Сур. 1. Баумол моделі бойынша ақшаның өзгеру графикі
Толтыру сомасы (Q) келесі формула бойынша анықталады
мұндағы V — мерзім ішінде ақшадағы болжанатын қажеттілік мөлшері (жыл, тоқсан, ай);
с — ақшаны бағалы қағаздарға конвертация жасау шығындары;
r— қысқа мерзімді бағалы қағаздардың кәсіпорынға оңтайлы, жеткілікті табыс пайызы, мысалы, мемлекеттік бағалы қағаздарға.
Сонымен, ақшаның орташа қоры Q/2 тең, ал бағалы қағаздарды ақшаға айналдыру келісімдерінің жалпы саны (k) былай табылады: к = V : Q
Ақшаны басқарудың бұл саясатын іске асырудың жалпы шығындары (ОР) былай табылады:
OP= ck + r Q/2
Бұл формуладағы бірінші қосылғыш тура шығындар болса, екіншісі ақшаны бағалы қағаздарға салудың орнына оны есеп шотқа салу нәтижесінде болатын ұтылыс мөлшері.
Миллер — Орр моделі
Баумол моделі көбінесе, ақша шығындары тұрақты және болжанатын кәсіпорындарда қолдануға болады. Іс жүзінде ондай кәсіпорындар сирек кездеседі, есеп шоттағы ақша кездейсоқ түрде өзгеру мүмкін, және шамамен үлкен тербелістер жасауы мүмкін.
Миллер және Орр құрастырған моделі қарапайым және іс жүзіне сай деп айтуға болады. Ол келесі сұраққа жауап беруге мүмкіндік жасайды: егер ақшаның кірісін және шығысын дәл болжауға болмаса, кәсіпорын ақшаны қалай басқара алады? Миллер және Орр модель құрастырғанда Бернулли процесін қолданды — бұл стохастикалық процесс, мұнда мерзімнен келесі мерзімге ақшаның түсімі және шығыны тәуелсіз кездейсоқ оқиғалар ретінде саналады.
Қаржы менеджерінің іс-әрекеттері сурет 2-де көрсетілген. Ақшаның шоттағы қалдығы кездейсоқ тұрғыда өзгереді, бірақ егер оның мөлшері белгілі бір жоғарғы шекке жеткен кезде кәсіпорын ақшаны қалыпты мөлшерге жеткізу үшін (қайту нүктесі) сәйкес көлемде бағалы қағаздар сатып алады. Егер ақша көлемі төменгі шекке жетсе, кәсіпорын сәйкес көлемде бағалы қағаздарды сатады.
Сур.2. Миллер — Орр моделі.
ЕСЕПТЕР
2.1. Ағымдағы және сақтық қорды табу
Жеткізу датасы
|
Жеткізу құны (млн. теңге)
|
Жеткізу датасы
|
Жеткізу құны (млн. теңге)
|
15.01
|
100
|
01.05
|
100
|
20.02
|
200
|
02.08
|
250
|
01.03
|
150
|
10.10
|
200
|
20.03
|
210
|
01.12
|
150
|
2.2. Транспорттық қор шамасын анықтау: жүк айналымы мерзімі — 20 күн; құжаттардың пошталық жүрісі — 7 күн; құжаттарды өңдеу — 4 күн; акцепт мерзімі— 3 күн.
Достарыңызбен бөлісу: |