Жұмыс оқу бағдарламасы ф со пгу 18. 3/30

КЕЛІСІЛДІ

ОӘБ бастығы ____________ Варакута А.А. 2012 ж. «_____»_______

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

2012 ж. «___»______________ №____ Хаттама

• 
  Негізгі биологиялық пәндердің перспективті бағыттарының дамуы мен әдістемелік жетістіктерімен танысу;
  
• 
  Өздік жұмыста шетел және орыс тілдерінде ғылыми мақалаларды рефераттауды білу және дағдыға қалыптастыру;
  
• 
  Өз ғылыми зерттеулерінің нәтижелерін әдеби деректермен сәйкестендіру және анализдеуді үйрену;
  

• 
  Жер бетіндегі тірі жүйенің ұйымдастыру деңгейін білу;
  
• 
  Қазіргі және жасушалы биология, генетики, физиология, антропология, экология, теориялық биология, эволюциялық теорияның өзекті мәселелері мен әдістемелік жетістіктері жайлы білуі қажет;
  

Докторантқа осы пәнді меңгеру үшін төменде бөлімдері көрсетілген оқу пәндерінің тізімі қажет: ботаника, зоология, генетика, биохимия, физиология, биоэкология, антропология, палеонтология және т.б., сонымен қатар, биологияның қазіргі және өзекті мәселелеріне қатысты ғылыми журналдар мен монографиялық басылымдар.

Пәнді меңгері кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: психология, педогогика және т.б.

Микроағзалардың баулуы. Генетикалық зерттеуде қолданылатын E. соli штаммдары, оның мінездемесі. Генетиканың нысандары-басқа бактериалды штаммдар. "Мұражайда" бактериялық жасушаларды сақтау. Мезгілдік және түпкілікті "мұражай". Криоконсервация.

Жануар нысандарымен жұмыс. Drosophila melanogaster. Шыбындар үшін нәрлі ортаны дайындау. Шыбынның генерациясының уақыты және дамуының өзгешеліктері. Басқа жануар нысандарымен жұмыс. Зертханалық тышқандар, егеуқұйрыктармен жұмыс істеу әдістері. Эукариоттық жасушаның дақылдары. Өсу орталары. Егілген және алғашқы дақылдар. Баулудың әдістері. Криоконсервация.

18 тақырып. Даму гендерінің регуляциясі. Әртүрлі жасушаның өзгешелігін түсіндіретін екі генетикалық моделі. Геннің функциялауының қазіргі деректері және жасушаның дамуы. Реттеуіш ген және жасушаның дамуы. Жасушадағы синтездердің өзгешелігінің генетикалық реттеуіші жайлы молекулалық ақпарат. Гендер және пішін қалыптастыру.

19 тақырып. Гендік карта жасау және салыстырмалы генетика. Генетикалық карта жасау. Жиі рекомбинация. Цитологиялық картаның әдісі. Салыстырмалы генетика.

20 тақырып. Адам, өсімдік және жануарлардың молекулалық токсикологиясы. Адамның молекулалық токсикологиясы . Өсімдіктердің токсикологиясы. Жануарлардың токсикологиясы.

21 тақырып. Заманауи микробиологияның энергетика, экология, медицина және ауылшаруашылық мәселелерін шешудегі рөлі. Жануарлар тегінің шикізатынан алынатын өнімдердің азықтық биотехнологиясы. Сүт өнімдерін алу. Ет және балық өнімдері өндірісіндегі биотехнологиялық процестер. Өсімдік тегі шикізатынан алынатын өнімдердің азықтық биотехнологиясы. Сенделістің өндірістері. Нан пісіру. Шырын соктарды өндірудегі ферменттерді қолдану. Көкөніс және басқа өнімдерді консервілеу. Соядан алынатын өнімдер. Өсімдік тегі өнімдері өндірісіндегі микромицеттер. Крахмал гидролизының өнімдері. Мұнайхимиялық ластанудағы тазалаудың микробиологиялық әдістері. Азықтық биотехнология дамуының болашақтары.

22 тақырып. Микроағзалардың өнімділігін арттыру және жаңа биотехнологиялық өнімдер өндірудің жаңа бағыттары. Азықтық өндірісте қолданылатын заттардың биотехнологиялық өндірісі мен қосылыстары.

Микроағзалар көмегімен азықтық қышқылдарды алу. Аминқышқылдарын алу және қолдану. Микроағзалар көмегімен липидтарды алу. Дәрумендерді алу және олардың қолданысы.

Лабораториялық жұмыс тек қана лабораториялық жұмыс дәптерінде рәсімделеді. Міндетті түрде әр зертханалық жұмыстың тақырыбын, орындау күні мен нөмірін көрсету. Жазғанда тазалық пен ұқыптылық міндетті. Әр жұмыстың сұрақтарына орай жұмысты сызбанұсқа немесе суреттермен безендіру. Зертханалық жұмыстарға сай орындалған жұмыс жайлы есеп бақылау шараларының күнтүзбелік сызбасынмен сәйкес орындалады.

1.Хронобиологияның жетістіктері.

2.Циркадтық топтама туралы ұғым.

3.Адамның және жануарлардың хронобиология топтамасын анықтау.

