Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 2,23 Mb. Pdf көрінісі
|
Биоиндикационные методы иследования Умкд
6,7 Дәрс
| Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы тараған. Гүлдердің ашық түстері олардың тозаңдануына ал жемістерде құстармен таралуына жағдай туғызады. Фловоноидты пигменттер өсімдіктердің ауруларға қарсы қасиетін арттырып ортаның жағымсыз жағдайына төзімділігін көтере отырып, қорғаныс қызметін де атқарады. Антициондардың арғы тегі жапырақтарда, қабықшада, ағаш ұлпаларында болатын, түссіз лейкоантицион пигменттері болып табылады. Кейбір авторлар жоғарыда айтылған пигменттердің тегіне аурондар мен халкондарды жатқызатындар өйткені олар кей жағдайда антициондарға айнала алады. Бірақ олар аз тараған және кейбір өсімдіктерде ғана болады. Өсімдіктерде антициондар құрамы 0,7% дан 24% аралығында ауытқып тұрады. Анютин глазканың күлгін түсті гүлдерінен 33% антицион табылған. Антиционды пигменттер атауы, алғашқы алынған гүл атауына сәйкес ал, түсі гидроксил санын, гликозид пен метал қалдықтарына және т.б факторларға байланысты болады. Ең көп зерттелген келесі антициондар түрі: 1. Қызыл пеларгония (С 15 Н 12 О 6 ), ал қызыл қазтамақ (красная герань), кекірегүл (василек), нарғызгүл (георгина), ақкекіре гүлдерінде (астрацветные), жидегінде (земляника) гликозиттер түрінде болады, ал оның тегі бидай эндосфермасында, үрме бұршақ (фасоль) қабығында кездеседі. Ашық қызыл (С 15 Н 12 О 7 ) - цианидин күрделі формада және қосылыстарында кекірегүл (василек), раушан (роза), ақкекіре (астра), қызғалдақ (тюльпан) гүлдерінде, қожақат (ежевика), таңқұрай (малина), шие жидектерінде кездеседі. 2. Алқызыл – көк дельфинидин (C 15 H 12 O 8 ), тегеурінгүл (живокость) гүлінде, қара жидек (черника), жүзім жидегінде, анар (гранат) шырынында, көк күлгін баклажан қабығында кездеседі. Басқа да азырақ тараған антициондар тобы немесе олардың өнімдері кездеседі. Антициондар барлық дерлік өсімдік ұлпаларында: гүл сыпыртқыларында, тамырда, сабақта т.б. болады. Жеміс-жидектерде олар эпидермальды қабатта, ал кейбір қызыл шие (черешня), жүзім сорттарында эпидерместе кездеседі. Жапырақтарда антициондар жиі хлорофилл түрінде көрінеді. Басқа жағдайларда өсімдік түстері келесі пигменттер тобымен байланысты. Ол каратиноидтар – сары, қызғылт-сары және қызыл түстер гаммасын беретін пластиттерде орналасатын пигменттер салыстырмалы көп мөлшерде коротиноидтар көбеюге қатысты ұлпалар мен құрылымдарда болады. Ол плаундар, қылқандылар, қырыққұлақтар (папоротниктер) споронгиндері мен спорофильдері. Бұл пигменттер тобы крестгүлділер, күрделігүлділер арасында тараған; және де қалақай (крапива), жоңышқа (люцерна), беде (клевер), саумалдық (шпинат), қызыл бұрыш қабығында, өрік (абрикос), шетен (рябина), шырғанақ (облепиха), апельсин, саумалдық |