Құрал–жабдықтар: металл сақиналар, таразы, штангенциркуль, зерттелетін сұйық.
Жұмыстың орындалу реті
Штангенциркульмен сақинаның сыртқы және ішкі диаметрін және қабырғасының қалыңдығын өлшеңдер.
Сақинаны таразының сол иініне іліп және оны теңестіріңдер.
Зерттелінетін сұйығы бар ыдысты сақинаның астына орналастырып, оның ішіндегі сұйықты сақинаның табанына тиетіндей етіп орналастыр.
Таразының оң жақ табақшасына сақина сұйықтың бетінен ажырағанша мұқияттықпен біртіндеп тастар салыңдар. Осы тастардың салмағы Р беттік керілу күшіне тең, яғни
Зерттелінетін сұйықтың беттік керілу коэффициентін (9) формуламен есептеңдер.
1-5 пунктердегі тәжірибиелерді осы зерттелініп отырған сұйықпен тағыда басқа диаметрлі 2-3 сақиналар үшін қайталаңдар.
Өлшеудің салыстырмалы қателігін мына формуламен есептеңдер:
(11)
Беттік керілу коэффициентінің абсолют қателігін төмендегі формуламен есептеңдер
(12)
Өлшеулер мен есептеулер нәтижелерін төмендегі кестеге толтырыңдар.
№
|
, м
|
, м
|
, м
|
, кг
|
, кг
|
,Н
|
Н/м
|
, Н/м
|
, %
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау сұрақтары
Сұйықтың беттік керілу құбылысы неліктен пайда болатынын түсіндіріңіз.
Беттік керілу коэффициенті деп нені айтады?
Беттік керілу күштері қалай бағытталған?
Контурдың кез келген ұзындығына әсер ететін күштердің өрнегін жазыңыз.
Беттік керілу коэффициентінің шамасы неге тең?
Берілген жұмыста беттік керілу коэффициенті қалай бағытталған?
Сақинаның судың бетінен ажырату шартын айтыңыз.
Әдебиеттер
Савельев И.В. Жалпы физика курсы. т.2 Алматы, Мектеп, 1978.
Фриш С.Э., Тиморева А.В. Жалпы физика курсы. т.2,Алматы, Мектеп, 1971.
Радченко Р.. Молекулярная физика. М. Высшая школа, 1976
Кикоин И.К. Кикоин А.К.. Молекулярная физика.-М.: ГИФМ, 1983.
Телеснин Р.В. Молекулярная физика.-М.: Высшая школа, 1980.
Тлеубергенова Г.А., Оразалиев Б.Н., Брузгин И.М., Қалиева Қ.Қ. «Жалпы физика курсының практикумы», Алматы «Мектеп» 1987.
Физический практикум под руководством Ивероновой В.И. М., Наука, 1968
Майсова Н.Н. Практикум по курсу общей физики. М., «Высшая школа», 1970
Сивухин Д.В. Общий курс физики. М.: Наука, 1979.
Трофимова Т.И. Курс физики.-М.: Высшая школа, 1990.
Достарыңызбен бөлісу: |