4.Хронофармакология.

5.Биоритмдар.

1.Биологиялық сағаттың альтернативті ұстанымының ашылымы.

2. Тарихи, астрономиялық, эволюциялық, биологиялық уақыт жайлы ұғым.
3 сабақ

Тақырыбы: Уақыт векторы жайлы.(2 сағат)

Мақсаты: Космидті және фазмидті векторлар- ұғымымен танысу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Генетикадағы векторлар( вирустар негізіндегі векторлар).

2.Әртүрлі микроағзалардың ДНК участоктарында орнатылған плазмидтердің суреттері.

3. Метаболиялық уақыт.

1.Органикалыққа дейінгі эволюция.

2.Тұлға.

3.Тұлғаның күйі.

4.Дискретті қалыптар.

5.Жад .

7.Параметрдің таратылуы.

1.Терапияның биоырғақтылық аспекттері.

2.Хрономедицина және хронотерапияның проблемалық сұрақтары. 3.Биоырғақтылық.

4.Адам бейімделуінің биоырғақтылық аспекттері.

1.Жасанды және табиғи электромагнитті нөлдің рөлі.

2.Биологиялық серпіндер.

3.Циркадианды серпіндер.

4.Корреляция және "баптау".

5.Тасу және айлы серпіндер.

6.Төменгі жиілік серпіндер.

7.Биологиялық сағаттың мағынасы.

8.Биологиялық серпіннің практикалық қолданысы.

9.Десинхронизацияның себептері.

1.Адамның шығу тегі туралы Дарвинның қағидасы.

2.Нәсілдердің шығу тегі туралы жорамалдар.

3.Аз нәсілдер және оның географиялық таралуы.

4.Адам нәсілдерінің шығу тегі. Нәсіл және этнос.

8 сабақ

Тақырыбы: Антропосоциогенез алғы шарттары. (бейорганикалық, биологиялық). (2 сағат)

Мақсаты: Антропосоциогенез алғы шарттарымен танысу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Адамның және қоғамның пайда болуы.

2. 17 ғасырдың және 19 ғасырдың бірінші жартысындағы жаратылыстанудың адамның шығу тегі жайлы.

3. Антропосоциогенездің биологиялық және абиотикалық факторлары.

1.Еңбектің пайда болуы.

2.Адам ақылды.

3.Адамның ескі техникасының дамуы.

4.Әлеуметтік қатынасының қалыптасуы .
10 сабақ

Тақырыбы: Адам:ағза және тұлға. (2 сағат)

Мақсаты: Адам жайлы ұғым.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Тұлға жайлы жалпы көзғарас.

2.Тұлғаның құрылымы.

3.Тұлғаның дамуы мен құрылымы.

4.Тұлға дамуының негізгі факторлары.

5.Тұлға дамуындағы мұрагерліктің рөлі.

6.Тұлға дамуындағы тәрбиенің және қызметтің рөлі.

7.Тұлға дамуындағы ортаның рөлі.

1.Өмір сүруді ұзартуының стратегиялары.

2.Клондау және органның ауыстыруы.

3.Криоконсервация(крионика).

4.Тоқтатылған мультипликация.

5.Естің(uploading) тиеуі.

6.Мекен ортасының ауысуы.

7.Өмір сүруді ұзарту үшін саяси күрес.

8.Ауруларды ескерту қажетке.
12 сабақ

Тақырыбы: Биологиялық тәуелділікті айқындау және адамның табиғи құқығы. (1 сағат)

Мақсаты: Биологиялық тәуелділікті айқындау және адамның табиғи құқығымен танысу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Адамның мекен ортасы және оның сапасын анықтау.

2.Мекен ортасының ұғымы.

3.Биологиялық қоғамдар.

4.Биологиялық тыйымдар.

5.Тұлғаның дамуындағы ортаның рөлі.

1. Биоорганикалық химияның жетістіктері.

2. Жасушалы және молекулалы биофизиканың жетістіктері.

3. Жасушалы және молекулалы биологияның жетістіктері.

1.Генетикалық объектінің талғамы.

2.Генетиканы объектісінің үлгілері.

3.Бірнеше ұрпақтағы штаммның, сызықтардың өміршеңділігін қолдау.

4.Микроағзалардың баулуы.

5.Генетикалық зерттеуде қолданылатын E. соli штаммдары, оның мінездемесі. Генетиканың нысандары-басқа бактериалды штаммдар.

6."Мұражайда" бактериялық жасушаларды сақтау. Мезгілдік және түпкілікті "мұражай".

7.Криоконсервация.

8.Жануар объектілерімен жұмыс. Drosophila melanogaster. Шыбындар үшін нәрлі ортаны дайындау. Шыбынның генерациясының уақыты және дамуының өзгешеліктері.

9.Басқа жануар объектілерімен жұмыс. Зертханалық тышқандар, егеуқұйрыктармен жұмыс істеу әдістері.

10.Эукариоттық жасушаның дақылдары. Өсу орталары. Егілген және алғашқы дақылдар. Баулудың әдістері. Криоконсервация.
15 сабақ

Тақырыбы: Даму гендерінің регуляциясі. (1 сағат)

Мақсаты: Даму гендерінің регуляциясімен танысу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Әртүрлі жасушаның өзгешелігін түсіндіретін екі генетикалық моделі.

