Казақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

2)Әртүрлі тілдегі текстер мазмұнының өзгешелігі.

3)Аударма эквиваленттілігі және «аударма дәлдігі» ұғымдары.

Мақсаты: : «Аударма эквиваленттілігі» және «аударма дәлдігі» ұғымдарын талдап түсіндірТермин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді. .Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.

Негізгі әдебиет:1

Қосымша әдебиет:1
10-семинар

Тақырыбы:Эквиваленттіліктің деңгейлері мен түрлері

Мазмұны:1) Семантикалық және прагматикалық эквивалнттілікті қарсы қойып салыстыру.

2)Аударма варианттарының көп түрлілігі.

3) Эквиваленттілік деңгейін таңдауды анықтайтын факторлар.

Мақсаты: Эквиваленттіліктің деңгейлері мен түрлерінің әр қайсысына мұқият талдау жасау Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді.Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.
Негізгі әдебиет:5

Қосымша әдебиет:1

11-семинар

2)Аударма мәтінінің коммуникативтік әсері ұғымы.

12-семинар

2)Барабар,сөзбе-сөз және еркін аударма.

3)Аударманы бағалауға әсер ететін факторлар.

Мақсаты: Аударманы прагматикалық тұрғыдан өңдеудің принциптері мен тәсілдерін талдау.Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру.

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді. Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.

Негізгі әдебиет:1,3

Қосымша әдебиет:1,5
13-семинар

Тақырыбы:Аударма модельдері

Мазмұны:1)Денотаттық (ситуациялық) модель

2)Трансформациялық-семантикалық модель

3)Құрылымдық-әрекеттік модель

Мақсаты: Аударма модельдерін анықтау.Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді..Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.

Негізгі әдебиет:1

Қосымша әдебиет:1

14-семинар

2)Аударма процесінің кезеңдері:түпнұсқаны түсіну және аударма вариантын таңдау.

2)Генерализация (жалпылау) мен конкретизация (нақтылау),ұғымының мағыналық дамуы тәсілі,метонимиялық және антонимдік аударма.

3)Орын ауыстыру,алмастыру,қалдырып кету тәсілдері.

4)Аудармалық компенсация,транслитерация,танскрипция,калькалау,суреттемелік аударма.

16-семинар

2)Эквивалентсіз бірліктерді аударудың негізгі әдіс –тәсілдері.

талдау жасау.

Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру.Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.

Әдістемелік нұсқау: жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді. Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.
Негізгі әдебиет:1

Қосымша әдебиет:1,10
17-семинар

Тақырыбы:Тілдік бірліктердің лексикалық мағынасының компоненттері.

Мазмұны:1)Метафора , метонимия

2)Сөз құбылысы және тағы да басқа сөзді қолданудың образды стилистикалық тәсілдерін аудару мен олардың аудармада берілуі

2) реалияларды аудару

реалияларды аудару жақтарын талқылауТермин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру

19-семинар

2.Аударма тілінде тікелей сәйкестігі жоқ формалар мен құрылымдардың берілу жолдары

2)Аудармашының тезаурусы мен прагматиконы(түпнұсқаны қабылдап , аударма тілінде мәтін құрудағы мақсаттар,себептер және міндеттер) .

2)Аудармашының өз қызметінің әр қилы аспектілігінтүсіну дәрежесі және адамзат білімінің әр түрлі салалардағы өзінің жеке тезаурусын ұдайы дамытып отыру қажеттілігі

2 Скандинавиядағы аударматану

3 Болгария және Шығыс Еуропаның өзге де елдеріндегі аударматану жайы

Мақсаты :Шетелдік аударматанумен аудармашылардың еңбектерін талқылау. Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру.

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді. Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.
Негізгі әдебиет:1

Қосымша әдебиет:5
24-семинар

Тақырыбы:Отандық аударматану

Мазмұны:1Аудакрматанудың Қазақстандағы дамуы :теория және практика.

Мақсаты :Отандық аударматану мәселелерін талқылау. Термин сөздерді сөздікке жазу,олардың мағынасын түсіндіру

Семинар сабақтарына дайындалуға әдістемелік нұсқау:жыл бойы пайдаланылатын сөздік,семинар дәптерлерін бастау керек.Семинар сабақ деп білім мен білікті және дағдыны толықтыра түсу мпқсатында жүргізілетін жұмыс түрін айтады.Студент сеғминар сабақта қаралып отырған мәселелерге көзқарасын білдіруге;оқығандардың ішінен қажетті нысанды таңдап алуға;айтылған әдебиеттерді түгел оқуға міндетті.Сонда ғана семинар сабақ өз мақсатына жетеді. .Әрбір сұрақтың жазбаша жауабы болу керек.Барлық сұрақ ауызша сұралады.

