Күні: Тақырыбы: Ж. Жабаев Мақсаты: 1 Білімділік

2-оқушы: Тірек сызба мен жұмыс.

Поэзия алыбы.

Жүз жасаған. Айтыс ақыны.

Дастаншы. Жамбыл

Жыр алыбы.

Ауыз әдебиет алыбы. Суырып салма ақын.

Қазақтың Гомері.

3-оқушы: Шын жүректен шыққан сөз. Ақын жазушылардың Жамбылға берген бағасы.

Жамбыл – ақыл ойдың алғыры , өзгеге ұқсамайтын дара , оқшау бет – бейнесін аса зор құбылыс. Оның бір өзі әрі эпик ақын , әрә айтыс ақыны, әрә азаматтық әуеннің де ақыны. М. Әуезов.

Жамбыл жырлары теңіз түбінде шашылып жатқан маржан сықылды. Оны жинап алып, халқының қолына беру- біздің әрқайсымыздың азаматтық борышымыз.

С. Сейфуллин.

Жамбыл жырлары Бұғымүйіз, Бесмойнақ жайлауларының гүліндей алуан түрлі. Хош иісі күншілік жерден аңқып тұрады. Ақын жырын тыңдаған сайын, көк жайлауға әсер аласың. І. Жансүгіров.

Жамбыл- жүз жасаған адам, соның 85 жылы ақындықпен өтті. Ол әлеуметтік және жеке өміріндегі сөзінің көбін өлеңмен сөйлеген кісі. С. Мұқанов.

4-оқушы.Слайд. «Жамбыләлемі» Фотосуреттер.

Жамбылдың үрім бұтақтары жөнінде әңгімелеу.

5-оқушы: « Халық –менің шын атым.

Жамбыл деген – жай атым,

Халық – менің шын атым,

Жай –құйрығым, қанатым,

Қазақстан- Отаным.

Қалаған бақыт мұрасын.

Кеңес – менің мыңдап жыл.

Аңсап тапқан мұратым.

Жаңқамды жауға бермеске,

Отанға берген бар атым.

Миллион- миллион барлық жан ,

Арыстан жүрек ер балам,

Сарқылғанша талшы қан,

Қорған, шебін құратын,

Жау мойынан жұлатын-

Атым осы болатын...

6-оқушы:Балаларға.

Балалар, аманбысың, шырақтарым,

Майысып көлге біткен құрақтарым!

Жүрмесем есендесіп, тұра алмаймын,

Ішінен асып, кетсе бір аптаның.

Қонаққа келді , міне , Жамбыл атаң,

Сан жылдар жүк көтерген бүкір жотам,

Қарт бабаң дәуіріне мейіріне қанған,

Қуанып жастығына сендей, ботам.

Білемін өмірлерің тұрған жайнап,

Күндіз- түн жастық үшін жарық сайлап.

Ай, жұлдыз, күннің көзі, жел менен

Бәрі де сендердікі әлемге айғақ.

7-оқушы:Жаныс ақынға.

Менің пірім Сүйінбай,

Сөз сөйлемен Сыйынбай!

Сырлы, сұлу сөздері,

Маған тартқан сыйындай!

Сүйінбай деп сөйлесем,

Сөз келеді бұрқырап,

Қара дауыл құйындай!

Екпініме кезіккен

Кетер ме екен жығылмай!

Құлаштап бір кетейін,

Көбен құсап тығылмай....

8-оқушы:Шындық туралы.

Осынау жалпақ жалғанда,

Жамбыл қартың талмады.

Іздеуден шындық жүрегі,

Бір уақыт та тынбады.

Жетпіс бес жыл өткеше,

Дауылда ұшқан кептерше,

Көз ұшында бұлдырап,

Қуған шындық зарлады.

Ұшқыр ойым ұмтылды,

Сонда да оған жетем деп,

Кешусіз теңіз, асусыз.

