5-тақырып. Халықшылдық эстетикасы.
Материалистік эстетика ұстанымдары. Орыс ойшыл-демократтарының эстетикалық көзқарасы. В.Плеханов пен А.Луначарскийдің өнер, әдебиеттің мәні туралы.
6-тақырып. Әдебиеттану ғылымындағы методологиялық мектептер.
Әдебиеттанудағы мифологиялық мектеп. Тарихи-мәдени мектеп. Компративизм мектебі. Әдебиеттанудағы психологиялық мектеп. Интуитивизм мектебі. Әдебиеттану және фрейдизм.
7-тақырып. Қазіргі әдебиет теориясындағы ғылыми ағымдар.
Формализмнің теориялық ұстанымы. Тұрпайы социологизм ағымы. Структурализм эстетикасы. М.Бахтин еңбектерінің ғылыми маңызы. К.Юнгтың еңбектері.
8-тақырып. Қазақ әдебиеттануы ғылымындағы эстетика мен теория мәселесі.
Фольклор және әсемдік. Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, Абайдың эстетикалық көзқарасы. Әдебиет теориясы туралы оқу құралдары.
9-тақырып. Көркем әдебиеттің табиғаты. Әдебиет және өнер түрлерінің шығу тегі. Әдебиет және эстетикалық категориялар
Әсемдік пен ажарлылық. Асқақтық сезім сипаты. Қаһарман туралы ұғым. Трагедиялық сезім мазмұны. Келеңсіздіктің табиғи, әлеуметтік шарттары. Күлкі және сұрқайлық
10-тақырып. Көркем әдебиеттің ерекшелігі.
Ғылым және әдебиет. Сөздің бейнелік қасиеті. Өнер және әдебиет. Шығармадағы көркемдік кеңістіктің композициялық амал-тәсілдер арқылы берілу ерекшелігі.
11-тақырып. Көркем әдебиеттің әлеуметтік сипаты. Әдебиет пен өнердің танымдық мәні.
Әдебиет пен өнердің халықтығы мәселесінің тарихи, эстетикалық ролі. Ұлттық психика ерекшеліктері мен көркем шығармадағы ұлттық сипат. Қаламгер тұлғасы. В.Жирмунский мен Б.Томашевскийдің еңбектеріндегі әдебиет пен өнердің танымдық, әлеуметтік сипаты туралы ой- пікірлері. Тақырыптың үш түрлі бастауы. Мәңгілік тақырыптар. Тақырыптың антропологиялық сипаттары. Ә.Кекілбаев, Ш.Мұртаза, Қ.Жұмаділов романдарындағы ұлттық, халықтық мәселелер.
12-тақырып. Әдеби тұлға, орта, автор. Кейіпкер және көркем образ. Образ және архетип.
Таңба және көркем образ. Қаһарман типтері. Архетип және образ. К.Юнгтің сана және ырықсыздық туралы ілімі. Архетип және жеке психиканың даралығы. Архетип түрлері. Сарын ұғымы. А.Веселовский, В.Пропп, Е.Мелетинский еңбектеріндегі кейіпкер және көркем образ туралы. М.Әуезовтың «Көксерек», О.Бөкеевтің «Кербұғы», М.Мағауиннің «Шақан шері», А.Алтайдың «Алтайдың алқызыл модағайы», К.Сегізбаевтың «Аюдың өті» шығармаларындағы образ.
13-тақырып. Шығарманы пайымдау. Шығарманы қабылдау. Автор және шығарма.
Шығарманы зерделеу. Шығарманы қабылдау. Автор және шығарма. М.Жұмабаевтың «Шолпанның күнәсі», М.Әуезовтың «Қаралы сұлу» әңгімесіндегі автор позициясы.
14-тақырып. Әдеби туынды. Теориялық поэтика ұғымы. Шығарма әлемі. Әлем және шығарма.
Шығарманың көркемдік әлемі. Көркемдік психологизм. Уақыт пен кеңістік. Сюжет пен тартыс. Сюжет элементтері. Композиция түрлері. А.Алтайдың «Алтайдың алқызыл модағайы» романы, К.Сегізбаевтың «Аюдың өті» повесінің сюжеттік-композициялық ерекшеліктері. Қазақ романдарындағы уақыт пен кеңістік.
15-тақырып. Көркем сөз бен мәтін
Лингвистикалық поэтика мен стилистика. Мәтін және диалогтық қатынас. Мәтін құрамы. Мәтін туралы пікірлер (М.Бахтин, Ю.Лотман, Ж.Деррида, Р.Барт).
