Жалпы білім беру ұйымдарындағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері
Сыныптар мен сырттай оқу топтарындағы оқу процесінің ерекшеліктері
жүктеу/скачать 4,48 Mb.
|
О у жылында аза стан республикасыны жалпы орта білім беретін м
| Сыныптар мен сырттай оқу топтарындағы оқу процесінің ерекшеліктері
Сырттай оқу нысаны кешкі мектептің күндізгі бөліміндегі оқудан ерекшеленеді, себебі ол білім алушылардың өздігінен білім алу жұмысына негізделген. Сырттай оқитын білім алушылардың өз бетімен тәуелсіз жұмысын топтық және жеке консультацияларға жүйелі түрде келуімен үйлестіру кешкі мектепте сырттай оқу курстарын ұйымдастырудың маңызды қағидаларының бірі болып табылады. Сырттай оқитын студенттердің өзіндік жұмысы оқу сабақтарының негізгі түрі болып табылады; ол топтық және жеке консультациялармен, сондай-ақ сынақтарына тығыз байланысты. Сырттай оқыту процесі оқытушы тарапынан білім алушылардың өзіндік оқу әрекетінің топтық және жеке, сонымен қатар сынақтар жүйесімен тығыз байланысын қамтамасыз ететін белсенді педагогикалық басшылықты көздейді. Топтық консультацияларда мұғалім түйінді, ең күрделі тақырыптар, себеп-салдар және қатынастар мен заңдарды ашып, теориялық материалды зерттеу жолдарын және танымдық тапсырмаларды шешу жолдарын түсіндіреді, теориялық материалды және практикалық ұсыныстарды түсіндіру арасындағы ұтымды қарым-қатынасты анықтайды және жүзеге асырады, бағдарлама материалының сипаты, білім беру мен тәрбиелік міндеттерге және білім алушылардың білім деңгейі мен дағдысына қарай үй тапсырмасының көлемін және күрделілігін үйренудің әрбір кезеңінде белгілейді. Кешкі мектепте ерекше тақырыптарды, бөлімдерді зерттеу соңында өткізуге болатын білімдердің соңғы жазбаларының әртүрлі формалары айрықша рөл атқарады. Бұл – бақылау жұмыстары, сынақ, емтихан. Сынақтарбелгілі бір себептермен сабақтан қалған білім алушылар үшін, сондай-ақ қосымша сабақтарды қажет ететін білім алушылар үшін өте маңызды. Сынақ тапсыру білім алушылардың білімін және дағдыларын оқыған тақырыптарының жекелеген сұрақтары бойынша ғана айқындайтын ағымдағы бақылауға қарағанда объективті және жан-жақты тексеруге және бағалауға мүмкіндік береді. Сынақтар ауызша түрде, тестілеу, жоба түрінде, зерттеу, бақылау, зертханалық, практикалық жұмыстар түрінде тапсырылуы мүмкін. Сырттай оқу сыныптарында сынақтар мынадай пәндер бойынша тапсырылады: «Қазақ тілі», «Орыс тілі», «Қазақ әдебиеті», «Орыс әдебиеті», «Қазақ тілі мен әдебиеті», «Орыс тілі мен әдебиеті», «Математика», «Тарих», «Құқық негіздері», «География», «Биология», «Физика», «Химия». Кешкі (ауысымды) мектептің ерекшелігі мектептің нақты жұмыс режимін қажет етеді. Кешкі мектепте сабақтар үш күн өткізіледі, кеңес беру, тестілеу, вариативті бөлім пәндері жеке сабақ кестесіне шығарылады және қатаң түрде арнайы белгіленген күнде өткізіледі. Кешкі мектепте «Көркем еңбек», «Дене шынықтыру», «Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» сияқты пәндерді оқыту қарастырылмаған. Күндізгі бөлімде сыныптағы білім алушы саны 20 адамды құрайды, сырттай оқу түрінде 9 адамнан кем емес, сырттай оқу бөлімінде жеке оқу топтарында 1-ден 8- адамғадейін (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Жалпы білім беретін ұйымдардың (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру) түрлері бойынша типтік ережелерін бекіту туралы» 2013 жылғы 17 қыркүйектегі №375 бұйрығы, 4-б., 49, 55-б.). Ерекше жағдайлар болған жағдайда (ауру, мүгедектік, 3 жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты демалыс, отбасында жалғыз асыраушы) және талаптарға сай келетін жағдайлар болғанда, кешкі мектепте қашықтықтан оқыту технологиясы енгізілуі мүмкін. Сырттай және кешкі оқу бөлімдерінде сынақ тапсыру уақыты мектептің педагогикалық кеңесінің шешімімен белгіленеді (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Жалпы білім беретін ұйымдардың (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру) түрлері бойынша қызметтің үлгілік ережелерін бекіту туралы» 2013 жылғы 17 қыркүйектегі №375 бұйрығы, 4-б., 68-т.). Негізгі орта және жалпы орта мектеп курсы бойынша оқу бағдарламаларын меңгеруі бітірушілердің