Таудан да зырлап өтем деп,

Бөгеттен бірақ өте алмай,

Шындыққа қуған жете алмай,

Ұзақ жүрдім тепеңдеп.

9-оқушы:Қайта келген жастық шақ.

Бұл Жамбыл жасап отыр тоқсан жасты,

Тоқсаннан әрі кетіп, жүзге асты.

Шебер сөз , асыл меруерт, шаттық күйі

Жамбылдан енді, сірә, құтылмас-ты.

Бұл Жамбыл көрген бұрын талау- таран,

Кез болды енді оған алтын заман!

Кең жатқан байтақ ұлан шежіремін,

Тарихтың домбырасын қолыма алам!...

10-оқушы:Жасымнан атым аян Жамбыл едім.

Жасымнан атым аян Жамбыл едім,

Сүрінбей қара өлеңге даңғыл едім.

Самғасам, сары түнде шалдырмайтын,

Қарқырап қайран даусым қалды менің.

Шалқыған самғап көкке қайран әнім.

Кіргіздің талай жерде тойдың сәнін.

А десем, аузымнан бытырайды,

Көкірегің кірілдеп,

Көздің алды іріңдеп,

Қаз- қаз басқан баладай,

Буындарың дірілдеп,

Қартайған соң , немене,

Қауіп ойлайтын күнің көп.

Айлашы екен кәрілік,

Бірге түнеп, бір жүріп,

Сыр білдірмей, сұрамай,

Не көрсетіп тонамай,

Мүшеңді алған біріңдеп.

12-оқушы: Алғадай баласына арналған өлеңдері.

Аттандыру.

Атаңнан бата ал ,балам,

Арғымақ атқа мін, балам,

Ақ сақалым желбіреп,

Артыңнан қарап мен қалам.

Құлағыңда, құлыным,

Дауысым жүрсін жырлаған.

Алғадайым, арлы едің,

Ата сөзін сыйлаған....

13-оқушы: Балама хат.

Хатыңды, балам ,оқыдым,

Халіңді білдім сапардан.

Қуанып саған отырмын,

Гвардеец атанған.

Сұраншы, Саурық секілді,

Болыпсың , балам, қаһарман.

Қайтармай жаудан бетіңді,

Қаптаған қолға қасарған.

14-оқушы:Алғадай туралы.

Түне күні кеткеннен,

Ғали, жаңа келдің бе?

Алғадайдың мүрдесін

Жол жөнекей көрдің бе?

«Топырағың торқа боп,

Тыныш ұйықта» дедің бе?

Қалай қиып қалдырдың

Қарт әкеңді еліңде?...

15-оқушы: Ленинградтық өренім.

Ленинградтық өренім ,

Мақтанышым сен едің !

Нева өзенін сүйкімді

Бұлағындай көремін.

Көпіріне қарасам,

Көмкерген су көлемін

Өркеш- өркеш жарасқан

Шоқылардай дер едім....

16-оқушы: Алатау

Тізілген таулары бар жетісудың,

Ішінде орман, тоғай біткен нудың.

Дариядай тулап аққан сол таулардан

Көресің тамашасын аққан судың.

Есепсіз тау суреті көз жетпейтін,

Жырлауға қазынасы көп тіл жетпейтін

Өрік, алмағ алмұрт, жиде жемістер көп,

Бір татсаң , аузыңнан дәм кепейтін....

17-оқушы : Аққу едім.

Жамбыл ем, кеше кім едім,

Дуадақ едім шөлі жоқ,

Аққу едім көлі жоқ,

Сыбызғы едім үні жоқ,

Асыл едім құны жоқ.

Енді , міне , кім болдым,

Елім сүйген жыр болдым.

Көрермендермен ойын. Сөзжұмбақ.

1.Жамбылдың әкесінің есімі.

2.Дүниеге келген айы.

3.1881жылы Жетісуде қай айтыскер ақынды жеңіп алды?

4.Жамбылдың ұстазы кім?

