1 тарау. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы: пәні мен әдістері, мақсаты мен міндеттері және тарихнамасы
1 тақырып. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы курсының пәні мен әдістері, мақсаты мен міндеттері және тарихнамасы.
Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы курсының пәні мен әдістері. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы курсының мақсаттары мен міндеттері. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихының басқа заң пәндері жүйесіндегі алатын орны. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы курсының кезеңдері. Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы курсының тарихнамасы.
2 тарау. Қазақстан аумағындағы алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің пайда болуы және дамуы
2 тақырып. Қазақстан аумағындағы алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің пайда болуы.
Алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырай бастауы және ерекше басқару органдарының пайда болуы: тайпалық кеңес, көсемдер және әскери көсемдер.
Қазақстан аймағындағы мемлекеттің (протомемлекеттің) сипаттамасы. Сақ-массагет тайпаларының әскери конфедерациясы. Сақ-массагеттердің қоғамдық құрылысының ерекшеліктері.
3 тақырып. Ежелгі ғұндардың империясы.
Ежелгі ғұндардың империясының қалыптасуы. Мөденің жүргізген саяси-құқықтық және әскери реформалары. Ғұндардың басқару жүйесі. Тәңірқұтының (Шаньюдің) билігі. Ғұндардағы кеңес. Ғұндардың салық жүйесі: меншік, мұрагерлік, қылмыс, әскери және әмеңгерлік нормалар. Ғұндардың сырт мемлекеттермен қарым-қатынастары.
4 тақырып. Үйсін және Қаңлы мемлекеттері.
Үйсін мемлекетінің пайда болуы. Үйсін мемлекетінің басқару жүйесі. Күнбидің мәртебесі. Үйсіндердің әскери жүйесі. Үйсіндердегі меншік, мұрагерлік, неке-отбасы қатынастары.
Қаңлы мемлекетінің қалыптасуы. Басқару жүйесі. Жабғу билігі. Қаңлылардың әдет заңы. Қаңлылардың әдет заңындағы: меншік, сауда-саттық, қылмыстық қатынастардың реттелу ерекшеліктері.
3 тарау. Қазақстан аумағындағы ертефеодалдық монархиялар.
5 тақырып. Түркі қағанаты.
Түркі қағанатының қалыптасуы. Түркі қағанатының батыс және шығыс қағанат болып екіге жарылуы. Батыс Түркі қағанатының саяси құрылымы. Қағанның билігі, Қағанаттағы кеңес. Сот және әскери жүйесі. Мұқан қағанның басқару билігіне қатысты реформасы.
Қоғамдық жүйесі. Қара-будандардың, таттардың, құлдардың жағдайы. Құқықтық жүйесі: меншік, мұрагерлік, әмеңгерлік т.б. нормалар.
6 тақырып. Түргеш және Қарлұқ қағанаттары.
Түргеш қағанатының пайда болуы. Үшліктің (Учжилә) жүргізген әкімшілік-аумақтық реформалары. Түргештердің басқару жүйесі. Сары түргештер мен қара түргештердің күресі.
Қарлұқ қағанатының ұүрылуы. Қарлұқ қағанатындағы үлестік-тайпалық жүйе. Қарлұқтардың сыртқы саясаты. Қарлұқ қағанатының құлау себептері.
7 тақырып. Оғыз мемлекеті.
Оғыз мемлекетінің қалыптасуы. Оғыз мемлекетінің қалыптасуы. Оғыз мемлекетінің билік жүйесі. Жабғудың билігі. Қанқаш. Көл-Еркін. Инал және атабектер. Сүйубашы (Сүюбашы) – Оғыздардың әскери басшысы ретінде. Қатынның саяси билікке ықпалы. Оғыздардың заңдары.
8 тақырып. Қарахан мемлекеті.
Қарахан мемлекетінің құрылуы. Қарахан мемлекетіндегі басты екі тайпа – шігіл (жікіл) және яғмалардың саяси билікке ықпалы. Қарахан мемлекетінің саяси және әскери жүйесі. Саяси жүйеге діннің ықпалы. Қаржы және салық жүйесі. Қарахан мемлекетіндегі үлестік жүйе. Ихта институты. Коммендация.
Қарахан мемлекетінің құқықтық жүйесі.
9 тақырып. Қимақ және Қыпшақ мемлекеттері.
Қимақ мемлекетінің қалыптасуы. Қимақтардағы ел басшысы лауазымының эволюциясы. Қимақт ардың әкімшілік-аумақтық бөлінісі. Қимақ мемлекетінің құлауы.
Қыпшақ мемлекетінің тарих сахнасына шығуы. Қыпшақ мемлекетінің басқару жүйесі. Хан билігі.
10 тақырып. Найман және Керей ұлыстары.
Найман және Керей ұлыстарының қалыптасуы. Наймандар мен Керейттердің басқару жүйесі. Құқықтық жүйесі. Найман және Керей ұлыстарының құлауы.
11 тақырып. Шыңғыс хан империясының тарих сахнасына шығуы.
Шыңғыс хан империясының қоғамдық және саяси жүйесіне сипаттама. Шыңғыс ханның саяси-құқықтық және әскери реформалары. Шыңғысханның Қазақстан аумағын жаулауы. Алтын орданың әкімшілік-аумақтық жүйесі. Алтын орданың салық және құқықтық жүйесі. Көк орда. Ақ Орда.
12 тақырып. Моғолстан мемлекеті.
Моғолстан – дамыған ортағасырлық феодалдық мемлекет. Моғолстанның саяси жүйесі. Хан билігі. Атабектер және Ұлыс бектер. Әмір Болатшыға берілген артықшылық құқықтар. Хан кеңесі – мәжілісінің мәртебесі. Диван. Дарторлар, Найыб Жасауыл, Миршиакар, Хаким, Даруға т.б. Сүйырғал. Моғолстанның салық және құқықтық жүйесі.
13 тақырып. Әбілхайыр хандығы және Ноғай ордасы.
Әбілхайыр хандығының немесе көшпелі өзбек мемлекетінің тарих сахнасына шығуы. Хан билігінің күшеюі. Әбілхайыр хандығының басқару жүйесі. Салық жүйесі.
Ноғай ордасының құрылуы. Едіге және оның ұрпақтарының саяси жүйеге ықпалы. Ноғай ордасының басқару құрылымы. Билер. Мырзалар. Қарашылар. Емелдештер. Хандар мен нөкерлер. Ноғай ордасындағы Үлкен Кеңес және Кіші Кеңес. Нурадин. Кековат, Тайбура, Қарадуан. Ноғай ордасындағы қазақстар, саудагерлер және құлдар. Ноғай ордасының сот және құқықтық жүйесі.
5 тарау. Қазақ ордасының құрылуы және дамуы.
14 тақырып. Қазақ ордасының қоғамдық және саяси жүйесі.
Қазақ ордасының құрылуы. Жәнібек пен Керей сұлтандар – қазақ ордасының негізін қалаушылар. Қазақ жүздерінің этникалық құрамы. Рулық ұрандар мен таңбалар.
Қазақ Ордасының қоғамдық құрылысы. «Ақ сүйектер» мен «Қара халықтың» жағдайы. Шаруалар, төлеңгіттер, құлдар.
Қазақ Ордасының саяси құрылысы. Қазақ Ордасындағы саяси ұйымның негізгі билігі – ру. Ру мүшелерішің құқығы мен міндеттері. Хан билігі. Хан сайлау. Қазақ игі-жақсыларының съезі. Билер кеңесі. Хан кеңесі. Билер. Сұлтандар. Батырлар.
15 тақырып. XV-XVIII ғ.ғ. Қазақ құқығы.
Қазақ құқығының сипаттамасы және ерекшеліктері. Қазақ құқығының зерттелуі және оның нрегізгі кезеңдері. Қазақ құқығының демоқратиялық және ізгілік бастаулары. Қазақ құқығының ресми және биресми нысандары. Қазақ құқығының алғашқы жүйеленуі. Қасым ханның қысқа жолы. Есім ханның ескі жолы. Әз-Тәукенің (Жеті Жарғысы).
Қазақ құқығындағы меншік қатынастары. Меншік түрлері. Қазақ құқығындағы міндеткерлік. Айырбас. Қарыз шарты. Рулық өзара көмек институты. Тамырлық және оның түрлері.
Қазақтың неке және отбасы құқығының бастаулары. Әйелдердің құқықтық жағдайы. Көп әйел алушылық. Әмеңгерлік. Мұрагерлік.
