«Кіші мектеп жасындағы оқушылардың даму психологиясы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен

Дәрістің мазмұны

1. 
   Ерте балалық шақтағы денелік даму
   
2. 
   Ерте балалық шақтағы баланың моторикалық дамуы.
   

1. Ерте балалық шақтағы денелік даму .2 жастан 6 жасқа дейін дене өз өлшемін пропорциясын және формасын өзгертуіне байланысты бала нәресте күйінен өзгереді. Осы кезеңдегі мидың жедел дамуы баланың когнитивті мүмкіндіктерінің кеңеюіне және күрделі әрі нәзік моториканың жетілуіне әкеледі.

Балалық шақ барысында дене пропорциясы өзгергіш болады. Мысалы, жаңа туған нәрестенің басы дененің төрттен бір бөлігін құрайды. 16 жаста бас тың өлшемі екі есе ұлғайғанымен, ол дене ұзындығының тек сегізден бір бөлігін құрайды. Дененің шеткі мүшелерінің ұзаруы ерте балалық шақтың басталуымен байланысты; Осы кезде баланың дене мөлшері мен салмағы да ұлғая түседі және дені сау баланың жыл сайын салмағы 2 кг, бойы- 8 см. өседі.

Сүйектер туғаннан бастап жұмсақ ұлпалардың және шеміршектің сүйекке айналуы - оссификация нәтижесінде дамиды. Қаңқа жүйесінің дамуы баланың денелік күшіне байланысты.

Дене өлшемдерінің ұлғаюымен қатар, бас миында да физиологиялық өзгерістер жүреді. 5 жастағы баланың бас миы өлшемі бойынша ересек адамдағыдай болады. Жүйке жүйесін құрайтын 100 немесе 200 миллиардтаған арнайы жасуша – нейрондардың дамуы эмбриональды және фетальды кезеңде жүзеге асып, туылу сәтінде аяқталады. Глиальды жасушалардың дамуы 2 жасқа дейін созылады. Ерте балалық жаста орталық жүйке жүйесінің жетілуі – миелиндену жүреді. Моторлық рефлекстері және көру анализаторы өткізгіш жолдарының ,миеленденуі ерте балалық шаққа сәйкес келеді. Одан соң күрделі қимылдарды ұйымдастыруды қамтамасыз ететін қозғалтқыш жолдар, ақырында зейінді, көру-моторикалық кординацияны, ес және үйрену процестерін басқаратын талшықтар, жолдар және жолдар миелинденуі жүзеге асырылады.

Мектепке дейінгі кезеңде балалар қимыл дағдыларын және сапасын жетілдіреді.

№8 дәріс