Ферментативтік  қасиеттері

түзбейді,  нитратты  қалпына  келтірмейді.  Паракөкжөтел  бактериялары  активтілігі  басым, 

тирозиназа – пигмент бөледі, ортаны және дақылды қоныр түске бояйды. Сонымен қатар 

уреаза,  аргиназа  фермент  түзеді.  Бордетеллдерді”  дифференциялық  белгілері  таблицада 

берілген. 

Антигендік 

қасиеттері.   Бордетеллдерде  бірнеше  антигендік  комплекс 

анықталған.  Соматикалық  О-антиген  –  агглютиноген  7.  Ауру  барысында  науқас  сары 

суында  агглютининдер,  преципитининдер,  комплемент  байланыстыру,  опсонинді, 

бактерицидті, протек-тивті антиденелер анықталған.  

Кесте. Бордетеллдерді” дифференциялық белгілері 

B.pertussіs 

B.parapertussіs 

B.bronchіseptіca 

B.avіum 

Колониялар өсу 

қарқындығы (тәулік) 

қарапайым агарда өсуі 

қоныр пигмент 

уреаздық активтілік 

цитратты қолдану 

оксидаздық активтілік 

нитратты қалпына келтіру 

қозғалғыштық 

аденилатциклаза 

арнайы антиген 

капсула 

Дольда сынамасы 

Иммунитет ұзақтығы: 

 Аурудан со” 

 Вакцинациядан со” 

Аурудан со” жөтел 

Лимфоцитоз 

Гипогликемия 

3-4 

 

- 

- 

- 

- 

- 

1,2, 3 

некроз 

көп жылға 

2-3 жыл 

ұзақ 

+ 

2-3 

+ 

+ 

+ 

- 

- 

+ 

- 

некроз 

? 

? 

- 

? 

+ 

+(жай) 

+ 

+ 

+ 

12 

- 

? 

- 

- 

1-2 

( 

? 

? 

+ 

+ 

? 

? 

? 

Ескерту: + - жағымды белгі; - - теріс белгі; ( - белгі бір жағдайда о”ды, келесі жағдайда 

паракөкжөтел  қоздырғышы  сыртқы  қоршаған  орта  жағдайына  тұрақты  емес.  56

0

С 

қыздырғанда  микроорганизмдер  20-30  мин.  жойылады.  Көкжөтел  және  паракөкжөтел 

бордетеллаларды  жояды,  ультра  күлгін  сәулесі  –  бірнеше  минітта.  Құрғап  қалған 

қақырықта бактериялар бірнеше сағат тіршілік ете алады. Дезинфекциялайтын ертінділер 

–  3%  хлорамин  ертіндісі,  сулема  (1:1000)  –  көкжөтел  және  паракөкжөтел 

қоздырғыштарын тез өлтіреді.  

Екі  ауруды”  қоздырғыштары  антибиотиктерге  сезімталдығы  төмен,  әсіресе 

пенициллинге.