Жас ерекшелігі психологиясы
Өзін-өзі тексеру сұрақтары
жүктеу/скачать 1,26 Mb.
|
Жас ерекшелігі психологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- 3 дәріс
- «Адам және шимпанзе балалары»
- Күнделіктер арқылы
- : А.Бине, В.Штерн, К.Кофка, Ж.Пиаже
- Ж.Пиаже
| Өзін-өзі тексеру сұрақтары
1 .Жас ерекшелігі психологиясының зерттейтін аймағы? 2. Жас ерекшелігі психологиясының зерттеу әдістері? 3.Сауалнама әдісін қандай мақсатта жүргізуге болады? 4 .Проективті әдіс дегеніміз не? 5. Экспериментәдісінің кезеңдерін ата? 6. Лонгитюдті әдістің ерекшелігі? 7. Когорт эффектісінің ерекшелігі? 8. Тұлғалық эксперимент қалай жүргізіледі ? № 3 дәріс .Тақырыбы: Жас ерекшелігі психологиясының даму тарихы. Дәріс мазмұны: 1. Жас ерекшелігі психологиясының даму тарихына шолу. 2. Балалар психологиясындағы эволюциялық идеялар. 3. Қазақстанда жас ерекшелігі психологиясының даму барысы. 4. Даму мәселелері барысындағы психологиялық тұжырымдамалар мен теориялар. (Ч.Дарвин, Геккель, Бихевиоризм, Пиаже,Гальперин және гуман.,когнитивт.бағыттар) Мақсаты: Жас ерекшелігі психологиясының даму барысымен, жас кезеңдеріне қарай эволюциялық идеялар мен ,психологиялық еңбектермен таныстыру. Х!Х ғасырдың ортасына дейін бала психологиясы жалпы психологиямен бірге дамыды Жас ерекшелігі психологиясының бөлініп, бөлек бір сала болу кезеңі Х!Х ғасырдың екінші жартысы және психология ғылымында генетикалық идеяның пайда болуы үлкен әсері болды. Жас ерекшелігінің бөлек ғылым болып қалыптасуына әсер еткен негізгі себептер мынандай болды: 1. Биологиядағы «даму» туралы идеялар мен жазбалардың пайда болуы. 2. Туылған күннен бастап балаларды зерттеу,талдау,күнделіктер жазу,осы мәліметтерге қарай психологиялық көзқарастар мен зерттеулер, идеялардың пайда болуы; 3. Балалар психологиясын зерттеуде эксперимент әдістерінің кеңінен қолданылуы. 4. Ч. Дарвиннің эволюциялық идеялары мен балалар психологиясын салыстырмалы зерттеулері; Ч. Дарвин өз заманында жануарлардың мінез-құлқын зерттеумен айналысып қана қоймай, өзіне қажет деген материалдармен қатар, жануарлардың баласы мен адам баласы арасындағы ұқсастық барма деген мәселені көтерген.Осыған орай Ч.Дарвин өз баласына күнделік жазды. ХХ ғасырдың басында психологтар арасында балаларға күнделік жазу өріс ала бастады. Сол кезеңде неміс психологы В.Штерн әйелімен бірлесіп өз баласына ұзақ уақыт күнделік толтырып, сол күнделік кейіннен дүние жүзі тілдеріне аударылды.Осы ғасырдың бас кезінде АҚШ психологтары Келлогтар баласымен қатар шимпанзе баласын асырап, бірге тәрбиелеп, үйретті. Төрт жыл қатарынан күнделік толтырып, кейіннен осыған негіздеп «Адам және шимпанзе балалары» атты еңбек жазды.Бұл жүргізілген зерттеудің мақсаты – маймылдың адамға айналуына болатынын не болмайтынын анықтау болды және бала психикасынан жануар психикасының өзгешелігін анықтау еді. Күнделіктер арқылы табылған фактілерден бала психологиясы туралы мәліметтер дамып, соның нәтижесінде бала психологиясының өз алдына бөлек қалыптасуына ықпал етті. Күнделік жүргізумен қатар ХІХ ғасырдың аяқ кезінде және ХХ ғасырдың бас кезінде бала психологиясын зерттеуде эксперимент әдісі кеңінен қолданылып,осы саланың жалпы психологиядан бөлінуіне себепші болды.Бала психологиясын эксперименттік әдіс қолданып зерттеуде еңбек еткен ғалым-психологтарЖ.Пиаже'>: А.Бине, В.Штерн, К.Кофка, Ж.Пиаже т.б.Бұлар экспериментті әртүрлі жастағы балаларға қолданды. Ж.Пиаже 1916 жылдан бастап балалардың ой-өрісін зерттеуді бастады.Қазіргі кезеңде оның зерттеулерін дүние жүзінің ғалымдары басшылыққа алады. Ж.Пиаже Женева қаласында балалардың ой - өрісін зерттеуді жалғастырып, эпистемология ілімінің негізін қалады. Өз зерттеулерінде Ж.Пиаже бала ақыл – есінің қалыптасуына назар аудара отырып, ғылыми психологиядағы зерттеулер бала интеллектінің дамуын байқаудан басталып, сол арқылы ересектердегі интеллект табиғаты мен қызметін білуге болады деп пайымдады. Щвейцария ғалымы Ж.Пиаженің генетикалық психология теориясы психология ғылымының кең өріс жайған бағыттарының бірі. Зерттеулерін негізге ала отырып,Ж. Пиаже генетикалық әдісті психологиялық болмысты тануда жетекші әдіснамалық принцип дәрежесіне көтерді.Пиаженің негізгі міндеті адам интеллектісінің құрылымын зерттеу. Осы құрылымды ол қарапайым органикалық тіршіліктің эволюциялық даму барысында жеткен нәтижесі деп білді, яғни интеллектік күрделі ақыл-естің жай психикалық элементтерден құралатынын дәлелдемекші болды. Бала психикасының даму және оны оқыту процесін бақылау эмперикалық материалдарының жинақталуы және қорытылуымен қатар педагогикалық және балалар психологиясына эксперименттік зерттеулер енгізе бастады.Эксперименттік зерттеу балалар мен жеткіншектердің психикалық дамуына обьективті сипаттама беріп оқыту мен тәрбиелеуге ғылыми тұрғыдан келуді негіздей алатыны педагогтар мен психологтарға белгілі болды.Бірақ ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында психологиялық экспериментті педагогикада қолданудың арнайы жолдары әлі табыла қоймады. жүктеу/скачать 1,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|