Қазақ құқығы бойынша мүліктік жауапкершілік. Құн. Айып. Қазақ құқығындағы қылмыс пен жазаның түсінігі. Жаза жүйесі мен оның түрлері. Қылмыстың түрлері. Қазақ құқығы бойынша сот және сот ісін жүргізу. Қазақ құқығы жүйесіндегі барымтаның орны.
16 тақырып. Жеті Жарғы.
Жеті жарғының өмірге келуінің алғы шарттары. Жеті жарғы заңының қабылдануы және оны түзудегі билердің рөлі. Жеті жарғы заңының бізге жетуі және оның нұсқалары. Жеті жарғы заңының құрылымы мен құрамы. Жеті жарғы бойынша неке және отбасы. Жеті жарғы бойынша қылмыс және жаза. Жеті жарғы бойынша сот және сот ісін жүргізудің ерекшеліктері.
7 тарау. Қазақстан Ресей империясының құрамында.
17 тақырып. Қазақстанның Ресейге қосылуы және оның мемлекеттік-құқықтық салдары.
Қазақстанның Ресейге қосылуының саяси және құқықтық алғы шарттары. Бұл тарихи процестерді бағалаудағы қазіргі кезеңдегі әртүрлі көзқарастар. Кіші жүздің Ресейге қосылуы. Қазақ жүздеріндегі билікті шектеудің алғашқы нысандары. Игельстром реформасы. Кіші жүздегі 1803 ж. саяси дағдарыс. Орта жүздің Ресейге қосылуы. Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты. Бөкей ордасының құрылуы. Орта жүздегі хандық биліктің жойылуы. 1822 ж. «Сібір қырғыздары туралы жарғы». Кіші жүздегі хандық биліктің жойылуы. XIX ғ. 20-40 жылдардағы реформалар. 1824 ж. «Орынбор қырғыздары туралы жарғы» 1844ж. «Орынбор қырғыздарын басқару туралы ереже». Кеңесары Касымұлының жүргізген реформалары.
18 тақырып. XIX ғасырдың екінші жартысы XX ғасырдың басындағы Қазақстанның әкімшілік құрылысы және құқықтық жүйесі.
Қазақстанның отар ел ретіндегі жағдайы. 1867-1868 жылдардағы әкімшілік реформалар және 1886-1891 жылдардағы реформалар. Қазақ құқығына енген өзгерістер. Сот және сот ісін жүргізу. XX ғасырдың басындағы Қазақстанның әкімшілік-аумақтық жүйесі. I және II Мемлекеттік Думаға Қазақстаннан депутаттар сайлау. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезеңіндегі Қазақстан. 1916 жылғы Ұлт-азаттық көтерілісінің саяси-құқықтық сипаттамасы. «Алаш», «Үш-жүз» партияларының бағдарламалары. Алашорда үкіметінің құқықтық шаралары.
8 тарау. Кеңестік Қазақстандағы мемлекет және құқық
19 тақырып. Қазақстандағы Қазан төңкеріснің жеңісі және Кеңес үкіметінің орнауы.
Қазан төңкерісінің жеңісі және оның Қазақстан аумағында қабылдануы. Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнығып, нығайуы. Шетел интервенциясы мен азаматтық соғыс кезеңіндегі Қазақстан. 1919 ж. Қырғыз (қазақ) өлкесін басқару туралы революциялық комитетінің құрылуы.
20 тақырып. Қазақстанның автономиялық және одақтас республика ретіндегі әкімшілік-саяси және құқықтық жағдайы.
Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының құрылуы. Бірінші жалпықазақтық құрылтай съезі. ҚАКСР-нің еңбекшілерінің құқығы туралы Декларация. ҚАКСР-нің алғашқы декреттері. РКФСР-дің құрамындағы ҚАКСР-дің құқықтық жағдайы.
Қазақстанда кеңестік құқықтық жүйесінің қалыптасуы және дамуы. 1926ж. ҚАКСР-нің Конституциясының жобасы. Қазақстандағы отырықшыландыру және ұжымдастыру. Мемлекеттік құрылыс пен мемлекеттік басқаруды жетілдіру. ҚАКСР-нің одақтас республикаға айналуы. 1937ж. ҚазКСР-нің Конституциясы. Ұлы Отан соғысы жылдарының Қазақстандағы мемлекет пен құқық.
21-тақырып. 1950-1990 жылдардағы Қазақстандағы мемлекеттік-құқықтық даму.
Мемлекеттік құрылым және мемлекеттік басқаруды дамытудың негізгі бағыттары. Тың жерлерді игерудің мемлекеттік-құқытық нысандары. Кеңестік кезеңдегі Қазақстанның аумақтық кейбір өзгерістері. Қазақстанда кеңестік құқық жүйесінің одан әрі дамуы. 1978ж. ҚазКСР-нің Конституциясы.
9 тарау. Тәуелсіз қазақстанның мемлекеттік-құқықтық дамуы.
22 тақырып. Қазақстан – тәуелсіз мемлекетретінде және оның конституциялық-құқықтық дамуы.
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретіндегі қалыптасуындағы 1990ж. ҚазКСР-нің мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясының тарихи-құқықтық маңызы. Қазақстан тәуелсіздігінің ресми жариялануы. Қазақстан
Республикасы мемлекеттік тәуелсіздігі туралы 1991ж. Конституциялық заңы. Қазақстан тәуелсіздігінің Конституциялық негіздері. Қазақстан Республикасының 1993ж. Конституциясына тарихи-құқықтық мінездеме. Қазақстан Республикасының 1995 ж.
Конституциясының тарихи-құқықтық мәні. Қазақстан – 2030 бағдарламасы және Қазақстанның мемлекеттік-құқықтық дамуы. Қазақстанның мемлекеттік құрылысы мен құқықтық жүйесінің одан әрі дамуының басты бағыттары.
ІІ бөлім Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы
23 тақырып Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының орны, әдісі, пәні.
Шет елдердің мемлекет жэне құқық тарихы пәнінің құқықтық жэне әлеуметтік ғылымдар жүйесіндегі орны. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы деректері мен ұғым әдістері.
Шет елдердің мемлекет және құқық тарихының кезеңдестіруіне негізгі келесі жалпы мемлекет және құқық тарихының оқу пәні мен ғылыммен сәйкестігі.
24 тақырып. Ежелгі Мысырдың мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Ніл алқабындағы номдар мемлекеттерінің пайда болуы және ру-тайпалық қауымының ыдырауы. Мысырдың бірігуі .Ежелгі мысыр мемлекетінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы .Шығыс деспотиясы және оның негізгі белгілері. Деспот билігінің абсолютизациясы мен сакрализациясы.
Мемлекеттің жоғарғы органдары: фараон, уәзір, орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.
25 тақырып. Шумер - Вавилондық өркенитеттің мемлекеті мен құқығы.
Месопотамиядағы мемлекеттің пайда болуы. Мемлекет қалалар. Вавилондық патшалығының өркендеуі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Киелі Екіөзен қалаларының артық дәрежелі мәртебесі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Патшалық билік. Орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі. Сарайлық басқару жүйесі. Жергілікті басқару органдары.
26 тақырып. Ежелгі Үндінің мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Ариялық мемлекеттің пайда болуы ерекшелігі мен оның дамуының негізгі кезеңдері. Маур империясы ( б.з.д. IV-II ғ.) – бұл алғашқы үнділік мемлекет.
Мемлекет формасының эволюциясы. Ежелгі үнді мемлекеттілігінің территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары: раджалар, орталық мекемелер, кеңестік коллегиялық органдар. Мемлекетті басқарудағы абыздардың рөлі. Бахраманизм мен буддизмнің күресі. Басқарудың ондық жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.
27 тақырып. Ежелгі Қытайдың мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Қытайдағы мемлекеттің қалыптасу ерекшелігі. Мемлекеттің негізгі даму кезеңдері. Мемлекет формасының эволюциясы. Ежелгі Қытай мемлекетінің территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Патшалық биліктің дамуы:
ван,ди,хуанди. Орталық мекемелер. Мемлекеттік емтихандардың жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Облыстық басқарушылар. Сот құрылымы.
28 тақырып. Ежелгі Грекияның мемлекеті мен құқығы.
Эллададағы мемлекеттің пайда болуы жэне оның даму кезеңдері. Гомерлік Грекия.
