Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 2,23 Mb. Pdf көрінісі
|
Биоиндикационные методы иследования Умкд
| Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы Қосылыстың экстинкциясын 0,5 см қалыңдығына қойып ФЭК-те өлшейді. Егер қосылыстың сұйықтығы жойылса, қайтадан натрий хлоридінің өзі құйылады. Қан түйіршігінде эритроциттің өсуін полиглобулия (эритроцитоз) деп атайды. Ал керсінше, қан түйіршігінде эритроциттің азаюын анемия (эритроцитопения) дейді. Эритроциттің жылдамдығын анықтау. Эритроциттің тұну реакциясында (ЭТР) қандағы эритроциттердің цитратты немесе оксалатты түрлерінің тұну жылдамдықтары (ЭТЖ) көрсетілген. Бұл әдіс тек бір ауруға ғана негізделмеген, оның көмегімен өзгеде сырқаттардың пайда болу себебін терең қарастыруға болады. ЭТР нәтижесінен құнды мәліметтер алып, оны лейкоцитарлық формула мен температуралық қисық сызықпен салыстыруға мүмкіндік туады. ЭТР құрудың кең таралған әдістік түрлерін Неводов, Мухин және Панченков жасады. Панченков әдісі ұсақ жануарлардың қанын зерттегенге қолайлы. Панченковтың аппаратында кішкене штатив пен градустық тамшылағышы бар, олар қысқышқа вертикалды орналасқан. Градустық тамшылағышы негізгі екі бөлікке және жалпы ұсақ 100 бөлшектерге бөлінген, жоғарысы ˗ 0 деңгейінен бастап Қ (қанға), ал ортасынан төмен әрі қарай (50˗ден жоғары) – Р (реактивке) арналған. Градустық тамшылағыштардың деңгейлер арасындағы жиілігі 100мм 3 -ке тең. Бір тамшылауыштың ішін 5%-тік үш натрий цитратымен ылғалдандырады. Натрий цитратының қышқылдық тұзы эритроциттің төмендеу деңгейін азайтады, бірақ одан кейін жарамсыз болып есептелінеді. Тұздық ерітіндінің жарамдық реакциясын лакмус қағазына тамызып тексереді. Орын басушы тұзды ерітінді бейтарап немесе төмен сілтілі реакция көрсетуі керек. ЭТР бөлмелік температурасында жасалады. 15-25 0 С температурада ауытқыған жағдайда айтарлықтай өзгеріс көрінбейді,ал 14- 15 0 С-ден төмен температурада эритроциттер азаяды, 37 0 С-тан жоғары температурада көбейеді. Бір эритроциттегі гемоглобиндердің орташа мөлшері мен түсін (қызыл қан индекстерін) анықтау. Бір эритроциттегі гемоглобиндердің орташа мөлшерін есептеу дәл сондай көлемдегі (1 мкл) эритроциттердің құрамындағы гемоглобин санына бөлу арқылы табылады. Мысалы, 1 мкл қандағы эритроциттер саны 5 000 000, гемоглобин концентрациясы ˗166 г/л. Есептеу: 1 мкл қанында 0,000166 г гемоглобин, немесе 166 мкг. Сәйкесінше, бір эритроциттегі гемоглобин саны 166 мкг: 5 000 000 = 0,000033 мкг, немесе 33 пг тең шығады. Практикада бір эритроциттегі гемоглобин санын формула бойынша есептейді. НЬвг/л/ эритроциттер саны миллиондар есебінде НЬ в г% х 10/ эритроциттер саны миллиондар есебінде 1 мкг= 1х10 -6 г 1 пг=1х10 -12 г. Эритроциттегі гемоглобиндердің түстік көрсеткішіне үлгі ретінде қарап, организм қанында оның артып немесе төмендеп кеткенін есептейді. |