2.Геннің функциялауының қазіргі деректері және жасушаның дамуы.

3.Реттеуіш ген және жасушаның дамуы.

4.Жасушадағы синтездердің өзгешелігінің генетикалық реттеуіші жайлы молекулалық ақпарат.

5.Гендер және пішін қалыптастыру.

1.Генетикалық карта жасау.

2.Жиі рекомбинация.

3.Цитологиялық картаның әдісі.

4.Салыстырмалы генетика.
17 сабақ

Тақырыбы: Адам, өсімдік және жануарлардың молекулалық токсикологиясы. (1 сағат)

Мақсаты: Адам, өсімдік және жануарлардың молекулалық токсикологиясымен танысу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1.Адамның молекулалық токсикологиясы.

2.Өсімдіктердің токсикологиясы.

3.Жануарлардың токсикологиясы.

1.Жануарлар тегінің шикізатынан алынатын өнімдердің азықтық биотехнологиясы. Сүт өнімдерін алу. Ет және балық өнімдері өндірісіндегі биотехнологиялық процестер.

2.Өсімдік тегі шикізатынан алынатын өнімдердің азықтық биотехнологиясы. Сенделістің өндірістері. Нан пісіру. Шырын соктарды өндірудегі ферменттерді қолдану. Көкөніс және басқа өнімдерді консервілеу. Соядан алынатын өнімдер. 3.Өсімдік тегі өнімдері өндірісіндегі микромицеттер.

4.Крахмал гидролизының өнімдері.

5.Мұнайхимиялық ластанудағы тазалаудың микробиологиялық әдістері.

6.Азықтық биотехнологияның дамуының болашақтары.

1.Азықтық өндірісте қолданылатын заттардың биотехнологиялық өндірісі мен қосылыстары.

2.Микроағзалар көмегімен азықтық қышқылдарды алу.

3.Аминқышқылдарын алу және қолдану.

4.Микроағзалар көмегімен липидтарды алу.

5.Дәрумендерді алу және олардың қолданысы.

Молекулалы биологияның міндеттері мен пәні. Молекулалы биологияның даму тарихы.

Тірі жүйенің ерекшеліктері және оның ұйымдастыру деңгейлері.

Тірі жүйелердің функционалды ұстанымдарын түсінудегі жүйелік тіл табудың қолдану ерекшеліктері. Тірі жүйенің функционалдауы мен ұйымдастыруының молекулалы негіздері.

Редукционизма ұстанымдары, молекулалы биологиядағы холизма және интегратизма.

Молекулалы биологияны зерттеу әдістері. Физико-химиялық анализдің, талдағыш биохимияның, құрылымды биологияның, математикалық модельдеудің және есептік биологияның жетістіктерін молекулалық биологияның міндеттерін шешуде қолдану.

Жасушаның молекулалы биологиясы және жасушалы биология. Жасушаның молекулалы биологиясының міндеттері мен пәні, анықтамасы, ұғымы.

Жасушаның атқаратын қызметімнің молекулалы биологиясы және жасушаның құрылымдық молекулалы биологиясы. Белгілі бір анықталған соңғы мақсаттың жетілуіне апаратын, атқару қызметтері ұйымдастырылған жүйе ретінде тірі жүйе тіршілігінің процесі.

Жасуша қызметінің молекулалық механизмі жайлы ұғым. Жасушаның функционалдауының құрылымдық негізі ретінде молекулалы машина. Молекулалы биологияның қөзқарасы бойынша жасуша құрылымы. Молекулалы деңгейде жасушаның функционалды ұйымдастырылуы мен құрылымының негізгі ұстанымдары.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гвишиани Д.М. п/ред. Системные исследования. Ежегодник. ИСА РАН. М.:1996.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   
4. 
   Агеенко А.И. Лицо рака. – М.: Медицина, 1994.
   
5. 
   Минделл Э. ( Mindell E .) Справочник по витаминам и минеральрым веществам. - Пер. с англ. - М.: Медицина и питание. 2000. 432 с.
   
6. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. — М.: Наука, 2004.
   
7. 
   А. А. Горелов. Концепции современного естествознания. Учебное пособие для вузов. Москва,2004.-382с.
   
8. 
   В.М.Найдыш. Концепции современного естествознания. Учебное пособие.Москва,2001.-259с.
   

10.В.Г.Дебабов. В.А.Лившиц. Современные методы создания промышленных штаммов микроорганизмов. Москва,1988.-208с.

11.Генетика вирусов гриппа Под ред П.Пейлиза, Д.У.Кингсбери. Москва,1986.-167с.
2 тақырып. Даму регуляциясының молекулалы тетіктері. Фенотиптегі генотиптің жүзеге асуының мәселелері. Онтогенездің биохимиясы.

Фенотиптегі генотиптің жүзеге асуы.

Адам ағзасының жасуша үлгілері. Бірдей генотипті жасушалардағы фенотиптық ажырам құралымының молекулалы тетіктері. Жасушалардың дифференциалдауы.

Жасуша дифференциалдауындағы генотиптың жүзеге асуының айрықша әдіс-айлалары. В-лимфоциттердің функцияналдық полиморфизмының жүзеге асу тетігі соматиялық рекомбинация сияқты.