16-тақырып. Шығармашылық әлем және әдеби болмыс. Жазу кезеңдері.
Шығармашылық процестегі ой өзегі. Мақсатты ізденіс. Жазушы өмірбаяны. Жоспар құру, қосымша деректер жинастыру, фактілерді анықтау. Түптұлғаны таңдау, іріктеу. Әр суреткердің шығармашылық процесі.
17-тақырып. Әдеби тек. Эпос, лирика, драма
Әдеби тек туралы пікірлер. Эпос, лирика, драманың шыгу тегі. Драма. Эпоспен қарайластық. Әрекет құдіреті. Автор сөзі. Кейіпкер сөздері мен монологтар. Лирика. Көңіл күй ахуалы. Лирикалық әсер. Лирикадағы сыртқы әлем. Лирикалық экспрессияның синтаксистік-ырғақтық құрылымы. Шартты түрдегі қосымша әдеби тектер» әдебиеті.
18-тақырып. Әдеби жанрлар. Роман. Повесть. Поэма. Әңгіме және новелла.
Лирикалық жанрлар. Баллада. Трагедия. Драма.
Жанр жіктемесінің күрделі сипаты. Жанрлық канондар. Жанрлық дәстүрлер және уақыт Жанр мен композицияның төркіндестігі. Роман. Романдағы адам мен тағдырдың «сәйкессіздігі» (Бахтин). Повестің тарихы. Тақырыбы. Баяндау ауқымы. Мазмұн тереңдігіне мән арту. Повесть пен поэма сюжеттік-композициялық құрылымы. Әңгіме және новелла. Әңгімедегі көлем және айтар ойдың жарасымды өрімі. Лирика жанрлары. Баллада. Баллада мен өлең сөзге құрылған мысалдың лиро-эпикалық жанрларға тән сипаты. Қазақ өлеңінің ұлттық болмысы. Арнау лирика, толғау лирика, баяндау лирика. Трагедиядағы жеке мүдде мен сыртқы күштердің арасындағы шешілмес қайшылық
19-тақырып. Әдеби процесс. Көркемдік бағыт. Көркемдік әдіс. Стиль
Әдеби процесс. Көркемдік даму заңдылықтары. Көркемдік бағыт. Көркемдік әдіс. Көркемдік әдістің ойлау типі тұрғысынан жіктелісі: реализм және романтизм. Стиль. Ж.Аймауытов, М.Әуезов стилі.
20-тақырып. Көркемдік тәжірибе. Дәстүр және жаңашылдық
Гуманистік реализм. Антикалық реализм. Орта ғасырлық символизм. Қайта өрлеу дәуірінің реализмі. Баракко, ояну дәуірі. Классицизм қағидалары. Ағартушылық реализм, сентиментализммен байланысы. Романтизм. Сыншыл реализм. Ұлттық әдебиетіміздің даму, қалыптасу ерекшеліктері. Натурализм, позитивизм. Модернизм, экспрессионизм, символизм, футуризм, сюррерализм, абстракционизм, т.б. тенденциялар. Модернистік дүниетанымы. Дәстүр мен жаңашылдық ажырамас бірлігі. Дәстүр жалғастығы – аралық буын. Жаңашылдық-талант пен шеберліктің жемісі. М.Әуезовтың «Абай жолы» роман-эпопеясы мен Р.Тоқтаровтың «Абайдың жұмбағы» романындағы дәстүр мен жаңашылдық.
3.4 С¤Ж мазм±ны
№
|
С¤Ж т‰рі
|
Есеп беру формасы
|
Баќылау т‰рі
|
Саѓат кµлемі
|
1
|
Дєріс сабаќтарын өңдеу
|
|
Сабаќќа ќатысу
|
7 (1х7)
|
2
|
‡й тапсырмасын орындау
|
Ж±мыс дєптері
|
Сабаќќа ќатысу
|
8 (1х8)
|
3
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
Конспект
|
Коллоквиум
|
20
|
4
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
Реферат
|
Семестрлік тапсырманы ќорѓау
|
6
|
5
|
Баќылау шараларына дайындыќ
|
|
РК 1, РК 2
|
4
|
Барлыѓы
|
45
|
Студенттерге µздігінен оќуѓа берілетін таќырыптар
1. Әдебиет теориясы және эстетика. Әдебиет пен өнердегі сұлулық пен әсемдік мұраттары. Әдебиеттің көркемдік мәні. Әдебиеттің қоғамдық мәні. Әдебиеттің тәрбиелік мәні.
