Қотыр қышымасы
5. Әдебиет:
Негізгі
1. Биология.Под ред. В.Н.Ярыгина. Кн.1,2.М., Высшая школа, 2004,
320с.
2. Биология. А.П.Пехов. Учебник для ВУЗов. – М.:ГЭОТАР-
Медиа,2012.-656с.
3. Казымбет П.К., Мироедова Э.П. Биология. Учебное пособие для
студентов медицинских вузов. – Астана, 2006, 2007.
4. Медицинская биология и генетика/ Под.ред. Куандыкова Е.У.,
Алматы, 2004
5. Паразитарные болезни. Найт Р. Пер.с англ.-М.:Медицина,-1985,-
416с.,ил.
6. Инфекционные болезни и эпидемиология:Учебник /В.И.Покров-
ский и др.-2-е изд. – М.:ГЭОТАР-Медиа,2004 – 816с.:ил.
7. Тропические болезни:Учебник/ Под ред.Е.П.Шуваловой. –
М.:Медицина,1996. – 544с.ил.
Қосымша
1. Догель В.А. Зоология беспозвоночных, «Высшая школа», М.,1981
г., 315с.
2. Догель В.А. Курс общей паразитологии. «Учпедгиз» , М.,1941 г.
3. Атлас по зоопаразитологии. : Чебышев Н.В., Далин М.В., Гусев
В.К. и др. –М.: Интерхим, 1997. 161с.
4. Инфекционные и паразитарные болезни (в 3-х томах). Возианова
Ж.И., М.:Изд.«Здоровье»,2002,2500с.
5. Иксодовые клещи - паразиты и переносчики инфекций. Балашов
Ю.С.,Изд. «Наука», 1998,330с.
6. Членистоногие, опасные для жизни и здоровья человека. Изд.
КазНУ, 2004, 197с.
7. Экологическая паразитология. Кеннеди К.,Изд. «Мир», 1978,
233с.
8. Учебник паразитологии с энтомологией. Осиповский А.И.
Изд. «Мед. Литература», 1959, 222с.
9. Руководство по паразитологии человека. Павловский Е.Н.
Изд. «АН СССР», 1949, 1022с.
6.Қорытынды сұрақтары: (кері байланысы)
1. Өздеріңізге белгілі кенелерді атаңыздар. Оларды қандай белгілер бір топқа топтастырады.
2. Кенелердің табиғаттағы рөлі?
3. Қандай кенелер адам денсаулығына зиян келтіреді?
3. Олармен күрес шаралары қандай?
4. Тасымалдаушылары кенелер болып табылатын ауруларды атаңыздар?
№5
1. Тақырыбы: Тропикалық паразитология негіздері.
2. Мақсаты: Түсініктеме беру: 1) тропикалық паразитология пәні, мақсаты мен мәні; 2) тропикалық негізгі паразитті ағзалар биологиясына.
3. Дәріс тезистері: Жер шарында тропикалық климат паразиттер тіршілігіне аса қолайлы аймақ. Қоршаған ортаның басқа ылғалды көптеген аудандарымен қоса маусымдық температурасының төмендемеуі паразиттік түрлердің жоғары өміршеңдікті қамтамасыз етеді. Сондықтан да тропикалық белдеудің паразитофаунасы аса көп әрі сан алуан. Паразиттік қарапайымдылардың, гельминттер мен буынаяқтылардың көптеген түрлері тек осы аймаққа ғана тән және одан басқа жерлерде кездеспейді.
Бұл бөлімде медицина үшін маңызды тропикалық белдеуге тән паразиттер қарастырылатын болады. Тропикалық аймаққа тән адам паразиттері кірпікшелілер класы, трипаносома тұқымдастығы,
Trypanosoma және Leishmania туыстығына жататын қарапайымдылар болып табылады. Патогенді түрлері Африкада, Оңтүстік және Орталық Америкада таралған. Трипаносомалар тудыратын ауру трипаносомоздар деп аталады. Адам үшін африка континентінде ауыр ауру ұйқы ауруы деген атаумен белгілі, американдық аталуы Trypanosoma Cruzi; Tr. brucei gambiense және Tr. brucei rhodesiense патогенді. Шоғырлануы: қан, лимфа,лимфа түйіндері, жұлын сұйықтығы, бас ми және жұлын ұлпалары, серозды қуыстар. Географиялық таралуы: Батыс африканың бірқатар аудандары.
Адам және басқа сүтқоректілерде паразитті тіршілік етеді (қой, ешкі, шошқа, кейде ит). Тасымалдаушы це-це шыбыны болып табылады (Glossina palpalis). Трипаносоманың шыбын ағзасында дамуының толық циклі 20 күн уақыт аралығын қамтиды. Шистосомалар (лат. Schistosoma) — күрделі тіршілік цикліне ие облигатты паразит болып табылатын трематодтар. Шистосомдардың партеногенетикалық ұрпақтары кейбір пресноводных брюхоногих моллюскаларда дамиды. Соңғы қожайын сүтқоректілер болып табылады, оларды еркін жүзетін дернәсілдер тері арқылы еніп жарақаттайды. Жыныстық жетілген кезеңдегі шистосомдарда жыныстық айырмашылық пен айқын жыныстық диморфизммен сипатталады: өте кішкентай аналық аталықтың құрсақ бөлігіндегі қатпарға бекінеді. Адам үшін қауіпті шистосомоз тудыратын кейбір паразиттік түрлері ағзаның түрлі ауыр зақымдарын, әсіресе қуық сонымен қатар тоқ ішектің жұмысының бұзылуына алып келеді.
4. Иллюстрацтиялы материалдар:
Достарыңызбен бөлісу: |