ЖҰмыс бағдарламасы аналитикалық химия және физика-химиялық талдау әдістері пәнінен 050709- металлургия

Кафедра мәжілісінде ұсынылды «___» _______________200_ж.

Хаттама № ___

Кафедра меңгерушісі ___________________ Еркасов Р.Ш.

«___» _____________200_ж. Хаттама № _____

БХФ деканы ______________Жапаргазинова К.Х.

«____» ____________200_ж.
ЖБ және ӘҚе МАҚҰЛДАНДЫ

ЖБ және ӘҚебастығы_____________Варакута А.А. «____» ______200_ж.

Аналитикалық химия пәннің оқытудың негізгі міндеттері: аналитикалық химия пәнінің теориялық негіздермен таныстыру, студенттерді байқалатын құбылыстарға теориялық қорытынды жасауға үйрету. Аналитикалық химияның практикалық маңызын түсіндіру, лабороториялық эксперимент орындау дағдыларын үйрету. Бағдарлама студенттерге аналитикалық химия фундаменталды ғылым, сонымен қатар ол қолданбалы ғылымдар саласына жататындығын түсінуге мүмкіндік беру.

Пәнді меңгеру кезінде студент мыналарды білу керек: Химиялық элементтер мен қосылыстарды сапалы тексеру арқылы анықтай отырып, негізгі әдістермен анализдеу. Студент талдау кезінде алынған тәжірибелердің нәтижелері арқылы талданып отырған обьектінің сандық құрамын есептеп шығара білуі қажет.
2 Пререквизиттер׃

Аналитикалық химияны ойдағыдай меңгеру үшін студенттер жоғары математиканың толық курсын , жалпы толық физика курсын (әсіресе атом құрылысы, молекулалық физика, кванттық физика түсініктері), жалпы және бейорганикалық химияны, барлық тарауларын жете білу қажет.

3.3 Зертханалық сабақтардын мазмұны

1Аналитикалық химия пәні,өның құрылымы,мақсаттары,міндеттері,басқа ғылым жүйесінде орны. Аналитикалық химияның жалпы теориялық негізі. Химиялық зертханада жұмыс жасау ережелері. Қауіпсіздік ережелері. Химиялық өлшеуіш ыдыстармен жұмыс.Аналитикалық таразылар. Аналитикалық таразылармен дәл салмақ алу.

(4 сағат), [2], 9-31 бет. 2 Периодтық зан және аналитикалық химия. Талдау әдістері.

2.1 Бірінші және екінші аналитикалық топ катиондарының дербес / жеке/ реакциялары . Бірінші және екінші аналитикалық топ катиондары бар коспаны талдау. (2 сағат),[2], 56- 64 бет.

2.2 Үшінші және бесінші аналитикалық топ катиондарының дербес / жеке / реакциялары.

Үшінші аналитикалық катиондары бар қоспаны /ерітіндіні/ зерттеу.Аниондардың дербес реакциялары. (2 сағат), [2], 56-64 бет.

3 Сапалық талдау.

3.1 Нейтралдану немесе қышқылды-негіздік титрлеу әдісі.Эквиваленттік нүктені анықтау.

Титрлеу қисығы. (4 сағат),[2], 149-159 бет.

3.2 Титриметриялық /көлемдік/ талдау. Бейтараптану әдістері. (6сағат),[2], 70-92 бет.

4 Саңдық талдау.

4.1 Гравиметриялық /салмақты/ талдау.Салмақты әдістін техникасы. Салмақты форманы алу және оны өлшеу. Өлшендіні алу және еріту. Тұнбаны сүзу және жуу.(6 сағат), [2], 65-70 бет.

4.2 Иодометрия. Натрий тиосульфат ерітіндісінің стандартизациясы (4 сағат),[2], 128-138 бет.