Қауымдық қарым-қатынасының жедел қүлдырауының ішкі жэне сыртқы факторлары.
Мемлекеттің заңды ресімделуі: Тезей, Солон, Афинадағы Клисфен, Спартадағы Ликург реформалары.
29 тақырып. Ежелгі Римнің мемлекеғ пен құқығы.
Рим мемлекеттілігінің пайда болуы мен оның дамуының негізі.Рим бастамасы.Сервий туллий реформалары.Мемлекет формасының эволюциясы: республикадан, монархияға, кадладан-мемлекетке-империяға. Принципиат монархиялықлық республика ретінде ( республикалық монархия).
Дихария.Доминат шектелмеген монархияның түрлері сияқты.Батыс жэне шығыс империяларына бөлінуі.
Христиандық мемлекеттілікке әсері; Батыс Рим империясының қүрлдырауы.Мемлекет органдарының жоғарғы органдары. Рех(патша). Принцепс. Император(доминус). Тетрархия. Сенат. Курия,центурия,триба бойынша халықтық жиналыстар.Магистратура ұғымы, қызметінің принциптері, магистраттар түрлері мен олардың хабарлардары.Патшалық шенеунілік апараттары.
30 тақырып.Франктардың мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Галлияны жаулар алу. Холдвиг реформалары.Христиандықты қабылдау. Франк державасының негізгі даму кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы: Фрнк мемлекетінің территориясының кеңейюі. Мемлекеттің жоғарғы органдары.Корольдік билік.Меровингьер мен Каролингтер эулеттері.
Кароль ауласы. Сарайлық-аумақтық басқару жүйесі. Майордом. Антрустиондар. Мемлекет басқаруындағы христиан шіркеуінің ролі. Жергілікті басқару органдары. Пактар мен жүздіктер. Графтар мен виконттар. Герцог. Имуннитеттер. Сот құрылымы.
31 тақырып. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Батыс франк корольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі. Франция мемлекеттілігіндегі негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Франция ортағасырлық еуропалық мемлекеттілігінің классикалық нұсқасы. Феодалдық-ыдыраған орталықтанған мемлекет. Әлсіз корольдік биліктен шектелмеген корольдік билік. Сеньорлық монархия. Каролинг әулеті кезіндегі корольдік; сюзенитетөвассалитет; феодалды ыдырау.
Капетинг әулеті кезіндегі корольдік билік. Қасиетті Людовик IX реформалары. Сословті-өкілетті сонархия. 1302 ж. Бас штаттардың шақырылуы Валуа династиясы; жүзжылдық соғыс (1337-1453) және оның мемлекеттік механизмге әсері; (Ұлы март орданасы) 1357 ж. Людовик XI кезіндегі орталықтанған басқарудың аяқталуы. Абсолюттік монархия; 1516 ж. Болон конкордаты; діни соғыстар; 1598 ж. Нант эдткті; Генрих IV Бурбон және абсолютизмнің нығаюы; кардинал Ришальенің реформалары; Людовик XIV кезеңіндегі абсолютизмнің дамуы; Людовик XV пен Людовик XVI басқару кезіндегі абсолютизмнің дағдарысы.
32 тақырып. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.
Мемлекеттің пайда болуы. Верден бөлігі және Шығыс-франк корольдігінің қалыптасуы. Герман мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері. Сыртқы экспансияның Германияның әлеуметтік саяси дамуына әсері.
Мемлекеттілік формаларының эволюциясы: монархиялықтан аралас басқару формасына және княздық абсолютизмге; орталықтанған мемлекеттіліктен саяси бытыраңқылыққа. Ганзей сауда одағы.Шваб және Рейн кала одақтары.
Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Германия королі. Рим императоры. Рим папалары мен императорлардың күресі. Каносса. Ворм конкордаты. Так қабылдаудың дуализм принципі.
33 тақырып. Англияның феодалдық мемлекеті және құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Англия корольдігінің (9 ғасыр басында) құрылуы.Англия мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері.
Мемлекеттілік формаларының эволюциясы. Сеньорлар монархия Вильгельм басып алушының реформалары мен нормандтың басып алуы; король билігінің күшеюі мен елдің орталықтандырылуы; Генрих II Плантагентінің реформалары (1154-1189); 1215 ж.еркіндіктің Ұлы хартиясы.
Сословті-өкілді монархия; парламенттің құрылуы және оның компетенциясының кеңеюі. Жүзжылдық соғыс және оның саяси маңызы. Абсолютті монархия; Тюдорлар династиясы кезіндегі король билігінің күшеюі. (1485-1603). Ағылшын абсолютизмінің ерекшеліктері. Парламент алдында тәждің басымдылығы. Англиядағы реформация. Американы отарлаудың басталуы.
34 тақырып. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.
Русьтегі мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі русь мемлекеті теориясының пайда болуы. Мемлекет формасының эволюциясы. Х ғасырдағы православ хрестияндықты қабылдауы. Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Ұлы Киев князі, Жоғарғы лауазым тұлғалары. Шенеунік аппараты мен сарай-вотчине жүйесінің қалыптасуы. Жергілікті басқару органдары және камтамасыз ету жүйесі. Православ шіркеуі және шіркеулік иерархия. (Ақ) және ) (қара) дін.
35 тақырып. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі Араб мемлекеттері. Мекке. Исламның пайда болуы. Мұхаммед-жалпы араб мемлекеттілігінің негізін қалаушы. Араб халифаты және ислам әлемі .Мемлекет формасының эволюциясы; мемлекет қалалардан,эскери-теоркратиялық монархияларға.
Халифат территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Халиф. Омеяд және Аббасидтер әулеттері. Уәзірлер. Дивандар, мекемелер. Араб феодализмінің ерекшеліктері. Жергілікті басқару органдары. Жергілікті әмірлер. Сот құрылымы.
36 тақырып. Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.
Қытайдағы ортағасырлық мемлекеттіліктің қалыптасуы мен оның дамуының негізгі кезеңдері. Мемлекеттіліктің негізгі кезеңдері. Мемлекеттің формасының эволюциясы. Феодалды диспотия. Қытайдың ортағасыр тарихындағы орталықтанған мемлекеттіліктің басымдылығы. Қытайдың территориялық өсімі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Император-номиналды шектелген монарх. Тан империясының инспектор палатасы. Орталық бюрократиялық аппарат.
37 тақырып. Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.
Ру-тайпалық құрылыстың ыдырауы жэне мемлекеттіліктің пайда болуы. Жапон мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Монархиялықтан сегунатқа (әскери-феодалды дуалистік монархия). Мемлекеттілікке діннің әсері.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Император. Сегун. Бакуфу. Орталық ведомстволар. Родзю. Бюрократиялық полиция аппараты. Іздеу жүйесі. Жергілікті басқару. Сюго. Дзито. Ауыр старосталары. Сот құрылымы.
Құқық қайнарлары.Дэстүрлер.Жапон императорларының қаулылары. Үкіметтік жарлықтар және баку инструкциялары. (Тайхоре) заң жинағы. (702-718) (кэмму жылнамаларының кодексі) (1334-1338 ж.) (Жүз мақалалар кодекс) (1742 ж. ).
Үшінші бөлім. Жаңа және қазіргі уақыт кезеңіндегі мемлекет және құқық тарихы.
38 тақырып. Ұлыбританияның мемлекет жэне қүқықығының дамуы.
Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы. Ағылшын буржуазиялық революциясы және оның буржуазиялық мемлекеттілік қалыптасу үшін маңызы. Революция кезеңіндегі заңнама және оның конституциялық монархияны ресімдеу рөлі 1641 ж. (Үш жылдық акт) парламент шақыру арасындағы ұзақ уақыттық аралықтың нәтижесі бола алатын 1641 ж.
Парламентті ыдырату менуақыт беру туралы. Құпиялы кеңес ісінің реттелуі туралы акт және (Жұлдызды
палата) деп аталатын сотты ыдырату туралы. 1641 ж. Парламентті ыдырату мен уақыт беру туралы, ханшайым Елизаветаның бірінші жылы билікті басқару кезіндегі статут мақаласының болдырмауы туралы акт 1641 ж. Ұлы демонстрация; 1649ж. актілері, республикалық басқару формасын бекіткен, Англияны, Шотландияны және Ирландияны және оларға жататын иеліктерді басқару формасы (Басқару қаруы 1653 ж.)
39 тақырып. АҚШ мемлекеті мен құқығының дамуы.
