Жоспары І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім

Антропогенді ластаушыларды мынадай түрге бөледі

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

бет	2/3
Дата	08.11.2023
өлшемі	0,93 Mb.
	#190305

1 2 3

Байланысты:
317519.pptx

Тіршілік етуге бейімделген микроорганизмдердің жетілуіне қарай жұқпалы аурулардың таралу жолдары да әр түрлі болады.

Антропогенді ластаушыларды мынадай түрге бөледі:

Антропогенді ластаушыларды мынадай түрге бөледі:
Биологиялық - кездейсоқ, не адамзатіс-әрекеті нәтижесінде ластануы;
Механикалық - қоршаған ортаның, тек механикалық әсерлердің нәтижесінде ластануы:
Химиялық - қоршаған ортанын химиялық құрамының өзгеріп, ұзақ жылдар бойы қалыптаеқан әр түрлі зат мөлшерінің, қалыпты жағдайдан артып кетуі;
Физикалық ластану - Шу, дабыл нәтижесінде;Электромагнитгі толқындардың шектен тыс артуы;Радиоактивті ластану.

Биологиялық ластануға: ауру туғызатын микроорганизмдер, вирустар, құрттар, т.б. жатады. Олар ауада, суда, топырақта, жануарлар мен адамның организмінде кездеседі.
Жер бетіндегі шамамен 1 500 000 жануардың 50 000-ға жуығы паразиттік тіршілік етеді, соның ішінде 500-дей түрі адам организмінің паразиттері болып саналады. Адам паразиттерінің көбісі – ауру қоздыратын жәндіктер. Тіршілік етуіне қарай паразиттер – уақытша және тұрақты болып бөлінеді. Уақытша паразиттер организм денесінде қорек керек болғанда ғана пайда болады. Оларға: сүліктер, кенелер, масалар, бүргелер жатады. Ал тұрақты паразиттер үшін организмдер қоректену объектісі ғана емес, олардың өсіп-көбейетін тұрақты ортасы болып саналады. Оларға: безгек плазмодиі, аскаридалар, қышыма қоздырғыштары жатады.
Микробтардың ауру қоздыруына қажетті бірден-бір шарт - адам организмінің әлсіреуі, оның оған қарсы тұратын қауқарының болмауы. Организмге түскен микробтар өсіп-өну үшін айрықша жағдай керек. Эволюциялық өзгерістер арқасында микробтар адам организмінде де белгілі бір жерде өсіп-өнуге бейімделеді.
Мысалы, безгек қоздырғышы тек қанның эритроцитінде өсе алады.

Тіршілік етуге бейімделген микроорганизмдердің жетілуіне қарай жұқпалы аурулардың таралу жолдары да әр түрлі болады.

I-ден, сырқат адам түкіргенде, жөтелгенде, сөйлегенде ауру қоздырғыш микробтар шашырап ауамен бірге өзі бейімделген тыныс жолдарының сілемейлі қабығына таралады. Мұндай жолмен тарайтын ауруларды ауа арқылы таралатындар деп атайды. Оларға: тұмау, қызылша,шешек т.б.

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3