Кіріспе. Аналитикалық химияның пәні, мақсаты және қолданатын әдістері. Сапалық және сандық талдау. Аналитикалық реакцияларды орындау әдістері. Аналитикалық реакцияларды жүргізу жағдайлары.

Аналитикалық реакциялардын түрлері.

Аналитикалық химияның жалпы теориялық негізі. Ерітінділердегі тепе-теңдік. Ерітінділердегі иондарға ортаның әсері. Қайтымды және қайтымсыз аналитикалық реакциялар. Массалар әрекеттесу заңы және оның қолданылуы. Химиялық тепе-теңдік.Күшті және әлсіз электролиттер. Активтілік. Активтілік коэффициенті және иондық күш. Сулы ерітінділердегі тепе-теңдік. Гомогендік және гетерогендік жүйелер.Судың иондық көбейтіндісі. Электролиттік диссоциациялану константасы және дәрежесі. Буферлі ерітінділердегі тепе-теңдік. Буферлі ерітінділер.Буферлі әрекеттесудің мәні. Гидролизденген тұздар ерітінділеріндегі тепе-теңдік. Гидролиздің теориялық негізі. Гидролиздің константасы мен дәрежесі. Тұнба-қаныққан ерітінді жүйелеріндегі тепе-теңдік. Химиялық талдауға тұндыру әдісін қолдану. Комплекстік қосылыстар ерітінділеріндегі тепе-теңдік. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының теориялық негізі. Тотығу-тотықсыздану реакциялары туралы түсінік. Тотығу-тотықсыздану реакциялардың бағыты. Тотығу-тотықсыздандырғыш потенциалдар. Сапалық талдау.

Сапалық талдау әдістері.Ортақ және жеке аналитикалық реакциялар. Кұрғақ және дымқыл талдау әдістері. Сапалық талдаудың химиялық және физикалық әдістері. Макро-, жартылаймикро-және микроәдістер.сапалық реакцияларды орындау әдістері. Реакциялардың сезгіштігі және олардың өзіне тән белгілері. Реакциялардың сезгіштігін арттыру әдістері. Қосашөктіру, экстракция әдістері. Бөлшекті және жүйелі талдау. Катиондарды аналитикалық жіктеу. Аналитикалық химиядағы периодтық заңның мәні. Аналитикалық топтар және Д.И.Менделеевтің периодтық системасы.

Дербес катиондарды анықтау және катиондар қоспасын талдау. I-ші аналитикалық топ катиондарына сипаттама. Топ реагенттері. I-ші аналитикалық топ катиондарының дербес реакциялары.

II-ші аналитикалық топ катиондарына сипаттама. II-ші аналитикалық топ катиондарының дербес реакциялары.

I-ші және II-ші аналитикалық топ катиондары қоспасын талдаудың жүйелі әдісі.

III-ші аналитикалық топ катиондарына сипаттама. III-ші аналитикалық топ катиондарының дербес реакциялары. III-ші аналитикалық топ катиондары қоспасын талдау.

IV-ші аналитикалық топ катиондарына сипаттама. IV-ші аналитикалық топ катиондарының дербес реакциялары.

V-ші аналитикалық топ катиондарына сипаттама.V-ші аналитикалық топ катиондарының дербес реакциялары. V-ші және IV-ші аналитикалық топ катиондары қоспаларын тазалаудың жүйелі әдісі. Аниондар. Аниондарды анықтаудың (ашудың) ерекшеліктері. Аниондарды аналитикалық жіктеу. Аниондардың топ реагенттері. Аниондарды талдаудың жіктеу әдістері. Аниондардың дербес реакциялары.

Сандық талдау.

