Есептеме формасы: Ауызша жауап.
Методикалық ұсыныстар: Спорттық морфологияның негізгі ұсыныстарына, спорттық іріктеу формаларына, физикалық жүктемеге организмнің бейімделуін басқару.
Әдебиеттер тізімі:
1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985
2. Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974
3. Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006
Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989
№3 Коллоквиумға дайындық.
Тақырыбы: Талшықтар жайлы оқыту.
Сұрақтар:
Жүрек құрлысы
Үлкен қан айналу шеңберінің талшықтары
Кіші қан айналу шеңберінің талшықтары
Лимфалық жүйе
Иммуногенез мүшелері
№10 Сабақ
Тақырыбы: Ішкі секреция мүшелері туралы түсінік
Негізгі сұрақтар:
Эндокринді бездер классификациясы.
Жүйкелігенді топ.
Гипофиз.
Аденогипофиз.
Нейрогипофиз.
Ісік тәрізді дене.
Адреналинді жүйе тобы.
Бүйрек үсті безі, дамуы мен құрлымы.
Ішек түтігінің мезодермальді бездері.
Асқазан асты безінің эндокринді бөлігі.
Құрлым, секретті функция.
Методикалық ұсыныстар:
Ішкі секреция бездерінің құрлымы эәне орналасуын қарау.
Материалдар мен құрал- жабдықтар: Таблицалар, муляждар, қаңқа.
Әдебиеттер тізімі:
1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985
Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974
Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006
Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989
№ 11 Сабақ.
Тақырыбы: Жүйке жүйесі туралы түсінік.
Негізгі сұрақтар:
Орналасуы, форма, құрылым, өткізгіш жолдары
Жұлынның байланыстары
Жұлын сегменттері, жұлынның қабықтары
Рефлекторлы және өткізгіштік функциясы
Үлкен ми.
Есептеу формасы: Ауызша жауап
Методикалық ұсыныстар:
Жұлынның құрылымын қарастыру.
Үлкен ми құрлымын қарастыру
Материалдар мен құрал жабдықтар: қаңқа, торс, таблица.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985
2. Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974
Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006
Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989
№ 12 Сабақ
Тақырыбы: Жүйке жүйесінің жалпы анатомиясы.
Негізгі сұрақтар:
Орналасуы, форма, құрлым, өткізгіш жолдары.
Жұлынның байланыстары.
Жұлын сегменттері, жұлынның қабықтары.
Рефлекторлық және өткізгіштік функциясы.
Үлкен ми.
Есептеу формасы: Ауызша жауап.
Методикалық ұсыныстар:
Жұлынның құрлымын қарастыру.
Үлкен ми құрлымын қарастыру.
Материалдар мен құрал-жабдықтар: Қаңқа, торс, муляждар, таблицалар.
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985
Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974
«Анатомия спорттық морфология негіздерімен» курсы бойынша тест тапсырмалары
Сілекей бөлу орталығы орналасқан.
А. Жұлында
В. Мишықта
С. Орталық мида
Д. Сопақша мида
Е. Үлкен ми сыңарларында
Панкрастикалық ферменттің сөлі ерітеді.
А. тек көмірсуды
В. тек майды
С. ақуыз, май, көмірсу, фосфорлипид.
Д. тек фосфоролипидтерді
Е. тек ақуызды
Асқорыту қай бөлігінде.
А. Жуан ішекте
В. Жұтқыншақ
С. Ауыз қуысы
Д. Өңеш
Е. Жіңішке ішек
Негізгі алмасу бұл - …
А. Анаболизм немес катоболизм
В. Гомеостаз
С. Организмнің энерготраты
Д. Терілік тыныс алу
Е. Барлығы дұрыс
Ақуыздың өнімі
А. глюкоза
В. аминоқышқылдар
С. су және көмірқышқылы
Д. май қышқылы
Е. глицерин
Ренин түзіледі:
А. Петле Генле
В. мальпигий түтігінде
С. Юкстагламерулярлық аппаратта
Д. зәр шығару каналдары
Е. жинаушы түтікте
Асқорыту сөлінің негізгі жасушасы бөледі:
А. муцин
В. пепсиноген
С. тұз қышқылы
Д. аммиак
Е. натрий бикарбонаты
Екіншілік зәр түзіледі.
А. бүйректе
В. мальпигийде
С. Шумлянеко-Баумен капсуласында
Д. Жинаушы түтікте
Е. зәр шығару каналында
Төменде көрсетілгендердің қайсысы қозғыштық структуралардың лабильділігі жоғарылығымен мінезделеді.
