Коммерциялықемесакционерлікұйым
ҚарағандыТехникалықУниверситеті
Маркшейдерлікісжәне геодезия кафедрасы
Картография пәнібойынша
Курстықжоба
_____________________________________________
Қабылдаған: Қасымжанова А.Е.
____________
(баға) _____________________ (қолы) (күні)
Комиссия мүшелері:
Жумадилова Д.К.
_____________________ Орындаған: Әбдіназар А.Ж
(қолы, аты-жөні)
Алданыш Ж.
_____________________ Тобы: ЦАФ-20-2
(қолы, аты-жөні)
______________________
(қолы, аты-жөні)
Қарағанды 2021
ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БМСК РМК
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ОРТАЛЫҒЫ
АНЫҚТАМА
ҚарТУ БМСК РМК ақпараттық технологиялар орталығында ЦАФ-20-2 тобындағы студенті Әбдіназар Алмаздың практикалық жобаның салыстырмалды талдауы жүргізілді. Талдау нәтижесінде практикалық жобалық жұмыстар қорымен сәйкестіктер табылмады.
Барлық мәліметтер Антиплагиат жүйесінің технологиясына сәйкес алынды. Толық ақпарат алу үшін сарапшымен толық талдау жүргізілуі тиіс.
МІ және Г кафедрасының меңгерушісі _____________________ Хмырова Е.Н
Антиплагиат
Мазмұны
Кіріспе...................................................................................................................2
1. Топографиялық карталардың торлануы мен
номенклатурасы...................................................................................................3
2. Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің координаталары
мен номенклатурасын анықтау..........................................................................
3. Картографиялық проекциялар..................................................................
Қолданылған әдебиеттер тізімі...........................................................................
Қорытынды..........................................................................................................
Кіріспе
Картография- географиялық карталар, оларды жасау және пайдалану туралы ғылым. Картография табиғат пен қоғам құбылыстарының үйлесуі мен өзара байланысуын, олардың кеңістікте орналасуын және уақыт бойынша өзгеруін, т.б. картогафиялық кескіндеудің (бейнелеудің) көмегімен зерттейтіен ғылым. Картографиялық ұғымдарға аспан денелері мен жұлдызды аспанның карталары, глобустар мен жер бедері карталары, картографиялық белгілермен белгіленген кеңістік модельдері (үлгілері) жатады.
Картография басқа ғылымдармен де байланысады. Жаратылыстану ғылымдарынан - табиғатты зерттейтін физикалық география, геология, ландшафтану, топырақтану, метеорология жəне климатология сияқты салалық ғылымдармен, нақты ғылымдардың ішінде математика, геодезия, кибернетика, статистикамен тығыз байланысты.
Географиялық карталар, атластар тағы басқа картографиялық өнімдер жасау арқылы картография халық шаруашылығы мен адамның мəдени қажеттілігін өтеуде. Географиялық карталар аумақты игеру жəне оны түрлендіру, шаруашылық салаларын дамытып, халықтың тұрмыс жағдайларын жақсарту, адамзаттың жер табиғаты мен қоғамның əлеуметтік ұйымдасуы туралы ақ парат тар жинау қызметін атқаратын қуатты құрал болып табылады. Педагогикалық жоғарғы оқу орындарының оқу жоспарына сəйкес картография жəне топография негіздері пəнін оқытудың міндеті – болашақ география пəнінің мұғалімдерін карто - гра фия ғылымының негіздерімен, бірінші кезекте картатану, математикалық картографиямен, картометриямен жəне топо графиямен таныстыру. Пəнді оқыту барысында басты назар студенттердің географиялық картаны дұрыс пайдаланып, талдай білу дағ ды ларын қалыптастыруға аударылады. Осы дағдылар география пəндерін оқыту барысында қолданылып, білімдері одан əрі жетілдіріледі.
1Топографиялық карталардың торлануымен номенклатурасы
Территорияның картасы көппарақты болып келеді. Картаның әрбір парағы меридиан және параллель сызықтармен шектелген, олардың ұзақтығы картаның масштабына байланысты болады. Әртүрлі масштабтағы көппарақты карталарды тез табу үшін картаның жеке парақтарының есеп жүйесін жасауды қажет етеді. Мұндай көппарақты карталардың жеке парағын жүйе арқылы белгілеу номенклатура деп аталады. Әртүрлі масштабтағы карталар номенклатурасының негізіне халықаралық карта торлануының масштабы 1:1000000 болып бекітіледі.