Солтүстік Америкадағы ағылшын колонияларының негіздері. Солтүстік Америка мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Отарлауды басқару. Штаттардағы республикалық басқару формасының бекітілуі мен тәуелсіздік үшін соғыс. Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Континентальды конгресстер.1776 ж. тәуелсіздік декларациясы және конфедерациясы. 1787 ж. АҚШ конституциясындағы республикалық басқару форма монополияларының бекітілуі.
40 тақырып. Франция мемлекет мен құқығының дамуы.
Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы. Ұлы француз революциясы және оның мемлекеттік-құқықтық маңызы. 1789 ж. ажам мен азаматтың құқық декларациясы - мемлекеттік құрылым мен қазіргі құқықтың декларация принциптері.
Мемлекет фомасының эволюциясы. Конституциялық монархия мен оның революциялық заңнама мен 1791 ж. Конституцияның республикалық басқару формасының 1793 ж. Якобин Конституциясы, (1795) республиканың III жылдық конституциясы және директория кезеңінің директориясы. Наполеон Бонопарт консульдігі кезіндегі Республика және VIII жылдағы конституциясы. (1799 ж.) Француз мемлекетінің монархиялық басқару формасына ауысуы жэне 1802 ж.және 1804 ж. органикалық сенатус-консульттарды ресімделуі. I Наполеонның империясы. (1814) Конституциялық хартияда Лигитимді монархия мен оның рәсімделуі. (1830) Конституциялық хартияда шілде монархиясы және оның рәсімделуі. Луи Наполеон ІІІ екінші империясы. Үшінші республикасының жарғысы және оның 1875 ж. конституциялық заңдарда рәсімделуі. Үшінші Республика Конституциясының эволюциясы.
41 такырып. ХІХ-ХХ ғасырларда Германияда мемлекет пен құқықтың дамуы.
Мемлекет формасының эволюциясы. Монархия эволюциясы: абсолютизмнен дуалистік конституционализмге. Герман мемлекетіндегі басқару формасының өзгеруіне 1848 ж.революция әсері. 1850 ж. Прусс Конституциясы. Калалар-республикалар. 1918 ж.караша революциясы жэне монархияның қүлдырауы. XX ғасырдағы республикалық басқару формасының бекітілуі. Наполеон әскери кезіндегі Германияның территориялды- саяси қайта құрылымы: 1806-1813 жж. Рейн Одағы. Венн конгресі және одағының құрылуы. 1867 ж. Солтүстік-германдық одақ. 1870-1871 жж. Франк-прусс соғысы жэне Герман империясының құрылуы (Екінші рейхтің) 1871-1918 жж.
42 тақырып. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.
Ресейдегі абсолюттік монархияның қүрылуы.ХҮІІІ ғасырдың бірінші ширегіндегі мемлекеттік реформалар. Ұлы Петрдің мемлекеттік әрекеттері. (Біліктілік абсолютизмі). Екатерина II заңнамалық шығармашылығы. Александр I реформаторлық және республикалық идеялары. М.М. Сперанскийдің проектілері. 1825 ж. оқиғаға катысушылардың антимонархиялық заңнамалық проектілері.
Николай I стабилизациялық бағыттары. РЕсей империясының заңнамалық кодификациясы бойынша М.М.Сперанскийдің жүмысы империя шеңберіндегі құқықтық плюрализмнің қүрылуы.Ресей қүқықтық жүйесіне солтүстік халықтарының қарапайым құқығы және шариат заңының енді.1861 жылы шаруашылық реформалардың негізгі жағдайы. XIX ғасырдың екінші жартысындағы Ресей империясының құқықтық жүйесі.
43 тақырып ХІХ –ХХ ғасырларда Жапония мемлекеті мен құқығының дамуы
Буржуазиялық мемлекеттің пайда болуы. Мейдзи Революциясы. 1867-1880 жылдардағы реформалар.
Мемлекет формасының эволюциясы. 1889 ж.Конституция бойынша конституциялық формадағы Абсолютті монархия.(Жартылай абсолюттік монархия). Абсолюттік монархияның дуалистікке ауысуы.Согысқа дайындық және оның мемлекетке әсері: монархтың күшті билігінің сақталуы кезіндегі профашистік диктатураның орнатылуы «жаңа саясат құрылым». Оккупациялық жүйенің орнатылуы мен Жапонияның капитуляциясы.
1947 ж. Конституция бойынша Конституциялық монархия (жартылай абсолюттік парламенттік).
(1951) Сан-франциялық бейбітшілік келісімі, «қайта курсының» саясаты мен мемлекеттік егемендіктің бекітілуі.
44 тақырып. ХІХ-ХХ ғасырлардағы Қытай мемлекеттілігі мен құқығының дамуы.
Жаңа және жаңашыл уақыт кезеңіндегі Қытайдағы мемлекеттіліктің пайда болуы. Цин империясы.Шығыс диспотияның дағдарысы. (1911-1912) Қытайдағы республиканың аталуы мен Синьхай революциясы. Қытай Халық республикасының құрылуы және оның дамуының негізгі кезеңдері. 1920-1940 жылдардағы Қытайдың территориялы-саяси ыдырауы. Жапон агрессиясы. Маньчжоу ГО.
Кеңес аудандары. Континентальды Қытайдың территориялық тұтастығының коммунистермен қалпына келтірілуі.
4.3 Практикалық (семинар) сабақтардың мазмұны және тізімі
І бөлім Қазақстан Республикасының мемлекет және
құқық тарихы
1 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығының түсінігі.
Қазақ әдет-ғұрып құқығының жалпы сипаттамасы. Қазақ әдет-ғұрып құқығының әлеуметтік-нормативтік мазмұны.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығы құқық саласы ретіндегі ерекшелігіне талдау жасай отырып, басқа құқық салаларымен өзара байланысын, құқықтық мәні мен мазмұнын ашу.
2 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы сот өндірісі.
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы сот өндірісіне жалпы сипаттама. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы сот өндірісінің негізгі бастаулары.
Тапсырма:
Студенттердің өз қалауы бойынша сот өндірісінің негізгі мәні мен оның адам өмірінде қолдану аясына талдау жасауы.
3 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы қылмыс пен жаза.
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы қылмыстың түсінігі. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы жазаның жүйесі. Барымтаның түсінігі, оның қазақ әдет-ғұрып құқығындағы алатын орны.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы қылмыстардың түрлеріне талдау жасау. Барымтаның жүзеге асырылу тәртібін ашу.
4 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығы жүйесіндегі қылмыстық құқық.
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар, олардың жалпы сипаттамасы. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы адам ұрлау, олардың жалпы сипаттамасы. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы өнегелілікке қарсы қылмыс.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы қылмыстардың ерекшеліктері мен ұқсастықтарына талдау жасау. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы меншікке қарсы қылмыстарды топтастыру.
5 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы билер соты.
Қазақ билері – халық даналары және нақты іс-әрекет иелері. ХІХ ғасырдағы билер соты және соттық іс жүргізудің ұйымдастырылуы және өткізілу тәртібі.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы билердің құқықтық мәртебесіне сипаттама беру. Би болып сайлану үшін қойылатын талаптар.
6 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығы жүйесіндегі ант беру институты.
Ант беру институты және оның қазақ әдет-ғұрып құқығындағы маңызы. Ант беру салты және оның іс жүргізушілік мәні. Шет елдердегі ант беру институтының жалпы сипаттамасы. Қазіргі кездегі Қазақстандағы ант беру институты және алқа билер соты.
Тапсырма:
Ант беру институтының қазақ әдет-ғұрып құқығындағы алатын орны мен маңызы. Ант берудің түсінігі мен мәні.
7 тақырып. Отбасы ішіндегі мүліктік қатынастар.
Отбасы - меншік құқығының субъектісі ретінде. Отбасы белгісі, еңі (тамга). Отбасы ішіндегі мүліктік қатынастар. Мүлікті бөлу тәртібі мен түсінігі. Отбасындағы әйел адамның мүліктік жағдайы.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы неке және отбасы ұғымдарының маңызы және оларды жүзеге асыру ерекшеліктері. Студенттердің қазақ әдет-ғұрып құқығындағы отбасылық қатынастарға байланыста мүліктік қатынастардың ерекшеліктеріне сипаттама беруі.
8 тақырып. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұрагерлік құқық.
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұраның түсінігі және оның ерекшелігі. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұраға қалдырудың тәртібі.