А. жұмсақ бұлшықеті
В. қаңқа бұлшықеті
С. сөлдер
Д. жүрек бұлшықеті
Е. жүйке
Анализаторлардың функциясының спецификалық өткізуші бөлімі.
А. жұмсақ бұлшықет
В. қаңқа бұлшықет
С. сөлдер
Д. жүрек бұлшықет
Е. жүйке
Шартсыз рефлектер түзіледі:
А. жұлында және мида, ми қабығында
В. Үлкен ми сыңарларында
С. Үлкен ми сыңарларында және білім алудың жақын орталығында
Д. Жұлында
Е. Барлық ми сыңарларында
Сөйлесудің моторлық орталығы орналасқан.
А. ілгектік бөлігі
В. маңдай бөлік
С. сигмалық бөлік
Д. мидың негізі
Е. негізгі мида
Шартсыз рефлекске кіреді
А. сөндіруші
В. генерализация
С. қорғаныш
Д. із қалдырушы
Е. кешігуші
Электроэнцелография – бұл тіркеу әдісі…
А. мидың жүйкелік активтілігі
В. проприцетивті сигнал
С. үлкен ми сыңарларындағы электрикалық құбылысы
Д. функциялық специализация
Е. пирамидальді сигналицазия
Шартты рефлекс – бұл ...
А. туғаннан
В. тұрақты
С. тұрақты емес
Д. тұқым қуалаушы
Е. түрлік
Шартсыз рефлекс – бұл …
А. тұрақсыз
В. жүре пайда болады
С. тұрақты
Д. жоғалушы
Е. кортикалды
Екіншілік рецепторларға кіреді:
А. сипап сезу рецепторы
В. бұлшықет жіпшелері
С. температуралық рецепторлар
Д. тактильді рецепторлар
Е. фотороцепторлы торлар.
Протонопил – түстерді көру анатомиясы, қабылдаудың бұзылуымен байланысты.
А. көк түсті
В. жасыл түсті
С. сұр түсті
Д. күлгін түсті
Е. қызыл түсті
Геринг теориясы бойынша.
А. көк, ақ, қара
В. ақ-қара, қызыл-жасыл, сары-көк
С. қызыл-сары, көк, жасыл
Д. қызыл, жасыл, сары
Е. жасыл, көк, ақ
Көздің торлы пигментті қабығының рөлі.
А. көз бұршағы
В. көз алмасы
С. жарыққа бейімделу
Д. жарық стабизаторы
Е. қараңғыға бейімделу
Көз бұршағын тітіркендіретін бірдей емес түстер:
А. миопия
В. пресбиопий
С. астигматизм
Д. аккомодация
Е. рефракция
Сәулемен фокустаған кезде көрмейтін дақта:
А. затты жақсы көру
В. зат көрінбейді
С. заттың бұлыңғыр көрінуі
Д. затқа дейінгі қашықтықты анықтай алмау
Е. зат ақ-қара түсте көрінеді.
Руффини денешігі сезеді:
А. суықты
В. қысымды
С. жылыны
Д. қозғалысты немесе дірілді
Е. жанасуды
Стресстің даму стадияларын алғаш рет жазған:
А. Анохин
В. Ухтинский
С. Шеррингтон
Д. Селье
Е. Введенский
Есту анализаторланың терілік бөлігі орналасқан.
А. ілмекті бөлікте
В. желке бөлігінде
С. прецентральді бөлікте
Д. постцентральді бөлікте
Е. шпоралық бороздаларда
Капилярдың негізгі функциясы.
А. резистивтік
В. қан айналуды басқару
С. капилярлық транс алмасу
Д. көлемдік
Е. шуылдақтық
Қолқа тамырларындағы қанның жүруі.
А. жүрек жұмысында
В. кеуде жасушасының сору әрекетімен
С. қолқаның жұмсақ бұлшықеттерінің азаюы
Д. веналық клапандар
Е. барлығы дұрыс
Старлинг заңы.
А. тітіркену нәтижесінде жүрек күшінің азаюы
В. синустериалды өзектің автоматы
С. миокардтың жиырылуы сатысы
Д. жүрек жиырылуының тонустық белгілері
Е. миокардтағы процесстердің ауысуы.
Жүрек бұлшықеті төмендегідей фазада тыныш:
А. қатыстық рефрактерде
В. абсолютті рефрактерде
С. субнормальды рефрактерде
Д. экзальтация
Е. потенциалды әрекеттің барлық периоды
1-лік кезбелі нейрондар, жүректің әрекетін бақылайтын, орналасқан:
А. жұлынның кеуде бөлігінде
В. интрамуральды ганглия
С. үлкен ми сыңарларында
Д. жұлынның ганглиясында
Е. жұлынның крестцовтік бөлігінде
Студенттердің өз білімдерін тексеруге арналған сұрақтар.
