Жаратылыстану-математика

№ 15 дәріс

1.Тянь-Шань тау жүйелерінің орографиялық-тектоникалық проблемалары.

2.Физикалық-географиялық аудандастыру проблемалары.

1) Қазақстан табиғатын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу барысында Тянь-Шаньға айтарлықтай көңіл бөлінді. Ал Тянь-Шань болса, табиғатының шұғыл өзгеруімен, керағарлылығымен, тау және тау араларындағы қайталанбас көрінісімен, өзіне тән жануарлар және өсімдіктер дүниесімен ерекшеленетін дара тұлға. Тау жүйесі керуендер, елшілер, саяхатшылар жолының торабында жатқандықтан, ол туралы деректер де ұдайы молая берген. Бірақ Тянь-Шаньды ғылыми тұрғыдан зерттеу тек классикалық кезеңде ХІХ ғасырда ғана қолға алынды. Тянь-Шань тау жүйесін жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік мекені ретінде зерттеген баса назар аударды.

2) Физикалық география теориясының қалыптасуының тарихи барысы табиғи зоналарға және аудандарға бөлу мәселесенің дамуымен тығыз байланысты. Тұтастай және жекелеген физикалық-географиялық аудандастыру мен географиялық зонаға бөлу заңының сабақтастығын және даму принциптерінің ортақтығын дәлелдейтин деректер осы заманғы ғылымда өте көп кездеседі. Бұл мәселені ілгері бастырып, дамытуға Қазақстанның табиғатының тарихын зерттеушілер де елеулі үлес қосты.
Әдебиет: Ә.Бейсенова «Қазақстан табиғатын зерттеу және физикалық география идеяларының дамуы» Алматы «Рауан»- 1990 ж. 4-9 бет