Жобаның коммерциялық нәтижелігі қаржылық шығындарды табыстылық нормасын қамтамасыз ететін нәтижелерді салыстыру арқылы анықталады

Жобаның коммерциялық нәтижелігі қаржылық шығындарды табыстылық нормасын қамтамасыз ететін нәтижелерді салыстыру арқылы анықталады.

Әр қадамдағы нәтиже ретінде нақты ақшаның ағыны қолданылады.

Жобаны іске асырғанда 3 түрлі қызметті бөліп көрсетеді:

1. 
   Инвестициялық – негізгі қорлар құнының өзгерісімен байланысты.
   
2. 
   Операциялық – кәсіпорынды басқарумен және ағымдағы шығындармен байланысты.
   
3. 
   Қаржылы – бағалы қағаздар қоржынымен байланысты.
   

П – ақшаның түсімі.

О – ақшаның шығыны.

Ф – нәтиже.

Негізгі шарт – аталған көрсеткіштер оң сан шығу керек.

Белгісіздікті және тәуекелді есебке алу.

Белгісіздік пен тәуекелдің келесі түрлерін ескеру қажет:

1. 
   Экономикалық заңдылық, ағымдағы экономикалық жағдай, инвестиция жасау жағдайлары.
   
2. 
   Сыртқыэкономикалық тәуекел.
   
3. 
   Саяси жағдай тұрақсыздығы, қолайсыз әлеуметтік-саяси өзгерістер.
   
4. 
   Бағалардың валюталық курстарының өзгеруі, нарық конъюнктурасының өзгеруі.
   
5. 
   Табиғи-климаттық факторлар.
   
6. 
   Өндірістік-технологиялық тәуекел.
   

Егер тәуекел ықтималдлығы белгілі болса, инвестициялардан болатын жалпы нәтиже математикалық күтім формуласы бойынша анықталады:

Э_i – іске асырудың i-й шарты бойынша интегральды нәтиже.

p_i – i-й шарттың іске асу ықтималдылығы.

Жобаны таңдау белгілері: мақсаты, сыртқы және экологиялық белгілер, жобаны іске асыратын инвестордың белгілері, ғылыми-техникалық белгілер, коммерциялық белгілер, өндірістік белгілер, нарық белгілері, аймақтық ерекшеліктерді есебке алатын белгілер.

Қаржы көздері: жеке жинақтар, акционерлі капитал, пайлық салымдар, ұзақмерзімді несие, инвестициялар, бюджеттік ақша.

Қаржы жоспары кәсіпорынның төлем қабілеттілігін және ликвидтілігін қамтамасыз ету үшін қолданылады. Қаржы жоспарының үш түрі бар: оперативті (1 жылға дейін), ағымдағы (1 жыл), перспективті

Қаржы жоспарына келесі құжаттар жатады:

1. 
   Табыстар мен шығындар жоспары (кәсіпорын пайдалылығын көрсетеді);
   
2. 
   Несиелік жоспар (қарызды қолдануды сипаттайды);
   
3. 
   Ақша ағындарының жоспары (ликвидтілікті қамтамасыз етеді);
   
4. 
   Кәсіпорын балансы (кәсіпорынның қаржы жағдайын сипаттайды).
   

Кәсіпорын активтері ликвидті (айналым қаржы) және ликвидті емес (негізгі капитал) болып бөлінеді.

Баланс бойынша келесі көрсеткіштер анықталады:

1. 
   айналым қаржының ликвидтілігі – кәсіпорынның қажет уақытта қарыз қайтаруға қабілетін көрсетеді.
   
   1. 
      Абсолютты ликвидтілік коэффициенті:
      

2. 
   Ликвидтілік коэффициенті:
   

3. 
   Ағымдағы ликвидтілік коэффициенті:
   

2. 
   Автономия коэффициенті – кәсіпорынның қаржылы дербестігін сипаттайды.
   

3. 
   Қарызды және өзіндік капиталдың ара-қатыс коэффициенті
   

4. 
   Капитал рентабельділігі:
   

Лизинг пен жал арасындағы айырмашылықтар:

1. 
   Лизингте толық амортизация төленеді.
   
2. 
   Лизинг өнімді өткізудің бір түрі ретінде қолданады.
   
3. 
   Лизинг мерзімі келісімде тіркеледі және одан бас тартуға болмайды (жалдан бас тартуға болады).
   

1. 
   Оперативты лизинг: келісім мерзімі амортизация мерзімінен әлдеқайда кем (жалға ұқсас).
   