Тапсырма:
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұрагерлік қатынастардың пайда болуының алғышарттары мен даму тарихы. Мұраны алуға құқығы бар субъектілерді саралау.
9 тақырып. Міндеттемелік құқық.
Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы меншік құқығының түсінігі және мазмұны. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы міндеттеменің түсінігі және міндеттемелік шарттың түрлері. Міндеттемені орындауды қамтамасыз етудің тәсілі ретіндегі ант беру.
Тапсырма:
Міндеттемелік қатынастардың құқықтық негізі. Міндеттемені орындауды қамтамасыз етудің әдіс-тәсілдерінің түрлерін анықтау.
10 тақырып. Кеңес Үкіметі құрылған кездегі қазақ әдет-ғұрып құқығы.
Қазақстанда Кеңес билігі орнаған кезде барымта және оның жойылуы. Кеңес Үкіметі кезінде қазақ әдет-ғұрып құқығының институттары мен нормалары.
Тапсырма:
Кеңес Үкіметі құрылған кездегі қазақ әдет-ғұрып құқығының ерекшеліктері.
11 тақырып. Шыңғыс хан империясының тарих сахнасына шығуы.
Шыңғыс хан империясының қоғамдық және саяси жүйесіне сипаттама. Шыңғыс ханның саяси-құқықтық және әскери реформалары. Шыңғысханның Қазақстан аумағын жаулауы.
Тапсырма:
Алтын орданың әкімшілік-аумақтық жүйесін анықтау. Алтын орданың салық және құқықтық жүйесі. Көк орда. Ақ Орда.
12 тақырып. Моғолстан мемлекеті.
Моғолстан – дамыған ортағасырлық феодалдық мемлекет. Моғолстанның саяси жүйесі. Хан билігі. Атабектер және Ұлыс бектер. Әмір Болатшыға берілген артықшылық құқықтар.
Тапсырма:
Хан кеңесі – мәжілісінің мәртебесі. Диван. Дарторлар, Найыб Жасауыл, Миршиакар, Хаким, Даруға т.б. Сүйырғал. Моғолстанның салық және құқықтық жүйесі.
13 тақырып. Әбілхайыр хандығы және Ноғай ордасы.
Әбілхайыр хандығының немесе көшпелі өзбек мемлекетінің тарих сахнасына шығуы. Хан билігінің күшеюі. Әбілхайыр хандығының басқару жүйесі. Салық жүйесі.
Тапсырма:
Ноғай ордасының құрылуы. Едіге және оның ұрпақтарының саяси жүйеге ықпалын анықтау.
14 тақырып. Қазақ ордасының қоғамдық және саяси жүйесі.
Қазақ ордасының құрылуы. Жәнібек пен Керей сұлтандар – қазақ ордасының негізін қалаушылар. Қазақ жүздерінің этникалық құрамы. Рулық ұрандар мен таңбалар.
Тапсырма:
Қазақ Ордасының қоғамдық құрылысын сипаттау.
«Ақ сүйектер» мен «Қара халықтың» жағдайы. Шаруалар, төлеңгіттер, құлдар.
15 тақырып. XV-XVIII ғ.ғ. Қазақ құқығы.
Қазақ құқығының сипаттамасы және ерекшеліктері. Қазақ құқығының зерттелуі және оның нрегізгі кезеңдері. Қазақ құқығының демоқратиялық және ізгілік бастаулары. Қазақ құқығының ресми және биресми нысандары. Қазақ құқығының алғашқы жүйеленуі. Қасым ханның қысқа жолы. Есім ханның ескі жолы. Әз-Тәукенің (Жеті Жарғысы).
Тапсырма:
Қазақ құқығындағы меншік қатынастары. Меншік түрлері. Қазақ құқығындағы міндеткерлік. Айырбас. Қарыз шарты. Рулық өзара көмек институты. Тамырлық және оның түрлері.
Қазақтың неке және отбасы құқығының бастаулары. Әйелдердің құқықтық жағдайы. Көп әйел алушылық. Әмеңгерлік. Мұрагерлік.
Қазақ құқығы бойынша мүліктік жауапкершілік.
16 тақырып. Жеті Жарғы.
Жеті жарғының өмірге келуінің алғы шарттары. Жеті жарғы заңының қабылдануы және оны түзудегі билердің рөлі. Жеті жарғы заңының бізге жетуі және оның нұсқалары.
Тапсырма:
Жеті жарғы заңының құрылымы мен құрамы. Жеті жарғы бойынша неке және отбасы. Жеті жарғы бойынша қылмыс және жаза. Жеті жарғы бойынша сот және сот ісін жүргізудің ерекшеліктері.
17 тақырып. Қазақстанның Ресейге қосылуы және оның мемлекеттік-құқықтық салдары.
Қазақстанның Ресейге қосылуының саяси және құқықтық алғы шарттары. Бұл тарихи процестерді бағалаудағы қазіргі кезеңдегі әртүрлі көзқарастар. Кіші жүздің Ресейге қосылуы. Қазақ жүздеріндегі билікті шектеудің алғашқы нысандары. Игельстром реформасы. Кіші жүздегі 1803 ж. саяси дағдарыс. Орта жүздің Ресейге қосылуы. Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты. Бөкей ордасының құрылуы.
Тапсырма:
Орта жүздегі хандық биліктің жойылуы. 1822 ж. «Сібір қырғыздары туралы жарғы». Кіші жүздегі хандық биліктің жойылуы.
18 тақырып. XIX ғасырдың екінші жартысы XX ғасырдың басындағы Қазақстанның әкімшілік құрылысы және құқықтық жүйесі.
Қазақстанның отар ел ретіндегі жағдайы. 1867-1868 жылдардағы әкімшілік реформалар және 1886-1891 жылдардағы реформалар. Қазақ құқығына енген өзгерістер. Сот және сот ісін жүргізу. XX ғасырдың басындағы Қазақстанның әкімшілік-аумақтық жүйесі.
Тапсырма:
I және II Мемлекеттік Думаға Қазақстаннан депутаттар сайлау. Бірінші дүниежүзілік соғыс кезеңіндегі Қазақстан. 1916 жылғы Ұлт-азаттық көтерілісінің саяси-құқықтық сипаттамасы. «Алаш», «Үш-жүз» партияларының бағдарламалары. Алашорда үкіметінің құқықтық шаралары.
19 тақырып. Қазақстандағы Қазан төңкеріснің жеңісі және Кеңес үкіметінің орнауы.
Қазан төңкерсінің жеңісі және оның Қазақстан аумағында қабылдануы. Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнығып, нығайуы. Шетел интервенциясы мен азаматтық соғыс кезеңіндегі Қазақстан.
Тапсырма:
1919 ж. Қырғыз (қазақ) өлкесін басқару туралы революциялық комитетінің құрылуы.
20 тақырып. Қазақстанның автономиялық және одақтас республика ретіндегі әкімшілік-саяси және құқықтық жағдайы.
Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасының құрылуы. Бірінші жалпықазақтық құрылтай съезі. ҚАКСР-нің еңбекшілерінің құқығы туралы Декларация. ҚАКСР-нің алғашқы декреттері. РКФСР-дің құрамындағы ҚАКСР-дің құқықтық жағдайы.
Тапсырма:
Қазақстанда кеңестік құқықтық жүйесінің қалыптасуы және дамуы. 1926ж. ҚАКСР-нің Конституциясының жобасы.
Қазақстандағы отырықшыландыру және ұжымдастыру. Мемлекеттік құрылыс пен мемлекеттік басқаруды жетілдіру.
ҚАКСР-нің одақтас республикаға айналуы. 1937ж. ҚазКСР-нің Конституциясы. Ұлы Отан соғысы жылдарының Қазақстандағы мемлекет пен құқық.
21 тақырып. 1950-1990 жылдардағы Қазақстандағы мемлекеттік-құқықтық даму.
Мемлекеттік құрылым және мемлекеттік басқаруды дамытудың негізгі бағыттары. Тың жерлерді игерудің мемлекеттік-құқытық нысандары.
Тапсырма:
Кеңестік кезеңдегі Қазақстанның аумақтық кейбір өзгерістері. Қазақстанда кеңестік құқық жүйесінің одан әрі дамуы. 1978ж. ҚазКСР-нің Конституциясы.
22 тақырып. Қазақстан – тәуелсіз мемлекетретінде және оның конституциялық-құқықтық дамуы.
