Кернеу тұрақтандырғышы деп жүктемедегі кернеуді белгілі дәлдікпен ұстап тұратын құрылғыны айтады
жүктеу/скачать 103,14 Kb.
|
Электроника ОСӨЖ №7
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ “Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ” МӘНЖАЗБА Пәні: Электроника Тақырыбы: Кернеу тұрақтандырғыштары Орынадаған: Айбекұлы Арсен АжБк-202 Тексерген: Тасқалиев А Ақтөбе 2023 Кернеу тұрақтандырғышы деп жүктемедегі кернеуді белгілі дәлдікпен ұстап тұратын құрылғыны айтады. Кернеудің жүктемедегі өзгерісі себептер қатарымен шақырылуы мүмкін: біріншілік қорек көзінің кернеуінің тербелісімен (айнымалы кернеу желісінің, аккумулятордың, гальваникалық элементтің), жүктеменің өзгерісімен, қоршаған ортаның температурасының өзгерісімен және т.б. Жұмыс принципі бойынша тұрақтандырғыштарды параметрлікке және компенсациондыққа бөледі. Өз кезегінде параметрлік тұрақтандырғыштар бір каскадтық, көп каскадтық және көпірлік болады. Компенсациондық тұрақтандырғыштар үздіксіз немесе импульстік реттеумен бола алады; барлығы да тізбектей және параллельді типте бола алады. Кернеу стабилизаторының негізгі параметры тұрақтандыру коэффициенті болып табылады. Тұрақтандырғыштардың түрлері және олардың негізгі сипаттамалары. Параметрлік тұрақтандырғыштар кернеуді тұрақтандыруды жартылай өткізгіштік приборлардың параметрлерін өзгерту есебінен жүзеге асырады: стабилитрондарды, стабисторларды, транзисторларды және т.б. Кернеудің жартылай өткізгіштік стабилизаторлардың өзгеретін параметрлері олардың кедергілері немесе өткізгіштіктері болып табылады. Компенсациондық тұрақтандырғыштар жартылай өткізгіштік приборларда орындалған жүктемедегі кернеуді автоматты реттеудің жабық жүйесі болып табылады. Бұл тұрақтандырғыштардағы шығыстық кернеу әдетте параметрлік тұрақтандырғыштардың типтерінің бірімен құрылатын тұрақты тірек кернеуіне тең немесе пропорционалды болып ұсталады. Компенсациондық тұрақтандырғыштар жүктемеге параллельді немесе тізбектей қосыла алатын реттеуші элементтен тұрады (әдетте транзистор). Реттеуші элемент үздіксіз немесе кілттік режимде жұмыс істей алады. Импульстік тұрақтандырғыштарда реттеуші элементтің кілттік жұмыс режимі қолданылады. Үздіксіз реттеумен тұрақтандырғыштарда реттеуші элемент үздіксіз режимде жұмыс істейді. Жүктемедегі шығыстық кернеуді ұстап тұру дәлдігі бойынша тұрақтандырғыштарды прецизиондық (кернеудің өзгерісі 0,005%), дәлдікті (кернеудің өзгерісі 0,1-0,005%), орташа дәлдікті (кернеудің өзгерісі 0,1-0,01%) және төмен дәлдікті (кернеудің өзгерісі 1-0,1%) деп бөледі. Прецизиондық тұрақтандырғыштарда шығыстық кернеуді ұстап тұрудың жоғары дәлдігін алу үшін қоршаған ортаның температурасының өзгерісін жоятын арнайы құрылғы қолданылады (термостаттар және криостаттар). 2. Кернеу тұрақтандырғыштарының негізгі параметрлері. Кернеу тұрақтандырғыштарының параметрлері оларды жұмыс сапасы бойынша салыстыруға, электрондық құрылғыларды эксплуатациялау талаптарын қанағаттандыратындарын таңдап алуға мүмкіндік береді. Мұндай параметрлерге келесілер жатады: қалыпты шығыстық кернеу Uвых, кірістік кернеудің дөлшеу диапазоны Uвх.min және Uвх.max, жүктеме тогының өлшеу диапазоны Iн.min және Iн.max, пайдалы әсер коэффициенті , кернеу бойынша тұрақсыздық коэффициенті KнU және ток бойынша тұрақсыздық коэффициенті KнI, пульсацияның тегістеу коэффициенті KСГ және жылдам әрекеттілік. Тұрақтандырылудың номиналдық кернеуі Uвых - бұл тұрақтандырғыштық эксплуатациясының қалыпты жағдайындағы шығыстық кернеуі (анықталған кірістік кернеу, жүктеменің берілген тогы, қоршаған ортаның орнатылған температурасы). Егер тұрақтандырғыш шығыстық кернеуді реттеуге мүмкіндік берсе, онда шығыстық кернеудің диапазоны беріледі Uвых.min және Uвых.max. Кірістік кернеудің өлшеу диапазоны Uвх тұрақтандырғыштардың дәлдік қасиеттері сақталатын тұрақтандырғыштың кірісіндегі кернеудің шектерін орнатуға мүмкіндік береді. Жүктеме тогының өлшеу диапазоны Iн тұрақтандырғыштардың дәлдік қасиеттері сақталатын жүктеме тогының өзгеру шектерін орнатуға мүмкіндік береді. Тұрақтандырғыштық жылдам әрекеттілігі оның кірістік кернеудің немесе жүктеме тогының секірмелі өзгерісін жылдам өңдеу қабілетін сипаттайды. Әдетте тұрақтандырғыштың жылдам әрекеттілігін кірістегі кернеудің немесе жүктеме тогының берілген секірмелі өзгерісі кезіндегі шығыстық кернеуінің орнатылу уақытымен анықтайды. Эксплуатациондықтан басқа сонымен қатар, берілген қасиеттермен тұрақтандырғыштарды жобалау кезінде қажетті есептік параметрлер қолданылады. Мұндай параметрлерге жатады: дифференциалдық шығыстық кедергі , Кернеудің температуралық коэффициенті ТКН, шу кернеулері , шығыстық кернеудің уақыттық дрейфі және басқалары. Кернеудің параметрлік тұрақтандырғыштарын арнайы жартылай өткізгіштік диодтарда орындайды: стабилитрондарда және стабисторларда. Стабилитронның көмегімен кернеуді тұрақтандыру үшін жартылай өткізгіштік диодтың вольт-амперлік сипаттамасының кері бұтағы, ал стабистордың көмегімен - оның тура бұтағы қолданылады. Тұрақтандырғыштарда электрлік құйындық тесіп өту құбылысы қолданылады. Сонымен қатар, диод арқылы токтың өзгеруінің кең диапазонында ондағы кернеу шамалы ғана өзгереді. Токты стабилитрон арқылы шектеу үшін онымен тізбектей кедергіні қосады. жүктеу/скачать 103,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|