Бір масштабтағы карта парақтарын одан әрі масштабтағы карта парақтарына бөлу торлану деп аталады.
20-нұсқа
1 – есеп. Алты градустық зонасындағы 21 мен 48 осьтік меридианның бойлығын анықтау керек.
Осьтік меридианның бойлығын мына формуламен шығаруға болады:
L= ( ) - 3°
L=( ) * 6° + 3°
L=(21 * 6°) - 3° = 123°
L= (21 - 1) * 6° + 3° = 120° + 3° = 123°
Батыс жарты шар үшін:
L = 180° – ( * 6° + 3°
L = 180° - ( ) * 6° - 3°
L = 180° - (48 - 30) * 6° + 3° = 75°
L = 180° - (48 - 30) * 6° - 3° = 75°
Жауабы: а) = 123°; б) = 75°
2 – есеп. Егер А нүктесі солтүстік ендік пен шығыс бойлықта орналасқан болса, онда 1:1000000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықта.
Берілгені:φ = 27°30'
λ = 8°45'
Жауабы: G - 32
3 – есеп. Егер А нүктесі оңтүстік пен батыс бойлықта орналасқан болса, 1:1000000 масштабында карта бетінің номенклатурасын анықта.
Берілгені:φ = 67°30'
λ = 111°00'1:1000000
Жауабы: Q - 49
4 – есеп.Берілген карта рамкасының географиялық координаталарының мәліметтері бойынша масштаб пен номенклатураны анықта.
1)Берілгені: = 55°15'
= 55°20'
= 46°52'30"
= 47°00'00"
Шешуі: 1) Рамка өлшемдерін есептейміз
- = 55°20' - 55°15' = 0°5'
- = 47°00'00" - 46°52'30" = 0°7'30"
Карта масштабы 1:25000
2) 1:25000 карта масштабының парағын тізбектей трапецияларды жүзмыңдық және елумыңдық масштабтағы орта параллель мен орта меридиандарға бөлу арқылы табамыз. Жүзмыңдық карта парағын алған кезде бастапқы нұсқасы болып 1:1000000 карта парағының масштабы алынады, сондықтан алдымен берілген картаның парағы орналасқан шегінде оның номенклатурасын анықтау қажет.
1:1000000
3) Сонан соң алынған парақтың схемасын салып және трапеция рамкасының ендігі мен бойлығын белгілеп, парақты 144 бөлікке бөледі, 1:1000000 масштабты трапеция рамкасының өлшем мәндерін пайдалана отырып, осы масштабта карта парағының номенклатурасын анықтаймыз
1:100000
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
|
34
|
|
36
|
37
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
|
49
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60
|
61
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72
|
73
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
84
|
85
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
96
|
97
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
108
|
109
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
120
|
121
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
132
|
133
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
144
|
Жауабы: N-38-34
1:50000
Жауабы: N-30-34-Б
4) Осы парақты төрт бөлікке бөледі жәнеN–39–120-Б нүктелері берілген квадратты таңдайды, содан кейін 1:50000 масштабты карта парағының схемасын бөлек салып, оны тағы да төрт бөлікке бөледі.
1:25000
Жауабы: N-30-34-Б-б
5 – есеп. Парақ рамкасының ендігі мен бойлығын анықта.
1) Берілгені:К-41-124-Г
B = 40°
L = 60°
= 40° + 0°20' = 40°20'
= 40° + 0°30' = 40°30'
= 60° + 1°45' = 61°45'
= 60° + 2° = 62°
Жауабы: = 40°20'; = 40°30'; = 61°45'; = 62°
2) Берілгені:L-59-82-B
B = 44°
L = 168°
= 44° + 1°40' = 45°40'
= 44° + 1°50' = 45°50'
= 168° + 4°30' = 172°30'
= 168° + 4°45' = 172°45'
Жауабы: = 45°40'; = 45°50'; = 172°30'; = 172°45'
6 – есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықта, онда координаталары бар нүкте орналасқан.