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретіндегі қалыптасуындағы 1990ж. ҚазКСР-нің мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясының тарихи-құқықтық маңызы. Қазақстан тәуелсіздігінің ресми жариялануы. Қазақстан Республикасы мемлекеттік тәуелсіздігі туралы 1991ж. Конституциялық заңы.
Тапсырма:
Қазақстан тәуелсіздігінің Конституциялық негіздері.
Қазақстан Республикасының 1993ж. Конституциясына тарихи-құқықтық мінездеме. Қазақстан Республикасының 1995 ж. Конституциясының тарихи-құқықтық мәні.
Қазақстан – 2030 бағдарламасы және Қазақстанның мемлекеттік-құқықтық дамуы. Қазақстанның мемлекеттік құрылысы мен құқықтық жүйесінің одан әрі дамуының басты бағыттары.
ІІ бөлім Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы
23 тақырып Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының орны, әдісі, пәні.
Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы пәнінің құқықтық және әлеуметтік ғылымдар жүйесіндегі орны. Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы деректері мен ұғым әдістері.
Шет елдердің мемлекет және құқық тарихының кезеңдестіруіне негізгі келесі жалпы мемлекет және құқық тарихының оқу пәні мен ғылыммен сәйкестігі.
24 тақырып. Ежелгі Мысырдың мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Ніл алқабындағы номдар мемлекеттерінің пайда болуы және ру-тайпалық қауымының ыдырауы. Мысырдың бірігуі Ежелгі мысыр мемлекетінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы .Шығыс деспотиясы және оның негізгі белгілері. Деспот билігінің абсолютизациясы мен сакрализациясы.
Мемлекеттің жоғарғы органдары: фараон, уәзір, орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.
25 тақырып. Шумер - Вавилондық өркенитеттің мемлекеті мен құқығы.
Месопотамиядағы мемлекеттің пайда болуы. Мемлекет қалалар. Вавилондық патшалығының өркендеуі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Киелі Екіөзен қалаларының артық дәрежелі мәртебесі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Патшалық билік. Орталық мекемелер. Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі. Сарайлық басқару жүйесі. Жергілікті басқару органдары.
26 тақырып. Ежелгі Үндінің мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Ариялық мемлекеттің пайда болуы ерекшелігі мен оның дамуының негізгі кезеңдері. Маур империясы ( б.з.д. IV-II ғ.) – бұл алғашқы үнділік мемлекет.
Мемлекет формасының эволюциясы. Ежелгі үнді мемлекеттілігінің территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары: раджалар, орталық мекемелер, кеңестік коллегиялық органдар. Мемлекетті басқарудағы абыздардың рөлі. Бахраманизм мен буддизмнің күресі. Басқарудың ондық жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.
27 тақырып. Ежелгі Қытайдың мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Қытайдағы мемлекеттің қалыптасу ерекшелігі. Мемлекеттің негізгі даму кезеңдері. Мемлекет формасының эволюциясы. Ежелгі Қытай мемлекетінің территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Патшалық биліктің дамуы:
ван,ди,хуанди. Орталық мекемелер. Мемлекеттік емтихандардың жүйесі. Жергілікті басқару органдары. Облыстық басқарушылар. Сот қүрылымы.
28 тақырып. Ежелгі Грекияның мемлекеті мен құқығы.
Эллададағы мемлекеттің пайда болуы және оның даму кезеңдері. Гомерлік Грекия.
Қауымдық қарым-қатынасының жедел құлдырауының ішкі және сыртқы факторлары.
Мемлекеттің заңды ресімделуі: Тезей, Солон, Афинадағы Клисфен, Спартадағы Ликург реформалары.
29 тақырып. Ежелгі Римнің мемлекеғ пен қүқығы.
Рим мемлекеттілігінің пайда болуы мен оның дамуының негізі. Рим бастамасы. Сервий туллий реформалары.Мемлекет формасының эволюциясы: республикадан, монархияға, кадладан-мемлекетке-империяға. Принципиат монархиялықлық республика ретінде (республикалық монархия).
Дихария.Доминат шектелмеген монархияның түрлері сияқты.Батыс жэне шығыс империяларына бөлінуі.
Христиандық мемлекеттілікке әсері; Батыс Рим империясының қүрлдырауы.Мемлекет органдарының жоғарғы органдары. Рех(патша). Принцепс. Император (доминус). Тетрархия. Сенат. Курия, центурия, триба бойынша халықтық жиналыстар .Магистратура ұғымы, қызметінің принциптері, магистраттар түрлері мен олардың хабарлары. Патшалық шенеунілік аппараттары.
30 тақырып.Франктардың мемлекеті мен қүқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Галлияны жаулар алу. Холдвиг реформалары. Христиандықты қабылдау. Франк державасының негізгі даму кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы: Фрнк мемлекетінің территориясының кеңейюі. Мемлекеттің жоғарғы органдары. Корольдік билік. Меровингьер мен Каролингтер эулеттері.
Кароль ауласы. Сарайлық-аумақтық басқару жүйесі. Майордом. Антрустиондар. Мемлекет басқаруындағы христиан шіркеуінің ролі. Жергілікті басқару органдары. Пактар мен жүздіктер. Графтар мен виконттар. Герцог. Имуннитеттер. Сот құрылымы.
31 тақырып. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Батыс франк корольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі. Франция мемлекеттілігіндегі негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Франция ортағасырлық еуропалық мемлекеттілігінің классикалық нұсқасы. Феодалдық-ыдыраған орталықтанған мемлекет. Әлсіз корольдік биліктен шектелмеген корольдік билік. Сеньорлық монархия. Каролинг әулеті кезіндегі корольдік; сюзенитетөвассалитет; феодалды ыдырау.
Капетинг әулеті кезіндегі корольдік билік. Қасиетті Людовик IX реформалары. Сословті-өкілетті сонархия. 1302 ж. Бас штаттардың шақырылуы Валуа династиясы; жүзжылдық соғыс (1337-1453) және оның мемлекеттік механизмге әсері; (Ұлы март орданасы) 1357 ж. Людовик XI кезіндегі орталықтанған басқарудың аяқталуы. Абсолюттік монархия; 1516 ж. Болон конкордаты; діни соғыстар; 1598 ж. Нант эдткті; Генрих IV Бурбон және абсолютизмнің нығаюы; кардинал Ришальенің реформалары; Людовик XIV кезеңіндегі абсолютизмнің дамуы; Людовик XV пен Людовик XVI басқару кезіндегі абсолютизмнің дағдарысы.
32 тақырып. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.
Мемлекеттің пайда болуы. Верден бөлігі және Шығыс-франк корольдігінің қалыптасуы. Герман мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері. Сыртқы экспансияның Германияның әлеуметтік саяси дамуына әсері.
Мемлекеттілік формаларының эволюциясы: монархиялықтан аралас басқару формасына және княздық абсолютизмге; орталықтанған мемлекеттіліктен саяси бытыраңқылыққа. Ганзей сауда одағы.Шваб және Рейн кала одақтары.
Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Германия королі. Рим императоры. Рим папалары мен императорлардың күресі. Каносса. Ворм конкордаты. Так қабылдаудың дуализм принципі.
33 тақырып. Англияның феодалдық мемлекеті және қүқығы.
Мемлекеттің пайда болуы. Англия корольдігінің (9 ғасыр басында) құрылуы.Англия мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері.
Мемлекеттілік формаларының эволюциясы. Сеньорлар монархия Вильгельм басып алушының реформалары мен нормандтың басып алуы; король билігінің күшеюі мен елдің орталықтандырылуы; Генрих II Плантагентінің реформалары (1154-1189); 1215 ж.еркіндіктің Ұлы хартиясы.
Сословті-өкілді монархия; парламенттің құрылуы және оның компетенциясының кеңеюі. Жүзжылдық соғыс және оның саяси маңызы. Абсолютті монархия; Тюдорлар династиясы кезіндегі король билігінің күшеюі. (1485-1603). Ағылшын абсолютизмінің ерекшеліктері. Парламент алдында тәждің басымдылығы. Англиядағы реформация. Американы отарлаудың басталуы.
34 тақырып. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.
Русьтегі мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі русь мемлекеті теориясының пайда болуы. Мемлекет формасының эволюциясы. Х ғасырдағы православ хрестияндықты қабылдауы. Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Ұлы Киев князі, Жоғарғы лауазым тұлғалары. Шенеунік аппараты мен сарай-вотчине жүйесінің қалыптасуы. Жергілікті басқару органдары және камтамасыз ету жүйесі. Православ шіркеуі және шіркеулік иерархия. (Ақ) және ) (қара) дін.
