107-жатты²у.
М±тiндi кµшiрiп жазып, етiстiктердi ша³
тїрлерiне ³арай талдаґдар.
ЕКI СОЈА
Бiр зауыттан екi со³а ³атар iстелiп шы³ты. Бiреуi
егiншiнiґ ³олына тїстi. Егiншi онымен жер жырта бас-
тады.
Екiншi со³а еш ³имылсыз аулада жатты.
Арада бiрнеше ай уа³ыт µткен соґ, екi со³а кездесiп
³алды. Жºмыс iстеген со³а кїмiстей аппа³ болып жал-
тырап тºр. Ал ³имылсыз жат³ан со³а тот басып, ³ара-
йып кеткен.
Тот бас³ан со³а жылтырап тºрІан со³адан:
– Сен неге мºнша жалтырап, ±демiленiп кеткенсiґ? –
деп сºрайды.
86
– Мен еґбек еттiм. Еґбек кiмнiґ де болса шырайын
кiргiзбей ме, – деп жауап бередi анау.
(
С. Кµбеев
)
108-жатты²у.
М±тiндi о³ып шыІып, ондаІы µткен ша³
етiстiктердiґ тїрлерi мен жасалу жолын айтыґдар.
ШАЛ МЕН БАЛАЛАР
Бiр жарлы шал есегiне мiнiп, жол жїрiп келе жат-
са, есегiнiґ а³ырІан дауысын есiтiп, бiр топ бала алды-
нан жїгiрiп шыІыпты. Олар шалды ажуа, маза³ еткiлерi
келiп:
– Ата, неге сiз есегiґiздi µлеґ айтуІа їйреттiґiз? –
дептi.
Сонда шал балаларІа:
– Есегiм µлеґ айтпайды. Сендердей жа³сы жолдасын
кµрген соґ, ³уанІаннан ба³ырады, – дептi.
(
С. Кµбеев
)
Етiстiктiґ ша³тарын пысы³тау ¼шiн сºраулар:
1. Етiстiктiґ ша³тары дегендi ³алай тїсiнесiґдер?
2. Ша³тыґ ³андай тїрлерi бар ж±не ша³тыґ бiрне-
ше тїрге бµлiнуi неге бай ланыс ты? 3. Осы ша³ деген
не? 4. Осы ша³тыґ маІына сы мен жасалуында ша³тыґ
бас³а тїрлерiнен ³андай ерекшелiк, айырмашылы³тар
бар? 5. На³ осы ша³ ³алай жасалады ж±не ³алып
етiстiктерiнiґ ерекшелiктерi неде? 6. Ау ы с палы µткен
ша³ пен ауыспалы келер ша³тыґ º³сас
ты³тары мен
айырмашылы³тары ³андай? 7. Ке
лер ша³ деген не?
8. Ке лер ша³тыґ ³андай тїрлерi бар ж±не олар ³алай
жасалады? 9. Ґткен ша³тыґ ³андай тїрлерi бар ж±не
олар ³алай жасалады? 10. Же келеген ша³ тїрлерiнiґ
жеке стиль дер де, сµйлеу тiлiнде, тїрлерiнде, мысалы,
кµркем ±дебиетте, ауыз ±дебиеттерiнде, бас пасµз тiлiнде
т.б. ³олданылу ерекшелiктерiн сипаттаґдар.
|