Генотиптың жүзеге асуындағы молекулалы уақиғаның тізбектілігі: транскрипция, РНК жетілуі, трансляция, ақуыздың жетілуі. Ақуыздың посттрансляциялық түрөзгертушілігі және сортинг.

Молекулалы шапероны. Ақуыз процесіндегі эндоплазмалық ретикулуманың кедір-бұдырлы рөлі.

Ген экспрессиясы арнайы профилімен фенотиптің байланысы. Ген экспрессиясы профилінің үдемелі мінезі.

Жасуша гомеостазы. Гендердің экспрессиясі және бейімделу.

Жасушаның энантиостазы. 'DNA - array '- анализ.

Геномика, протеомика және метаболономика.

1. 
   Горбунова В.Н., Баранов В.С. Введение в молекулярную диагностику и генотерапию наследственных заболеваний / Горбунова В.Н., Баранов В.С. СПб.: "Специальная литература", 1997.
   
2. 
   Горбунова В.Н. Молекулярные основы медицинской генетики / Горбунова В.Н. Под ред. Е. И. Шварца. СПб.: "Интермедика
   
3. 
   Бочков Н.П. Клиническая генетика / Н. П. Бочков. М.: ГЭОТАР-МЕД, 2001.
   

Жасуша тіршілігінің мақсаты ретінде гендердің тағайынды тіркесінің молайтуы.

Қоршаған ортаның өзгермелі жағдайындағы тірі жүйе гендерінің тағайынды тіркесінің тұрақты молайтуына талпынуы.

(Докинз) Генінің өзімшілдігінің жорамалы. Ген және геном. Геном және генотиптың арасындағы арақатынас.

Хромосомалық және хромосомалық емес гендер. Геномды молайтуының іргелі молекулалы тетіктері.

Хромосомалық еншіленген элементтердің редупликациясының тетігі редупликация ретінде. Реплисома молекулалы машина ретінде.

Тірі табиғаттың дамуы негізі ретінде тұрақты өзгергіштіктің парадоксі. Ген өзгергіштігі мен үнеміліктің арасындағы қажетті баланс. Молекулалық биологияның көзқарасы бойынша мутациялық процесс.

Абайсыз және арнайы бағытталған өзгергіштік. Сыртқы факторлар әсерінен ДНК құрылымның бұзылу себептері. Геномның абайсыз бұзылуын алдын алу шарасы ретіндегі репарация.

Жасуша ақпаратының генетикалық оқтаулы түрөзгертушілігі. Геном түрөзгертушілігіндегі рекомбинация. Жат тұқымқуалаушылық ақпарат инвазиясының геном түрөзгертушілігі.

Ретротранспозоны. Арнайы бағытталған жүйенің негізгі элементі ретінде геномның қозғалмалы(ұтқыр) элементтері.

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гродницкий Д.А. Две теории биологической эволюции. /Д. А. Гродницкий. Изд-во «Науч. книга». Саратов. 2002.
   
3. 
   Патрушев Л.И. Экспрессия генов / Патрушев Л.И. М.: Наука, 2000.
   
4. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. 1. Генная и белковая инженерия./ Л.И. Патрушев. М.: Наука, 2004.
   

Озық эволюциянің қазіргі тұжырымдамасы. Тұжырымдаманың қайшылықтары.

Прокариот және эукариот генетикалық аппаратының өзгешеліктері.

Эукариот геномының артықшылығының мәселесі. content - value парадоксі.

Эукариот геномының функционалдауының инновациялық тетігі ретіндегі альтернативті сплайсинг. Сплайсингтің молекулалы тетіктері.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Бродский А. К. Введение в проблемы биоразнообразия. / А. К. Бродский. Иллюстрированный справочник. – СПб.: Изд-во Санкт-Петербургского университета, 2002.
   
2. 
   Шестаков С. В. О ранних этапах биологической эволюции с позиции геномики // Палеонтологический журнал. 2003. № 6. с. 50-57.
   

Жасушаны молайтуы. Пролиферацияның молекулалы тетіктері.

Жасушалы топтама және оның регуляциясі.

Жасушаның бөліну процестеріндегі цитоскелеттің рөлі.

Жасуша бөлінуінінің регуляциясі.

Хромосоманың теломерлі бөлімдері және эукариоттық жасушаның пролиферациясы. Теломерлер, телосома және теломераза. Теломераза және қартаю. Хейфлика эффектісі.

Жасуша топтаманың регуляциясі.

Редокс-гомеостазы және жасушалық топтама. Жасуша топтама өтуінің жасуша тексерісі.

Емдік әсердің объектісі ретіндегі жасуша топтамасының реттеу тетіктері.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гвишиани Д.М. п/ред. Системные исследования. Ежегодник. ИСА РАН. М.:1996.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   
4. 
   Агеенко А.И. Лицо рака. – М.: Медицина, 1994.
   
5. 
   Минделл Э. ( Mindell E .) Справочник по витаминам и минеральрым веществам. - Пер. с англ. - М.: Медицина и питание. 2000. 432 с.
   
6. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. — М.: Наука, 2004.
   