Негізгі әдебиет:1

Қосымша әдебиет:1

4 Курстық жұмыс

3.1 Курстық жұмыс тақырыптары:

3.1.1 Эквивалентсіз лексиканы аудару мәселелері.

3.1.2 Ақпараттық-танымдық материалдарды аударудың ерекшкліктері.

3.1.3 Медициналық мәтіндерді аударудың ерекшеліктері.

3.1.4 Ұлттық-спецификалық лексиканы аударудың ерекшеліктері.

3.1.5 Қоғамдық-саяси мәтіндерді аулару ерекшеліктері.

3.1.6 Жарнамалық мәтіндерді аудару ерекшеліктері.

3.1.7 Діни мәтіндерді аудару ерекшеліктері.

3.1.8 Автомобиль/металлургиялық/мұнай-газдық/химиялық өндіріс саласындағы терминдерді аудару ерекшеліктері.

3.1.9 Экономикалық мәтіндерді аудару ерекшеліктері.

3.10 Аударма эквиваленттілігі мәселелері.

3.11 Эмоционалды лексика мен стилистикалық бояуы бар сөздерді аудару мәселелері.

3.12 Ғылыми-техникалық материалдарды аудару ерекшеліктері.

3.13 Неологизмдерді аудару мәселелері.

3.14 Интернационал және псевдоинтернационал лексиканы аудару ерекшеліктері.

3.15 Фразеологизмдердің стилистикалық және ұлттық-мәдени ерекшеліктерінің эмоционалдығын бір тілден екінші тілге беру ерекшеліктері.

Курстық жұмысты жазу мамандары кәсіби дайындаудың ажырамас бөлігі болып табылады. Курстық жұмысты жазудың мақсаттары:

1. 
   болашақ мамандардың жалпы лингвистикалық білімін кеңейту;
   
2. 
   студенттердің теориялық білімін кеңейту;
   
3. 
   ізденіс сипатындағы өздік жұмыс;
   
4. 
   үздіксіз білім алу және өздігінен оқу барысында өз кәсіби деңгейін көтеруге бағытталған өздік жұмысқа студенттерді дайындау;
   

1. 
   курстық жұмыс тақырыбын таңдау;
   
2. 
   таңдалынған тақырып бойынша әдебиетпен танысу;
   
3. 
   зерттеу тақырыбы бойынша әдебиетпен танысу барысында ғылыми білімдерді жүйелеп, талдау;
   
4. 
   алынған ғылыми білімді практикада қолдануға тырысу.
   

Тиімді зерттеу жұмысын жүргізу үшін төмендегі стратегия ұсынылады:

Курстық жұмыстың тақырыбы студенттің ғылыми-практикалық қызығушылығы, оны жүзеге асырудың мүмкіншіліктері мен нақты шарттары, теориялық немесе практикалық сипаттағы жұмысты орындау мүмкіндігі есепке алынып, таңдалынады.

• 
  Төмендегі пунктер бойынша студент пен жетекші курстық жұмыс жоспарын жасайды:
  

1. 
   Тақырып жобасы бойынша ғылыми материалдарды (оқу-методикалық әдебиет пен периодика) жинау, критикалық талдау, жүйелеу және қорытындылау;
   
2. 
   Курстық жұмыс жоспарын жасау;
   
3. 
   Жетекші бекіткен жоспар бойынша жұмысты жазу;
   
4. 
   Теориялық өңделген материалды практикалық қолдануға тырысу.
   

Курстық жұмыс мәнді ғылыми нәтиже алуға бағытталмаса да ол ғылыми зерттеу жүргізу дағдыларын қалыптастыруға бағытталғандықтан, ғылыми зерттеудің басты әдістерінің кейбір элементтерін қолдануды қарастырады, мысалы:

1. 
   таңдалынған тақырып бойынша әдебиетті зерттеу әдісі,
   
2. 
   байқау және талдау әдісі
   
3. 
   эксперимент
   
4. 
   арнайы лингвистикалық пәндердегі қолданылатын ғылыми әдістерді қолдану.
   