¦сынылатын єдебиет: [2], бет, [7],беттер, [12], беттер, [32], беттер.
2. Әдебиет теориясы мен эстетиканың ерте кезеңі. Көне үнді, шумер елдерінің мәдени ескерткіштер және эстетика. Антикалық дәуір эстетикасы. Платонның өнер мен әдебиет теориясына қатысты тұжырымдары. Соңғы классика дәуірі және Аристотель. «Поэтика» еңбегінің құндылығы.
¦сынылатын єдебиет: [3], бет, [12],беттер, [24]беттер, [26],беттер, [29]беттер.
3. Орта дәуір және қайта өрлеу дәуірінің эстетикасы. Ерте орта ғасыр және Аврелий Августиннің абсолютті сұлулық туралы пікірлері. Кейінгі орта ғасыр эстетикасының өкілі – Фома Аквинскийдің әсемдік туралы тұжырымдары. Ұлттық эстетиканың алғашқы көздері. Қаңлы жазуы. Сақ-скиф бейнелеу өнері. VI-IX ғасырлардағы ортақ түркі әдеби мұралар және эстетика туралы ой-тұжырымдар. X-XII ғасырлар әдебиетінің құндылығы. Әбунасыр әл-Фараби және әдебиет әлемі.
¦сынылатын єдебиет: [12], 3-50 бет, [30], 5-40 беттер, [32], 3-30 беттер.
4. Әдебиет теориясының қалыптасу кезеңі. Классицизм эстетикасы. Дидро мен Лессинг, И.Гердердің эстетикасы. И.Кант және эстетикалық талғам. Г.В.Гегельдің өнер туралы қағидалары. Орыс ойшыл-демократтары және сұлулық, әдемілік туралы ой-тұжырымдары.
¦сынылатын єдебиет: [12], 3-30 бет, [24], 3-50 беттер, [28], 3-17 беттер.
5. Шығармашылық тұлға категориясының эстетикалық мәні және теориялық негіздері. Автор-көркем шығармадағы авторитет тұлға. Көркем шығарманы тудырудағы автордың бірегей болмысы.
¦сынылатын єдебиет: [5], 3-25 бет, [9], 5-100 беттер, [19], 5-56 беттер, [28],17-73 беттер.
6. Шығармашылық процестегі ойлау табиғаты мен «бейсаналық». Суреткер санасындағы эстетикалық дарашылдық..
¦сынылатын єдебиет: [1], 5-50 бет, [6], 3-60 беттер, [20], 3-135 беттер, [22], 5-25 беттер, [28], 73-86 беттер.
7. Авторлық субъективизм және қаһарман болмысы. Тип және әлеуметтік характердің ашылуы. Талдауға: С.Мұратбековтың «Жусан исі» повесі. Ж.Қорғасбектің «Өлі көл», «Қасқыр адам» повесі, «Жансебіл», «Үрей» әңгімелері. Р.Мұқанова «Тұл», «Мәңгілік бала бейнесі», «Мұқағали» әңгімелері.
¦сынылатын єдебиет: [11], 5-100 бет, [13], 5-80 беттер, [28], 87-237 беттер.
8. Эстетикалық әлемдегі авторлық позиция. Астарлы позиция және оның жүзеге асу жолдары. Көпқырлы позицияның көркем мазмұнға ықпалы. Талдауға: С.Сматаев «Елім-ай» дилогиясы, Ә.Кекілбаев «Үркер» романы.
¦сынылатын єдебиет: [10],100-150 бет, [22], 5-70 беттер, [28], 299-466 беттер.
9. Жанр табиғаты. Әдебиет теориясы ғылымында жанр туралы ғалымдардың көзқарастары. Роман. Қазақ әдебиетінде роман жанрының ттуу, қалыптасуы. Повестің романнан айырмашылығы. Әңгіме мен новелланың ұқсастығы мен айырмашылығы. С.Ерубаев новеллары. Поэма. Сюжетті, сюжеттсіз поэмалардың жанрлық сипаты. Лирика жанрлары. Баллада жазу дәстүрі. Драма: трагедия, комедия, трагикомедия.
¦сынылатын єдебиет: [4], 3-70 бет, [14], 3-100 беттер, [15], 3-50 беттер, [16], 3-96 беттер, [18], 5-120 беттер, [21], 3-135 беттер, [23], 5-100 беттер.
10. Әдеби қозғалыс. Көркемдік әдіс және бейнелілік. Стиль және бейнелілік. Сөз және стиль.
