Жұмыстың мақсаты

жүктеу/скачать 175,15 Kb.

бет	2/3
Дата	08.11.2023
өлшемі	175,15 Kb.
	#190496

1 2 3

Байланысты:
1-Зертханалық жұмыс. МАТЕМАТИКАЛЫҚ МАЯТНИКТІҢ ТЕРБЕЛІС ЗАҢДАРЫН ЗЕРТТЕУ

2. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ӨЛШЕУЛЕР
2. Тәжірибе қондырғысы

Қондырғы созылмайтын ұзын жіңішке жіпке ілінген ауыр кішкентай түйіршік жүктен тұрады. Мұндағы жіптің ұзындығын жеткілікті мөлшерде ұзартып немесе қысқартып алуға болатындай етіп жасалынған. Жүктің массасын қажетті мәнге қою үшін жүктерді аустырып отыруға болады.

2. Жұмыстың орындалу реті

2.1 Математикалық маятниктің тербеліс периодының амплитудаға тәуелділігін тексеру

Математикалық маятниктің ұзындығын 1,5 метр етіп алыңыз. Математикалық маятникке кез-келген m массадағы бір жүкті іліңіз. Математикалық маятникті тепе-теңдік күйінен 5 см ауытқытып(амплитудасы 5 см болатындай етіп), оның 10 тербеліске кеткен t уақытын өлшеңіз. Осыдан кейін 10, 15, 20 см амплитудалар үшін 10 тербеліске кеткен t уақытын өлшеңіз. өлшеу нәтижелерін 2.1- кестеге толтырыңыз.

2.1- кесте Тербеліс периодының амплитудаға тәуелділігін тексеру

	m, кг	, м	А, см	n	, c	, с	, c	, c	T, c
1
2
3
4

Мұндағы, m - ілінген жүктің массасы. - Математикалық маятниктің ұзындығы. A – Тербеліс амплитудасы. n - Тербелістің саны. t – Уақыт, өлшеудің кездейсоқ қателігін есептеу үшін оны үш рет қайталаймыз. - Орташа мән. T - Тербелістің периоды.
Тербеліс периоды мына теңдеу бойынша анықталады:

,

Сұрақ: Математикалық маятниктің амплитудасын біртіндеп арттырып отырғанда, математикалық маятниктің тербеліс периодында қандай өзгерістер болатындығын байқадыңыз?
2.2 Тербеліс периодының маятник массасына тәуелділігін зерттеу

Массасы әртүрлі 3 жүкті алып, кезек-кезек ұзындығы 1,5 м болатын математикалық маятинкке іліп, 10 тербеліске кететін уақытын өлшеу қажет. Тербеліс амплитудасы 10 см-ге тең болсын. әрбір жүк үшін тербелісінің Т периоды есептеңіз. өлшеу нәтижелерін 2.2-кестеге толтырыңыз.

2.2-кесте Тербеліс периодының массаға тәуелділігін зерттеу

	m, кг	, м	А, см	n	, C	, C	, c	, c	T, c
1
2
3

2.3 Маятниктің тербеліс периодының оның ұзындығына тәуелділігін зерттеу

m₁ массадағы жүкті, ұзындығы 1 м, 1.5м және 2 м болатын математикалық маятникке іліп, жеке-жеке 10 тербеліске кеткен уақыты өлшеңіз. Тербеліс амплитудасы 10 см-ге тең болсын. Әрбір ұзындыққа сәйкес тербеліс периодын есептеу қажет. Өлшеу нәтижелерін 2.3-кестеге толтырыңыз.

2.3-кесте Тербеліс периодының ұзындыққа тәуелділігін зерттеу

	m, кг	, м	А, см	N	, C	, C	, c	, c	T, c
1
2
3

3. ӨЛШЕУ НӘТИЖЕЛЕРІН МАТЕМАТИКАЛЫҚ ӨҢДЕУ

3.1 Еркін түсу үдеуін және оның қателігін есептеу

2.3-кестедегі өлшеу нәтижелерін сәйкесінше 3.1-кестеге толтырыңыз.

3.1 – кесте Еркін түсу үдеуін есептеу.

		Т, с
1
2
3

g Еркін түсу үдеуін анықтау үшін (1.15) формуласын пайдаланыңыз және есептеу нәтижелерін 3.1 кестеге толтырыңыз.
- еркін түсу үдеуінің орташа арифметикалық мәні былай есептелінеді:

, (1.17)

мұндағы -өлшеулер саны.
S - орташа квадраттық қатені келесі формула бойынша анықтайды:

, (1.18)
Р0,95 сенімділік ықтималдығына сәйкес кездейсоқ қатенің сенімділік шегін келесі теңдеу бойынша есептейді:

, (1.19)

мұндағы -Стьюдент коэффициенті. Оның мәндері берілген.
Есептеу нәтижесін мына түрде жазу керек:

. (1.20)

Еркін түсу үдеуінің салыстырмалы қателігі:
. (1.21)

Еркін түсу үдеуін дәлірек есептеу.
Еркін түсу үдеуін дәлірек (1.15) – формула негізінде алынған келесі теңдеу бойынша есептейді:

, (1.22)

мұндағы және маятниктің және ұзындықтарына сәйкес тербеліс периодтары.

4. Есептеулер

5. Қорытынды

(Математикалық маятниктің тербеліс периодтарының оның массасына, ұзындығына және тербеліс амплитудасына тәуелділігі туралы қорытынды жасау қажет.
Есептелген еркін түсу үдеуін физикалық кестеде келтірілген мәнімен салыстыру керек)

--------

6. Пысықтау сұрақтары.

Гармониялық тербелңстердің анықтамасын беріңіз.
Тербелістердің периоды, жиілңгі, амплитудасы деген не?
Гармониялық тербелістердің жылдамдығы мен үдеуі қалай өзгереді? Оларды анықтайтын теңдеулерді жазыңыз.
Математикалық маятник деген не?
Математикалық маятник тербелістерінің гармониялық тербелістерге жататынын дәлелдеңіздер.
Математикалық маятниктің тербеліс периоды қандай шамаларға тәуелді?

жүктеу/скачать 175,15 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3