Жалпы орта білім беретін мектептердің 7 сынып оқушыларына арналған «Өлкетану» курсының оқу бағдарламасы Тараз, 2017

Баспаға Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының оқу-әдістемелік кабинетінің Әдістемелік кеңесінің 2017 жылғы 29 тамыздағы №3 хаттамасының шешімімен ұсынылған.

«Өлкетану» курсының оқу бағдарламасы. Тараз, 2017. – 8 бет.

Курстың мақсаты – оқушылардың туған өлкенің қалыптасуы мен дамуын кешенді сипаттайтын географиялық, тарихи, табиғи және басқа да факторлар туралы білімдерін қалыптастыру, туған елге деген сүйіспеншілік сезімге, қоршаған табиғи ортаны аялауға тәрбиелеу. «Өлкетану» курсының оқу жүктемесі аптасына бір сағат, жылына 34 сағат.

• 
  география, Қазақстан тарихы, биология пәндері сабақтарында алынған білімдері мен дағдыларын кеңейту, тереңдету;
  
• 
  оқушылардың эстетикалық талғамдарын, танымдық және тарихи қызығушылықтарын арттыру;
  
• 
  туған өлкенің табиғи байлықтары, тарихи ескерткіштері туралы білімдерін кеңейту;
  
• 
  жалпы білім беретін мектеп оқушыларының зерттеушілік дағдыларын қалыптастыру.
  

• 
  жергілікті жер, қалалар, өзендер, көлдер, таулардың атаулары нені білдіретінін білу;
  
• 
  туған өлке халқының қалыптасу тарихын білу;
  
• 
  туған жеріндегі ұлттардың салт-дәстүрін білу және құрметпен қабылдау;
  
• 
  туған өлке тарихының тірі куәгерлерін саралау категорияларын білу: Ұлы Отан соғысы ардагерлері, тыл ардагерлері, еңбек ардагерлері, ауған-әскерилері, құрметті тұрғындар, еңбегі сіңген педагогтар мен дәрігерлер және т.б.;
  
• 
  туристік маршрут дегеннің не екенін білу және туристік маршруттар құрастырудың алғашқы дағдыларын меңгеру;
  
• 
  өлкенің өсімдік жамылғысын, жануарлар дүниесін білу;
  
• 
  Қызыл кітап деген не екенін және өңірдің Қызыл кітабына кірген жануарларды білу;
  
• 
  өлке туралы негізгі анықтамалық мәліметтерді қамтитын түрлі форматтағы ақпараттық материалдарды әзірлеу.
  

Тақырып 2. Туған өлкенің аңыз-ертегілері. Аңыз-әңгімелердің мән-мағынасын түсіну және оларды талдау. Өткен ұрпақтың тарихи және мәдени мұрасын сақтау мен толықтыру.

Тақырып 4. Генеология – шежіре туралы ғылым. Генеология ғылымы. Ру, тайпа, ататегі, ел, ұлт ұғымдарының пайда болуы. Эндогамия, экзогамия заңдылықтары. Ұлттардың туыстық қатынастары. Генеологияның қолданылу аумағын, танымал тұлғаның шыққан тегі жайындағы мәліметтерді жинау.

Тақырып 7. Туристік маршруттар. Туристік маршруттарды құрастырудың жолдары. Қазақстан – халықаралық туризмнің құрамдас бөлігі. Туристік маршруттардың өңір экономикасының дамуына қосатын үлесі.

Тақырып 14. Туған өлкенің географиялық орны, көлемі, елді мекендердің маңызы. Туған өлкенің географиялық орнын, көлемін, маңызын білу. Оқушыларды өздігінен зерттеу жұмыстарын жасауға дағдыландыру.

Тақырып 15. Туған өлкемнің ерекшеліктері. Өлкенің тарихи, географиялық, мәдени, экологиялық ерекшеліктері.

Тақырып 16. Өлке аумағының жер бедері, шығу тарихы. Туған өлке аумағының шығу тарихын, жер бедерін анықтау.

Тақырып 17. Өлкенің табиғи ресурстары. Туған өлкенің табиғи ресурстарын және оның түрлері. Адамзат мұқтажы үшін қоршаған ортадағы заттардың, құбылыстардың, табиғи денелердің пайдасы мен зияндығы.  

Тақырып 19. Аумақтық экологиясы. Экология ғылымының жеке ғылым ретінде қалыптасу, даму және өрлеу кезеңдері. Экология ғылымының құрылымы. Адамзаттың қоршаған ортамен қарым-қатынасын, ортаға бейімделу заңдылықтары.

Тақырып 21. Өлке ауа-райының өзгерістерін болжау. Ауа-райын болжау. Уақыт аралығында байқалатын құбылмалы жағдайлар. Жануарларға, өсімдіктерге қарап ауа-райын болжау.

Тақырып 22. Өлкенің сулары және оларды пайдалану. Туған өлкенің су атаулары. Өзендер, көлдер, каналдарының тарихы. Талас, Аса өзендері, Билікөл және т.б. Сулардың түрлері мен пайдалануы. Туған өлкедегі суларды зерттеу.

Тақырып 24. Туған өлкемнің визит карточкасы: географиялық өлкетанудың деректер базасын әзірлеу, презентация жасау. Дерекнамалық материалдарды жинақтау. Өлке туралы негізгі анықтамалық мәліметтерді қамтитын дайджест, презентация, инфографика форматындағы ақпараттық материалдарды әзірлеу.

Қорытынды. Зерттеу жобаларын әзірлеу. Әдістемелік материалдар, оқу-әдістемелік кешендер мен жинақтарды құрастыру. Бұқаралық ақпарат құралдарына мақалалар жариялау.

1. 
   Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2017 жылғы 12 сәуірдегі «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы.
   
2. 
   Ахметова К. Жайна Қазақстан. – Алматы, 2006.
   
3. 
   Ақатай. С. Қазақ даласының ойшылдары. – Алматы, 2003.
   
4. 
   Әбдезұлы Қ. Тарих және тағдыр. – Алматы, 2004.
   
5. 
   Баялиев К. Жасарған Жамбыл жерінде. – Тараз, 2000.
   
6. 
   Бес ғасыр жырлайды. 2 томдық. – Алматы, 1989.
   
7. 
   Дәдебаев Ж. Атыңнан айналайын Тараз. – Алматы, 2002.
   
8. 
   Жолдасбеков М. Асыл сөздің атасы. – Алматы, 1996.
   
9. 
   Жұбанов А. Замана бұлбұлдары – Алматы, 2001.
   
10. 
    Қоңыратбаев.О. Т.Рысқұлов. – Алматы,1994.
    
11. 
    Қирабаев С. Қазақ әдебиеті. – Алматы,1992.
    
12. 
    Қабдолов З. “Сөз өнері”. – Алматы, 2002.
    
13. 
    Момышұлы М. Ұшқан ұя.- Алматы, 2000.
    
14. 
    Мырзахметұлы М. Айналған аты аңызға Тараз . – Сенім, 2000.
    
15. 
    Мырзахметұлы М. Түркістан Тараз арасы. – Астана, 2002.
    
16. 
    Нұрпейісов К.Тұрар жолы. – Өркениет,1994.
    
17. 
    Садырбаев С. Халық әдебиетінің тарихи негіздері. – Алматы.1992.
    
18. 
    Смаханұлы Ш.Қоңыраулы шеңгел. – Алматы, 1974.
    
19. 
    Тарази Ә. Үлкен ауыл. – Алматы, 2000.
    
20. 
    Тараз. Жамбыл облысының энциклопедиясы «Қазақ энциклопедиясының бас редакциясы». – Алматы, 2005.