5.Жамбыл жас ұрпақты неге шақырады.

6. Жамбыл1938жылы қандай орденмен марапатталды?

7.Жамбыл қанша жасаған?

8.Жамбылдың ұлының аты кім?

9. Біреу сапар шегер алдында, үлкен іс бастарда оң тілек айту не деп аталады?

10.Екі ақынның бір- бірімен жарысар өлеңі.

11.Жамбылдың шәкірті кім?

12.Алматы қаласының патшалық кезеңдегі аты.

ж

а

п

А

қ

а

н

ұ

л

а

м

е

т

ү

й

н

б

й

ы

т

ы

а

қ

а

л

н

и

ж

ү

А

л

а

д

й

б

т

а

й

т

с

К

н

е

в

е

н

ы

Келесі ән шашу 6 «а» сынып оқушысы Сонғыбай Балдауреннің орындауында.

Мұғалім: Сиынып аруағына бабамыздың,

Киесін ұққандаймын даламыздың.

Жырлары-шежіресі еліміздің,

Сырлары-сағынышы санамыздың.

Осымен Жыр алыбы- Жамбылдың 165 жылдығына арналған тәрбие сағаты аяқталды.Ынта қойып,тыңдағандарыңызға көп-көп рахмет.

Жамбыл – жыр дүлдүлі

Жарияланды 26-03-2014, 04:15 Категориясы: Қазақ тілі және әдебиеті

Тақырыбы: Жамбыл – жыр дүлдүлі (слайд)

Жай сөзің - жаппай күміс, жырың - алтын,

Арзан деп кім айтады алтын нарқын.

Асылды қанша жапса кір шалмайды,

Тот баспас, тозаң жұқпас атақ - даңқың! (Қайып Айнабеков)

Семинар сұрақтары:

• Жыраудың жыр ұясы

• Айтыстың асқан шебері

• Ақын дастандары

• Өрелі жырдың өрнегі

Неге жамбыл – жыр

дүлдүлі дейміз?

“Өмір өткелі”

Жамбылдың туып – өскен жері.

Сүйінбайдың Жамбылға берген батасы.

Жамбылдың жас кезіндегі өлеңдері.

● Ақын айтыстарында не туралы айтты?

● Ақын қашан және қандай өлеңін Романовтар әулетінің үш жүз жылдық мерейтойына арнады?

● 16 жылғы патша жарлығына байланысты қандай өлеңі шықты?

● Ақын қазан төңкерісін қалай қабылдады?

● Ақын өміріндегі әйелдер.

● Ақын ұрпақтары туралы.

«Шығармашылық шыңында»

І тапсырма

Сұрақ

Жауап..............

● Ақын айтыстары және оның ішінде көрнектісі.

● Жамбыл қандай эпикалық жырларды жырлаған?

● Жамбыл дастандарының негізгі идеясы.

● Жамбыл жырлаған Өтеген кім?

● “Өтеген батыр” жырының ерекшелігі неде?

● Өтеген образы қазақ әдебиетінде кімнің образдарына ұқсас келеді?

Сабақтың тақырыбы: Жамбыл Жабаев (1846 - 1945)

«Жыр алыбы - Жамбыл»

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Оқушыларға жүз жасаған алып ақын Жамбылдың өміріне мәлімет бере отырып, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету.

Тәрбиелігі: Оқушыларды адамгершілікке, имандылыққа, асыл қасиеттерге тәрбиелеу.

Дамытушылығы: Сабақ барысында оқушыларды өз ойын айта білуге, мәнерлеп оқуға, ізденіп оқуға дағдыландыру.

Сабақтың типі: Жаңа сабақ.

Сабқтың әдісі: «Сәйкестендіру», «Мағынаны тану», «Ой қозғау», «Жоба қорғау», «Ұлылар ұлағаты», «Сауаттылықты ашатын хат», «Автопортрет», сұрақ - жауап, талдау, іздену, т. б.