Жасушаның өмір сүру уақытының регуляциясі. Жасуша өлімінің ықтимал жолдары. Некроз және апоптоз(бағдарланған ажал).

Апоптоза энергиятәуелділігі. Апоптозды шақырушы себептер.

Апоптоз қорғаныстық тетік ретінде.

Апоптозды орындатпауының және индукцияның, дамудың, регуляцияның молекулалы тетіктері. Жасуша топтамасының түрлі кезеңдерінен апоптозға өтуі.

Екінші(постапоптотикалық) некроз.

Қолданбалы медицина үшін апоптоз көрінісінің мағынасы.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гвишиани Д.М. п/ред. Системные исследования. Ежегодник. ИСА РАН. М.:1996.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   
4. 
   Агеенко А.И. Лицо рака. – М.: Медицина, 1994.
   
5. 
   Минделл Э. ( Mindell E .) Справочник по витаминам и минеральным веществам. - Пер. с англ. - М.: Медицина и питание. 2000. 432 с.
   
6. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. — М.: Наука, 2004.
   

Қартаю - бағдарланған үдеріс немесе жүйенің қайта келмес бұзылуы?

Қартаюдың биохимиялық тетігінің қалыптары.

Қартаюдың реттеуіш қалыбы.

Қартаюдың жаңа иммундік қалыбы.

Қартаю ойда-жоқта жоғалу және ақпараттың өзгеруі.

Қартаю процесі барысында құрылым қызметі мен морфологияның ортақ сипаттарының өзгерісі.

Қартаймайтын жануарар.

Қартаю процесінің негізінде жататын биохимиялық тетіктер.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Дольник В. Р. Непослушное дитя биосферы: Лекции по этологии и экологии человека / В. Р. Дольник. СПб., 2004.
   
2. 
   Моисеев Н.Н. Современный рационализм. М.: МГВП КОКС, 1995. 376 с.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   

Рактың молекулалы биологиясы.

Ісік жасушаларындағы трансформирования жайлы ұғым.

Канцерогенездің себептері.

Ісік трансформациясының молекулалы тетіктері. Онкогенездің клеткалы-генетикалы қағидалары.

Онкогендер тұжырымдамасы.

Аутокринді реттегіш қағидасы. Онкогендердің комплементациясы.

Иммортализация және ісік промоциясы. Ісік супрессоры. Жасуша топтамасы және апоптоз реттегішінің бұзулу қағидасы.

Канцерогенді профильдің тұжырымдамасы. Жасушааралық кооперация және ісік трансформациясы.

Онкогенездің ұлпалық қағидасы.

Ісік жасушалары метастазалауының молекулалық негіздері.

Ісік фенотипі реверсиясының және ісік жасушалардың дифференциалдау стимуляциясының мүмкіндіктері. Ісіктердің молекулалық таңбалағыштары.

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гвишиани Д.М. п/ред. Системные исследования. Ежегодник. ИСА РАН. М.:1996.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   
4. 
   Агеенко А.И. Лицо рака. – М.: Медицина, 1994.
   
5. 
   Минделл Э. ( Mindell E .) Справочник по витаминам и минеральным веществам. - Пер. с англ. - М.: Медицина и питание. 2000. 432 с.
   
6. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. — М.: Наука, 2004.
   

Ісік өсудің таңбалағыштары және оның көзін табу.

Қатерлі ісіктерді ерте молекулалы диагностикасының негіздері.

Жілік майында ісік жасушаларын табу.

Перифериялық қанда ісік жасушаларын табу.

Лимфалық түйіншектерде ісік жасушаларын табу.

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гвишиани Д.М. п/ред. Системные исследования. Ежегодник. ИСА РАН. М.:1996.
   
3. 
   Донцов В.И., Крутько В.Н., Подколзин А.А. Старение: механизмы и пути преодоления. М.: Биоинформсервис. 1997.
   
4. 
   Агеенко А.И. Лицо рака. – М.: Медицина, 1994.
   
5. 
   Минделл Э. ( Mindell E .) Справочник по витаминам и минеральным веществам. - Пер. с англ. - М.: Медицина и питание. 2000. 432 с.
   
6. 
   Патрушев Л. И. Искусственные генетические системы. — М.: Наука, 2004.
   

Қазақстанда, Ресейде және әлемдегі био және нанотехнология дамуының мәселелері .

Дүниежүзілік экономикаға биотехнологиялық зерттеме ықпалының болашақтары.

Есептік биологияның және математикалық модельдеудің, физико-химиялық анализдің, талдағыш биохимияның, құрылымды биологияның жетістіктері молекулалық биологияның міндеттерін шешу үшін.

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гродницкий Д.А. Две теории биологической эволюции. /Д. А. Гродницкий. Изд-во «Науч. книга». Саратов. 2002.
   
3. 
   Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение / Б. Глик, Дж. Пастернак.М: Мир, 2002.
   
4. 
   Дольник В. Р. Непослушное дитя биосферы: Лекции по этологии и экологии человека / В. Р. Дольник. СПб., 2004.
   
5. 
   Дьяков Ю. Т. Общая и молекулярная фитопатология. / Ю. Т. Дьяков. Московское отд. Общества фитопатологов. 2001.
   
