Өткізгіштің меншікті кедергісін анықтау

Электр кедергісі өткізгіштегі токтың жүруіне қарсы әсер береді. Тұрақты ток үшін Ом заңына сәйкес:

Бұл актив кедергі өткізгіштің пішіні мен өлшемдеріне тәуелді:

Көлденең қимасы S және ұзындығы l біртекті өткізгіш үшін

Жұмыста өткізгіштің кедергісін өлшеудің 3 әдісін ұсынады:

1. 
   Техникалық әдіс – ток пен кернеу мәндерін өлшеу арқылы;
   
2. 
   Омметрді қолдану ;
   
3. 
   Уитсон көпірің көмегімен;
   

Бұл амперметрдің кедергісі белгілі жағдайда белгісіз кедергіні табуға мүмкін береді

1 сурет. Электр сызбасы:

1- «0...+15 В» реттеуіші бар тұрақты кернеу көзі, 2- мультиметр (режим V 20 В, кірістер СОМ, V ). 3- мультиметр (режім А 200мА, кірістер СОМ, mA); 4 – кедергісі R «Өткізгіштің кедергісі» миниблогы;
Омметрдің жұмыс істеу негізіне техникалық жуықтау әдісі жатады:прибордың шкаласын (3) формуланы қолданып, элементтер батареясының берілген U кернеуіне градуирлейді. Бұл әдіс өте жоғары өлшеу дәлдігі қажет болмаған жағдайда қолданады.

Ең дәлірек әдіс болып табылатын әдіс – тұрақты ток көпірінің көмегімен өлшенетін әдіс. Өлшеуші көпірлер – теңгерілген көпір тізбектері әдісімен электр кедергісін, сыйымдылық, индуктивтілікті және басқа да параметрлерді өлшеу үшін қолданылатын дәлдігі жоғары приборлар. 2 суретте кедергіні өлшеуге қолданатын қарапайым Уитсон көпірінің сызбасы берілген.

2-сурет. Қарапайым Уитсон көпірінің электр сызбасы.

1- кедергісі бар кедергілер магазині; 2-Кедергісі R «Өткізгіштің кедергісі» миниблогы; 3 -Мультиметр; 4- Кедергісі R₁= 100 Ом «Кедергі» миниблогы; 5 -Кедергісі R₂= 10 Ом «Kедергі» миниблогы; 6- Кедергісі R₀= 470 Ом «Kедергі» миниблогы; 7- «+15В» тұрақты кернеуді тұрақтандырғыш көзі.

кедергі мәнін реттей отырып а және б нүктелерін потенциалдарды теңестіру қажет бұл кезде амперметр арқылы өтетін ток күші = 0-ге тең болады. Көпірдің осындай теңгерілген жағдайы үшін:

Осы қатынастарды қолдана отырып, есептеу формуласын аламыз:

Көпір арқылы өтетін ток күшін шектеу үшін шектеуші кедергісін қолданады.