Жасуша туралы түсінік, құрылысы және функциясы.
Адам қаңқасының бөлімдері.
Сүйектің орган ретіндегі құрлысы.
Сүйектердің байланысуы. Классификациясы.
Буындар құрылысының жалпы жоспары.
Буындар алгоритмі.
Буындарды қатайту факторы.
Буындардың классификациясы.
Арқа буындары. Сүйектерінің құрлысы. Бұлшықеттер.
Буындарды құрайтын сүйектер. Сүйектердің қозғалуға қатысатын бұлшықеттер.
Мықын-жамбас буындары.Сүйектердің құрлысы. Жамбастың қозғалуына қатысатын бұлшықеттер.
Бүгілу буындары. Сүйектердің құрлысы, бүгугет қатысатын бұлшықеттер.
Омыртқа жотасы. Құрлысы және функциялық маңызы.
Омыртқа жотасының байланысы.
Буындардың қозғалуына әсер ететін факторлар.
Адам денесінің тепе-теңдік түрлері. Тепе-теңдік шарттары.
Адам денесінің ауырлығының жалпы орталығы. Жыныстық және жас ерекшелік ерекшеліктері.
Жүру және жүгіру кезіндегі адам денесіндегі ауырлық күшінің жалпы орталығы.
Вертикальды тіреудің анатомиялық анализі.
Диафрагма құрылысы және функциясы.
Бұлшықеттер классификациясы.
Қаңқа бұлшықетінің құрлысы.
Асқорыту жүйелерінің қабырғалық ерекшеліктері.
Диафрагмма құрлысы және қызметі.
Бұлшықеттің күшіне әсер ететін фактор. Бұлшықеттік тонус.
Ішкі органдар туралы жалпы түсінік. Классификациясы.
Асқорыту жүйесінің бөліктері.
Ішкі органдардың құрлысы.
Тоқ ішектің бөліктері. Құрылысы.
Бүйректің ішкі құрлысы.
Тыныс алу жолдарының құрлысы. Ерекшеліктері.
Өкпенің құрлысы.
Шекаралық зонанының системасы.
Жүректің құрылысы. Қолқа және қыл тамырлар.
Аорта құрлысы.
Венаның системасы.
Вороталық зонаның құрлысы.
Жүректің ішкі құрлысы.
Қан айналым жүйесі. Функциялық маңызы.
Сосудттар, аортадан шығуы.
Жүрек иннервациясы.
Жүйке жүйесі туралы түсінік.
Нейрондар классификациясы. Рецепторлар классификациясы.
Мидың бөліктері.
Жұлынның құрылысы, функциясы.
ЖЖЖ жолдары: классификациясы, жалпы сипаттамасы.
Ішкі секреция бездерінің сипаттамасы.
Спорттық морфологияның анатомиялық негіздері бойынша емтихзан сұрақтары.
Анатомия ғылым ретінде. Тренерлер мен оқытушылар үшін оның маңызы.
Жасуша туралы түсінік.
Ұлпалар түрлері. Құрлысы және функциясы.
Организмнің дамуы. Даму этаптары.
Ұлпа түрлері. Эпителий ұлпасының құрылысы.
Адам денесінің бөліктері. Симметриясы.
Сүйектердің орган ретінде құрлысы.
Сүйектің химиялық және физикалық қасиеті.
Сүйектің дамуы және өсуі.
Сүйектер байланысының классификациясы. Үздіксіз және жартылай үздікті байланыстар.
Буындардың классификациясы. Негізгі және толымсыз элементтері.
Буындар алгоритмі.
Қозғалысты қамтамасыз ететін факторлар.
Омыртқа жотасы, оның бөліктері. Омыртқаның құрылуы.
Омыртқа жотасының бірігуі. Атлант – остік және атлант – желкелік буыны.
Кеуде клеткаларының құрамы. Кеуде және қабырға құрлысы.
Кеуде клеткасының пішіні. Омыртқа жотасының және кеуде қабырғаларының бірігуі.
Бас сүйектің ми және бет сүйектері.
Ми сүйектерінің өзара байланысы. Әлсіз жақ буындары.
Бас сүйектің контрфорсы. Бас сүйектің жас ерекшеліктері.
Бел және құйымшақ сүйектерінің бірігуі, құрлысы. Кеуделік буын.
Иық және арқа сүйектерінің құрылысы.
Шынақ сүйектерінің құрлысы.
Иық буындарының құрылысы (кесте бойынша).