2. 
   Қаржы лизингы: Келісім мерзімі амортизация мерзіміне жақын немесе тең болады. Оның түрлері:
   

Жабдық лизингтік компания балансында болады.

1. 
   Лизинг 100% несие беруді көздейді және төлемдерді қолма-қол төлеуді талап етпейді.
   
2. 
   Жалға алушы жабдықты жаңартуға мүмкіндік алады.
   
3. 
   Есепте мүлік лизинг беруші балансында болады.
   
4. 
   Лизинг кепілдемені талап етпейді, өйткені кепілдеме ретінде жабдықтың өзі болады.
   
5. 
   Барлық дамыған елдердің мемлекеттік саясаты лизингтік операцияларды кеңейтуге және дамытуға бағытталған.
   

1. 
   Лизинг берушінің үлкен қаржы шығындары.
   
2. 
   ҒТП байланысты жабдық ескірсе және бұл жағдай келісімде көрсетілмесе, төлемдерді амортизация мерзімінің аяғына дейін жасай беру қажет.
   
3. 
   Лизингтің жалпы құны несие құнынан, көбінесе жоғары болады.
   
4. 
   Лизингтік операцияларды жүргізудің күрделілігі.
   

Негізгі қағидалары: Мүмкіндіктер бойынша төлеу; Артықшылық үшін төлеу; Есептеудің қарапайымдылығы және қол жетерлігі.

Функциялар:

фискальды; қайта бөлу; ынталандырушы.

Салықтар түрлері:

тура; жанама; жалпы; арнайы. пропорционалды; прогрессивті.

5. 
   Студенттің өздік жұмысы
   

СӨЖ №1

1. 
   Кәсіпорындардың жіктелуі.
   
2. 
   Кәсіпорындардың ұйымдастырушылық-құқықтық формалары
   
3. 
   ҚР заңдылығы бойынша кәсіпорындарды құру тәртібі
   
4. 
   Кәсіпорындардың негізгі міндеттемелері және құқықтары
   

СӨЖ №2

1. 
   Негізгі өндірістік қорлардың оңтайлы құрылымы
   
2. 
   Негізгі өндірістік қорлардың тозуы, амортизациясы
   
3. 
   Амортизация әдістері
   

СӨЖ №3

1. 
   Айналым қаржысын нормалау әдістері
   
2. 
   Айналым қаржыны тиімді қолдану жолдары
   
3. 
   Өндірістік қорлардың оңтайлы мөлшерін анықтау әдістері
   

СӨЖ №4

1. 
   Кәсіпорын персоналының құрамы және құрылымы
   
2. 
   Нарықтық экономика жағдайларында қалыптасқан жаңа мамандықтар
   
3. 
   Еңбек өнімділігін есептеу әдістері
   

СӨЖ №5

1. 
   Еңбек ақы, түрлері, формалары, жүйелері
   
2. 
   Еңбек ақыны анықтау қағидалары
   

СӨЖ №6

1. 
   Өндіріс және өткізу шығындарының құрамы және құрылымы
   
2. 
   Пайда, рентабельділік түсініктерін сипаттау
   

СӨЖ №7

1. 
   Өнім бағасы. Баға жасау әдістері және әдістемелері
   

СӨЖ №8

1. 
   Өнім сапасы, негізгі көрсеткіштері
   
2. 
   Қазақстанда тұтынушылардың құқықтарын қорғау мәселесі.
   

СӨЖ №9

2. Еңбекті бөлу және бірлестіру

3. Еңбек процесін ұйымдастыру
СӨЖ №10

1. 
   Жұмыс орнының түсінігі және жіктеу, ұйымдастыру негіздері
   
2. 
   Жұмыс орнын жоспарлау
   
3. 
   Жұмыс орнын мамандандыру және жабдықтау
   
4. 
   Жұмыс орнына қызмет көрсету,түрлері,ұйымдастыру әдістері
   

СӨЖ №11

1. 
   Еңбек жағдайы ,оның элемменттері,бағалау
   
2. 
   Еңбек пен демалыс тәртібінің мәні,түрлері,ұтымды жобалау
   

СӨЖ №12

1. 
   Еңбекті нормалау
   
2. 
   Жұмыс уақыты шығындарын жіктеу
   
3. 
   Жұмыс уақыты шығындарын зерттеу әдістері
   

СӨЖ №13

1. 
   Өндірісті материалдық-техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру
   

СӨЖ №14

1. 
   Энергетикалық шаруашылықты ұйымдастыру
   
2. 
   Жөндеу жұмысын ұйымдастыру
   
3. 
   Көлік шаруашылығын ұйымдастыру
   
4. 
   Қойма шаруашылығын ұйымдастыру