3 ТАРАУ. Астрофизика элементтері.
3.1. Кіріспе
3.1.1. Астрофизика пәні, негізгі мәселелері
Астрофизика міндеті – Ғалам және жеке космостық объектілердің физикалық табиғаты мен эволюциясын зерттеу. Астрофизика – астрономияның негізгі және жылдам даму үстіндегі бөлімдерінің бірі. Ол астрономияның маңызды және жалпылама есептерін шешеді. Соңғы онжылдықтарда астрофизика астрономияның негізгі бөліміне айналды. Бірақ “Аспан механикасы”, “Астрометрия” сияқты “классикалық” бөлімдер өз құндылығын жойған жоқ, керісінше астрономияның дәстүрлі облыстарындағы жұмыстардың маңыздылығы өсуде. Қазіргі кезде астрономия біртұтас ғылым ретінде жүйелі түрде дамуда.
Астрофизика тарихында көптеген сілкіністер болғаны белгілі. Нәтижеде бірнеше жаңа бөлімдер пайда болды. XIX-XX ғғ. спектрлік сараптаудың ашылуы, фотографияның пайда болуы, фотоэлектр, радиоастрономия және атмосферадан тыс зерттеу әдістерінің меңгерілуі астрофизика дамуын жеделдетті және мүмкіндіктерін кеңейтті. ХХ ғасырда астрономия бүкілтолқындық болды, яғни электромагниттік сәулеленудің кез-келгені арқылы информация алуға болады.
Физикадағы даму және практикалық астрофизика әдістерінің арқасында теориялық астрофизика да дамыды. Астрофизиканың екі бөлімі де өз кезегінде бірнеше бөлімдерден тұрады. Теориялық астрофизика зерттеу объектілері бойынша былайша жіктеледі: жұлдыздар, Күн, планеталер, тұмандықтар, космостық сәулелер физикасы, космология және т.б. Практикалық астрофизика қолданатын әдістеріне қарай бөлінеді: астрофотометрия, астроспектрометрия, астрофотография, колориметрия және т.б. Жаңа әдістерді қолдануға негізделген теориялық астрофизика бөлімдері: радиоастрономия, атмосферадан тыс астрономия, рентген астрономиясы, гамма-астрономия, нейтринді астрономия. Соңғы уақытта астрофизикадағы динамикалық хаос проблемасы да өте өзекті. Қазіргі кезде осы бағытта қызу зерттеулер жүргізіліп, ол пәрменді даму үстінде.
Достарыңызбен бөлісу: |