Казахстан республикасы бiлiм ж?Не ?Ылым министiрлiгi
жүктеу/скачать 1,21 Mb.
|
МГ еңбекті қорғау 2021
| Инфрадыбыс
Инфрадыбыстың негізгі көздері Іштен жану қозғалтқыштары, желдеткіштер, поршеньді компрессорлар және басқа да баяу жүретін машиналар болып табылады. 100 -120 дБ деңгейіндегі инфрадыбыстың әрекеті кезінде бас ауруы, өнімділіктің төмендеуі, қорқыныш сезімі, вестибулярлық аппарат функциясының бұзылуы, ал 5-10 Гц жиілікте – ішкі ағзалардың діріл сезімі пайда болады. Орташа геометриялық жиілігі 2,4,8 және 16 Гц октавалық жолақтардағы дыбыс қысымының деңгейі 105 дБ артық емес, ал жиілігі 32 Гц жолақта – 102 дБ артық емес болуы тиіс. Инфрадыбыстық тербелістердің ұзақ әсер етуі нәтижесінде адамда әлсіздік, шаршау, тітіркену пайда болады, ұйқы бұзылады. 8 Гц жиілігі бар инфрақызыл адамдар үшін ең қауіпті, себебі бұл жиілік ми биотоктарының альфа ырғағына сәйкес келеді. Инфрадыбыстың қарқындылығын төмендетуге оның көзін азайту, оқшаулау, сіңіру, жеке қорғаныс құралдарын қолдану арқылы қол жеткізіледі. Инфрадыбыспен күресудің негізгі шараларына сонымен қатар машиналардың жылдамдығын арттыру кіреді, бұл максималды сәулеленуді естілетін жиілік аймағына ауыстыруды, үлкен құрылымдардың қаттылығын арттыруды қамтамасыз етеді; төмен жиілікті тербелістерді жою; реактивті типтегі сөндіргіштерді орнату (энергияны көзге қайтару). Ультрадыбыс Ультрадыбыстық кеңінен қолданылады (дәнекерлеу, дәнекерлеу, өте нәзік және өте қатты материалдарды өңдеу, дефектоскопия, медицина, ластанған ауаны тазарту және т.б.). Ультрадыбыстық генераторлар-ультрадыбыстық технологиялық жабдықтар мен құрылғылар. Олардың жұмысы кезінде 20 – 70 кГц жиілікте 100 – 120 дБ естімейтін шу пайда болады. Ультрадыбыстық тербелістер қозғалған заттармен және заттармен жанасқанда қауіпті контактілі сәулелену пайда болады. Мұндай ультрадыбыстық қондырғыларда жұмыс істеу кезінде арнайы қорғаныс құралдарын – резеңке қолғаптарды және мақта-мата астарын пайдалану қажет. Ультрадыбыстық адам ағзасына зиянды әсер етеді, атап айтқанда; жүйке жүйесінің әртүрлі бұзылыстары орын алады, қан қысымы, құрамы мен қасиеттері өзгереді, есту сезімталдығы жоғалады. Ультрадыбыс адамға ауа ортасы арқылы да, сұйық және қатты (қолмен байланыс әрекеті) арқылы да әсер етуі мүмкін. ГОСТ – қа сәйкес 11 - 20 кГц жиілік диапазонындағы дыбыстық қысым деңгейі сәйкесінше 75 - 110 дБ-ден аспауы керек, ал 20-100 кГц жиілік диапазонындағы дыбыстық қысымның жалпы деңгейі 110 дБ-ден аспауы керек. Ауа арқылы ультрадыбыспен қорғау келесі іс-шаралармен қамтамасыз етілуі мүмкін: дыбыс қысымының рұқсат етілген деңгейлері жоғары болатын жабдықта неғұрлым жоғары жұмыс жиіліктерін пайдалану; резеңкемен немесе рубероидпен желімдей отырып, табақты болаттан немесе дюралюминийден (қалыңдығы мм) және гетинакстан (5 мм) жасалған қаптамаларды қолдану; жабдық пен жұмыс істеушінің арасында экрандар (мөлдір) ; ультрадыбыстық қондырғыларды арнайы бөлмелерде немесе кабиналарда орналастыру. Жанасу сәулеленуі кезінде ультрадыбыстың әсерінен қорғау жұмысшылардың құрал-саймандармен, сұйықтықпен және бұйымдармен тікелей байланысын толық болдырмаудан тұрады, өйткені мұндай әсер ең зиянды. Дыбыс қысымының деңгейін төмендету үшін дыбыс сіңіру және дыбыс оқшаулау қолданылады. Жақсы дыбыс өткізбейтін қасиеттері қалыңдығы 1,5 – 2 мм болаттан жасалған металл қаптамаларға ие. Қалыңдығы 1 мм-ге дейін резеңкемен жабылған. Кеуекті резеңке, көбік резеңке, органикалық шыны қолданылады. Жұмысшылардың Ультрадыбыстық ауытқу көздерімен тікелей байланысын бөлшектерді дәнекерлеу, майсыздандыру, қос қолғап (мақта және резеңке) түрінде жеке қорғаныс құралдарын қолдану кезінде процестерді механикаландыру және автоматтандыру арқылы жоюға болады. жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|