1) Берілгені: = 51°19'
= 27°50' 1:1000000
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24
|
25
|
|
|
|
|
|
|
32
|
|
|
|
36
|
37
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
|
49
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60
|
61
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72
|
73
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
84
|
85
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
96
|
97
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
108
|
109
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
120
|
121
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
132
|
133
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
144
| 1:100000
1:50000
Жауабы: M-35-32-Б
2) Берілгені: = 42°29'
= 51°19'
1:1000000
1:100000
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
36
|
37
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
|
49
|
|
|
|
|
|
55
|
|
|
|
|
60
|
61
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72
|
73
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
84
|
85
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
96
|
97
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
108
|
109
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
120
|
121
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
132
|
133
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
144
|
Жауабы: K-39-55-Г
2 Карта парақтарындағы бұрыш тебелерiнiң координаталары мен номенклатурасын анықтау.
Геодезиялық пункт орналасан рамкаларыньң бұрыш координаталарын анықтау, географияльқ координатадан тiкбұрышты координатаға жане керiсiнше есептеудi уйрену.
Бұл жұмысты орындау студенттің әртүрлі масштаб карта парағының торлануы мен номенклатурасын оқып үйренгеніне негізделеді. Осыған сәйкес студент жұмысты орындаған кезде төмендегі есептерді шығару қажет:
1.Орналасқан пункттің 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау.
2. Трапециялық рамкалар бойынша сәйкес парақтың номенклатурасын анықтау.
3.1:2000 және 1:10000 масштабты парақ рамкасының бұрыш төбелерінің географиялық координаталарын анықтау.
4. Пункттегі және 1:2000 мен 1:10000 масштабты карта парақ рамкасының бұрыштарын географиялық координатадан тікбұрышты координатаға алмастыру жасау. 1:10000 масштабты карта үшін геодезиялық есептеуді географиялық есептеуге алмастыру.
5.Рамканың өлшемін және 1:2000 және 1:10000 масштабты трапецияның ауданын анықтау керек.координата пункттерін варианттар 2.1 кестеде келтірілген.
1:10000 масштабы
Берілгені: φ = 49°50'35"
λ = 66°24'15"
2.1 кесте
Карта парақ масштабы
|
Парақ
номеклатурасы
|
Бұрыштық рамка координаталары
|
Ендік параллель
|
Бойлық меридиан
|
оңтүстік
|
солтүстік
|
батыс
|
шығыс
|
1:1000000
|
М-42
|
48°
|
52°
|
66°
|
72°
|
1:100000
|
М-42-73
|
49°40'
|
50°00'
|
66°
|
66°30'
|
1:50000
|
М-42-73-Б
|
49°50’
|
50°00’
|
66°15'
|
66°30'
|
1:25000
|
М-42-73-Б-г
|
49°50'
|
49°55'
|
66°22'30"
|
66°30'
|
1:10000
|
М-42-73-Б-г-3
|
49°50'
|
49°52'30"
|
66°22'30"
|
66°26'15"
|
N = 42 – 30 = 12
λостік=12*6°-3°=69°
λбат= λостік -3° λбат= 69°-3°=66°
λшығ=λостік +3°λшығ= 69°+3°=72°
1:1000000 масштабы
52°
48°
66° 72°
1:500000 масштабы
52°
А Б
50°
66° 69° 72°
Жауабы: М-42-В
1:200000 масштабы
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
VI
|
VII
|
|
|
|
|
XII
|
XIII
|
|
|
|
|
XVII
|
XIX
|
|
|
|
|
XXIV
|
XXV
|
|
|
|
|
XXX
|
XXXI
|
|
|
|
|
XXXV
|
Жауабы: M-42-XIX
1:100000масштабы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
36
|
37
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
|
49
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
60
|
61
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
72
|
73
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
84
|
85
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
96
|
97
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
108
|
109
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
120
|
121
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
132
|
133
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
144
|
Жауабы: М-42-73
|
1:50000 масштабы
50°
49°50'
49°40'
66° 66°15' 66°30'
Жауабы: М-42-73-Б
1:25000 масштабы
50°
49°55'
49°50'
66°15' 66°22'30" 66°30'
Жауабы: М-42-73-Б-г
1:10000 масштабы
49°55'
49°52'30"
49°50'
66°22'30" 66°26'15´ 66°30'
Жауабы:М-42-73-Б-г-3
Достарыңызбен бөлісу: |