Темір тотығымен сода арасындағы реакция төмендегідей жүреді

Темір тотығымен сода арасындағы реакция төмендегідей жүреді

Fe₂O₃ + Na₂CO₃ = Na₂O Fe₂O₃ + CO₂ (19)

SiO₂ мен Na₂CO₃ арасындағы реакция 800-820⁰С тым жылдам жүреді, натрий метасиликатының жасалуымен.

SiO₂+Na₂CO₃=Na₂O SiO₂+CO₂ (21)

Натрий метасиликаты натрий алюминатымен екінші ретреакцияға түседі, натрий алюмосиликаты жасалады Na₂O Al₂O₃ 2SiO₂ балқу темпиратурасы 1520⁰С. Кальций тотығы қатысқанда кальций силикаты жасалады негізінен кальций ортосиликаты 2CaO SiO₂ кезкелген қатынаста CaO және SiO₂:

2CaCo₃ + SiO₂ = 2CaO SiO₂ + CO₂ (22)

Титан тотығы содамен әктаспен әрекеттесіп және жоғары темпиратурада титанаттар жасалады (Na₂O TiO₂ және CaO TiO₂) қажетті мөлшерде сілті және кальций тотығын байланыстырады.

Сонымен: пісірудің негізгі құрастырушысы химиялық қалдықтар, натрий метаалюминаты, натрий метаферриты және екі кальций силикаты. Метаалюминат және натрий метаферриты піспеде қатты ерітінділердің үзілмейтін қатты қатарын түзеді.

Стехиометриялық қатынастан шихта құрамын қабылдамау нәтижесінде пісіру кезінде басқа да қосындылар жасалады, мысалы кальций алюминаты, кальций алюмосиликаты, натрий – кальций силикаты т.б.

2.1.3 Піспені сілтілеу. Уақталған піспені сілтілеуді сумен, сода және әлсіз сілтілі ерітіндімен жасауға болады. Негізгі пайдалы реакция піспені сілтілегенде натрий алюминатын еріту реакциясы болады

Na₂O Al₂O₃ + 4H₂O = NaAl(OH)₄ (23)

және натрий ферритін гидролиздеу:

Na₂O Fe₂O_{3 қат} + (1 + x) H₂O= 2NaOH +Fe₂O₃ xH₂O_қат (24)

Натрий метаферритін гидролиздегнде темір тотығы тұнбаға түседі, ал сілті ерітіндіге айналып, оның каустикалық модулін жоғарлатады.

Екі кальций силикаты тәжірибеде сілтілегенде ерімейді, бірақ біртіндеп гидратацияланады және сілтілі, әсіресе сода ертіндісімен айырылады
2CaO SiO₂+ 2NaOH + H₂O= Na₂SiO₃ + 2CaO(OH)₂ (25)
2CaO SiO₂ +2Na₂CO₃ + 2H₂O= 2CaCO₃ +Na₂SiO₃(OH)₂ + 2NaOH (26)

Екі кальций силикатының айырылуы нәтижесінде реакция бойынша (19), (20) екінші әрекеттесу жүреді, нәтижесінде алюминий тотығы және сілті шламға ауысады

=3CaO∙ Al₂O_3* mSiO_2* (6-2m)H₂O+2(1+m) NaOH+mH₂O (27)

=Na₂O∙ Al₂O₃∙1.7SiO₂∙2H₂O+3.4NaOH+1.3H₂O (28)

Натрий гидроалюмосиликатының ерігіштігі, алюминат ертіндісінде ерітінді қойылтылғандығы жоғары болса өседі.

Калыпты жағдайда сілтілеу (24), (25) азын алау дәрежеде жүреді және сілтілеу нәтижесінде ерітіндіге негізінен натрий алюминаты және кремниземның біраз мөлшері өтеді.

