Факультет деканы Әбдуов М.І. 14.10.2010
4-тапсырма: Өз өмірбаяндарыңызды жазып, стилистикалық талдаулар
жасаңыздар.
5. Ғылыми мәтіндерді стилистикалық талдау Сұрақнама:
1. Ғылыми стиль дегеніміз не? 2. Ғылыми стильдің лексика-фразеологиялық, грамматикалық құралдарын анықтаудың жолдары қандай? 3. Ғылыми стильге тән стилистикалық коннотация беретін тілдік бірліктерді атап көрсет. 4. Ғылыми стильдің негізгі сөздік қоры болып табылатын терминдерге сипаттама беріңіз. 1-тапсырма: 1.
Берілген мәтіннен ғылыми стильдің негізгі белгілерін
тауып, ондағы термин сөздердің жасалу жолдарын түсіндіріңіз.
Сұрыптаудың екі әдісі белгілі. Олар: жаппай және жеке сұрыптау. Жаппай сұрыптауды көбінесе айқас тозаңданатын өсімдіктермен жұмыс жүргізуде пайдаланады. Бұл кезде егістіктегі өсімдіктердің бір немесе бірнеше қажетті сыртқы, яғни фенотиптік белгілері бойынша үлкен бір тобын таңдап бөліп алып, келесі жылы қайта отырғызады. Көрінген Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У
105
белгісі бар өсімдіктер тобын тағы бөліп, осылайша бірнеше ұрпақ бойы қайталап жаппай сұрыптау жүргізу арқылы дұрыс нәтижеге қол жеткізуге болады. Бірақ бұл әдістің кемшілігі – алынған жаңа іріктемелердің генотиптері әркелкі болуы мүмкін. Мұндай жағдайда келесі ұрпақтарда ажырау жүріп, іріктеменің құдылығы төмендейді. Сондықтан уақыт өткен сайын сұрыптауды қайталап отыру қажет. Жеке сұрыптау өсімдіктердің таза салаларын алу мақсатында жүргізіледі. Ол үшін бірнеше қайтара өздігінен тозаңдандыру жүргізіп, әрдайым тиімді белгісі көрінген жеке дараны бөліп алып өсіреді. Мұндай өсімдіктен алынған ұрпақ барлық гендері бйынша бірте-бірте гомозиготалы жағдайға көшеді, яғни генотиптері біркелкі таза салалар (линиялар) пайда болады (Тіршіліктану, 10-11 сыныптарға арналған
оқулықтан).