35 тақырып. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.
Мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі Араб мемлекеттері. Мекке. Исламның пайда болуы. Мұхаммед-жалпы араб мемлекеттілігінің негізін қалаушы. Араб халифаты және ислам әлемі. Мемлекет формасының эволюциясы; мемлекет қалалардан,эскери-теоркратиялық монархияларға.
Халифат территориясының кеңеюі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Халиф. Омеяд және Аббасидтер әулеттері. Уәзірлер. Дивандар, мекемелер. Араб феодализмінің ерекшеліктері. Жергілікті басқару органдары. Жергілікті әмірлер. Сот құрылымы.
36 тақырып. Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.
Қытайдағы ортағасырлық мемлекеттіліктің қалыптасуы мен оның дамуының негізгі кезеңдері. Мемлекеттіліктің негізгі кезеңдері. Мемлекеттің формасының эволюциясы. Феодалды диспотия. Қытайдың ортағасыр тарихындағы орталықтанған мемлекеттіліктің басымдылығы. Қытайдың территориялық өсімі.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Император-номиналды шектелген монарх. Тан империясының инспектор палатасы. Орталық бюрократиялық аппарат.
37 тақырып. Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.
Ру-тайпалық құрылыстың ыдырауы жэне мемлекеттіліктің пайда болуы. Жапон мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Монархиялықтан сегунатқа (әскери-феодалды дуалистік монархия). Мемлекеттілікке діннің әсері.
Мемлекеттің жоғарғы органдары. Император. Сегун. Бакуфу. Орталық ведомстволар. Родзю. Бюрократиялық полиция аппараты. Іздеу жүйесі. Жергілікті басқару. Сюго. Дзито. Ауыр старосталары. Сот құрылымы.
Құқық қайнарлары. Дәстүрлер.Жапон императорларының қаулылары. Үкіметтік жарлықтар және баку инструкциялары. (Тайхоре) заң жинағы. (702-718) (кэмму жылнамаларының кодексі) (1334-1338 ж.) (Жүз мақалалар кодекс) (1742 ж. ).
Үшінші бөлім. Жаңа және қазіргі уақыт кезеңіндегі мемлекет және құқық тарихы.
38 тақырып. Ұлыбританияның мемлекет жэне қүқықығының дамуы.
Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы. Ағылшын буржуазиялық революциясы және оның буржуазиялық мемлекеттілік қалыптасу үшін маңызы. Революция кезеңіндегі заңнама және оның конституциялық монархияны ресімдеу рөлі. 1641 ж. (Үш жылдық акт) парламент шақыру арасындағы ұзақ уақыттық аралықтың нәтижесі бола алатын 1641 ж.
Парламентті ыдырату менуақыт беру туралы. Құпиялы кеңес ісінің реттелуі туралы акт және (Жұлдызды
палата) деп аталатын сотты ыдырату туралы. 1641 ж. Парламентті ыдырату мен уақыт беру туралы, ханшайым Елизаветаның бірінші жылы билікті басқару кезіндегі статут мақаласының болдырмауы туралы акт. 1641 ж. Ұлы демонстрация; 1649 ж. актілері, республикалық басқару формасын бекіткен, Англияны, Шотландияны және Ирландияны және оларға жататын иеліктерді басқару формасы (Басқару қаруы 1653 ж.)
39 тақырып. АҚШ мемлекеті мен қүқығының дамуы.
Солтүстік Америкадағы ағылшын колонияларының негіздері. Солтүстік Америка мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
Мемлекет формасының эволюциясы. Отарлауды басқару. Штаттардағы республикалық басқару формасының бекітілуі мен тэуелсіздік үшін соғыс. Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Континентальды конгресстер. 1776 ж. тәуелсіздік декларациясы және конфедерациясы. 1787 ж. АҚШ конституциясындағы республикалық басқару форма монополияларының бекітілуі.
40 тақырып. Франция мемлекет мен құқығының дамуы.
Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы. Ұлы француз революциясы және оның мемлекеттік-құқықтық маңызы. 1789 ж. ажам мен азаматтың құқық декларациясы - мемлекеттік құрылым мен қазіргі құқықтың декларация принциптері.
Мемлекет фомасының эволюциясы. Конституциялық монархия мен оның революциялық заңнама мен 1791 ж. Конституцияның республикалық басқару формасының 1793 ж. Якобин Конституциясы, (1795) республиканың III жылдық конституциясы және директория кезеңінің директориясы. Наполеон Бонопарт консульдігі кезіндегі Республика және VIII жылдағы конституциясы. (1799 ж.) Француз мемлекетінің монархиялық басқару формасына ауысуы және 1802 ж.және 1804 ж. органикалық сенатус-консульттарды ресімделуі. I Наполеонның империясы. (1814) Конституциялық хартияда Лигитимді монархия мен оның рәсімделуі. (1830) Конституциялық хартияда шілде монархиясы және оның рәсімделуі. Луи Наполеон ІІІ екінші империясы. Үшінші республикасының жарғысы және оның 1875 ж. конституциялық заңдарда рәсімделуі. Үшінші Республика Конституциясының эволюциясы.
41 такырып. ХТХ-ХХ ғасырларда Геоманияля мемлекет пен құқықтың дамуы.
Мемлекет формасының эволюциясы. Монархия эволюциясы:абсолютизмнен дуалистік конституционализмге. Герман мемлекетіндегі басқару формасының өзгеруіне 1848 ж.революция әэсері. 1850 ж. Прусс Конституциясы. Калалар-республикалар. 1918 ж.караша революциясы және монархияның құлдырауы. XX ғасырдағы республикалық басқару формасының бекітілуі.Наполеон эскери кезіндегі Германияның территориялды- саяси қайта құрылымы: 1806-1813 жж. Рейн Одағы. Венн конгресі және одағының қүрылуы. 1867 ж. Солтүстік-германдық одақ. 1870-1871 жж. Франк-прусс соғысы және Герман империясының құрылуы (Екінші рейхтің) 1871-1918 жж.
42 тақырып. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.
Ресейдегі абсолюттік монархияның қүрылуы.ХҮІІІ ғасырдың бірінші ширегіндегі мемлекеттік реформалар. Ұлы Петрдің мемлекеттік әрекеттері. (Біліктілік абсолютизмі). Екатерина II заңнамалық шығармашылығы. Александр I реформаторлық және республикалық идеялары. М.М. Сперанскийдің проектілері. 1825 ж. оқиғаға катысушылардың антимонархиялық заңнамалық проектілері.
Николай I стабилизациялық бағыттары. Ресей империясының заңнамалық кодификациясы бойынша М. М. Сперанскийдің жұмысы империя шеңберіндегі құқықтық плюрализмнің құрылуы.Ресей қүқықтық жүйесіне солтүстік халықтарының қарапайым құқығы және шариат заңының енді. 1861 жылы шаруашылық реформалардың негізгі жағдайы. XIX ғасырдың екінші жартысындағы Ресей империясының құқықтық жүйесі.
43 тақырып ХІХ –ХХ ғасырларда Жапония мемлекеті мен құқығының дамуы
Буржуазиялық мемлекеттің пайда болуы. Мейдзи Революциясы. 1867-1880 жылдардағы реформалар.
Мемлекет формасының эволюциясы. 1889 ж. Конституция бойынша конституциялық формадағы Абсолютті монархия. (Жартылай абсолюттік монархия). Абсолюттік монархияның дуалистікке ауысуы. Соғысқа дайындық және оның мемлекетке әсері: монархтың күшті билігінің сақталуы кезіндегі профашистік диктатураның орнатылуы «жаңа саясат құрылым». Оккупациялық жүйенің орнатылуы мен Жапонияның капитуляциясы.
1947 ж. Конституция бойынша Конституциялық монархия (жартылай абсолюттік парламенттік).
(1951) Сан-франциялық бейбітшілік келісімі, «қайта курсының» саясаты мен мемлекеттік егемендіктің бекітілуі.
44 тақырып. ХІХ-ХХ ғасырлардағы Қытай мемлекеттілігі мен құқығының дамуы.
Жаңа және жаңашыл уақыт кезеңіндегі Қытайдағы мемлекеттіліктің пайда болуы. Цин империясы.Шығыс диспотияның дағдарысы. (1911-1912) Қытайдағы республиканың аталуы мен Синьхай революциясы. Қытай Халық республикасының құрылуы және оның дамуының негізгі кезеңдері. 1920-1940 жылдардағы Қытайдың территориялы-саяси ыдырауы. Жапон агрессиясы. Маньчжоу ГО.