Піспені сілтілегеннен кейін қатты ерімейтін қалдық қалады – шлам, ол негізінен келесі компонеттен тұрады: 2CaOSiO₂, Na₂O Al₂O₃ 1.7SiO₂ H₂O, Fe₂O₃ xH₂O аз мөлшерде Na₂O TiO₂ және гидрогранат.

Піспенің сілтіленуіне көптеген факторлар әсер етеді: піспенің уақтылығы, ерітіндінің концентрациясы, алынатын алюминат ертіндісінің каустикалық қатынасы, темпиратура, үрдіс ұзақтылығы, аппаратура типі және т.б.

Аппаратура түріне байланысты сілтілеуден алынған алюминат ерітіндісі a_к=1.4 – 1.8 және Al₂O₃ концентрациясы 80-280 г/дм³. Үрдістің темпиратурасы 70 – 95⁰С, ұзақтығы 0.33 тен 3.5 сағатқа дейін. Піспені сілтілеуді әртүрлі аппараттарда: диффузор, құбыр тәрізді сілтілегіштер т.б. жүргізеді.

2.1.4 Алюминат ертіндісін кремнисіздендіру. Алюминат ертінділері сілтілеудін кейін біршама кремниземмен ластанады. Кремний модулі М_Si=20 ¸ 240 болады.

Кремнисіздендіру негізі, алюминат ертіндісінде ерітілген кремниземді ерімейтін қосындыларға байланыстырып және тұндыру болады. Ол екі жолмен жасалынады:

1) кремниземді натрий гидроалюмосиликатына байланыстыру (ГАСН реакциясы бойынша 27) жағдай жасалған кезде. Бұл әдіспен SiO₂ 2 ¸ 4 тен 0.2 ¸ 0.4 г/дм³ дейін төмендейді;

2) кремниземді гидрогранатқа (26) реакция бойынша байланыстыру, ол үшін алюминат ертіндісінеәктас немесе Ca(OH)₂ енгізеді. Бұл жолмен ертіндіге кремниземді 0,08-0,1г/л дейін азайтып, ерітінді алуға болады М_Si= 1000-1200.

Іс жүзінде кремнисіздендіру ГАСН тұнбасын түздіріп автоклавтарда 150-175⁰С темпиратурада жүргізеді кремнисіздендіруді үдету үшін кейбір кезде ақ шламның бөлігін үрдіске қайтарады затравка ретінде кремнисіздендірудің бірінші сатысы М_Si=250¸400 де жүреді. Ерітінділердің кремнийсізденуі, кремнийсіздендірудің 3 сатысында жүргізіледі, кремниземнің негізгі бөлігі НГАС түрінде алынған соң (1 сатысы ). Бұған дейін М_Si=250¸400 бар ерітіндіні ізбес сүтімен мына темпиратура аралығында 90-95⁰С өңдейді, 1,5-2 сағат аралығында.Ізбест мөлшері мына есептеналынады CaO : SiO₂ (массасы бойынша) 15¸20, CaO – әктас сүтіндегі әктас мөлшері, ал SiO₂- алюминат ертіндідегі SiO₂ мөлшері.

2.1.5 Алюминат ертінділерін карбонизациялау. Байер әдісі бойынша алюминат ерітінділерін айыру сығу арқылы жүреді, нәтижесінде алюминий сутотығы және ашынатр ерітіндісі алынады, айналым ертінді ретінде пайдаланады.

Сода Боксит Ізбес

Ұсақтау Ұсақтау

Шихтаны дайындау

Пісіру газ(CO₂)

Піспе

Піспені ұсақтау

Сілтілеу

Алюминат ертіндісі Қызыл шлам

Кремнисіздендіру Қалдық

Фильтрлеу және қоюлату

Ақ шлам

Карбонизация газ (CO₂)

Фильтрлеу және қоюлату Су

Сода ертіндісі Гидрат

Буландыру Жуу

Al(OH)₃ Өңделген су

Кальцинациялау

Глиназем

2. 
   сурет – Пісіру әдісімен глиноземді өндірудің технологиялық схемасы
   

Карбонизация кезінде алюминат ертіндісінен жағар газдарды өткізеді, құрамында CO₂ бар.