¦сынылатын єдебиет: [8], 3-20 бет, [17],3-376 беттер, [25], 5-35 беттер, [27], 5- 100 беттер, [31], 3-120 беттер.
Бақылау шараларының күнтізбелік кестесі
1 рейтинг (3 семестр)
|
Барлық
балл
|
Апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
Аптадағы максим. сағат
|
10
|
11
|
10
|
11
|
10
|
11
|
11
|
26
|
100
|
Дәріс сабағына қатысу
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 1
|
ҮТ2
|
ҮТ3
|
ҮТ4
|
ҮТ5
|
ҮТ6
|
ҮТ7
|
ҮТ8
|
16
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
‡й тапсырмасын орындау
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 1
|
ҮТ2
|
ҮТ3
|
ҮТ4
|
ҮТ5
|
ҮТ6
|
ҮТ7
|
ҮТ 1
|
32
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
СӨЖ түрі
|
|
ҚМ1
|
|
ҚМ2
|
|
ҚМ3
|
ҚМ4
|
|
20
|
Бақылау формасы
|
|
К
|
|
К
|
|
К
|
К
|
|
Макс. балл
|
|
5
|
|
5
|
|
5
|
5
|
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
СӨЖ түрі
|
СТ
|
|
СТ
|
|
СТ
|
|
|
|
12
|
Бақылау формасы
|
Р1
|
|
Р2
|
|
Р3
|
|
|
|
Макс. балл
|
4
|
|
4
|
|
4
|
|
|
|
Межелік
бақылау
|
Тақ. №
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20
|
Бақылау формасы
|
|
|
|
|
|
|
МБ
|
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
|
|
20
|
2 рейтинг (3 семестр)
|
Барлық
балл
|
Апта
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
Аптадағы максим. сағат
|
12
|
9
|
12
|
9
|
12
|
9
|
37
|
100
|
Дәріс сабағына қатысу
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ 9
|
ҮТ10
|
ҮТ11
|
ҮТ12
|
ҮТ13
|
ҮТ14
|
ҮТ15
|
14
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
2
|
‡й тапсырмасын орындау
|
СӨЖ түрі
|
ҮТ91
|
ҮТ10
|
ҮТ11
|
ҮТ12
|
ҮТ13
|
ҮТ14
|
ҮТ15
|
28
|
Бақылау формасы
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Қ
|
Макс. балл
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
4
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
СӨЖ түрі
|
ҚМ5
|
ҚМ6
|
ҚМ7
|
ҚМ8
|
ҚМ9
|
ҚМ10
|
ҚМ11
|
21
|
Бақылау формасы
|
К
|
К
|
К
|
К
|
К
|
К
|
К
|
Макс. балл
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
3
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
СӨЖ түрі
|
СМ4
|
|
СМ5
|
|
СМ6
|
|
СМ7
|
12
|
Бақылау формасы
|
Р
|
|
Р
|
|
Р
|
|
Р
|
Макс. балл
|
3
|
|
3
|
|
3
|
|
3
|
Межелік
бақылау
|
СӨЖ
|
|
|
|
|
|
МБ
|
|
25
|
Бақылау формасы
|
|
|
|
|
|
|
|
Макс. балл
|
|
|
|
|
|
|
25
|
Шартты белгілер: ҮТ1 – үй тапсырмасы №, ,Қ –оқу үрдісіне қатысу, ҚМ –қосымша материал, К- конспект, СМ-семестрлік жұмыс, МБ – межелік бақылау №1.
Курс саясаты
Оқу процесіне қатысу дегеніміз – сабаққа қатысу, пікірталаста және топ жұмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету.
Қойылған талаптар орындалмаса, жаза қолданылады. Сабаққа 100 пайыз қатысып, берілген тапсырмаларды уақытымен және дұрыс орындаса – ең жоғарғы ұпай 100 б. қойылады. Курсты өту барысында төмендегідей марапаттау ұпайлары қойылады:
- дәріске қатысу – 2 балл.
- тәжір. сабаққа қатысу – 1балл.
- тәжір. жұмысты орындау – 4 балл
Тәжірибешілік жұмыстарын орындау барысында
Сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру -2 балл;
Жаттығу жұмыстарын орындау-1 балл;
Мәтінге талдау жасау -1 балл.
Өздік жұмыстарын орындау және қорғау барысында:
материалды толық меңгеру -3 балл.
Талқыланатын тақырыптың, жоба мәселесінің мазмұнын ашу-2 балл
Лексика-грамматикалық және стилистикалық сауаттылығы -2 балл.
