообеспеченность -20 экз., что также выше, чем в 2011 году. Такая положительная динамика показателей движения и состояния библиотечных фондов, конечно, не может не отразиться на улучшении библиотечной работы с читателями.

Формирование библиотечного фонда ГЮБ им.Жамбыла, ОЮБ,ОДЮБ в минувшем году осуществлялось согласно закону РК «О государственных закупках». Кроме того использовались и традиционные источники комплектования: дары от населения и спонсоров, а также книги республиканских издательств, направляемые бесплатно по программе выпуска социально значимой литературы.

По- разному обстоят дела с подпиской на периодические издания. Уменьшилось количество выписываемой периодики в 2012 году в Костанайской ОДЮБ, что связано с увеличением стоимости изданий.

В республиканской подписке при общем уменьшении числа наименований и экземплярности увеличилось число наименований и экземплярность изданий на казахском языке. На І-ое полугодие 2012 года Костанайская ОДЮБ получала 92 наименования, на І-ое полугодие 2012 года – 87 наименований. Также уменьшилось число наименований и экземплярность выписываемых российских изданий: І полугодие 2012 – 117 наименований

І полугодие 2013 – 105 наименований.

Стабильное положение с подпиской в Восточно-Казахстанской ОДЮБ, где выписано на П полугодие 2012 года – 341 наименований газет и журналов, в том числе республиканских изданий -191 наименований, из них на казахском языке – 132 наименования. На І полугодие 2013 года выписано 362 наименований газет и журналов, в т.ч. республиканских – 210 наименований, из них на государственном языке – 151.

В библиотеках проводились плановые и внеплановые проверки сохранности подсобных фондов, изучение их использования, изъятие непрофильных, морально устаревших, излишне дублетных, ветхих, утраченных изданий на различных носителях. Всего по этим причинам в 2012году выбыло 33,3 тыс.экз.

компьютерлендіру.

Компьютеризация библиотечно-библиографических

процессов

Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасында есепті жылы электронды зал ашылып, компьютерлері локальді желіде Интернет «Megaline Small Busines» шектеусіз 512 Кбит/с тарифіне модем арқылы қосылып жұмыс істеуде. Электронды залға келушілердің есебі 4902, оның ішінде Интернет пайдаланушылар саны 1028. Кітапханада 24 компьютер бар, 22-сі Интернетке қосылған. 5 модульді ИРБИС 32 бағдарламасы бойынша қызмет атқаруда. ИРБИС электронды каталог базасына 16178 дана кітап, оның ішінде мемлекеттік тілде – 5490, және 5522 библиографиялық дерек қоры енгізілді.

Время глобализации с одной стороны, и все более динамично развивающаяся информатизация общества, с другой, выдвигают задачу объединения информационных ресурсов и создания наиболее благоприятных условий для доступа к ним читателя. Именно эту задачу ставит перед собой коллектив Карагандинской областной юношеской библиотеки м.Ж.Бектурова, который провел 66 индивидуальных и групповых реклам-презентаций электронных изданий библиотеки, для 1645 пользователей – консультации о работе с электронными учебниками. В прошедшем году библиотекой были приобретены 13 компьютеров, сервер и ноутбук. В Интернет библиотеки включены 34 компьютера (с учетом сервера). Общее число точек выхода в Интернет составляет 29, для читателей -4, кроме того, библиотека подключена к услуге «Meqaline ..10» с установлением IDPhone и скорости Интернета 512 Кбит/с. С целью развития библиотеки и ее ресурсов в 2011 году вступили в Международную Ассоциацию пользователей и разработчиков электронных библиотек и новых информационных технологий – ЭБНИТ. В связи с тем, что ППП «Библиотека 5.4.», разработанный фирмой БКС, в настоящее время не имеет технической поддержки, через Консорциум библиотек РК была приобретена Автоматизированная библиотечно-информационная система ИРБИС.

