Казахстан республикасы бiлiм ж?Не ?Ылым министiрлiгi
-ТАҚЫРЫП. Еңбекті қорғаудың құқықтық негіздері
жүктеу/скачать 1,21 Mb.
|
МГ еңбекті қорғау 2021
- Бұл бет үшін навигация:
- Еңбек құқығының негізгі ережелері. Республикалық еңбек құқығының нормалары
- Заңға тәуелді, өзге де нормативтік құқықтық актілер
| 2-ТАҚЫРЫП. Еңбекті қорғаудың құқықтық негіздері.
Дәріс жоспары 1.Еңбек құқығының негізгі ережелері. 2.Республикалық еңбек құқығының нормалары. 3.Заңға тәуелді, өзге де нормативтік құқықтық актілер. Еңбек құқығының негізгі ережелері. Республикалық еңбек құқығының нормалары Құқықтық және ұйымдастырушылық мәселелер ҚР Конституциясының және Қазақстан Республикасының Еңбекті қорғау саласындағы заңнамалық актілерінің негіздеріне негізделеді, олардың негізгілері Еңбек туралы заңдар кодексі болып табылады, 2007 ж. Сонымен қатар, "еңбекті қорғаудың" құқықтық негізін заңға тәуелді актілер ретінде әртүрлі заңды күші бар актілер құрайды; - ҚР Президентінің Жарлықтары, ҚР Үкіметінің қаулылары, соттар мен төрелік соттардың шешімдері, министрліктер мен ведомстволардың қаулылары, биліктің атқарушы органдары өз құзыреті шегінде шығаратын нормативтік актілер. Еңбекті қорғау жөніндегі осы негізгі нормативтік құқықтық актілермен қатар: - ГОСТтар; - "Еңбек қауіпсіздігі стандарттары жүйесінің мемлекеттік стандарттары" (ЕҚСЖ); - мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар (санитарлық ережелер, гигиеналық нормативтер, санитарлық ережелер мен нормалар, (СанПиН) санитарлық нормалар); - құрылыс нормалары мен ережелері( СН және П), Құрылыс және жобалау бойынша қағидалар жинақтары; - еңбекті қорғау жөніндегі салааралық ережелер, "еңбекті қорғау" жөніндегі салааралық үлгілік нұсқаулықтар; - "еңбекті қорғау" бойынша салалық ережелер, "еңбекті қорғау"бойынша типтік нұсқаулықтар; - қауіпсіздік ережелері, құрылғы және қауіпсіз пайдалану ережелері, қауіпсіздік нұсқаулары. - өнеркәсіп салалары бойынша техникалық регламенттер; Салааралық ережелер, СН және П және СанПиН әр 5 жыл сайын жаңартылады, ал ведомстволық нұсқаулықтар мен ережелер – 3 жыл. Заңға тәуелді, өзге де нормативтік құқықтық актілер Ең маңызды құқықтық құжат 03.03.2001 ж. ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген "еңбек қызметіне байланысты жазатайым оқиғаларды және қызметкерлер денсаулығының өзге де зақымдануларын тексеру және есепке алу қағидалары" болып табылады, 04.07.2001 ж. өзгерістерімен ереже меншіктің кез келген нысанындағы ұйымдарда, сондай-ақ жеке кәсіпкерлерде жазатайым оқиғаларды тергеп-тексеру және есепке алу тәртібін белгілейді. Онда жазатайым оқиғаларды жоюға арналған бірінші кезектегі шаралар, өндірістегі жазатайым оқиғаны тергеп-тексеру туралы актіні ресімдеу тәртібі мен нысаны тізбеленген. Ережелерде қандай жағдайларда алынған өндірістік жарақаттар ретінде жіктеледі: 1) Жұмыс уақыты басталар алдында немесе аяқталғаннан кейін жұмыс орнын, өндіріс құралдарын, жеке қорғану құралдарын және т. б. дайындау және ретке келтіру кезінде.; 2) жұмыс орнында немесе іссапар уақытында не жұмыс берушінің немесе жұмыстарды ұйымдастырушының тапсырмасымен байланысты Еңбек немесе өзге де міндеттерді орындауға байланысты басқа жерде жұмыс уақыты ішінде болуға жол берілмейді; 3) қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсері нәтижесінде; 4) қызметі Қызмет көрсету объектілері арасында жүріп-тұрумен байланысты жұмыс берушінің тапсырмасы бойынша жұмыскер жұмыс орнына бара жатқан жұмыс уақытында; 5) жұмыс берушінің көлігінде; 6) жеке көлікте, жұмыс берушінің оны қызметтік жол жүру үшін пайдалану құқығына жазбаша келісімі болған кезде;; 7) жұмыс берушінің өз немесе басқа ұйымның аумағында өкімі бойынша болған кезеңде, сондай-ақ жұмыс берушінің мүлкін қорғау не жұмыс берушінің мүддесі үшін өз бастамасы бойынша өзге де әрекеттер жасау кезінде; 8) қызметкердің жұмыс орны бойынша немесе іссапар уақытында оған дене жарақатын салу не Еңбек немесе қызметтік міндеттерін орындау кезінде қызметкерді қасақана өлтіру салдарынан жүргізіледі. Бұл тізбе түпкілікті болып табылмайды және әрбір нақты жағдайда өндіріспен байланысты комиссия тергеп-тексеру барысында айқындайды. Егер жұмыс берушінің кінәсінен қызметкерге жазатайым оқиға салдарынан мертігуге ұшыраса немесе денсаулығына өзге де зақым келсе, онда жұмыс беруші қызметкерге сақтандыру өтемін төлеу болмаған кезде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде көзделген тәртіппен және шарттарда оған зиянды өтеуге міндетті. 