Химиялық көзқарастан карбонизация үрдісі екі сатыда өтеді:
1 саты: 2NaOH+CO₂=Na₂CO₃+H₂O (29)

2 саты: NaAl(OH)₄ Al(OH)₃ + NaOH (30)

Ертіндіні қалдықтан фильтрлеу, шламды 0,250 дм³ ыстық сумен жуу, жуылған суды фильтратпен араластыру. Араласқан ертіндінің көлемін өлшеу. Автоклавта 170⁰ С темпиратурада 1 сағат бойына ертіндіні кремнийсіздендіру үрдісін жүргізу. Кремнийсізденгеннен кейін автоклавты суытып, ішіндегі Бюхнер воронкасымен фильтрлеу. Бөлінген тұнбаны 1 сағат 110⁰С темпиратурада кептіру және өлшеу.

Алюминат ертіндісін карбонизациялап айыру. Ол үшін 70 – 75⁰ С- ге жылытылған ертіндіден көмірқышқыл газын 30 минут шамасында өткізу, ертіндіні араластырғышпен немесе газ барботажы жолымен араластыру.

Алюминий сутотығын негізгі ертіндіден Бюхнер варонкасымен бөліп алу, 0,25 дм³ ыстық сумен жуу, кептіргіш шкафта 30 минут 110⁰ С темпиратурада кептіру және 30 минут 1200⁰С темпиратурада күйдіру. Күйдірілген тұнбаны өлшеп, глиназемнің тауарлық шығысын (13)формула бойынша есептеу.

2.2.2 Жазу тәртібі және мәліметтерді өңдеу. Жұмыс дәптерде және есептемеде : алынған материалдың құрамы; боксит, ізбес, сода, сілті ертіндісі. Шихта құрамының есебі: піспе және нақты массасының есебінен құралады.

2.2.3 Материалдар және аппаратура:

1) Материалдар: жоғарыкремнилі боксит, ізбес, сода, көмірқышқыл газы.

2) Аппаратура: силит шихта пеші шихта пісіру және алюминий сутотығын кальцинациялау, фильтрлеу қондырмысы, кипп аппараты немесе көмірқышқылы бар баллон, зертханалық смеситель , ступкалар метал және алунд тигельдер.

1 – қыздыру және араластыру құрылғысы; 2 – стакан; 3 – араластырғыш; 4 – электромотор; 5 – штатив

№3 Зертханалық жұмыс. Біріктітіру жолымен нефелиндерден глинозем, цемент, соды өнімдерін алу

Нефелин кендерінің негізгі минералы және концентраты нефелин болып саналады: (Na, K)₂ O ^. Al₂ O₃^. 2SiO₂. Нефелин құрамында алюминий оксиді, натрий, калий, кремний диоксиді бар. Нефелинді қалдықсыз технологиямен қайта өңдейді, осы орайда нефелин кенінің барлық негізгі компоненттері Al₂O₃ (Na, K)₂ O және SiO₂ пайдалы өнімдерді алуда қолданылады: глиноземді (Al₂O₃), содыны (Na₂СО₃), поташты (К₂СО₃) және портландцементті (нефелинді бірігу затын сілтісіздендіру жолымен).

Нефелин кендері мен концентраттарды біріктіру амалымен қайта өңдейді (сурет - 5).

3.1.1 Нефелин шикіқұрамын даярлау. Нефелинді шикіқұрам екі компоненттен тұрады: нефелин концентраты және әк тастан. Шикіқұрамға содыны еңгізбейді, нефелиннің өзінде сілті орын алған (Na₂O + K₂O), натрий мен калий алюминатын алюминий оксидімен байланыстыруға алғы шарт болып есептеледі. Бұндай шикіқұрамда сілті Al₂O₃ байланысына ғана артық сүйеп, қанықтыру көзделеді. Қанықтырылған шикіқұрамда (2.1)жоғары темір кұрамдас нефелинді қайта өндеуде қолданады.