6. 
   Ермишин А. П. Биотехнология. Биобезопасность. Биоэтика / А. П. Ермишин. Мн.: Тэхналогия, 2005.
   

Білім дамуының әдіс-айлаларын зерттейтін, қисынның және ғылыми танымның әдістерін, ғылыми білімнің құрылымын зерттейтін ғылымның кіріспе бөлігінің биологиялық ғылым әдістемесі.

Биотехнология тәжірибеге биохимияның және молекулалы биология облысында зерттемені енгізу процесі ретінде.

Молекулалы биологияда редукционизм ұстанымдары, холизма және интегратизм.

Молекулалы биологияны зерттеу әдістері.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гродницкий Д.А. Две теории биологической эволюции. /Д. А. Гродницкий. Изд-во «Науч. книга». Саратов. 2002.
   
3. 
   Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение / Б. Глик, Дж. Пастернак.М: Мир, 2002.
   
4. 
   Дольник В. Р. Непослушное дитя биосферы: Лекции по этологии и экологии человека / В. Р. Дольник. СПб., 2004.
   
5. 
   Дьяков Ю. Т. Общая и молекулярная фитопатология. / Ю. Т. Дьяков. Московское отд. Общества фитопатологов. 2001.
   
6. 
   Ермишин А. П. Биотехнология. Биобезопасность. Биоэтика / А. П. Ермишин. Мн.: Тэхналогия, 2005.
   

Молекулалы клиникалық диагностика. Жасушалық экстрактінің және жасуша интактісінің фенотиптілеуі мен генотиптілеуі.

Нуклеин қышқылдарының гибридтеуі.

Ауруға шалдығу диагностикасындағы полимеразды шынжырлы реакция.

Екі ПЦР-анализдың құрайтын екі негізгі - амплификация және детекция. Амплификация өнімдерін кездестіру әдістері. ПЦР шынайы уақытта және ПЦР in situ интакт жасушаларда.

Тұқымқуалаушылық аурулардың молекулалық диагностикасы. Талдағыш биосенсор құрылысы құрылуының ортақ ұстанымдары.

Биологиялық сынақталушы элементті сәйкестендіріп алу. Тест-реакция аумағының сарапшылығына қазіргі тіл табу және техникалық база.

Биосенсорды ғылыми зерттеуде, орта күйінің сарапшылығын медициналауға және өндірісте игеру. Биосенсорды зерттеу және өндіру.

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гродницкий Д.А. Две теории биологической эволюции. /Д. А. Гродницкий. Изд-во «Науч. книга». Саратов. 2002.
   
3. 
   Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение / Б. Глик, Дж. Пастернак.М: Мир, 2002.
   
4. 
   Дольник В. Р. Непослушное дитя биосферы: Лекции по этологии и экологии человека / В. Р. Дольник. СПб., 2004.
   
5. 
   Дьяков Ю. Т. Общая и молекулярная фитопатология. / Ю. Т. Дьяков. Московское отд. Общества фитопатологов. 2001.
   
6. 
   Ермишин А. П. Биотехнология. Биобезопасность. Биоэтика / А. П. Ермишин. Мн.: Тэхналогия, 2005.
   

Инновациялық препарат дегеніміз не? Инновациялық препараттың мағынасы.

Инновациялық препараттың өмірлік топтамасы: фармакологиялық белсенді метаболиттер немесе оның изомерлерінің синтезі, жақсартылған фармакокинетикалық құрылымды жаңа дәрмектік пішіндер құрастыру, дәріні жеткізудің жаңа жағдайы - ингаляционды, назальді, трансдермальді; мультипилли атты - көпкомпонетті препараттар құрастыру.

Ғылыми зерттемелерге инвестициялау . Инновациялық препарат және шипаның құны. Препараттың постмаркетингті байқауы.

Еуро одақтың дәрілік мүмкіндікті лицензиялауына жаңа талаптары. Генерики.
Ұсынылатын әдебиеттер:

1. 
   Голубовский М. Д. Век генетики: эволюция идей и понятий. / М. Д. Голубовский. СПб.: Борей Арт, 2000.
   
2. 
   Гродницкий Д.А. Две теории биологической эволюции. /Д. А. Гродницкий. Изд-во «Науч. книга». Саратов. 2002.
   
3. 
   Глик Б., Пастернак Дж. Молекулярная биотехнология. Принципы и применение / Б. Глик, Дж. Пастернак.М: Мир, 2002.
   
4. 
   Дольник В. Р. Непослушное дитя биосферы: Лекции по этологии и экологии человека / В. Р. Дольник. СПб., 2004.
   
5. 
   Дьяков Ю. Т. Общая и молекулярная фитопатология. / Ю. Т. Дьяков. Московское отд. Общества фитопатологов. 2001.
   
6. 
   Ермишин А. П. Биотехнология. Биобезопасность. Биоэтика / А. П. Ермишин. Мн.: Тэхналогия, 2005.
   

Белгілі бір себептерге орай есірткілерге тәуелденген жасөспірім және жас адамдармен, олардың отбасыларымен, айналасымен топтық психопрофилактиялық жұмысты және мақсатты жеке жұмыстарды ұйымдастыру.