Көрнекіліктері: Б. Момышұлының суреті, интерактивті тақта, «Аңыз адам» 2011 №9 қараша

Пәнаралық байланыс: Тарих, музыка.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды түгелдеу, сабақтың мақсатын хабарлау, ерекшелігін түсіндіру. Оқушылар зейінін сабаққа аудару.

ІІ. Сәйкестендіру

1.«Ана тілі», «Домбыра», «Жастар ұраны» т. б. ---- 2) І. Жансүгіровтың туған жылы

2. 1894 жыл 14 мамыр -------------------------------------- 4) І. Жансүгіровтың тұңғыш жинағының аты, қай жылы шыққан?

3. Алматы облысы, Ақсу ауданы -------------------------- 1) І. Жансүгіров өлеңдерін тап.

4. 1928 жыл «Сағанақ»жинағы ---------------------------5) Ақынның поэмаларын тап.

5. «Күй», «Күйші», «Дала», «Құлагер». т. б.------------3) І. Жансүгіровтың туған жері.

ІІІ. «Мағынаны ашу» бөлімі

Мақсаты: Сабақтың тақырыбын оқушылар көмегімен ашу

- Оқушылар! Мен бір өлеңнен үзінді оқимын. Сол үзінді қай ақынның өлеңі, қалай аталады?

- Енді оқушылар бейне таспаны тамашалайық.

- Сонымен оқушылар өлеңнің кімдікі екенін таптық, бейнежазба кім туралы екенімен таныстық. Олай болса бүгінгі сабағымыз кім туралы деп ойлайсыңдар.

- Жаңа сабағымыздың тақырыбы «Жыр алыбы - Жамбыл!». Ақынның бұрынғы сыныптарда өткен өлеңдерін есімізге түсірейікші.(Ақынның бұрынғы сыныптардағы өлеңдерін айтқызып, мәнерлеп оқыту).

ІV. “Жобаны қорғау» бөлімі

Мақсаты: Оқушыларға өздері ізденіп, дайындап келген материалдарын оқыту.

1. Жамбыл Жабаев өмірі туралы.

2. Ақындығы.

3. Айтыстары туралы.

4. Ақын ата ұрпақтары жайында.

V. «Ұлылар ұлағаты» бөлімі.

Мақсаты: Интерактивті тақта арқылы ақын - жазушылар лебізін тыңдау

VI. «Сауаттылықты ашатын хат» бөлімі

Мақсаты: Оқушыларға ақын ата аруағына арнап хат жаздыру. Жамбылдың Абайға жазған хатын оқу.

VIІ. «Автопортрет» бөлімі.

Мақсаты: Жаңа сабақты қорытындылау.

Сұрақтары

1. Ақынның аты - жөні, туған жылы?

2. Туып - өскен жері?

3. Қандай өлеңдерін білесіңдер?

4. Қандай дастандарын білесіңдер?

5. Ата ұрпақтарынан кімдерді білеміз?

Жауаптары: ……

Тұжырым: Ж. Жабаев - әрі эпик, әрі айтыс ақыны, жауынгер жыршы, ХХІ ғасыр Гомері.

VIII. Үйге тапсырма:

1.«Ұрпақ парызы, тілегі» тақырыбына ой толғау жазу

2. Ақын айтыстары мен дастандарын оқу.

IX. Бағалау: Сабақтың тақырыбы: Жамбыл Жабаев (1846 - 1945)

«Жыр алыбы - Жамбыл»

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Оқушыларға жүз жасаған алып ақын Жамбылдың өміріне мәлімет бере отырып, оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету.

Тәрбиелігі: Оқушыларды адамгершілікке, имандылыққа, асыл қасиеттерге тәрбиелеу.

Дамытушылығы: Сабақ барысында оқушыларды өз ойын айта білуге, мәнерлеп оқуға, ізденіп оқуға дағдыландыру.

Сабақтың типі: Жаңа сабақ.