Әк (Ca CO₃) екі кальцилі, силикатты біріктіруде ыңғайын алады, яғни кремнеземнің бір молекуласына нефелинде әктің екі молекуласын үстейді шикіқұрамның даярлануына ақ шлам да беріліп, алюминат ерітіндісінен кремнисіздендіру жалғасады.

Лабораториялық жұмыста, айналым өнімдері болмауы жағдайында шикіқұрам есебі мына теңдеумен жүргізіледі

Теңдеуді шеше отырып х – ке қатысты (31) – ші формуланы аламыз, әктің көлемін (х) есептеу үшін 100кг нефелинде

мұнда х – 100 кг нефелиндегі әк көлемі, кг,

СаО_н және SiO_2Н – СаО және SiO₂ нефелиндегі құрамына сәйкес,%

3.1.2 Нефелин шикіқұрамын біріктіру. Біріктіруде шикіқұрам компоненттерінің өзара әрекеті. Жақсы ұнтақталған және тиянақты араластырылған шикіқұрам тұрбалы айналыс пештерінде 200 – 1300⁰С температурада біріктіріледі. Нефелиннің әкпен өзара әрекеті келесі реакциямен сипатталады:

R₂O ^. Al₂O₃ ^. 2SiO₂ + 4 CaCo₃ =

K₂O ^. Al₂O₃ ↑ + 2 (2CaO ^. SiO₂ ) + 4CO₃↑ (33)

мұнда R – Na, K.

3.1.3 Нефелин біріктірілімін сілтісіздендіру. Нефелинді күйежентекте натрий және калий (~24 – 26%) ерігіш алюминаттың шағын көлемі, лайықты көлемде ерігіштік қасиеті нашар екі кальцилі силикат (~66 – 70%) орын алады. Сол үшін, ерітіндіге жол ашу үшін ерігіш фазалардың бетіне нефелинді күйежентекті жақсылап ұсақтау қажет.

Ұсақтау мен сілтіден айыру үрдістерде шарлы диірмендерде біріктіріледі. Нефелинді күйежентекте Na₂O және Al₂O₃ қатынасы бірлікке жақын. Егер бұндай күйежентекті алынған содылы – поташты ерітіндімен сілтісіздендірсе, онда алюминат ерітіндісінің С σк бірлігіне жақын түрлері алынады. Ерітіндінің тұрақтылығын көтеру үшін нефелинді бірігу ерітінділерін содылы – сілтілі ерітіндімен сілтісіздендіреді, карбондалудан кейін алынады.

Кремнийсіздендірілген алюминатты ерітінді содалы – сілтілі тармақта карбондалуға жатады. Бөлінген гидрат жуу үрдісінен кейін глиноземді алуда лайықты үрдіске енгізеді. Ерітіндіні содылы – сілтілі қоспада реттеген соң күйежентекті сілтісіздендіруге бағыттайды.

Нефелинді концентрат
Мөлшері Әк тас
Ылғалды тартылған зат Ұнтақтау
Күйе жентектеу
Ұнтақтау

Ұсақтау және сілтілеу

Қоюландыру, сүзгіден өткізу, жуу

Алюминат ертіндісі Сұр шлам

Әк тас

Кремнисіздендіру Күйе жентектеу

Ақ шлам Алюминат ертіндісі Клинкер

маточный

ерітінді

Na₂CO₃ ІІ буландыру

Кальцинация

Кристалдандыру Күйе жентекті

сілтісіздендіруге

К₂СО₃


Глинозем

Сурет 4 – нефелиндерді кешенді қайта өңдеудің технологиялық сызбасы

3.1.4 Нефелинді шламды пайдалану.