Бұл курстық жұмыс жазудың ең негізгі этабы. Бұл кезеңде студент қарап шығу және аналитикалық оқу дағдыларын дамытады, оны қызықтыратын ғылыми мәселенің зерттеліну жағдайы туралы түсінік алады, библиографиямен жұмыс істеу дағдыларын меңгеріп бекітеді. Ерекше көңіл зерттелінетін мәселенің маңызды аспектілерін толығырақ көрсету үшін курстық жұмысиың негізгі көздерін таңдауға бөлінеді. Жақсы купстық жұмыс жазу тақырыпты ашуға едәуір маңызды 8-10 әдебиетпен толықтай танысуды көздейді. Әдебиеттердің жалпы саны жиырмадан кем болмауы тиіс. Студент жетекші ұсынған әдебиеттері немесе өз еркі бойынша таңдауына болады. Таңдалынған тақырып бойынша әдебиетті зерттеудің мақсаты – түрлі авторлардың белгілі бір мәселені қою мен шешу сипатын бақылау, олардың қорытындыларының аргументациясымен танысу, соның негізінде зерттеп отырған мәселе бойынша алынған материалды талдау, жүйелеу, қорытындылау.

Әдебиеттермен жұмыс істеу төмендегідей жүргізіледі:

1. 
   Қандай сұрақтардың қарастырылатыны туралы жалпы түсінік алу үшін әдебиетті қарап шығу;
   
2. 
   Әдебиетті мұқият ден қойып оқып, таңдалынған тақырыпқа қатысты мәліметті жазып алу. Жазып алудың тәсілдері төмендегідей:
   

Ғылыми зерттеу негізінен зерттеліп отырған мәселенің тарихына, оның практикалық қолданылу жағдайына критикалық анализ жасау, негізгі библиографиялық көзден таңдалынған материалдарды жүйелеу мен қорытындылаудың, тілдік фактілерге өздік бақылау жасау мен оларды қорытындылау қабілетін білдіреді; жұмыстың логикалық жағынан тұтастай дұрыс құрылуын білдіреді.

Жиналған материалды баяндау, оның жүйелілігін және классификациясын талап етеді. Барлық материалды оқылған кітаптар мен мақалаларды бірінен кейін бірін тізіп толықтай беруге тырыспау керек. Мәселенің негізін ғана ашуға, негізгі және алдыңғы қатарлы ойларды қойылған мақсат-талаптарға байланысты беруге тырысу керек. Шолу хронологиялық емес, проблемалық тұрғыда болуы керек, түрлі әдебиет көздерінде мәселенің ашылуын беру керек. Өз ойын қарапайым әдеби тілмен, жалпыға таныс терминдермен беруі тиіс. Белгілі бір сөздің қайталануы әр 50-100 сөз сайын болып отыру керек. Курстық жұмыстың мазмұны оқылған әдебиеттің негізінде зерттеліп отырған мәселе бойвнша өзінің жеке түсінігі мен пікірінің қалыптасуын, автордың сілтемесіне байланысты белгілі бір теориялар мен концепциялардың аспектілерін бағалауды, цитаталар келтіріп дәлелдемелер жасауды білдіреді. Авторларға сілтеме жасау оқушыға өте маңызды. Ол оның негізгі әдебиет көзінен қажетті материалды алуды және кейбір толықтыруларды жасауға көмектеседі. Цитатаның соңында источникті анықтау керек. Мәтінді цитаталанған авторлардың сөзіне сілтеме жасау барысында, И. В. Усечева мынадай етістіктерді қолдануды ұсынады: талдайды, қарсы пікір білдіреді, пікірін білдіреді, қосады, дәлелдейді, сұрақ қояды, констатациялайды, үміттенеді, деп табады, пікірмен келіспейді, анықтайды, талқылайды, жауап береді, түсіндіреді, қолдайды, жазады, қайталайды, келіседі, мүмкіндік береді, рұқсат етеді, пайымдайды, түсінеді, ұсынады, есептейді, қорытындыға келеді, мәселені талқылайды, ойлайды, мәселесін шешеді, күманданады, хабарлайды, сұрайды, сілтеме жасайды, көрсетеді, ескереді, анықтайды.

Материалды белгілі бір автордың позициясынан емес, концептуальді негізде топтастыру қажет. Жұмыстың әр бөлімінің, жалпы жұмыс және қорытынды бойынша студенттің өздік схемалары, кестелері, диаграммалары және кез-келген графикалық кескіні болса тіпті жақсы.