Сабқтың әдісі: «Сәйкестендіру», «Мағынаны тану», «Ой қозғау», «Жоба қорғау», «Ұлылар ұлағаты», «Сауаттылықты ашатын хат», «Автопортрет», сұрақ - жауап, талдау, іздену, т. б.

Көрнекіліктері: Б. Момышұлының суреті, интерактивті тақта, «Аңыз адам» 2011 №9 қараша

Пәнаралық байланыс: Тарих, музыка.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды түгелдеу, сабақтың мақсатын хабарлау, ерекшелігін түсіндіру. Оқушылар зейінін сабаққа аудару.

ІІ. Сәйкестендіру

1.«Ана тілі», «Домбыра», «Жастар ұраны» т. б. ---- 2) І. Жансүгіровтың туған жылы

2. 1894 жыл 14 мамыр -------------------------------------- 4) І. Жансүгіровтың тұңғыш жинағының аты, қай жылы шыққан?

3. Алматы облысы, Ақсу ауданы -------------------------- 1) І. Жансүгіров өлеңдерін тап.

4. 1928 жыл «Сағанақ»жинағы ---------------------------5) Ақынның поэмаларын тап.

5. «Күй», «Күйші», «Дала», «Құлагер». т. б.------------3) І. Жансүгіровтың туған жері.

ІІІ. «Мағынаны ашу» бөлімі

Мақсаты: Сабақтың тақырыбын оқушылар көмегімен ашу

- Оқушылар! Мен бір өлеңнен үзінді оқимын. Сол үзінді қай ақынның өлеңі, қалай аталады?

- Енді оқушылар бейне таспаны тамашалайық.

- Сонымен оқушылар өлеңнің кімдікі екенін таптық, бейнежазба кім туралы екенімен таныстық. Олай болса бүгінгі сабағымыз кім туралы деп ойлайсыңдар.

- Жаңа сабағымыздың тақырыбы «Жыр алыбы - Жамбыл!». Ақынның бұрынғы сыныптарда өткен өлеңдерін есімізге түсірейікші.(Ақынның бұрынғы сыныптардағы өлеңдерін айтқызып, мәнерлеп оқыту).

ІV. “Жобаны қорғау» бөлімі

Мақсаты: Оқушыларға өздері ізденіп, дайындап келген материалдарын оқыту.

1. Жамбыл Жабаев өмірі туралы.

2. Ақындығы.

3. Айтыстары туралы.

4. Ақын ата ұрпақтары жайында.

V. «Ұлылар ұлағаты» бөлімі.

Мақсаты: Интерактивті тақта арқылы ақын - жазушылар лебізін тыңдау

VI. «Сауаттылықты ашатын хат» бөлімі

Мақсаты: Оқушыларға ақын ата аруағына арнап хат жаздыру. Жамбылдың Абайға жазған хатын оқу.

VIІ. «Автопортрет» бөлімі.

Мақсаты: Жаңа сабақты қорытындылау.

Сұрақтары

1. Ақынның аты - жөні, туған жылы?

2. Туып - өскен жері?

3. Қандай өлеңдерін білесіңдер?

4. Қандай дастандарын білесіңдер?

5. Ата ұрпақтарынан кімдерді білеміз?

Жауаптары: ……

Тұжырым: Ж. Жабаев - әрі эпик, әрі айтыс ақыны, жауынгер жыршы, ХХІ ғасыр Гомері.

VIII. Үйге тапсырма:

1.«Ұрпақ парызы, тілегі» тақырыбына ой толғау жазу

2. Ақын айтыстары мен дастандарын оқу.

IX. Бағалау:

Жамбыл Жабаев - жүз жасаған бәйтерек

Жарияланды 22-05-2013, 11:28 Категориясы: Қазақ тілі және әдебиеті

Білімділік мақсаты:Оқушылардың өткен сабақтарда жүз жасаған жыр алыбы Жамбыл Жабаевтың өмірі мен шығармашылығынан алған мәліметтері бойынша білімі мен дағдыларын тексеру. Өлеңдерді мәнерлеп айтқыза отырып, олардың дұрыс сөйлей білу дағдыларын қалыптастыру. Жамбыл Жабаев шығармашылығының қазақ әдебиетіндегі алатын орны мен маңызын түсіндіру.