Нефелинді күйежентекті сілтісіздендіргеннен кейін жуылған шламды 80-85% екі кальцилі силикатта ұстайды. Оған әк пен ақшламның бір бөлігін қосады және күйдіру үрдісіне босатады, мақсаты – цементті клинкер алу – портландцемент өндірісі үшін қажетті шикізатты алу.

3.1.5 Соды мен сақар алу. Содылы тармақ ереітіндісінен көп сатылы буландыру жолымен содыны бөледі (Na₂CO₃), әрі қарай қосалқы тұзды (Na₂CO₃ ^. K₂CO₃), және әрі қарай сақар (K₂CO₃). Соды мен сақарды тауарлы өнімдер қатарында бөледі, ал тұзды Na₂CO₃ ^. K₂CO₃ буландырудың екінші кезеңіне қайтарады.

3.2 Жұмысты өткізудің әдістемелік нұсқауы.

3.2.1 Материалдар мен жабдықтар.

1. 
   Материалдар: нефелин, әк, каустикалық сілті, көмір қышқыл газ, соды.
   
2. 
   Жабдықтар: №2 жұмыс түріне тән құралдар – құрылғылар қолданылады.
   

NaOH – ң ерітіндідегі көлемі алюминат ерітіндісін алуда ескеріледі

Оқытушы нұсқауы бойынша салыстыру мақсатында суды сілтіден айыру іске асады. Әрі қарай аналогиялық түрде №2 жұмыс орындалады.

3.2.3. Деректерді өңдеу, тіркеу тәртібі. Жазбаларды тіркеу тәртібі және деректерді өңдеу №2 аналогиялық сызба үлгісінде орындалады.

3.2.4 Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқаулар. Бұл нұсқаулар №2 жұмыста көрініс табады.

3.2.5 Жұмыс бойынша есептің талаптары. Нефелиндерді қайта өңдеуде біріктіру әдісін іріктеуді негіздеу. Технологиялық сызбаны сипаттау шикізаттың барлық компоненттерін кешенді пайдаланудың құлдықсыз технологиясын үлгі ретінде нысанға алу. Нефелинді шикіқұрам мен күйежентекті сілтісіздендіруді құрастырудың ерекшеліктерін кескіндеу. Нефелинді шикіқұрамның ширыққан түрлеріне есептеулер жүргізу, жұмыс барысында қолданылған қондырғылар сызбасын назарға алу, глиноземнің тауарлы көріністеріне есептеуі есеп көлемі – 3-4 бет.
№4 Зертханалық жұмыс. Алуниттерден тотықсыздандырғыш-сілтілік әдіспен глинозем алу
4.1 Процесстің физико-химиялық негіздері

Алуниттық кеннің құрамында 30-70% алунит минералы бар және глинозем, калий сульфатын, сірке қышқылы, күкірт қышқылды алюминий, квасц, ванадийдің бестотығы және т.б. өнімдерді алу үшін комплексті өндеуге түсетін бағалы шикізат болып келеді. Негізгі минералдың, алунит K₂SO₄ ^. Al₂(SO₄)₃ ^. 2Al₂O₃ ^. 6H₂O, құрамында K₂O изоморфты орын алатын Na₂O-ның қоспасы болуы мүмкін. Алуниттен басқа кенде кварц, каолинит және т.б. бар.

Алуниттерді өңдеудің өндірістік әдістердің бірі тотықсыздандырғыш-сілтілік әдісі болып келеді. Байер әдіспен өңдеуге қолайлы глинозем концентратын алуниттерден алуы оның негізін құрайды. Ол үшін алунит кенін термиялық өңдейді. Бұл жағдайда алюминий сульфаты ыдырайды, күкірт оксиді газалық фазаға бөлінеді және пайда болатын γ-Al₂O₃ жоғары белсеңділігін сақтайды.