Активно используют новые информационные технологии в работе с молодежью специалисты Костанайской областной детско-юношеской библиотека им.И.Алтынсарина, компьютерный парк которой в прошедшем году составил 50 компьютеров. Из общего числа компьютеров – 13 предоставлены в пользование читателям: 5 – для чтения электронных книг; 4-для выхода в Интернет, набора, распечатки текста в справочной зоне. Кроме этого имеются 6 букридеров. Фонд электронных книг пополняется за счет получения дисков, а также скачивания книг из электронных библиотек. По-прежнему пользуются большой популярностью рекомендательные электронные пособия «Радость чтения» и «Литературный странник». В 2012 году сотрудники библиотеки попробовали заявить о библиотеке в социальных сетях. С этой целью был создан блог библиотеки, а также сообщество «Библиотечное ассорти» в социальной сети «Мой мир».

В библиотеке стало традицией проведение видеоинтернет-конференции, формат общения которого посредством интернета близок современным молодым людям. Первая в году видеоинтернет-конференция была посвящена обсуждению Послания Президента РК. Предложили провести встречу Карагандинская ОЮБ им.Ж.Бектурова. В ходе общения со сверстниками были обозначены следующие главные проблемы молодежи: дальнейшее трудоустройство молодежи после окончания вуза, обеспечение жильем, формирование ЗОЖ. Следует отметить, что данные проблемы волнуют не только молодежь Казахстана и Костаная, они созвучны и молодежи, проживающей в странах СНГ. Это было выяснено в ходе веб-марафона с украинскими сверстниками «Диалог в информационном пространстве: что мы знгаем друг о друге». Инициатором проведения выступила Кировоградская областная библиотека для юношества (Украина). В рамках встречи аудитории обменялись мнениями на следующие темы: «Какая она – современная молодежь», «Роль библиотеки в гармоничном развитии личности».

Большой интерес у библиотечных работников вызвал опыт работы

Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеки, которая подключила новую экономичную и функциональную услугу ID-Phone, что в 2 раза увеличило пропускную способность Интернета. В связи с истечением срока действия лицензии на АИБС «ИРБИС 64» приобрели программное обеспечение «ИРБИС 64». Также велась в течение всего отчетного года активная работа по продвижению библиотечного Web –ресурса. В течение года зарегистрировалось 5647, число посещений составило 21476, число просмотров – 57164.

Процесс применения новых технологий, обеспечивающих новой необходимой информацией пользователей в меньшей мере происходит в Северо-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеке им.Г.Мусрепова. В библиотеке имеется парк из 20-ти компьютеров, оснащенных операционной системой Windows 7, пакетом офисных программ. Также приобретена база данных электронного каталога «ИРБИС» вместо ранее использованного «РАБИС».

Организационно-методическая работа.

Эффективность методической работы во многом зависит от знания состояния дел на местах, изучения потребностей библиотек районного и сельского уровней. И здесь очень важна роль выездов, которые занимают одно из главных мест в методической работе. Так, в 2012 году Костанайской областной детско-юношеской библиотекой им.И.Алтынсарина был организован 37 выездов, из них 29 в область, 5 по республике, 1 за пределы республики. Работниками библиотеки даны 15 консультаций для сельских и школьных библиотекарей.

Активно ведется работа с библиотекарями области Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотекой, которая совместно с институтом повышения квалификации и переподготовки работников образования провела 22 семинара. В библиотечном сообществе Восточного Казахстана произошло важное событие – международный семинар «Технологические инновации библиотек для информационного общества», где работали секции детских и детско-юношеских библиотек. Опытом работы по созданию электронно-библиотечных ресурсов поделились коллеги из г.Новосибирска. Темы их выступлений касались использования IT и веб-сервисов в библиотеках, организации безопасности электронной информации, использования информационно-библиотечных технологий в управлении. С целью обеспечения непрерывного библиотечного образования, повышения профессиональной компетентности специалистов, улучшения качества обслуживания читателей в библиотенке работает Школа права и библиоуниверситет «Постижение мастерства», который имеет 4 факультета: «Формула успеха», «Факультет психологии», «Факультет библиотечных и информационных технологий», «Факультет ИКТ».