Дамытушылық мақсаты:Өлеңдерді мәнерлеп айтқыза отырып, олардың тіл мәдениетін, сөз байлығын, сөздік қорын, шығармашылық қабілеттерін дамыту, есте сақтау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік мақсаты:Оқушыларға Ж. Жабаевтың өлеңдерінің мазмұнын, тақырыбы мен негізгі ойын меңгерте отырып, олардың бойында қазақ халқына, қазақ тіліне деген сүйіспеншілік сезімін қалыптастыру, оларға эстетикалық, патриоттық тәрбие беру.

Сабақта қолданылатын көрнекіліктер:

а) Жамбыл Жабаевтың портреті

ә) Жамбыл Жабаевтың өмірі мен шығармашылығына

байланысты кезеңдерге арналған көркем суреттер

б) « Жамбыл» тірек - сызбасы

Сабақтың әдіс - тәсілі: сұрақ - жауап түсіндіру

Венн диаграммасы, ИНСЕРТ әдісі, сын тұрғысынан ойлау стратегиясы

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй жұмысын тексеру кезеңі: Үйге берілген тапсырма:

Ж. Аймауытовтың « Әнші әңгімесі.»

1. Әңгіме не себепті « Әнші» деп аталған?

2. Әңгіменің негізгі кейіпкері кім?

3. Әмірқан қандай адам?( оқушылардың үйден дайындаған Әмірхан диалогы)

4. Әңгімеде Әмірқаннан басқа тағы да қандай әнші, сал - серілер, туралы айтылған?

5. Шығарма аяқталмай қалған сияқты. Өздерің қалай аяқтадыңдар?

6. Үй тапсырмасын мұғалім өзі «Көңіл толқыны» күй әуеніне салып Әмірқан туралы қорытынды сөзді өзі айтады.

7. Франция сахнасына барып ең алғаш ән шырқаған қай әнші?

8. Әмірқанның өмірдегі прототипі кім деп ойлайсыңдар?

ІІІ. Жаңа сабақ:

Мұғалімнің кіріспе сөзі: Жарайсыңдар, міне біздердің осындай бәйтертеріміз болған екен. Жаңа сабақты бастамас бұрын әуелі осы «бәйтерек» сөзінің анықтамасына тоқталып кетейік. Қазақта « Бәйтерек» атауына ие болған тамырын тереңге жіберген, көп жыл жасаған, ыстықтағанға сая болатын шаршағанға демеу болатын, жүргіншіге тоқтау болатын үлкен саялы, қасиетті ағаш бар. Астанамыздың қақ төрінде орын теуіп, бар адамзатты өзінің көркімен баурайтын, Қазақстанның символына айналған «Бәйтерегіміз» де осы қасиетті ағаштың үлгісімен салынған. Осындай қасиетті «жүз жасаған бәйтерек» атты атауға ие болған қазақтың жалғыз ғана

Жамбыл Жабаевы екен.

Міне, осы үш бәйтеректі салыстырып, бір - біріне теңеуіміз де бекерден-бекер емес. Іздің бүгінгі сабағымыз « Жүз жасаған бәйтерек» деп аталуы да сондықтан. (тақтаға бәйтеректің суреті, Астанадағы «Бәйтерек» монументі, Жамбыл Жабаевтың суреттері ілінеді).

Жамбыл Жабаев (1846 - 1945)

Біздің бүгінгі сабағымыздың эпиграфы:

Жамбыл дүниеге екі рет келді:

тоғыз ай, тоғыз күнде ана құрсағынан, тоқсан жасқа келгенде заман құрсағынан туылды.

