Кәсіпорын экономикасы пәні бойынша дәрістер жинағы
Негізгі өндірістік қорлар, түсінік беру және құрамы
жүктеу/скачать 0,72 Mb.
|
| 1. Негізгі өндірістік қорлар, түсінік беру және құрамы.
Негізгі капитал (негізгі қорлар,айналымнан тыс активтер, негізгі құралдар) – бұл өзінің құнын дайын өнімге біртіндеп, белгілі бір бөліктермен, бірнеше өндірістік цикл ішінде түсіретін және өзінің натуралдық-заттық формасын ұзақ уақыт бойы сақтайтын, жоғалтпайтын еңбек құралдары. Негізгі құралдар өндірістік (өндірістік процесіне қатысатын) және өндірістік емес (тікелей қолдануға арналған, өндірістік процеске қатыспайды: мед.мекемелер, мәдениет үйі, тұрғын үй) болып бөлінеді. Өндірістік қорлар өз кезегінде активті (өндірістік процеске тікелей қатысатын) және пассивті (өндірістік процеске жағдай жасайтын) бөліктерге бөлінеді. Негізгі қорлар натуралдық және ақшалай түрде өлшенеді. Натуралдық баға беру дегеніміз – олардың өндірістік сипаттамасын беру деген сөз. Қолдану мақсатына қарай негізгі қор түрлері: Ғимараттар (цехтер, қоймалар, т.б.); Құрлыстар (көпір, тоннель, жолдар, т.б.); Тасымалдау қондырғылары (құбырлар, электр тоғын тасымалдау желілері, т.б.) Машиналар және жабдықтар: а) Күш машиналары және жабдықтары (энергияның түрлерін шығарады); б) Жұмыс машиналары мен жабдықтары (еңбек затына әсер етеді); в) Өлшеу және реттеу аспаптары; г) Есептегіш техника және т.б. Көлік құралдары; Құрал-сайман, қызмет ету мерзімі 1 жылдан жоғары болатын басқа құралдар); Өндірістік және шаруашылық жиһаз; Жұмысшы және өнім беретін мал; Көпжылдық өсімдіктер; Жер құнарлығын өсіруге қажет күрделі шығындар; Басқа қорлар (мысалы кітапханалық қор). Қызмет ету мерзімі 1 жылдан кем болатын заттар негізгі қорларға жатпайды. жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|