Кеңес аудандары. Континентальды Қытайдың территорниялық тұтастығының коммунистермен қалпына келтірілуі
4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
«5В030100 – Құқықтану» мамандығының
Оқу нысаны: күндізгі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру
нысаны
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабағына дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
18
|
2
|
Тәжірибелік сабақтарға қатысу және дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
36
|
3
|
Студенттердің өз бетінше дайындалатын жоспарда көрсетілмеген тақырыптар тізімі
|
Дәріс жазу немесе мәнжазба жазу
|
Жеке қабылдау
|
22
|
4
|
Бақылау шараларын өткізу
|
|
1 Межелік бақылауға дайындалу
2 Межелік бақылауға дайындалу (тест тапсырмаларын орындау)
|
5
|
5
|
Мәнжазба жазу және оны қорғау
|
Мәнжазба
|
Жеке қабылдау
|
9
|
Барлығы
|
90
|
«5В030100 – Құқықтану» мамандығының
Оқу нысаны: сырттай
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру
нысаны
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Дәріс сабағына дайындалу
|
|
Сабаққа қатысу
|
24
|
2
|
Сабаққа қатысу
|
Жұмыс дәптері
|
Жеке қабылдау
|
47
|
3
|
Студенттердің өз бетінше дайындалатын жоспарда көрсетілмеген тақырыптар тізімі
|
конспект
|
Коллоквиум, жеке қабылдау
|
30
|
4
|
Бақылау шараларын өткізу
|
|
МБ, емтихан
|
5
|
5
|
Мәнжазба жазу және оны қорғау
|
Мәнжазба
|
Жеке қабылдау
|
11
|
Барлығы
|
117
|
Ескерту: Студент дәріс және тәжірибелік сабақтарда көрсетілген, бірақ сабақтарда талданып үлгермеген сұрақтарды студент өз бетімен өзіндік жұмыстарда талдау жасайды.
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі
1. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы жеке адамға қарсы қылмыстар, олардың жалпы сипаттамасы.
2. Қазақ билері – халық даналары және нақты іс-әрекет иелеріне сипаттама беру. Би болып сайлану үшін қойылатын талаптар.
3. Ант беру институты және оның қазақ әдет-ғұрып құқығындағы маңызы. Ант беру салты және оның іс жүргізушілік мәні.
4. Отбасы - меншік құқығының субъектісі ретінде
5. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұраның түсінігі және оның ерекшелігі.
6. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы мұрагерлік қатынастардың пайда болуының алғышарттары мен даму тарихы.
7. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы меншік құқығының түсінігі және мазмұны. Қазақ әдет-ғұрып құқығындағы міндеттеменің түсінігі және міндеттемелік шарттың түрлері.
8. Міндеттемені орындауды қамтамасыз етудің тәсілі ретіндегі ант беру.
9. Шыңғысханның Ұлы Яссасы
10. Абылхайыр хандығы
11. Моғолстанның мемлекеттік құрылымы
12. Қараханидтер мемлекеті
13. Тәуке ханның «Жеті Жарғысы»
14. Арынғазы реформасы
15. 1822 ж. Сібір қырғыздарының Жарғысы
16. Игельстром реформасы
17. Тәуке хан кезіндегі билер кеңесінің құқықтық мәртебесі
18. 1993ж. Қазақстан Республикасының Конституциясының тарихи
құқықтық сипаттамасы.
19. Қазақ КСР-ның декреттері
20. Ноғай ордасының саяси жүйесі
21. Сырым Датұлының көтерілісінің саяси-құқықтық маңызы
22. Бөкей Ордасының саяси жүйесі
23. Қазақ Ордасының қоғамдық жүйесі
24. Абылай ханның реформалары
Ескерту: Студент дәріс және тәжірибелік сабақтарда көрсетілген, бірақ сабақтарда талданып үлгермеген сұрақтарды студент өз бетімен өзіндік жұмыстарда талдау жасайды.
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі
1 Алексеев С. С. Право собственности. Проблемы теории: монография / - 3-е изд., перераб. и доп. - М. : НОРМА: ИНФРА-М, 2012. - 239 с
2 Ефимова О. В. Предпринимательское право : краткий курс - 3-е изд., испр. и доп. - М. : Юрайт, 2012. - 140 с
3 Чистяков, О. И. История отечественного государства и права: в 2 ч. : учебник для вузов по направлению "Юриспруденция" - 5-е изд., перераб. и доп. - М. : Юрайт. – 2011
4 Чистяков, О. И. История отечественного государства и права: в 2 ч.: учебник для вузов по направлению "Юриспруденция" - 5-е изд., перераб. и доп. - М. : Юрайт. - 2011- 5-е изд., перераб. и доп. - 477 с
5 Абдукаримова З. Т. Мусульманское право: учебно-методическое Тараз: Тараз университетi, 2010. - 52 с
6 Зиманов, С. Общественный строй казахов первой половины 19 века и Букеевское ханство - Алматы : Арыс, 2009. - 495 с
7 Амирханова И. В. Гражданское право. Общая и Особенная части: (тезисы лекций) - Алматы : Жетi жарғы, 2009. - 260 с
8 Абишева, А. Н. Примерные образцы процессуальных документов предварительного следствия и дознания : [практ. пособие] . - Алматы : ЮРИСТ, 2009. - 124 с.
9 Абдыкадыров, Б. К. Гражданское право. Общая часть : учеб. пособие в схемах . - Алматы : Юрист, 2009. - 185 с
10 Зиманов, С. Проблемы государственно-правовой науки и юридическое высшее образование в Казахстане - Алматы: Арыс, 2009. - 408 с.
11 Бекяшев, Д. К. Международное трудовое право : учеб. пособие / Бекяшев, Д. К. - М. : Проспект, 2008. - 336 с
12 Абжанов Д. К. Банковское право Республики Казахстан. Общая часть: учебное пособие. - Алматы : Жетi жаргы, 2007. - 639 с. - (Учебное пособие)
13 Автономов, А. С. Конституционное (государственное) право зарубежных стран: учебник для студ. вузов. - М.: Проспект, 2007. - 548 с
14 Аманжолова, З. А. Правда о государственной границе Республики Казахстан Атанов, М. М., Турарбеков, Б. Ш. ; ред. Токаев, К. К. - Алматы : Жибек жолы, 2007. - 226 с
Қосымша
15 О труде в Республике Казахстан: Закон РК: офиц. текст: по сост. на 1 сент. 2001 г. - Алматы : ЮРИСТ, 2005. - 40 с
16 О труде в Республике Казахстан: Закон РК: офиц. текст: по сост. на 1 сент. 2001 г. - Алматы : ЮРИСТ, 2005. - 40 с
17 Якушев, А.В. Конституционное право зарубежных стран: Общая часть. Особенная часть (50 государств) : конспект лекций М. : Приор-издат, 2004. - 610 с
18 Дьячкова Н.Н. История политических и правовых учений : учебное пособие для вузов / Дьячкова Н.Н., Доля В.Е. - М. : Академический проект, 2003. - 365 с
19 Борисевич М. М. История государства и права зарубежных стран : краткий учеб. курс / М. М. Борисевич, О. А. Бельчук, С. Г. Евтушенко. - М.: Юриспруденция, 2001. - 352 с. - (Юриспруденция)
20 Чиркин В. Е. Конституционное право зарубежных стран : учебник / В. Е. Чиркин. - Изд. 2-е, перераб. и доп. - М. : Юристъ, 2000. - 599 с. - (Institutiones)
21 Дулатбеков Н. О. Основы государства и права современного Казахстана : учебное пособие / Н. О. Дулатбеков, С. К. Амандыкова, А. В. Турлаев. - Астана : Фолиант, 2000. - 282 с
22 Жумаганбетов Т. С. История государства и права Республики Казахстан (древность и средневековье) : учеб. пособие / Т. С. Жумаганбетов. - Алматы : Жетi жаргы, 2000. - 88 с
23 Чиркин В. Е. Конституционное право зарубежных стран : учебник / В. Е. Чиркин. - Изд. 2-е, перераб. и доп. - М. : Юрист, 2000. - 599 с
24 Вологдин, А. А. История государства и права зарубежных стран : практикум /. - М. : Высш. шк., 2005. - 286 с
Достарыңызбен бөлісу: |