Екі сатылы термиялық өңдеу сусыздандыру күйдіруден (1-ші сатысы) және тотықсыздандырғыш күйдіруден (2-ші сатысы) тұрады. Күкірт қышқылды өңдеуге қолайлы, жоғары концетріленген күкіртті газ алу үшін сусыздандырғыш және тотықсыздандырғыш күйдіруді қайнау қабатындағы пештерде бөлек өткізеді.

Алунитті күйдіруден кейін түпкі сілтілік ерітіндімен сілтілейді. Осыдан сульфат-алюминаттық сілті ерітіндіні алады.

Ерітіндіні кремнийсіздену, буландыру, сульфат бөлінуден кейін сұйылтады. Содан соң алюминий гидроксидке және түпкі ерітіндіге қыздыру арқылы бөледі. Алюминий гидроксидін қыздырады да глинозем алады. Ал түпкі ерітіндіні күйдірілген алунитті сілтілеуге қайта апарады.

Сульфатты-алюминаттық ерітіндіден бөлінген сульфаттарды товарлық өнімдерді алу үшін өңдейді: калий сульфаты, калийлік және натрийлік сілті және т.б. Тотықсыздандырғыш күйдіру пештен бөлінетін газдар күкірт қышқылды және қарапайым күкірт алу өндірісіне қолданады.

4.1.1 Сусыздандырғыш күйдіру. Келесі реакцияға негізделген

4.1.2 Тотықсыздандырғыш күйдіру. Тотықсыздандырғыш ретінде мыналарды қолданды: солярлық май, керосин, табиғи газ және құрамында көміртегі бар заттар немесе бу тәрізді тотықсыздандырғыш бар.

Жоғары концнтріленген күкірт газын алу үшін тотықсыздандырғыш ретінде күкірт буын қолданады.

Тотықсыздандыруды 560-580⁰С температурада жүргізеді; ал жоғары температурада γ-Al₂O₃ аз белсеңді болады.

Сусыздану газдар

(500-520⁰С)

Тотықсыздандырғыш күйдіру

Күкіртті газ

Күйдірілген алунит

Күкірт немесе

(45-50⁰С)

Күкірт Күкірт

Кремнийсіздену қышқылы

Күкірт

Алюминаттық Ақ шлам

ерітінді

Үйіндіге

Сульфаттарды

бөлу

Буландырған Сульфатты

алюминаттық қоспа

ерітінді КОН

Сульфаттардың

Сұйылту конверсиясы

NaOH ерітіндісі

Түпкі Гидрат

ерітінді K₂SO₄

Сурет 5 – алуниттерді тотықсыздандырғыш-сілтілік әдіспен

Күйдірілген алунитте глинозем белсеңді күйде болады (γ-Al₂O₃), сондықтан орта концентрленген (110-135 г/дм³ Na₂O_K) ерітінділермен жоғары емес температурада (45-50⁰С) сілтілегенде ол жеңіл ерітіндіге өтеді. Алынған алюминаттық ерітіндінің құрамында шамамен 100 г/дм³ Al₂O₃ және шамамен 40 г/дм³ SO₃, α_к=1,8-1,9 болады.

Ерітіндіні кремнийсізденеді, кремнеземді шлам бөледі, 190 г/дм³ Na₂O_К дейін буландырады, Na₂SO₄, K₂SO₄ сульфаттардан тазартады, сұйылтады және выкручивание арқылы ыдыратады.

Алынған алюминий гидроксидін жуады және қыздырады, нәтижесінде глинозем алады.
4.1.5 Сульфатты қоспасын өңдеу

Na₂SO₄ ^. K₂SO₄ сульфатты қоспасын калий сілтімен өңдейді, нәтижесінде K₂SO₄ және NaOH ерітіндісін алады (сульфатты конверсия),

тұнба ерітінді

K₂SO₄ товарлық өнім ретінде шығарады, NaOH ерітіндісін декомпозициядан кейінгі түпкі ерітіндіге қосады да күйдірілген алуниттерді сілтілеу үшін қолданады.