Шынтық буындарының сүйектері (кесте бойынша).
Сәулелі білек буынының құрлысы (кесте бойынша).
Білек сүйектерінің бірігуі.
Мықын сүйектерінің бірігуі.
Мықынның бүтіні. Кіші және үлкен мықынның құрлысының ерекшеліктері. Мықынның жыныстық ерекшеліктері.
Бөксе сүйектері, аяқ сүйектерінің құрлысы.
Өкше сүйектерінің құрылысы.
Мықын, бөксе буыны (кесте бойынша).
Тізе буыны (кесте бойынша).
Балтыр, өкше буыны (кесте бойынша).
Бүтін өкше. Өкше сүйектерінің құрлысы. Майтабандылықтың түрлері.
Бұлшықеттің классификациясы және құрлысы.
Бұлшықет механизімінің құрлысы.
Бұлшықеттің тірек аппараты, оның маңызы. Бұлшықет түрлерінің жұмысы.
Бұлшықетке әсер ететін факторлар. Бұлшықеттік тонус.
Бұлшықет жұмысының рычагттік принципі. Бұлшықеттің антогонизмі және синергизмі.
Бұлшықеттің бел және жоғарғы құйымшақтың қозғалуына әсері.
Арқа және иық буындарының бұлшықетпен әсері.
Шынтақ иық буындарының бұлшықетпен әсері.
Білек буынының қозғалуға бұлшықеттің әсері.
Білектің бұлшықеттері.
Мықын және бөксе буынының қозғалмалы бұлшықеті.
Тізе және аяқ буынының бұлшықетінің қозғалуы.
Балтыр және өкше қозғалмалы бұлшықеті.
Өкше бұлшықеті.
Омыртқа жотасының бүгілуіне қатысатын бұлшықеттер.
Омыртқа жотасының иілуіне қатысатын бұлшықеттер.
Тірек қызметін атқаратын бұлшықеттер.
Пресс құрсағының бұлшықетінің функциональды маңызы.
Құрсақ қабырғаларының әлсіз жетілген жерлері, олардың функциональдық маңызы.
Төменгі жақ сүйектерінің бұлшықеті.
Мимикалық бұлшықеттер, ерекшеліктері және функционалдық маңызы.
Адам денесінің қозғалуы және анатомиялық анализінің әсері.
Ішкі және сыртқы күштердің әсері, дененің кеңістікте орналасуы.
Ауырлықтың жалпы ортасы, көлемі, тепе-теңдіктің түрлері, тұрақтылықтың дәрежесі.
Тірек көлемі, дененің тұрақтылық дәрежесі, әсер етуші факторлар.
Вертикалды тұрудың анатомиялық анализдің орналасуы.
Екбетінен жатқандағы анатомиялық анализдің орналасуы.
Гимнастика кезінде анатомиялық анализдің орналасуы.
Анатомиялық аналидің борцовалық көпірде орналасуы.
Анатомиялық анализдің білек және тіреуде орналасуы.
Анатомиялық анализдің брусьяның орналасу бұрышы.
Анатомиялық анализдің түзу қолының висте орналасуы.
Анатомиялық анализдің висте жабық қолдың орналасуы.
Анатомиялық анализдің вис және тізелік орналасуы.
Анатомиялық анализдің вистің өкшеде орналасуы.
Анатомиялық анализдің ұзыннан секіру кезіндегі қозғалудағы орналасуы.
Анатомиялық анализдің артқы сальтомен қозғалуы.
Анатомиялық анализдің жүріс қозғалысы.
Анатомиялық анализдің жүгіру.
Ішкі органдардың жалпы түсінігі. Ішкі органдардың классификациясы, құрлысы, функциясы: толық және паренхималық органдар.
Ішкі орган қабырғаларының құрылысы.
Сілекей безінің проекциясы, функциясы, құрлысы.
Бауырдың функциясы, ішкі құрлысы.
Ауыздың ішкі мүшелері, функциясы, құрылысы.
Кеңірдектің проекциясы, функциясы, құрылысы.
Асқортыу проекциясы, функциясы, құрылысы.
Асқазанның проекциясы, функциясы, құрылысы.
Тік ішектің проекциясы, функциясы және құрылысы.
Тоқ ішектің проекциясы, функциясы, құрлысы.
Құрсақ, оның құрылысы, жолдары, функциональды маңызы.
Мұрын жолдарының функциясы және құрлысы. Дем алу жолдары қабырғаларының құрылыс ерекшеліктері.
Кеңірдектің проекциясы, функциясы және құрлысы.
Бронхы және трахеялардың функциясы, құрылысы.