- Материалдың мазмұндалуына шығармашылық көзқарас және өз ойын айта білу – 2 ұпай.
Студенттер білімін аралық бақылау тест немесе жазбаша бақылау жұмысы түрінде жүргізіледі.
Осы көрсеткіштер орындалмаған жағдайда жеткіліксіз немесе айып санкциялары қолданылады:
сабақты босату (себепсіз);
тапсырмаларды уақытымен орындамау;
тапсырмаларды орындау барысында қателіктер жіберу, яғни,студент материалды толық меңгермеген жағдайда.
Егер студент сабаққа себепті жағдаймен келе алмаса, келесі аптада сол сабаққа өтеу (отработка) жасайды. Бірақ ұпай азайтылады.
Пән бойынша қорытынды рейтингті есептеу әдісі
№
|
Қорытынды бақылау түрі
|
Бақылау түрлері
|
¤лшемдік ‰лес
|
1
|
Емтихан
|
Емтихан
|
0,4
|
Ағымдық үлгерімді бақылау
|
0,6
|
2
|
Сынақ
|
Сынақ
|
0,4
|
Ағымдық үлгерімді бақылау
|
0,6
|
3
|
Емтихан К/Ж
|
Емтихан
|
0,4
|
Курстық жұмыс
|
0,3
|
Ағымдық үлгерімді
бақылау
|
0,3
|
4
|
Курстық жұмыс
|
Курстық жұмыс
|
0,6
|
Ағымдық үлгерімді бақылау
|
0,4
|
Пән бойынша қорытынды рейтинг мына формула бойынша анықталады:
Қ = Р1 + Р2__ ӨҮаү + Е*ӨҮе+КЖ*ӨҮкж
мұндағы Р1, Р2, Е, С, КЖ – бірінші, екінші рейтингте алған ұпай бойынша емтихандағы балл көрсеткіші
ӨҮаү, ӨҮе, ӨҮс, ӨҮкж – ағымдық үлгерімнің семестрдегі үлестері.
Студент сынақты тапсырмай алуы үшін жинаған балы 100 болу керек.
Егер оқу жоспарында емтихан мен сынақ қарастырылған болса, онда сынақ ағымдық бақылау түрі деп есептеледі.
КЖ ғылыми жетекші қатысуымен комиссия алдында қорғалады және пікірмен бірге бағаланады. Пән бойынша қорытынды рейтинг 2-кестеге сай баллдан сандық баламаға, әріптік және дәстүрлі бағаға ауыстырылады. Сөйтіп, оқу жетістіктері журналына және рейтингтік ведомостьқа жазылады. Ведомость пен сынақ кітапшасына дәстүрлі үлгімен баға қойылады.
Егер пән бойынша емтиханнан басқа курстық жұмыс қарастырылған болса, онда сынақ кітапшасына дәстүрлі үлгімен Кж балына сай баға қойылады.
Студенттердің білімін анықтау көрсеткіші
Балл түріндегі қорытынды баға
|
Балдың сандық баламасы
|
Әріп жүйесі бойынша бағалау
|
Дәстүрлі жүйе бойынша қойылатын баға
|
Емтихан, дифф. сынақ
|
сынақ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
95-100
|
4
|
А
|
өте жақсы
|
Есептелді
|
90-94
|
3,67
|
А-
|
85-89
|
3,33
|
В+
|
Жақсы
|
80-84
|
3,0
|
В
|
Жақсы
|
75-79
|
2,67
|
В-
|
Жақсы
|
70-74
|
2,33
|
С+
|
қанағаттанарлық
|
65-69
|
2,0
|
С
|
60-64
|
1,67
|
С-
|
55-59
|
1,33
|
Д+
|
50-54
|
1,0
|
Д
|
0-49
|
0
|
F
|
қанағаттанарлықсыз
|
есептелмеді
|
Егер студент емтиханда F деген баға алса, оның қорытынды рейтингі анықталмайды. Ведомостьқа «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады. Егер пән бірнеше семестрде өтетін болса, онда балл түріндегі баға орташа есеппен қорытылады:
Қ= _Қ1*К1+Қ2*К2+...+Қn*Кn
К1+К2+...+Кn
Мұнда Қ1 ,Қ2 ,Қn – семестр бойынша балл түріндегі қорытынды баға;
К1,К2,Кn – семестр бойынша пән сағаты
n – семестр саны
Методические указания Форма
Ф СО ПГУ 7.18.2/05
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Ќазаќ филологиясы кафедрасы
«Әдебиет теориясы» пәні бойынша 050205 «Филология: қазақ филологиясы» мамандығына өздік жұмыстарды орындауға арналған
ЄДІСТЕМЕЛІК Н¦СЌАУ
Павлодар 2007
Лист утверждения к Форма
методическим указаниям Ф СО ПГУ 7.18.1/05
БЕКІТЕМІН
ФЖж¤ факультетініњ деканы
_______ Ж.Т.Сарбалаев
« ___» ___________2007 жыл
Ќ±растырушы: ф.ғ.к., доцент Г.К.Қажыбаева
Ќазаќ филологиясы кафедрасы
Єдістемелік н±сќау
Өздік жұмыстарды орындауға арналған
«Әдебиет теориясы» пәні бойынша 050205«Филология: қазақ филологиясы» мамандығыныњ студенттері ‰шін
Ќазаќ филологиясы кафедрасының « » ________ 2007 ж. Мәжілісінде ұсынылды. Хаттама №
Кафедра меңгерушісі: _____________ Жүсіп Қ.П. «___» ________ 2007 ж.
Филология, журналистика және өнер факультетінің 2007 жылғы «___»_______ әдістемелік кеңесінде мақұлданды. Мәжілісхат №
ӘК төрайымы:________________ М.В.Семенова
Әдістемелік нұсқау
Оқудың сессия ағымында орындалатын студенттердің өздік жұмысы – оқытылатын пәнді тереңірек тануда, өз бетімен білімін толықтыра түсуде студент үшін айрықша маңызды, жауапты іс болып табылады.
Орындалатын студенттердің өздік жұмысы проблеманы зерттеуге арналады да, өз бетімен ғылыми еңбекпен шұғылдануға, алғашқы тәжірибе, дағды алуға, көркем құбылысты талдаудағы әдіс- тәсілдерді үйренуге баулып, методологиялық, шығармашылық тұрғыдан қолдануға жағдай жасайды.
Студенттердің өздік жұмыстарының формалары.
1. Ауызша
2. Жазбаша
Студенттердің өздік жұмыстарының түрлері және әрбір өздік жұмыстың түрлеріне байланысты уақыт бюджеті
Дәріс материалдарын өңдеу – 1 дәріске 1 сағат;
Дәріс курсының қосымша тақырыптарын оқу – 1 академиялық сағатқа сәйкес келетін материалға 2 сағат;
Үй тапсырмасын орындау – 1 тапсырмаға 0,5 сағат;
Тәжірибешілік сабақтарға дайындық – 1 сабаққа 1 сағат;
Коллоквиумдарға дайындық – 2 сағат;
Семинар сабақтарға дайындық – 2 сағат;
Бақылау жұмыстарына дайындық – 1 бақылау жұмысына 1 сағат;
Ғылыми баяндамаларға, реферат жазуға дайындық – 4 сағат;
С¤Ж мазм±ны
№
|
С¤Ж т‰рі
|
Есеп беру формасы
|
Баќылау т‰рі
|
Саѓат кµлемі
|
1
|
Дєріс сабаќтарын өңдеу
|
|
Сабаќќа ќатысу
|
7 (1х7)
|
2
|
‡й тапсырмасын орындау
|
Ж±мыс дєптері
|
Сабаќќа ќатысу
|
8 (1х8)
|
3
|
Ќосымша материалдарѓа дайындыќ
|
Конспект
|
Коллоквиум
|
20
|
4
|
Семестрлік тапсырманы орындау
|
Реферат
|
Семестрлік тапсырманы ќорѓау
|
6
|
5
|
Баќылау шараларына дайындыќ
|
|
РК 1, РК 2
|
4
|
Барлыѓы
|
45
|
Студенттерге µздігінен оќуѓа берілетін таќырыптар
1. Әдебиет теориясы және эстетика. Әдебиет пен өнердегі сұлулық пен әсемдік мұраттары. Әдебиеттің көркемдік мәні. Әдебиеттің қоғамдық мәні. Әдебиеттің тәрбиелік мәні.
¦сынылатын єдебиет: [2], бет, [7],беттер, [12], беттер, [32], беттер.
2. Әдебиет теориясы мен эстетиканың ерте кезеңі. Көне үнді, шумер елдерінің мәдени ескерткіштер және эстетика. Антикалық дәуір эстетикасы. Платонның өнер мен әдебиет теориясына қатысты тұжырымдары. Соңғы классика дәуірі және Аристотель. «Поэтика» еңбегінің құндылығы.
¦сынылатын єдебиет: [3], бет, [12],беттер, [24]беттер, [26],беттер, [29]беттер.
3. Орта дәуір және қайта өрлеу дәуірінің эстетикасы. Ерте орта ғасыр және Аврелий Августиннің абсолютті сұлулық туралы пікірлері. Кейінгі орта ғасыр эстетикасының өкілі – Фома Аквинскийдің әсемдік туралы тұжырымдары. Ұлттық эстетиканың алғашқы көздері. Қаңлы жазуы. Сақ-скиф бейнелеу өнері. VI-IX ғасырлардағы ортақ түркі әдеби мұралар және эстетика туралы ой-тұжырымдар. X-XII ғасырлар әдебиетінің құндылығы. Әбунасыр әл-Фараби және әдебиет әлемі.
¦сынылатын єдебиет: [12], 3-50 бет, [30], 5-40 беттер, [32], 3-30 беттер.
4. Әдебиет теориясының қалыптасу кезеңі. Классицизм эстетикасы. Дидро мен Лессинг, И.Гердердің эстетикасы. И.Кант және эстетикалық талғам. Г.В.Гегельдің өнер туралы қағидалары. Орыс ойшыл-демократтары және сұлулық, әдемілік туралы ой-тұжырымдары.
¦сынылатын єдебиет: [12], 3-30 бет, [24], 3-50 беттер, [28], 3-17 беттер.
5. Шығармашылық тұлға категориясының эстетикалық мәні және теориялық негіздері. Автор-көркем шығармадағы авторитет тұлға. Көркем шығарманы тудырудағы автордың бірегей болмысы.
¦сынылатын єдебиет: [5], 3-25 бет, [9], 5-100 беттер, [19], 5-56 беттер, [28],17-73 беттер.
6. Шығармашылық процестегі ойлау табиғаты мен «бейсаналық». Суреткер санасындағы эстетикалық дарашылдық..
¦сынылатын єдебиет: [1], 5-50 бет, [6], 3-60 беттер, [20], 3-135 беттер, [22], 5-25 беттер, [28], 73-86 беттер.
7. Авторлық субъективизм және қаһарман болмысы. Тип және әлеуметтік характердің ашылуы. Талдауға: С.Мұратбековтың «Жусан исі» повесі. Ж.Қорғасбектің «Өлі көл», «Қасқыр адам» повесі, «Жансебіл», «Үрей» әңгімелері. Р.Мұқанова «Тұл», «Мәңгілік бала бейнесі», «Мұқағали» әңгімелері.
¦сынылатын єдебиет: [11], 5-100 бет, [13], 5-80 беттер, [28], 87-237 беттер.
8. Эстетикалық әлемдегі авторлық позиция. Астарлы позиция және оның жүзеге асу жолдары. Көпқырлы позицияның көркем мазмұнға ықпалы. Талдауға: С.Сматаев «Елім-ай» дилогиясы, Ә.Кекілбаев «Үркер» романы.
¦сынылатын єдебиет: [10],100-150 бет, [22], 5-70 беттер, [28], 299-466 беттер.
9. Жанр табиғаты. Әдебиет теориясы ғылымында жанр туралы ғалымдардың көзқарастары. Роман. Қазақ әдебиетінде роман жанрының ттуу, қалыптасуы. Повестің романнан айырмашылығы. Әңгіме мен новелланың ұқсастығы мен айырмашылығы. С.Ерубаев новеллары. Поэма. Сюжетті, сюжеттсіз поэмалардың жанрлық сипаты. Лирика жанрлары. Баллада жазу дәстүрі. Драма: трагедия, комедия, трагикомедия.
¦сынылатын єдебиет: [4], 3-70 бет, [14], 3-100 беттер, [15], 3-50 беттер, [16], 3-96 беттер, [18], 5-120 беттер, [21], 3-135 беттер, [23], 5-100 беттер.
10. Әдеби қозғалыс. Көркемдік әдіс және бейнелілік. Стиль және бейнелілік. Сөз және стиль.
¦сынылатын єдебиет: [8], 3-20 бет, [17],3-376 беттер, [25], 5-35 беттер, [27], 5- 100 беттер, [31], 3-120 беттер.
Өздік жұмыстардың орындалуы барысындағы әдіс-тәсілдер:
берілген тақырыпты терең талдауға қажет көркем шығармалар мен әдеби-сын еңбектерді іздеу, дайындау;
жинап алған шығармалар мен еңбектерді оқу, зерттеу, жүйелеу, міндет-мақсаттарды айқындау;
жоспар жасау;
өздік жұмысты тиянақты орындау үшін пән оқытушысынан кеңес алуы қажет;
өздік жұмысты жазу, орындау.
Рефераттың көлемі А-4 форматында 8-10 бетті қамтуы тиіс және компьютерде теріліп жазылуы керек.
Конспект жұмыс дәптеріне жазылады. Оның көлемі шектелмеген.
Әдебиетті іздеу, іріктеу
Әрбір өздік жұмыстың тақырыбына байланысты оқылатын, зерттелетін негізгі көркем шығармалар мен әдеби-сын еңбектер көрсетіледі. Ал тақырыпты терең зерттеп, жаңа бір қырын көрсету үшін қажет әдебиет көп болады. Таңдап алған тақырыпқа байланысты көркем шығармалар мен зерттеу кітаптарды, сын мақалаларды студенттің өзі іздеп тауып, тізімін жасап шығуға міндетті. Бұл істі орындау барысында студент кітапханалардың каталогтарын, газет-журнал мақалаларының көрсеткішін пайдалануды үйренеді. Ғылыми мекемелер, кітап шығаратын арнаулы библиографиялық көрсеткіштерді де пайдаланудың жәрдемі зор.
Реферат тақырыптары:
1. Лирикадағы сюжет мәселесі
2. Лирикадағы композиция мәселесі
3. Көркем шығарманың тіл байлығын игерту
4. Ақындық тұлғаның зерттелуі
5. Авторлық позицияның зерттелуі
6. Көркемдік әдіс, әдеби ағымның зерттелуі
7. Стиль және бейнелілік (Мәшһүр-Жүсіп Көпейұлы шығармалары бойынша)
8. Қазіргі өлең құрылысы (жас ақындардың поэзиясы бойынша)
Жиналған материалды мұқият зерттегеннен кейін өздік жұмыстың бағыт – бағдары, негізгі мазмұны айқындалады. Бақылау жұмысында қарастырылатын негізгі мәселелер, өзекті ойлар тармақтала түскені дұрыс болады.
Қолданылатын єдебиеттер
Негізгі:
1Атымов М. Идея және композиция. –А., 1970.
Базарбаев М. Әдебиет және дәуір. –А., 1986.
Байтұрсынов А. Шығармалары. –А.,1989.
Ғабдуллин Н. Ғабит Мүсірепов- драматург. –А.,1982.
Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. –А.,1991.
Дүйсенов М. Әдебиеттегі мазмұн мен форманың бірлігі. –А., 1997.
Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. –А.,1964.
Жұмалиев Қ. Стиль- өнер ерекшелігі. –А., 1996.
Ысмайлов Е. Ақындар. –А.,1956.
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. –А.,1994.
Кенжебаев Б. Шындық пен шеберлік. –А.,1986.
Қабдолов З. Сөз өнері. –А., 1992.
Қаратаев М.Эпостан эпопеяға.- А.,1969.
Қасқабасов С. Қазақтың халық прозасы. –А.,1984.
Қирабаев С. Әдебиетіміздің ақтаңдақ беттері. –А.,1996.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Өлең-сөздің патшасы. –А.,1992.
Мәшһүр-Жүсіп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік.
Нұрғалиев Р. Айдын. –А.,1985.
Нұрқатов А. Идея және образ. –А.,1962.
Нұртазин Т. Шеберлік туралы ойлар.- А.,1968.
Негімов С. Өлең өрімі. –А.,1981.
Сыдықов Т. Қазақ тарихи романы. –А.,1996.
Ќосымша єдебиеттер:
Ахметов З. Казахское стихосложение. –А.,1969.
Бахтин М. Вопросы литературы и эстетики. –М.,1975.
Барт Р. Избранные работы. Семиотика. Поэтика. –М.,1989.
Гегель В.Г. Эстетика. В.4 т. –М.,1968.
Жирмунский В. Теория литературы. Поэтика. Стилистика. –М.,1977.
Мақпал Оразбек. Автор және шығармашылық процесс. –А.,2006.
Нұрғалиев Р. Сөз өнерінің эстетикасы. –А.,2003.
Поспелов Г. Теория литературы. – М.,1978.
Соколов А.Теория стиля. – М.,1968.
Тимофеев Л. Основы теории литературы. – М.,1976.
Методические указания Форма
Ф СО ПГУ 7.18.2/05
Достарыңызбен бөлісу: |