Сілті шығынын компенсациялау үшін натрий сульфатының бір бөлігін гидроксидпен күйежентектеуге болады, тотықсыздандырғыш қатысуымен келесі сұлба арқылы өтеді

4.2.1 Жұмыс мақсаты. Физико-химиялық негіздерін және алуниттерді тотықсыздандырғыш-сілтілік әдіспен комплексті өңдеудің технологиясын зерттеу.

А. Материалдар: алуниттық жыныс, кокс, солярлық май, мұнай коксы, күкірт, натрийлік сілті;

Б. Жабдықтар: алуниттерді күйдіруге және тотықсыздандыруға арналған муфельді пеш, тотықсызданған алунитты сілтілеуге арналған қондырғы, сүзгілеу және карбонизацияға арналған қондырғы.
4.2.3 Жұмыстың орындалу тәртібі

Салмағы (10-15г)-дық алуниттік жынысты 1 сағат ішінде 500-540 температурада пеште күйдіру. Суытқаннан кейін ауада белгілі салмақты тотықсыздандырғышпен араластырып, алынған 50% артық мөлшерде стехиметриялық қажеттілікке қарсы және 1 сағат ішінде 560-580 температурада қайтадан күйдіру. Оқытушымен берілген (10м, 0,5сағ, 1сағ) мынандай ішінде күйдірілген алунитті 135г/дм³ Na₂O_k сілтілі ертіндімен 45-50^°С өңдейді. α_к =1,9 алуға есепетемеден сілтілі ертіндісінің дозировкасы жүргізіледі.

Сүзілген ерітінді сілтілеуден кейін оқытушының нұсқауымен карбонизацияға ұшырайды, ал корбонизацияның алдында сульфаттан бөліп алу яғни (булау және кристаллизациялау) операциялары жүруі мүмкін. Карбонизациядан кейінгі қалдықты шайып, кептіріп, салып және кілдеп. Глиноземнің товарлық шығынын есептейді.

4.2.4 Ақпаратты өңдеу және жазу тәртібі

Алунит жынысының химиялық құрамы, алуниттің белгілі өлшемінің күйдіруден бұрынғы және кейінгі, сілтілі ерітінді құрамы, күйдіру шарты мен сілтілеу, алынған глинозем салмағы жазылады. Күйдіруден кейін алуниттегі глинозем мөлшері мына формуламен есептеледі:

а_айн. =а_бас, (40)

мұндағы а_айн. – күйдірілген алуниттегі Al₂O₃ мөлшері, %;

а_бас.- тағы бастапқы алунит, %;

d₁ және d₂- күйдірілген алунит пен бастапқыға сәйкес, %;

α_к =1,9 берілуі бойынша күйдірілген алунит салмағына сілтілі ерітінді құрамы мен күйдірілген алуниттегі Al₂O₃ мөлшерінен сілтілі ерітіндінің көлемін анықтаймыз.

α_а=1.9 = 1.645; (41)

мұндағы n- cілтілі ерітіндідегі Na₂O_k концентрациясы, 135г/дм³,

а_айн – белгілі өлшемдегі күйдірілген алуниттегі Al₂O₃ мөлшері, сағ,

v-сілтілі ерітінді көлемі, дм³.

4.2.5 Қауіпсіздендіру техникасы бойынша қосымша мәліметтер

Қауіпсіздік техникасы бойынша жалпы ережелерден басқа да зертханаларда жұмыс істеушілерге ескертілетін міндеттемелер келесі ережелерден тұрады: алуниттік жынысты тотықсыздандырып күйдіруді пеште жүргізу кезінде лаборатория атмосферасына күкірт газының тарп кетпеуі үшін соратын шкафтар орнатылған болу керек.