Өкпенің сыртқы құрылысы: бөліктері, бөлімдері. Оң және сол өкпенің құрылыс ерекшеліктері.
Өкпенің ішкі құрылысы: бронхалы ағаш, ацинус және альвеолдар туралы түсінік.
Плевра, көкет еті. Жиырылуы туралы түсінік.
Бүйректің проекциясы, орналасуы, сыртқы құрылысы.
Бүйректің ішкі құрлысы. Нефронның функциональдық маңызы және зәр түзілу кезеңдері.
Зәр түтіктерінің проекциясы, функциясы, құрылысы.
Жыныс мүшелерінің ішкі функциясы, құрылысы.
Жалпы жүрек –талшық жүйесі туралы түсінік: классификациясы, қан айналым, функциясы.
Қан құрамы.
Буын қабырғаларының құрылысы.
Микроциркулярлы сосуд руслосы, оның құрылысы және функциялық маңызы.
Лимфа жүйесі туралы түсінік. Жүректің құрылысы, споршылардың топографиялық ерекшеліктері.
Жүректің қанайналымы, иннервациясы.
Аорта, оның проекциялық бөліктері. Басқа аортаға кіретін талшықтар.
Сыртқы және ішкі ұйқы безі, қанайналу аймағының талшықтары.
Қосылғыш артерия, қанайналудағы талшықтары.
Жоғарғы құйымшақ артериясы, қанайналымдағы проекциясы.
Кеуде және құрсақ аортасы, жолдары, қанайналымдағы проекциясы.
Төмегі артерия, қанайналым проекциясы.
Мықын артериясы, талшықтары.
Жоғарғы және төмен құйымшақ веналары, олардың проекциясы.
Вена қақпасының жүйесі, функциялық маңызы.
Жыныс венасының жоғарғы және төменгі жүйесі.
Нерв жүйесіне жалпы түсінік: дамуы, функциясы, классификациясы.
Жүйке ұлпаларының құрлысы, функциясы.
Рефлекторлық доғаның құрлысы, соматикалық және вегетативтік рефлекторлық доғаның айырмашылығы.
Жүйке жүйесінің вегетативтік функциялық бөлімі, құрылысы.
Жұлынның құрылысы: жоғарғы жағы, бороздасы, сегменттерге бөлінуі, сұр және ақ заттардың топографиясы, жүйке арқа жұлының талшықтары.
Жұлынның көлдеңелік функциясы, құрылысы.
Артқы мидың құрылысы, оның бөліктері және функциялық маңызы.
Ортаңғы мидың құрылысы, бөліктері, функциялық маңызы.
Аралық мидың құрылысы, оның бөліктері, функциялық маңызы.
Артқы ми: бөліктері, иілімдері, бороздасы. Бас миының жарты шар қабығының микроскопиялық құрылысы. І және ІІ сигналдық жүйесі.
Артқы шарының анализаторы, локализациясы.
Мидың негізгі ядросы, функциясы.
Мойын омыртқалы: түзілуі. Проекциясы және иннервация аймағының талшықтары.
Иық сүйектері, олардың түзілуі. Проекциясы, иннервация аймағының талшықтары.
Қабырғааралық жүйкелер, проекциясы, иннервация аймағының талшықтары.
Сегізкөз омыртқасы: түзілуі, проекциясы, иннервация аймағының талшықтары.
Иіс, сезу, көру және ұлулық жүйке жүйесі, иннервация аймағының талшықтары.
Ми қабығының жүйкелері, функциясы, иннервация аймағының талшықтары.
Ішкі секреция бездерінің жалпы қасиеттері, маңызы, құрылысы, классификациясы.
Гипофиз және эпифиздің құрылысы, функциясы, гормондар, қанайналым.
Қалқанша және жұп қалқанша бездердің құрылысы, гормондар, қанайналымы.
Бүйрек үсті безінің құрылысы, гормондар, қанайналымы.
Ер және әйел жыныс бездері, құрылысы, функциясы, гормондар, қанайналымы.
Сезім мүшелері туралы жалпы түсінік, адам өміріндегі маңызы.
Анализаторлар туралы түсінік, бөлімдері, маңызы.
Рецепторлық аппарат: классификациясы, қасиеттері,, функциялық маңызы.
Көру мүшесі, оның бөлімдері. Көз алмасының құрлысы: бұлшықеті, қосымша аппарат, жарықтық орта.
Есту мүшесі, оның бөлімдері және құрлысы.
Вестибулярлы аппараттың құрылысы.
Терінің құрлысы және функциясы.
Дәм сезу, иіс сезу мүшелері, құрылыстары және функциясы.
Достарыңызбен бөлісу: |