Управление куль туры Карагандинской области инициировало в 2012 году проведение смотра-конкурса библиотек «Ең үздік ауыл кітапханасы». С этой целью проведены вызды в районы области. Всего осуществлено посещение 55 библиотек 5 районов области. Важным событием для Карагандинской областной юношеской библиотеки им.Ж.Бектурова было проведение Международной юбилейной конференции «Ғасыр дауысы», посвященной 100-летнему юбилею Ж.К.Бектурова. В работе конференции приняли участие представители научной и культурной интеллигенции страны, представители БАРК РК, государственных библиотек России, Украины, областных универсальных научных и юношеских, детско-юношеских библиотек Республики Казахстан, библиотек вузов г.Караганды, специалисты музейного и архивного дела. В ходе конференции говорилось о мемориальных музеях, архивах как институтах формирования, хранения и использования информационных фондов, принадлежащих деятелям культуры, литераторам, а также прошли презентации документального фильма «Певец степей, любви и доброты» и литературного альманаха «Адамзат рухани күш-қуатының құдіреті: ХХ ғасырдағы зобалаң жылдар менің жанұям тарихында». Для участников конференции были организованы экскурсии в Музей памяти жертв политических репрессий (п.Долинка, Абайский район) и в Историко-культурный центр Первого Президента Республики Казахстан (г.Темиртау).

По-прежнему действенной формой методического обеспечения деятельности является подготовка, издание и распространение методических пособий, материалов, рекомендаций как в традиционном виде, так и на электронных носителях. Почти все библиотеки составляют дайджесты или обзоры и таблицы показателей по годовым статистическим и информационным отчетам библиотек. В минувшем году Государственной юношеской библиотекой им.Жамбыла издано 10 названий объемом 18,5 печатных листа, в том числе на казахском языке 5, на казахском и русском языках 5.

В 2012 году Восточно-Казахстанская ОДЮБ подготовила 56 изданий, в т.ч. на государственном языке – 26. Наибольшее количество посвящено продвижению чтения, актуальным социальным проблемам. Изданные библиотекой 13 методических и методико-библиографических определяют содержание работы с читателями, акцентируют внимание библиотекарей на острых профессиональных проблемах. В 2012 году был издан сборник материалов «Руководство чтением – веление времени», где обобщен опыт работы действующего в библиотеке библиоуниверситета «Постижение мастерства». Большим спросом среди библиотекарей и учителей пользуются сборники сценариев (методические разработки): «От поэтического понедельника до сказочной пятницы», «Ключи от лета», «Өлкеміздің сырлы ғажайыптары», «Каменная рапсодия» и другие. За отчетный год было подготовлено 9 пособий по пародвижению интернет-ресурсов, обучению компьютерной грамотности пользователей: PinnacleStudio – бейнемонтаж», «AdobePhotosh толқынында еркін жүз. Приятного плавания по волнам AdobePhotoshop!» и др.

Управление библиотеками. Работа с кадрами.

Международные контакты

Современные библиотеки работают и быстро развиваются в меняющемся мире большое значение в этом играет компетентность персонала. Библиотечный кадровый менеджмент – сердцевина библиотечного менеджмента, главной задачей которого является создание условий для успешной самореализации сотрудников коллектива. Таким требованиям соответствует Библиоуниверситет «Постижения мастерства» в Восточно-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеке. При университете действуют 4 факультета:

• 
  формула успеха
  
• 
  факультет психологии
  
• 
  факультет библиотечных и информационных технологий
  
• 
  факультет ИКТ (совершенствование компьютерной грамотности).
  

- должностные инструкции сотрудников отдела развития библиотеки и

методической работы;

- должностные инструкции сотрудников отдела автоматизации

библиотечных процессов;

- положение об отделе развития библиотеки и методической работы;

- положение об отделе комплектования и обработке литературы;

- положение об учете библиотечного фонда;

(5 наименований).

В библиотеке еженедельно проводились оперативные рабочие совещания по рассмотрению текущих вопросов, в течение года регулярно проводились заседания научно-методического Совета, наиболее важные вопросы рассматривались на заседаниях при директоре. Активно работали Комиссии по «Комплектованию и сохранности фонда», «Выставочной работе».