Сандық талдау туралы түсінік. Сандық талдау әдістеріне жалпы сипаттама.Сандық талдау әдістерінінің классификациясы. Аналитикалық таразыда және онымен жұмыс істеу ережесі. Анализ үшін ерітінді дайындау. Өлшеуіш химиялық ыдыстар. Дайындалған титрлі ерітінділер. Стандартты ерітінділер.Анықтаушы заттар/стандарттар/. Жұмысшы ерітінділер /титранттар/. Классикалық /химиялық/ талдау тәсілдері. Гравиметриялық /салмақты/ талдау.Салмақты әдістің техникасы. Салмақты форманы алу және еріту. Тұндыру техникасы. Тұнбаны сүзу және жуу. Титриметриялық /көлемдік/ талдау. Титриметриялық талдаудың негізі, оның мәні. Ерітіндінің концентрациясы және оны өрнектеу әдістері. Жартылаймикрокөлемдік әдіс. Жартылаймикрокөлемдік әдіс туралы түсінік және ерітінділердің көлемін өлшеу техникасының ерекшеліктері.

Нейтралдану /бейтараптану/ немесе қышқылды-негіздік титрлеу әдісі. Эквивалентік нүктені аныктау.

Қышқылды-негіздік титрлеу әдісінің индикаторлары. Индикаторларды таңдау. Титрлеу қателіктері.

Тотығу-тотықсыздану реакцияларының әдістері.ТТР тепе-теңдіконстантасы. Индикаторлары. Перманганатометрия. Иодометрия. Редоксиметрия. Аргентометрия. Комлексонометрия. Комплексондар және олардың қасиеттері.

1 Такырып – Аналитикалық химияның дамуы. Ұсынылатын әдебиеттер: [4], 278-288 бет, 2 Тақырып - Сандык талдау әдісін таңдау. Ұсынылатын әдебиеттер: [2], 17-36 бет.

3 Тақырып - Талданатын үлгіні талдауға дайындау әдістері .

Ұсынылатын әдебиеттер: [2], 347-361 бет, [4], 281-284 бет.

4 Тақырып - Арнайы бейорганикалық және органикалық реактивтердің көмегімен тұнбаны бөлудің теориялық негізі. Ұсынылатын әдебиеттер: [2], 289-312 бет.

5 Тақырып - Нейтралдану процесін өрнектеудің графикалық әдісі. Күшті қышкылдар мен негіздердің судағы ерітінділеріндегі сутек иондарының концентрациясы мен активтілігін есептеу. Ұсынылатын әдебиеттер: [2], 104-120 бет.

6 Тақырып - Қышқылдар мен негіздердің судағы ерітінділерін титрлеу процесінде активтілік көрсеткіштің өзгерісі. Ұсынылатын әдебиеттер: [1], 121-136 бет.

7 Тақырып - Оксидиметрия,оксредметрия, ред- окс –әдістері. Ұсынылатын әдебиеттер : [1], 211-239 бет,

8 Тақырып – Перманганатометрия. Ұсынылатын әдебиеттер : [1], 244-260 бет; [4], 284-290 бет.

9 Тақырып - Иодометрия. Ұсынылатын әдебиеттер : [1], 262-277 бет

10 Такырып – Хелатометрия.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1], 329-345 бет, [4], 118-126 бет.

11 Тақырып- Аргентометрия.

Ұсынылатын әдебиеттер :[1],318-323 бет, [4], 284-301 бет.

Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан үзінді

ПМУ ҰС Н 7.18.1/10 түрі

050709 - Металлургия мамандығының оқу жұмыс жоспарынан үзінді

3.6 Әдебиеттер

3 Васильев В.П., Кочергина Л.А.,Орлова Т.Д. Аналитическая химия .

Сборник вопросов, упражнений и задач , М., "Дрофа," 2003г.

4 Крешков А.П. Основы аналитической химии , 2-я книга," Химия," 1970г.

5 Шоқыбаев Ж. Бейорганикалық және аналитикалық химия, А.," Білім" 2003ж.

Қосымша әдебиет

Жұмыс бағдарламасының келісу беті түрі

3.7 Пәннің жұмыс бағдарламасының келісу беті

Студенттерге арналған пән бағдарламасы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/07

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі