ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ РАННЕГО РАЗВИТИЯ ПОЗНАВАТЕЛЬНОЙ АКТИВНОСТИ ДЕТЕЙ
Аннотация
В статье рассматриваются психолого-педагогические аспекты раннего развития познавательной активности детей.
При определении значения понятия «раннее развитие ребенка» проведен анализ научных исследований и литературы, словарей, государственных программ, на которых рассматривались проблемы возрастных периодов раннего возраста ребенка.
Авторы проанализировали научные работы некоторых ученых, считающих необходимым создание педагогических условий для развития познавательной активности детей раннего возраста.
Ключевые слова: ранний возраст, раннее развитие, познавательная активность, деятельность
Ibrayeva M.K.1 Agazhanova J.K.2
1,2PhD, senior lecturer, Kazakh national pedagogical University named after Abay
Almaty, Kazakhstan
PSYCHOLOGICAL AND PEDAGOGICAL ASPECTS OF EARLY DEVELOPMENT OF COGNITIVE ACTIVITY OF CHILDREN
Abstract
The article deals with psychological and pedagogical aspects of early development of cognitive activity of children.
In determining the meaning of the concept of "early development of the child" the analysis of scientific research and literature, dictionaries, government programs, which considered the problems of age periods of early childhood.
The authors analyzed the scientific work of some scientists who consider it necessary to create pedagogical conditions for the development of cognitive activity of young children.
Key words: early age, early development, cognitive activity, activity
Жалпы республикада баланы ерте жастан дамыту мәселесінің қарастырылуы ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарда арналған мемлекеттік бағдарламасы жарық көргеннен кейін қарқынды қолға алына бастады. Бағдарламада «таяу уақытта туғаннан бастап үш жасқа дейінгі балаларды ерте жастан дамыту жүйесін құруға көп көңіл бөлінетіндігі» атап көрсетілген [1].
Сондықтан бір жағынан, ерте жастан дамыту проблемасының республикада алғаш зерттеу пәні болып отырғандықтан, екінші жағынан «баланы ерте жастан дамыту» ұғымының мәнін анықтау барысында ерте жастағы баланың жас ерекшелігі кезеңдері мәселесі қарастырылған ғылыми зерттеулер мен әдебиеттерге, сөздіктерге, мемлекеттік бағдарламаларға талдау жасалды (кесте 1).
Осы талдау әртүрлі кезеңдерде баланың жас ерекшелігін айқындауға байланысты көп талқылаулар, зерттеулер бар екендігін, дей тұрғанмен күні бүгінге дейін ғалымдар адам дамуының жас кезеңдері мәсе-лесінде бірыңғай пікірге келмегендігі байқалды. Солардың арасынан біз, қазіргі ғылымда қызығушылық тудыратын ең көп таралған балалық кезең жіктемелеріне тоқталып өткенді жөн көрдік. Осы тұста айта кететін жәйт, ұсынылған диссертацияда ғалымдардың және сөздіктердегі адам дамуының жас кезеңдері жіктемелері мазмұнынан (балалықтан кәрілікке дейін берілгендіктен) барынша тек ерте жас аралығын ғана бөліп алып талдауға тырыстық.
Л.Аберти, Ф.Барбаро, М.Пальмиери ерте жастағы балаларды қабылдау сезімінің дамуына қарай екіге бөледі: 1) нәрестелік кезең – бұл сөйлеу және жүре бастағанға дейінгі бала өмірінің кезеңі; 2) нәрестелік кезінен бастап шамамен 7 жасқа дейін – баланың түрлі ғылымдарды қабылдауға дайын болуы кезеңі. Демек, италияндық гуманистер баланың 1 жастан бастап танымдық қабілеттерін, белсенділіктерін дамыту қажеттігін жоққа шығармайды. Ал, Дж.Биррен бірінші кезең – сәбилік, 2 жасқа дейін; екінші кезең – мектепалды жасы 2 жастан 5 жасқа дейін деп жіктейді. Дж.Биррен жіктемесінің кемшілігін Б.Г. Ананьев, жіктеудің бірыңғай қағидасын ұстанбауында екендігін айтады. Өйткені, екінші кезеңді – мектепке дейінгі жасты бөлуде жас ерекшелігінің әлеуметтік-педагогикалық белгілерге сәйкес келмей-тіндігін көрсетеді. Дегенмен, осы кезеңде баланың психикасын дамытудағы қажеттілік пен маңызды-лыққа баса назар аударылғанын атап өтеді [2].
Кесте 1 – Бағдарлама, сөздіктердегі және ғалымдардың еңбектеріндегі ерте жастағы балалардың
жас аралығының жіктемесі
Достарыңызбен бөлісу: |