Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
•
|
Экожүйедегі заттар ағынының айналымына
|
қатысатын
|
|
|
компонентті анықтайды
|
|
|
|
|
• Су және құрлық экожүйелерін салыстырады
|
|
|
• Популяцияның негізгі
|
қасиеттерін және құрылымдық
|
|
|
ерекшеліктерін сипаттайды
|
|
|
|
•
|
Ағзалардың
|
тіршілікке
|
қабілеттілігінің
|
әртүрлі
|
тәсілдерін
|
|
|
зерттейді
|
|
|
|
|
|
•
|
Жыртқыш-құрбан қарым-қатынасы мысалында
|
популяция
|
|
|
санының өзгеру себептерін анықтайды
|
|
|
|
• Тірі ағзалардың өзара қарым-қатынас түрлерін сипаттайды
|
|
• Тірі ағзалардың қоршаған ортаның өзгермелі жағдайларына
|
|
|
бейімделу механизмдерін түсіндіреді
|
|
|
|
• Дүниежүзілік Тұқым қорының маңызын бағалайды
|
|
• Қазақстан
|
аумағындағы экологиялық
|
проблемалардың
|
|
|
туындау себептері мен оларды шешу жолдарын түсіндіреді
|
Ойлау дағдыларының
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
|
|
|
деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
Орындау уақыты
|
25 минут
|
|
|
|
|
Тапсырма
Диаграммада экожүйедегі заттар ағынының трофикалық деңгейдегі айналымы көрсетілген. Шөпқоректілер айналымның қай бөлігінде бейнеленген, көрсетіңіз.
(a). Экожүйеге назар аударыңыз.
А. В.
(i). Екі экожүйеге атау беріңіз.
А.________________________________________________________________________
В.________________________________________________________________________
(іі). Екі экожүйені салыстырыңыз.
(iii). Популяцияның негізгі ерекшеліктерінің бірі құрылымдық популяция түрлерін атаңыз.
1 2 3
1.___________________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________________
3.___________________________________________________________________________
54
Төменде берілген екі графикке назар аударыңыз.
(і). Сұр тышқан санының 5 және 6 жылдары арасындағы санының төмендеуінің 2 себебін келтіріңіз.
1.____________________________________________________________________________
2.____________________________________________________________________________
(ii). Сұр тышқан мен үкінің арасындағы байланыс 10 жыл бойы зерттелді. Сұр тышқан – кішкене сүтқоректі, ал үкі – етқоректі құс.
1 және 2 графикті пайдалана отырып, үкінің негізгі қорегі сұр тышқан болғандығын, нақты дәлелдемелер арқылы түсіндіріңіз.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________
(а)Тірі ағзалардың қарым-қатынас түрлерін атаңыз.
А. В.
A.____________________________________________________________________________
B.____________________________________________________________________________
(в). Сызбаға назар аударыңыз.
55
(ii). Түр дарақтарының қоршаған ортаның температруасына бейімделу механизмін түсіндіріңіз . _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________
4 (i). Қазіргі таңда биоаулан түрліліктің азаюының екі себебін келтіріңіз:
1.___________________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________________
(ii). «Дүниежүзілік Тұқым қорының маңызы» тақырыбында эссе жазыңыз. _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________
(iii). Суреттегі Арал және Каспий теңіздерінің көрінісіне назар аударыңыз.
1. 2.
Арал теңізінің тартылуының себебін түсіндіріңіз. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________
Каспий теңізінің ластану себебін келтіріңіз:
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
(с). Қазақстан аумағындағы экологиялық проблемаларды шешудің кем дегенде 2-3 жолдарын ұсыныңыз.
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
56
Достарыңызбен бөлісу: |