Педагогтардың, психологтардың, әлеуметтік жұмыскерлердің, ішкі істер органдары қызметкерлерінің бірегей әрекеттері.

Маскүнемдіктің нейрохимиялы аспекттері.

Есірткі заттарының молекулалық объектілері, есірткелік және дәрілік тәуелділіктің нейрохимиялы негіздері.

Машықтанудың ықтимал молекулалы тетіктері; цАМФ жүйесінің рөлі.

Тәуелділіктің қалыптасуында жүйенің және адам органының функционалды биохимиялы өзгерістері, нашақорлық жүйелік дерт сияқты.

Нашақорлыққа тәуелділік шипасының жолдары. Тиімсіз әсердің объективті себептері.

1. 
   Нейрохимия / Под ред. Ашмарина И.П., Стукалова
   
2. 
   Подколзин А.А.,Донцов В.И. Старение, долголетие и биоактивация. М.,1996.
   
3. 
   Донцов В.И. Иммунобиология постнатального развития. М.:МОИП. РАН. Наука.1990.
   
4. 
   Эллиот В.‚ Эллиот Д. Биохимия и молекулярная биология.
   
5. 
   Мари Р.‚ Геннер Д.‚ Мейес П.‚ Родуэлл В. Биохимия человека: в 2-х томах
   
6. 
   Остерман Л. А. Методы исследования белков и нуклеиновых кислот
   
7. 
   Биохимические основы патологических процессов. Под ред. Е. С. Северина
   
8. 
   Кольман Я.‚ Рём К. – Г. Наглядная биохимия.
   
9. 
   Brain Facts A Primer on the Brain and Nervous System - The Society for Neuroscience
   
10. 
    Theoretical Neuroscience Computational and Mathematical Modeling of Neural Systems - Peter Dayan
    

Нейродегенеративных(Альцгеймер ауруы, прионды аурулар, Паркинсон ауруының) және автоиммунды (алаңғасар склероз, гравис миастениясы) аурулардың биохимиялық аспекттері.

Шизофренияның нейрохимиясы, үрейлі және депрессиялық күйлердің, қояншықтың, жүйке жүйе ауруларын емдеу және диагностикалаудың молекулалық тетіктері.

Мәселенің қазіргі күйі, ауруға шалдығудың себебінің зерттеуінің негізгі стратегиялары. Перифериялық синапс облысында қолданыстағы мүмкіндіктер. Вегетативті және соматиялық жүйке жүйесіндегі синаптикалық беріліс. M- холинорецепторлардың блокаторлары және стимуляторлары.

АХЭ ингибиторлары. Вегетативті ганглилардағы жүйкелі-бұлшықетті синапстар беріліске әсер ететін мүмкіндіктер. Адренергиялы беріліске әсер ететін катехоламиндар және мүмкіндіктер.

Серотонинды рецептордың блокаторлары және стимуляторлары. Орталық жүйке жүйесіне әсер ететін мүмкіндіктер.

Орталықта жүйке жүйесіндегі медиаторлы беріліс. Анестезиология негіздері. Жалпы жансыздану үшін мүмкіндіктер. Жергілікті жансыздану үшін мүмкіндіктер. Ингаляциялық терапия. Транквилизаторлар мен ұйқы дәрілері. Этанол.

Күйзеліс және үрейлі бұзылуларда қолданатын мүмкіндіктер. Психозда және манияда қолданатын мүмкіндіктер.

1. 
   Нейрохимия / Под ред. Ашмарина И.П., Стукалова
   
2. 
   Подколзин А.А.,Донцов В.И. Старение, долголетие и биоактивация. М.,1996.
   
3. 
   Донцов В.И. Иммунобиология постнатального развития. М.:МОИП. РАН. Наука.1990.
   
4. 
   Эллиот В.‚ Эллиот Д. Биохимия и молекулярная биология.
   
5. 
   Мари Р.‚ Геннер Д.‚ Мейес П.‚ Родуэлл В. Биохимия человека: в 2-х томах
   
6. 
   Остерман Л. А. Методы исследования белков и нуклеиновых кислот
   
7. 
   Биохимические основы патологических процессов. Под ред. Е. С. Северина
   
8. 
   Кольман Я.‚ Рём К. – Г. Наглядная биохимия.
   
9. 
   Brain Facts A Primer on the Brain and Nervous System - The Society for Neuroscience
   
10. 
    Theoretical Neuroscience Computational and Mathematical Modeling of Neural Systems - Peter Dayan
    

2.Тірі жүйенің функционалдауы мен ұйымдасуының молекулалы негіздері. Молекулалы биологиядағы редукционизм ұстанымдары, холизма және интегратизм.

3.Молекулалы биологиядағы зерттеу әдістері. Есептік биологияның және математикалық модельдеудің, физико-химиялық анализдің, талдағыш биохимияның, құрылымды биологияның жетістіктері молекулалы биологияның міндеттерін шешу үшін.

4.Молекулалы деңгейде жасушаның құрылымды және функциялық ұйымының негізгі ұстанымдары.

5.(Докинз) Генінің өзімшілдігінің жорамалы. Ген және геном. Геномом және генотиптың арасындағы арақатынас. Хромосомалық және хромосомалық емес гендер. Геномды молайтуының іргелі молекулалы тетіктері.