міндетті қорытынды аттестаттауды тапсыруымен аяқталады. Қорытынды аттестаттаудан өткен кешкі мектеп бітірушілеріне білім деңгейіне сай мемлекеттік үлгідегі құжат беріледі. Кешкі мектептегі оқу жылының ұзақтығы күндізгі оқу түрінде - 34 аптаны, сырттай оқу түрінде - 36 аптаны құрайды. Күндізгі оқу түрі бойынша білім алатын білім алушыларды аттестаттау тоқсан бойынша, сырттай оқу түрінде – жартыжылдықтар бойынша жүргізіледі. Орыс тілінде оқытатын мектептерде «Қазақ тілі мен әдебиеті», қазақ тілінде оқытатын мектептерде «Орыс тілі мен әдебиеті», «Шетел тілі», «Информатика» пәндері тек күндізге бөлімде, яғни білім алушы саны 20 адам болған жағдайда ғана топтарға бөлініп оқытылуы мүмкін (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Жалпы білім беретін ұйымдардың (бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру түрлері бойынша) түрлері бойынша қызметтің үлгілік ережесін бекіту туралы» 2013 жылғы 17 қыркүйектегі №375 бұйрығы). Кешкі мектеп жылдық күнтізбелік оқу кестесін, бағалау жүйесін, білім алушыларды аттестаттау тәртібі мен кезеңдерін өз бетінше белгілейді. (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 17 қыркүйектегі №375 бұйрығы, 4-б., 65-т.) Кешкі мектептің барлық тәрбиелік жұмыстары «Рухани жаңғыру» бағдарламасы құндылықтарын іске асыруға және Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: қоғамдық сананы жаңғырту» мақаласының бағыттарын жүзеге асыруға, сонымен қатар кәмелеттік жасқа толмаған жасөспірімдерді оңалту, әлеуметтендіру және тұлға ретінде дамытуға бағытталуы тиіс. Білім алушыларға тәрбиелік ықпал ету жүйесі, ең алдымен, девиантты мінез-құлықты жою мен түзетуге бағытталуы керек және білім берудің жаңа мазмұнына өту барысында оқу процесін ұйымдастыру принциптеріне негізделуі қажет. Кешкі мектептің және күндізгі жалпы білім беретін мектептердегі кешкі бөлімдердің негізгі міндеті – «қиын» жасөспірімдерді әлеуметтік және психологиялық оңалту және бейімдеу. Кешкі мектепке және күндізгі жалпы білім беретін мектептердің кешкі бөлімдеріне түрлі себептермен, мысалы, педагогикалық қараусыздықтан, денсаулығынан, оқуға ынтасының болмауынан, отбасындағы ауыр тұрмыстық жағдай және т.б. себептермен жалпы білім беретін мектептерде, колледждерде оқи алмаған балалар келеді. Кешкі мектеп мұғалімдерінің міндеті –білім алушыларға негізгі адамгершілік нормалары мен моральды бойына сіңіру, басқа мәдениет пен көзқарастарға төзімділік пен құрметті қалыптастыру, жауапкершілігі жоғары және дені сау баланы тәрбиелеу болып табылады. Кешкі мектептің ерекшеліктерінің бірі - «проблемалы» білім алушылармен: оқыту мен тәрбиелеуге қиын балалармен жұмыс жүргізу. Олар жұмысқа қабілеттерінің төмен болуымен, оқуға ынтасының болмауымен және тәртіпсіздігімен ерекшеленеді. Тәрбие жұмысының басым бағыттары: - «Рухани жаңғыру» бағдарламасының негізінде қазақстандық патриотизмді, құқықтық мәдениетті, тарихи таным, ұлттық дәстүр мен мәдениетке тәрбиелеу, әлеуметтік өзара әрекеттесу, азаматтық жауапкершілік және құқықтық мәдениетті дамыту; - рухани-адамгершілік тәрбие; - салауатты өмір салтын қалыптастыру; - ұлтаралық толеранттылық пен қоғамдық келісімді тәрбиелеу; - кәмелеттік жасқа толмағандар арасында құқық бұзушылық пен бақылаусыздықтың алдын-алу; - кәмелеттік жасқа толмағандар арасындағы экстремизм мен терроризмнің алдын алу; - кәмелеттік жасқа толмағандар арасында нашақорлықтың, маскүнемдікті және темекі шегудің алдын алу; - жасөспірім қыздардың тәрбиесі; - білім алушыларды кәсіби бағдарлау; - ата-аналармен әлеуметтік серіктестік. Күндізгі жалпы білім беретін мектептерде, сондай-ақ кешкі бөлімде, кәсіпорындармен және колледждермен келісім бойынша, қосымша білім беру қызметтері, оның ішінде ақылы негізде білім алушыларды кәсіби даярлауды жүзеге асыра алады. Кешкі мектепте оқу процесін жетілдіру үшін әдістемелік кеңес, әдістемелік бірлестіктер, психологиялық және әлеуметтік-педагогикалық қызмет құрылады. Олардың қызметі мектеп Жарғысымен және білім беру саласындағы қолданыстағы заңнамамен белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. жүктеу/скачать 4,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|