Решение кадровых вопросов являлось первостепенной задачей Костанайской областной детско-юношеской библиотеки им.И.Алтынсарина. Анализ работы библиотеки показал, что из 29 библиотечных работников высшее библиотечное образование имеют 20. Эта цифра говорит о планомерной и систематической работе с кадрами. Для сотрудников библиотеки еженедельно проходила производственная учеба, которая сочетала не только информативность в области библиотечного дела, но и обсуждения различных книг, просмотр видеофильмов и т.д.

Одним из существенных способов повышения квалификации и обмена опытом происходит в рамках семинаров и конференций.

Новым содержаниеми наполнилась работа Северо-Казахстанской областной детско-юношеской библиотеки им.Г.Мусрепова после участия в Международном форуме «Технологические инновации библиотек для информационного общества».

Х.Кітапхананың материалдық базасын нығайту.

Укрепление материальной базы библиотек.

Есеп беріліп отырған жылы Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кіт апханасына 2 217 000тг ағымдағы жөндеу жүргізіліп, 54,2 шаршы метр қосымша құрылыс соғылып, 24,2 шаршы метрге еден астынан жылу жүйесі жүргізілді.

В истекшем году претерпела изменения техническая база библиотеки: обновился парк компьютеров (3 компьютера, 7 ноутбуков, 14 планшет), приобретены интерактивная доска, комплект демонстрационного оборудования (проектор с экраном), цифровой фотоаппарат, видеокамера, оборудование для серверной комнаты.

Большое внимание развитию материальной базы библиотеки уделялось Карагандинской областной юношеской библиотекой им.Ж.Бектурова, которая в 2012 году отметила 100-летний юбилей Ж.К.Бектурова. Обновлены экспозиции кабинета-музея, обновлена мебель, заменены на металлические стеллажи в отделе хранения.

Во всех областных юношеских и детско-юношеских библиотеках приобретение идентичное: увеличилось число компьютеров, принтеров, ксероксов, стеллажей, стульев и т.д.

МАЗМҰНЫ.

туралы жалпы мәліметтер.

Общие сведения о работе библиотек в 2011 году
Жасөспірімдер оқуын қолдау және дамыту шаралары. 2

Серіктестік байланыстар.

Меры по поддержке и развитию юношеского чтения.

Расширение диапазона влияния и партнерские контакты

библиотек.
Оқырмандарға қызмет көрсету жұмысын ұйымдастыру. 10

Оқырман қызығушылығы мен сұранымын зерттеу.

Организация обслуживания читателей. Изучение их

интересов и запросов

Кітапхананың ағартушылық қызметі. Направления и

формы популяризации литературы. Просветительская,

развивающая и культурно-досуговая деятельность библиотек.

Отанын сүюші, қорғаушы және азаматтық тұлғаны

қалыптастыруға ықпал ету.

Содействие формированию личности патриота,

гражданина и защитника Отечества

Правовое и духовно-нравственное воспитание

Салауатты өмір салтын қалыптастыруға ықпал ету. 21

Содействие формированию здорового образа жизни

Популяризация казахской и мировой литературы и

искусства
Оқырмандардың оқу процесіне және кәсіптік бағдарына 28

көмек үшін кітапхана жұмысы. Работа библиотек в помощь

учебному процессу и профориентации

Анықтама-библиографиялық және ақпараттық жұмыс. 30

Жаңа ізденіс технологияларын енгізу.

Справочно-библиографическая и информационная работа

Внедрение новых поисковых технологий. Формирование

информационной культуры юношества

библиотечных фондов.

компьютерлендіру. Компьютеризация библиотечно-

библиографических процессов
Ұйымдастыру-әдістемелік жұмыс. Организационно- 34

методическая работа

Управление библиотеками. Работа с кадрами.

Международные контакты
Материалдық базаны нығайту. Укрепление 37

материальной базы библиотек

Құрастырушыар: С.А.Момбаева - кітапхананы дамыту және әдістемелік

жұмыс бөлімінің кеңесшісі.

Редакторлар:

Редакторы: Н.Д.Коваленко - Жамбыл атындағы МЖК басшысының

кітапхана ісі бойынша орынбасары

Заместитель директора по библиотечной

работе ГЮБ им.Жамбыла

жоғары дәрежелі категориясыз маманы