9). Тергеп-тексеру барысында өндірістік (кәсіптік) жарақаттар және жұмыскерлердің денсаулығына келтірілген өзге де зақымданулар ретінде олардың болғаны объективті түрде анықталған жағдайларда ресімделмейді: 1) зардап шеккен адам өз бастамасы бойынша жұмыс берушінің мүддесімен байланысты емес жұмыстарды орындаған кезде; 2) өз денсаулығына қасақана зиян келтіру нәтижесінде немесе зардап шеккен адам қылмыстық қылмыс жасаған кезде (сот үкімімен белгіленген); 3) қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсеріне байланысты емес зардап шеккен адам денсаулығының кенеттен нашарлауынан; 4) Жазатайым оқиғаның себебі болып табылатын алкогольдік масаң күйде, қатты әсер ететін уытты және есірткі заттарды пайдаланғанда жүргізіледі. 10). Комиссия жазатайым оқиғаны тергеп-тексеруді жүргізген кезде жұмыс беруші өздеріне жүктелген функцияларды орындау үшін еңбек заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау органдарының өкілдеріне барлық қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді. ҚР Министрлер Кабинетінің 17.03.93 ж. қаулысымен бекітілген 28.06.2002 ж. өзгерістер мен толықтырулармен" Еңбек міндеттерін атқарумен байланысты денсаулыққа өзге де зақым келтірумен байланысты меншіктің барлық нысандарындағы ұйымдардың залалды өтеуі Ережесіне " сәйкес залалды өтеу мөлшері 12 күнтізбелік айдағы орташа айлық табысы негізінде есептеледі. Ұйым жоғалтылған табысты өтеуден тыс, зардап шеккен қызметкерге еңбекте мертігуден туындаған қосымша шығыстарды (емделуге, қосымша тамақтануға, медициналық тексеруге және оңалтуға дәрі-дәрмек сатып алуға, протездеуге, оны күтіп-бағуға, санаторий-курорттық емделуге, жәбірленушінің емделу орнына бару және кері қайту жолақысын, ал қажет болған жағдайларда оны ертіп жүрген адамның жолақысын төлеуді, арнайы көлік құралдарын, жанармай және т. б. сатып алуды қоса алғанда)өтейді., егер ол халықты әлеуметтік қорғау саласындағы орталық атқарушы органның аумақтық бөлімшесі көмектің осы түрлеріне мұқтаж деп танылса және оларды тиісті ұйымдардан тегін алмаса. Арнайы медициналық және тұрмыстық күтімге мұқтаж зардап шегушіге шығыстар осы күтімді кімнің жүзеге асырғанына қарамастан, күтімнің әрбір түрі бойынша кемінде бір есептік айлық көрсеткіш есебінен өтеледі. Ұйым өз иелігінде қалған пайда есебінен зардап шеккен қызметкерлер мен олардың отбасы мүшелеріне зардап шеккен қызметкердің қайтыс болуына байланысты залалды өтеуді, тұрғын үй алаңына ақы төлеу, ұйымның қарамағындағы балалар мекемелерінде балаларды күтіп-бағу жөніндегі жеңілдіктерді белгілеуге, отын, коммуналдық қызметтер құнын, тұрғын үй-құрылыс, бау-бақша, гараж-құрылыс кооперативтеріндегі пай жарналарын, қоғамдық көліктің барлық түрлерінде (таксиден басқа) жол жүруді ішінара немесе толық төлеуге, сондай-ақ басқа да көмек көрсетуге құқылы. Ұйым залалды өтеудің қосымша түрлерінің жоғалған табыстарын өтеуден тыс зардап шеккен қызметкерге, асыраушысының қайтыс болуына байланысты залалды өтеуге құқығы бар адамдарға біржолғы жәрдемақы төлейді. Біржолғы жәрдемақы мөлшері ұжымдық шартта айқындалады, бірақ ол кемінде: - өндірістегі жазатайым оқиға немесе кәсіптік ауру нәтижесінде қайтыс болған жағдайда қызметкердің он еселенген жылдық жалақысынан кем емес; - еңбекте мертігуден немесе кәсіптік аурудан бірінші немесе екінші топтағы мүгедек деп танылған қызметкердің бес еселенген жылдық жалақысы ; ; - еңбек жарақатынан немесе кәсіптік аурудан үшінші топ мүгедегі деп танылған қызметкердің екі жылдық жалақысы; - мүгедектік белгіленбей, еңбекке қабілеттілігінен тұрақты айырылуды анықтау кезінде қызметкердің жылдық жалақысы. "Еңбек жағдайлары бойынша ұйымның өндірістік объектілерін аттестаттау туралы Ережеге" сәйкес, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 15.01.98 ж.бұйрығымен, ұйымдардың объектілерін аттестаттауды өткізу мерзімдері (кемінде 3 жылда бір рет) және кезектен тыс қайта аттестаттау, сондай-ақ комиссияларды аттестаттауды ұйымдастыру және өткізу және оның құрамы регламенттелді. Комиссия объектінің еңбек жағдайлары мен жарақат қауіпсіздігіне баға береді. жүктеу/скачать 1,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|