Ж. И. Намазбаева Бас редактордың орынбасары



бет92/198
Дата29.08.2023
өлшемі4,65 Mb.
#179993
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   198
Байланысты:
2019 4(61)

Сурет 1 – Кәсіпкерлік мәдениеттің өзара байланысты элементтері

Тұлғаның кәсіпкерлік мәдениеті жалпымәдени, кәсіби, тұлғалық құзіреттіліктерінің жиынтығынан тұрады.


Л.А. Трусова кәсіпкерлік мәдениеттің жалпымәдени құзіреттіліктерін былайша көрсетеді:

  • табыстар мен жетістіктер (мүмкіндіктерді пайдалану, бастамалар, ақпараттарды алу және пайда-лану, қайсарлық, міндеттемелерге жауапкершілік, тиімділікті арттыру);

  • ықпалдастық пен қарым-қатынастар (сенімділік пен айқындылық, іскерлік қатынастардың маңы-зын түсіну, имидж, іскерлік байланыстарды дамыту;

  • білім (өздігінен жетілуге талпыныс, кәсіби саладағы бағдарлылық);

  • жеке мүмкіндіктер (жұмыс қабілеті мен еңбексүйгіштік);

  • өзін-өзі ұйымдастыру (өз мүмкіндіктерін ұғыну, креативтілік пен стандарттан тыс ойлау, кезектілік);

  • көшбасшылық (өзіне сенімділік, ықпал мен көз жеткізу, командада жұмыс істей білу, басқарушы-лық қабілет);

  • кәсіпкерлік ойлау (мақсаткерлік және жоспарлау, проблемалық жағдаяттарды шешу, тиімділік, нәтижелілік т.б. [9].

Кейбір ғалымдар (Матвеева Т.М., Гатиятуллин М.Х., Сулаева Е.П., Романова М.Ю.) тұлғалық-кәсіби сапалар мен құзіреттілікке мынадай блоктарға бөле отырып, кәсіпкерлік мәдениетті қосады:

  • когнитивті блок (жинақтау қабілеті, елестету қабілеті, шығармашылық фантазия, дамыған интуи-ция, перспективалық ойлау).

  • эмоционалдық блок (өз ойын қысқа да нұсқа жеткізе білу, дәйектеу қабілеті, өзінің кәсіби позиция-сын қорғау т.б.;

  • мотивациялық-еріктік блок (тәуекел аймағында жауапты шешімдерді қабылдау қабілеті, жағдаятты бақылау қабілеті, көздеген міндеттерді шешу жолында қиындықтарды жеңуге талпыну, өзін өзектендіру мен қоғамның мойындауы қажеттілігі, сәтсіздіктен қашу мотивінен табысқа жету мотивінің басымдығы [10].

  • әрекеттілік блогы – ұйымдастырушылық, комуникативтік, жобалау қабілеттері, стандартты және стандартты емес жағдайларда жаңашыл шешімдер шығару қабілеті, пайда табу мақсатында жаңа техно-логияларға айналдыру үшін идеяларды жинақтау қабілеті, инновацияның барлық түрлерін шұғыл бағалай білу, тәуекелджен қорықпау, тәуекелдерді басқара білу, өзіне жауапкершілік алуға дайын болу т.б. [11-12].

Кәсіпкерлік мәдениет білімдер, біліктер мен дағдылардың механикалық түрде жинақталуының нәтижесі бола алмайды. Ол тұлғаның барлық жақтарының – когнитивтік, эмоционалдық, мотивациялық-еріктік (ықыластылық) және әрекеттілік қырларының дамуының және жалпымәдени, кәсіби және тұлғалық құзіреттіліктерінің жиынтығы болып табылады.


Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

  1. Ананьев Б.Г. Психология и проблемы человекознания. – М.: Ин-т практич. Психологии; Воронеж: МОЛЕК, 1996. – 384 с.

  2. Арустамов Э.А. Организация предпринимательства: учеб. пособ. / Э.А. Арустамов, [и др.]. – М.: Изд.- книготорг. центр «Маркетинг», МКПК, 2001. – 249 с.

  3. Дуранов М.Е. Личность обучающегося и ее развитие: учеб. пособ. / М.Е. Дуранов, В.Б. Орлов. – Челябинск : ЧГПУ, 1997. – 158 с.

  4. Конференция без границ – Режим доступа : /http:// www. wse-wmeste.ru

  5. Кушлин В.П. Экономика предпринимательства: курс лекций / В.П. Кушлин

  6. Лапуста М.Г. Предпринимательство: учебник / М. Г. Лапуста [и др.]. – 3-е изд., испр. и доп. – М.: ИНФРА – М., 2003. – 534 с.

  7. Орлов Б., О.Г. Мизерова, Е.В. Орлова Предпринимательская культура: сущность и содержание понятия/ Вестник Югорского государственного университета, 2009, Выпуск 4(15). – С.13-25.

  8. Леонтьев А. Н. Деятельность. Сознание. Личность. – М.: Политиздат, 1975. – 304 с.

  9. Трусова Л.А. Формирование предпринимательских компетенций школьников в условиях социального партнерства: автореферат дис. ... канд. пед. наук13.00.05 [Текст] / Л.А. Трусова. – Москва, 2012. – 23 с.

  10. Гатиятуллин М.Х. Педагогическая система подготовки студентов технического вуза к предпринимательской деятельности: автореф. дис. … докт. пед. наук 13.00.08 [Текст] / М.Х. Гатиятуллин. – Казань, 2009. – 467 с.

  11. Сулаева Е.П. Формирование предпринимательской компетентности у студентов техникума: дис. … канд. пед. Наук 13.00.08 [Текст] / Е.П. Сулаева. – Шуя, 2011. – 151 с.

  12. Романова, М.Ю. Подготовка старшеклассников к предпринимательской деятельности в условиях профильного обучения (на примере социально-экономического профиля): автореф. дис. … канд. пед. наук 13.00.01 [Текст] /М.Ю. Романова. – Москва, 2007. – 187 с.



МРНТИ: 15.81.35 


А.М. Байкулова1, А.С. Курманбекова2, Р.К. Керимбаева3


1,2 Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті, Тараз қ., Қазақстан
3М.Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университеті, Тараз қ., Қазақстан




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   198




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет