Үй тапсырмасын сұрау Тест жұмысы

• «Біз өмір бойына жететін білім алу» моделінен
• «өмір бойы білім алып өту» моделіне көшуге тиіспіз. Болашаққа біліммен қадам басып, лайықты қолтаңбамызды қалдырайық.
• Елбасы Н. Ә. Назарбаев

• Үй тапсырмасын
• сұрау

• Тест жұмысы

• 1. Балықтарды зерттейтін ғылым саласы
• А) микология
• Б) кардиология
• В) ихтиология
• Г) орнитология
• 2. Балықтар неше класқа бөлінеді?
• А) 1
• Б) 2
• В) 3
• Г) 4
• 3. Шеміршекті балықтар класының
• түр саны
• А) 22000
• Б) 20000
• В) 7500
• Г) 750
• 4. Балықтардың жүрегі неше қуысты?
• А) 1
• Б) 2
• В) 3
• Г) 4

• 5. Балықтарда қанайналым шеңбері қанша?
• А) 4
• Б) 2
• В) 3
• Г) 1
• 6. Шеміршекті балықтар қалай ұрықтанады?
• А) Сырттай
• Б) іштей
• В) жынысты
• Г) жыныссыз
• 7. Қара уылдырық алынатын балықтар тобы
• А)Алабұғалар
• Б) Албырттар
• В) Бекірелер
• Г) Майшабақтар
• 8.Алғаш рет қуық пайда болған балықтар тобы:
• А) Шеміршекті балықтар
• Б) Сүйекті балықтар
• В) Скаттар
• Г) Акулалар

• Сәйкестігін табу

• Шеміршекті балықтар Сүйекті балықтар

• 1. Қортпа, шоқыр, пілмай, латимерия, бахтах; 2. Жұпбалық, тұтасбас, акула;
• 3.Тоқ ішегі жуан әрі оның ішінде оралмалы қатпарлары бар; 4.Терісі ірі
• қабыршақтармен қапталған; 5. Желбезегінің сыртында сүйекті қақпағы бар;
• 6. Терісі плакоидты қабыршақтармен қапталған; 7. Желбезек саңылаулары
• тікелей сыртқа ашылады; 8.Торсылдағы болады; 9.Торсылдағы болмайды;
• 10.Тұмсығы алға созылыңқы; 11.Клоакасы бар; 12. Аналь тесігі бар;
• 13.Іштей ұрықтанады; 14.Сырттай ұрықтанады; 15.Уылдырығының саны көп;
• 16. Уылдырығының саны аз.

• Тест жұмысы

• 1. Балықтарды зерттейтін ғылым саласы
• А) микология
• Б) кардиология
• В) ихтиология +
• Г) орнитология
• 2. Балықтар неше класқа бөлінеді?
• А) 1
• Б) 2 +
• В) 3
• Г) 4
• 3. Шеміршекті балықтар класының
• түр саны
• А) 22000
• Б) 20000 +
• В) 7500
• Г) 750
• 4. Балықтардың жүрегі неше қуысты?
• А) 1
• Б) 2+
• В) 3
• Г) 4

• 5. Балықтарда қанайналым шеңбері қанша?
• А) 4
• Б) 2
• В) 3
• Г) 1+
• 6. Шеміршекті балықтар қалай ұрықтанады?
• А) Сырттай
• Б) іштей+
• В) жынысты
• Г) жыныссыз
• 7. Қара уылдырық алынатын балықтар тобы
• А)Алабұғалар
• Б) Албырттар
• В) Бекірелер+
• Г) Майшабақтар
• 8.Алғаш рет қуық пайда болған балықтар тобы:
• А) Шеміршекті балықтар
• Б) Сүйекті балықтар +
• В) Скаттар
• Г) Акулалар

• Сәйкестігін табу

• Шеміршекті балықтар Сүйекті балықтар
• 2, 3, 6, 9, 10, 11, 13, 16 1, 4, 5, 8, 12, 14, 15

• 1. Қортпа, шоқыр, пілмай, латимерия, бахтах; 2. Жұпбалық, тұтасбас, акула;
• 3.Тоқ ішегі жуан әрі оның ішінде оралмалы қатпарлары бар; 4.Терісі ірі
• қабыршақтармен қапталған; 5. Желбезегінің сыртында сүйекті қақпағы бар;
• 6. Терісі плакоидты қабыршақтармен қапталған; 7. Желбезек саңылаулары
• тікелей сыртқа ашылады; 8.Торсылдағы болады; 9.Торсылдағы болмайды;
• 10.Тұмсығы алға созылыңқы; 11.Клоакасы бар; 12. Аналь тесігі бар;
• 13.Іштей ұрықтанады; 14.Сырттай ұрықтанады; 15.Уылдырығының саны көп;
• 16. Уылдырығының саны аз.

• Қосмекенділер класы

• Отряд: Құйрықсыз қосмекенділер

• Отряд: Құйрықты қосмекенділер

• Отряд: Аяқсыз қосмекенділер

• Алғаш құрлықта тіршілік етуге бейімделген омыртқалы жануарлар. 4000-5000 түрі бар. Денесі бас, тұлға,алдыңғы аяқ пен иық белдеуі, артқы аяқ пен жамбас белдеуі, құйрықтан тұрады. Дене тұрқы 2-180 см жетеді. Қаңқасы: бассүйек, омыртқа жотасы, иық белдеуі, алдыңғы аяқ, артқы аяқ, жамбас белдеуі. Омыртқа жотасы: мойын, тұлға, сегізкөз, құйрық бөлімдерінен тұрады. Мойын мен сегізкөз 1 ғана омыртқадан тұрады. Ауыз қуысында алғаш сілекей бездері пайда болған.

Қосмекенділердің қаңқасы

Қосмекенділердің тыныс алу мүшелері

Қосмекенділердің қанайналым жүйесі

Отряд: Құйрықсыз қосмекенділер

• 4000-дай түрлері бар. Ересектерінде құйрық болмайды,тек итшабағында ғана болады. Артқы аяқтары алдыңғы аяқтарға қарағанда ұзын, жақсы дамыған. Кең таралған түрлері: көл бақа, тоған бақасы, құрбақа, жасыл құрбақа, кәдімгі құрбақа, даната құрбақасы, сүйріктұмсық бақа, шөп бақа, сібірлік бақ, қызылаяқ бақа Қазақстанда кездеседі. Құрбақалардың түсі қоңырқай, тері бұдырлары айқын байқалады. Олар далалы, кейде шөл мен шөлейтті жерлерде де кездеседі. Кешкілік немесе түнгі уақытта белсенді. Зиянды бунақденелілермен қоректеніп, ауыл шаруашылығына пайда келтіреді.
• Даната құрбақасы - Қазақстанның Қызыл Кітабына 2010 жылы тіркелген.Ол Зайсан, Балқаш, Алакөл өңірінде таралған.
• Қызылаяқ бақа - Балқаш көлінің маңында, Шу өзенінің аймағында таралған. Қазақстанның Қызыл Кітабына 2010 жылы тіркелген.

• Қосмекенділердің сыртқы құрылысы

• Бас

• Тұлға

• Дабыл жарғағы

• Сан

• Сирақ

• Саусақ

• Білек

• Қары

• Көз

• Аузы

• Қосмекенділердің ішкі құрылысы

• Өкпе

• Аңқа

• жүрек

• қарын

• бауыр

• ашішек

• өт

• қуық

• тоқішек

• клоака

• бүйрек

• омыртқа

Отряд: Құйрықты қосмекенділер

• 500-дей түрі бар. Бұл отрядқа тритондар мен саламандралар жатады. Дене пішіні ұзын, құйрығы айқын байқалады.
• Жетісулық бақатіс – тұрқы 20-25 см. Денесінің көпшілік бөлігін құйрығы алады. Құйрығының үстінде жал тәрізді тері қатпары бар. Басы жалпақ,тұмсығы доғал. Алдыңғы аяқтарында – 4, ал артқы аяқтарында – 5 саусағы болады. Түнде белсенді. Сырттай ұрықтанады. Дернәсіл кезеңінде қыстап шығып, келесі жылы ересек түрге айналады.
• Жетісудағы Жоңғар Алатауы мен оған шекаралас Қытайдың биік таулы өзендерінде кездеседі. Қазақстанның Қызыл Кітабына 2010 жылы тіркелген.

Отряд: Аяқсыз қосмекенділер

• 170-200 дей түрі бар. Африка, Үнді, Америка, Цейлон жерлерінде мекен етеді. Негізгі өкілдерінің бірі – сақиналы құртжылан.
• Олар жер астында ін қазып тіршілік етуге бейімделген қосмекенділер тобы. Терісінде бездері өте көп. Аяқтары жойылған. Есту мүшесінен - дабыл жарғағы, ал көру мүшесінен – көз болмайды. Басқа қосмекенділерден айырмашылығы – іштей ұрықтанады.

• Сәйкесін тап

• Сәйкесін тап

• Ненің уылдырығы?
• Шытырмақ сызықтар бойынша бақалардың тиісті уылдырықтарын анықта

• Ненің уылдырығы?
• Шытырмақ сызықтар бойынша бақалардың тиісті уылдырықтары
• Жеке уылдырық- қызылтөс бақа
• Топталған уылдырық- көлбақа
• Бау тәрізді уылдырық- құрбақа

Семантикалық карта

Семантикалық карта

• «Биологиялық диктант»
•  ● Қосмекенділердің терісі......,....... және...... болып келеді.
•  
• ● Қосмекенділерде алғаш рет.................. пайда болған.
•  
• ● Қомекенділер........... жынысты жануарлар.
•  
• ● Қосмекенділер ежелгі..................................... пайда болған.
•  
• ● Аяқсыз қосмекенділерде..... де,................................ да болмайды.
•  
• ● Құйрықсыз қосмекенділердің................... түрлері бар.
•  
• ●.............. құрбақасы Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген.

• «Биологиялық диктант»
•  ● Қосмекенділердің терісі жұқа және безді болып келеді.
•  
• ● Қосмекенділерде алғаш рет қуық пайда болған.
•  
• ● Қомекенділер дара жынысты жануарлар.
• ● Қосмекенділер ежелгі саусаққанатты балықтардан пайда болған.
•  
• ● Аяқсыз қосмекенділерде көз де, дабыл жарғағы да болмайды.
•  
• ● Құйрықсыз қосмекенділердің 4000-дай түрлері бар.
•  
• ● Даната құрбақасы Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген.

• Үйге тапсырма:
• Қазақстанның Қызыл кітабына тіркелген қосмекенділер жайында хабарлама жазып келу.

• Назар
• аударғандарыңызға
• рахмет!!!