Қантамырларға әсері
Қолқа тамыры
|
Депрессорлық жүйке вазомоторлық орталықтың депрессорлық бөлімін қыздырып прессорлықбөлімінің тонусын төмендетуден қантамырлар кеіейтеді.
|
Синокаротид тамыры
|
Қан қысымының көтеріліп төмендеуінен қозады,қолқа алаңынан пайда болған қан қысымын әдеттегі деңгеймен жеткізеді,тамыр тарылады.
|
жүрек-тамыр
|
қан ағысын тездетеді.
|
Өкпе тамыр
|
кіші шеңберде қан іркіліп қалған кезде тітіркендіреді.
|
№ 3 тапсырма.Кестені толтыру «Қантамырлардің өзіндік рефлекторлы реттелуі»
Рецепторорлардың орналасуы
|
Қантамырларға әсері
|
Аорталы
|
Жүйкелік артерияларының қан қысымының жоғарлауы синустың каротидті барорецепторларын қоздырады, бұл орталықтың қозуына әкеледі де вагус нерві мен жүректің тежелуі байқалады.
|
Синокаротидті
|
Қан қысымының көтерліп төмендегенінде қозады да қан қысымын әдеттегі деңгейіне жеткізеді
|
Жүректік
|
Орталық веналық қысымның жоғарлауына байланысты жүректің жиырылу күші мен жиілігінің жоғарлауы.
|
№ 4тапсырма. Қантамырлар қызметінің гуморальды реттелуі.
Вещество
|
Қантамырларға әсері
|
Адреналин
|
a-адренорецепторлармен әрекеттесе қаңқа еттерінен атериолалары тарылады,ал b да-қан тамырлары кеңейеді.
|
норадреналин
|
хромаффин тканьдерінде көп болады,адренорецепторлармен әрекеттеседі.
|
Вазопрессин
|
артериолаларды тарылтады.
|
Серотонин
|
қан тамырын тарылтады,капиллярдың эндотелиін ісіндіреді,серотонин көбейіп кетсе қантамырларды кеңейтеді.
|
Ренин-ангиотензин
жүйесі
|
йонның денеге қайта сіңуін күшейтіп суды сыртқа шығармай қояды ,қантамырларында қан мөлшері артып қысымы жоғарлап кетед.
|
Гистамин
|
гистамин капиллярларды венула,вена тітіктерін кеңейтеді,капиллярлармен венулалар қабырғасын селдіретіп заттардың өтуін жеделдетеді.
|
Ацетилхолин
|
артерия мен венаны кеңейтеді,тез бейтарапталады,холинэстераза ферметті ыдыратады.
|
Брадикинин
|
қантамырларды кеңейтеді, карбоксипептидаза ферметті ыдыратады.
|
Простагландиндер
|
адреналинге қарсы әсер береді,қан тамырларын әсіресе артериолаларды кеңейтеді.
|
Тканьде жиналған көптеген метоболиттер
|
АТФ,АДФ,АМФ,К+ иондары.бәрі қан тамырларын кеңейтеді.
|
№ 5 тапсырма . Гемодинамика параметрлерінің кейбір көрсеткіштерін есептеу
Жұмысқа қажетті:
1. Пальпация әдісімен ЖЖЖ есептеу. Зерттелушінің эмоционалды реакциясын шеттеу мақсатында, есептеуді бірден емес ,тамырды қысқаннан кейін 30 сек, кейін жүргізеді.
2. Коротков әдісімен қан қысымын анықтау.. Систолалық (СҚ) және диастолалық (ДҚ) кысымның көлемін анықтау.
СҚ-бір систола кезінде жүректен шығатын қан көлемі (ЖЖЖ мин. 70 – 75 рет болғанда 65 – 70 мл тең).
ДҚ-жүректің артериялардың ішіне артериялардың ішіне қан қысым жасайтыны, яғни жүрек қанның артерияларға белсенді түрде шығарылмауы
Савицкий бойынша гемодинамиканы есептеу
А. ОДҚ есептеу.
ПҚ- пульстық қысымды, және ОДҚ орташа динамикалық қысымды формула бойынша есептейді:
. ПҚ=СҚ-ДҚ(мм.с.б.б.)
ОДҚ=ПҚ/3+ДҚ (мм.с.б.б.)
Сау адамдарда ПҚ 35-тен 55-ке шейінгі мм с.б.б. арасында ауытқиды. Онымен жүректің жиырылғыштық қасиеті байланысты.
Орташа динамикалық қысым (ОДҚ) прекапиллярлардағы қанайналымды көрсетеді, бұл өзінше бір қанайналым жүйесінің потенциалы, ол тіндер капиллярына түсетін қан жылдамдығын анықтайды.
ОДҚ жасы ұлғайған сайын 85-тен 110-ға шейін мм с.б.б. жоғарлайды. Әдебиеттерде ОДҚ -70 мм с.б.б. төмен болса онда гипотония деп, 110 мм с.б.б. жоғары болса — гипертония деп жазылған. АҚ ең тұрақты көрсеткіші болып, ОДҚ түрлі әсерлерден азғантай ғана өзгереді. Физикалық жүктеме кезінде ОДҚ-ның өзгерісі 5-10 мм с.б.б. жоғарламайды, ал ОҚ бұл жағдайда 15-30 мм с.б.б. жоғарлайды. ОДҚ-ның өзгерісі, 5-10 мм с.б.б. жоғары болса, онда бұл қанайналым жүйесінің бастапқы кезеңінің бұзылысы болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