6.Хромосомалық еншіленген элементтердің редупликациясының тетігі редупликация ретінде. Реплисома молекулалы машина ретінде.

7.Молекулалы биологияның көзқарасы бойынша мутациялық процесс. Абайсыз және арнайы бағытталған өзгергіштік. Сыртқы факторлар әсерінен ДНК құрылымның бұзылу себептері.

8.Геномның абайсыз бұзылуын алдын алу шарасы ретінде - репарация.

9.Жасуша ақпаратының генетикалы оқтаулы түрөзгертушілігі. Геном түрөзгертушілігіндегі рекомбинация. Жат тұқымқуалаушылық ақпарат инвазиясының геном түрөзгертушілігі.

10.Адам ағзасының жасуша үлгілері. Бірдей генотипті жасушалардағы фенотиптық ажырам құралымының молекулалы тетіктері. Жасушалардың дифференциалдауы.

11.Генотиптың жүзеге асуындағы молекулалы уақиғаның тізбектілігі: транскрипция, РНК жетілуі, трансляция, ақуыздың жетілуі. Ақуыздың посттрансляциялық түрөзгертушілігі және сортинг.

12.Жасуша гомеостазы. Гендердің экспрессиясі және бейімделу. Жасушаның энантиостазы. 'DNA - array '- анализ. Геномика, протеомика және метаболономика.

13.Жасушалы топтама және оның регуляциясі. Жасушаның бөліну процесіндегі цитоскелеттің рөлі. Жасуша бөлінуінінің регуляциясі. Хромосоманың теломерлі бөлімдері және эукариоттық жасушының пролиферациясы.

14.Теломерлер, телосома және теломераза. Теломераза және қартаю. Хейфлика эффектісі.

15.Жасуша топтаманың регуляциясі. Редокс-гомеостазы және жасушалы топтама. Жасуша топтаманың өтуінің жасуша тексерісі. Емдік әсердің нысаналары ретіндегі жасуша топтамасының реттеу тетіктері.

16.Жасуша өлімінің ықтимал жолдары. Некроз және апоптоз(бағдарланған ажал). Апоптоз энергиятәуелділігі. Апоптозды шақырушы себептер. Апоптоз қорғаныстық тетік ретінде.

17.Апоптозды орындатпауының және индукцияның, дамудың, регуляцияның молекулалы тетіктері. Жасуша топтамасының түрлі кезеңдерінен апоптозға өтуі. Екінші(постапоптотикалық) некроз. Қолданбалы медицина үшін апоптоз көрінісінің мағынасы.

18.Қартаюдың биохимиялық тетігінің қалыптары.Қартаюдың реттеуіштік қалыбы. Қартаюдың жаңа иммундік қалыбы.

19.Қартаю процесі барысында және құрылым қызметі мен морфологияның ортақ сипаттарының өзгерісі. Қартаю процесінің негізінде жататын биохимиялы тетіктер.

20.Ісік жасушаларындағы трансформация жайлы ұғым. Канцерогенездің себептері. Ісік трансформациясының молекулалық тетіктері.

21.Онкогенездің клеткалы-генетикалы қағидалары. Онкогендер тұжырымдамасы. Аутокринді реттегіш қағидасы. Онкогендердің комплементациясы. Иммортализация және ісік промоциясы. Ісік супрессоры.

22.Жасуша топтамасы және апоптоз реттегішінің бұзулу қағидасы. Канцерогенді профильдің тұжырымдамасы. Жасушааралық кооперация және ісік трансформациясы. Онкогенездің ұлпалық қағидасы.

23.Жасушалық экстрактінің және жасуша интактісінің фенотиптілеуі мен генотиптілеуі. Нуклеин қышқылдарының гибридтеуі. Ауруға шалдығу диагностикасындағы полимеразды шынжырлы реакция.

24.Тұқымқуалаушылық аурулардың молекулалық диагностикасы. "Адам геномы" проектісі.

25.Жаңа дәрілік препараттарды жасаудағы протеомики және биоинформатика, геномики әдісінің қолданысы.

26.Екі ПЦР-анализдың құрайтын екі негізгі - амплификация және детекция. Амплификация өнімдерін кездестіру әдістері.

Мамандықтың (тардың) жұмыс оқу жоспарынан көшірме

ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

Кафедра меңгерушісі__________Жумадина Ш.М. «___»_________20…г

1.С.А.Әбилаев " Молекулалық биология және генетика" - Оқулық Шымкент - "АСҚАРАЛЫ" баспасы, 2008 ж. 424 б

2."Молекулалық биология" Қуандықов Е.О Изд. Эверо 2008г. 228 с

3.Есімбек Ж.М. Арахноэнтомология. Новосибирск. 2002.-159 б.

4.Сабаншиев М.С. Паразитология және жануарлардың инвазиялық аурулары. Алматы. 2003. – 460 б.

Қосымша:

5.Қалекенұлы Ж. Өсімдіктер физиологиясы. қазақ университеті, Алматы. 1996.

Жұмыс оқу жоспарынын келісім парағы

ПМУ ҰС Н 7.18.3/35

Жұмыс оқу жоспарынын келісім парағы