Ғ. Мүсірепов.

Жамбыл...... Түстіктегі Жамбыл тауының бөктерінде, боранды ақпан айында осыдан бір жарым ғасыр бұрын дүниеге ақын келіп, кейін әлгі тауды да, бүкіл қазақ халқын да жалпақ жахан, айдай әлемге жария етті.

Қақаған қара аралас соғып боран,

Ел үрей - көк найзалы жау торыған.

Байғара, Жамбыл, Ханда мен туыппын

Жамбыл деп қойылыпты атым содан.

13 жасынан бастап Жамбыл алғашқы өлеңдерінің шығарып, өз әкесінің келісімінсіз атақты Сүйінбай ақыннан бата алған.

Сүйінбай ақынның батасы.

Сонымен қатар Жамбыл атамыз әр түрлі жанрда өлеңдер шығарған.

Соның бірі - Айтыс ( Айтыс дегеніміз не?)

Жамбыл шығармашылығында айтыс қомақты орын алған. Жамбыл айтыста да, жыраулық өнерде де биік дәрежеге көтеріледі. Ақынның оннан астам айтыстары сақталған. Әсіресе оның Құлманбетпен Досмағамбетпен, Шашубаймен айтысы жақсы мәлім. Жамбыл айтыс ақыны Шөжемен дидарласады. Жамбыл – айтыстың асқан шебері. Ол өз кезенінің көптеген атақты ақындармен айтысып, ешкімнен жеңілмеген. Жамбыл мен Құлманбет айтысы – күрделі, мазмұны кең айтыс, Айтыста Жамбыл жеңеді. Жамбылдың артықшылығы Құлманбетке: байлығыңмен мақтанба, ерлікті айт, татулықты айт, бірлікті айт,- деген сөздерінен көрінеді. Жамбыл Құлманбет сияқты бір жақты емес, ойлауы кең жан - жақты.

Жамбыл батырлық, ерлік, адамгершілік сияқты бүкіл халықтық құндылықтарға толық сенеді дей келе сатиралық өлеңдері: «Кәдірбайдың төбеті» деген өлеңі де бар. («Кәдірбайдың төбеті» өлеңнің оқу.) Сонымен қатар, патшаға қарсы ұл - азаттық қозғалысы кезінде Жамбыл елді азаттық күреске шақырған: «Патша әмірі торылды», «Зілді бұйрық» деген өлеңдері бар. « Сұраншы батыр», « Өтеген батыр» атты жыр - дастандары бар.

Сонымен қатар Жамбыл Верный қаласында өткен Жетісу ақындарының тұңғыш слетіне қатысады, Мәскеу қаласында өткен қазақ әдебиеті мен көркемөнерінің онкүндігіне қатысады.

Жамбыл өмірінің екінші кезеңі ауыр қайғыда болады. 1941 - 1945 жылдар аралығын біздің Отанымыз үшін ең ауыр жылдар болды. Гитлер бастаған неміс басқыншылары соғыс жарияламай жерімізге енді. Сол кезде біздің аталарымыз ел ақсақалдарынан бата алып, майданға аттанады. Ал балалар, енді артқа шегініс жасап, халық поэзиясының бір түрі: тұрмыс салт жырларындағы «бата», «жұбату», «қоштасу» түрлеріне тоқталайық.

Қане, кім қандай бата біледі?

Міне осындай батамен Жамбылдың жалғыз ұлы Алғадай майданға аттанады. Сонда Жамбылдың баласына берген батасын: « Аттандыру» өлеңіне көруге болады. (кітаптан « Аттандыру» өлеңнің оқу»)

Соғыста жүріп Алғадай ерлікпен қаза табады. Жамбыл бұл қазаны ауыр қабылдап, көпке дейін оңала алмайды. Сол уақытта Жамбылға халық ақындары, қазақ жазушылары. өнер адамдары, өзінің шәкірті Кенен Әзірбаев келіп жұбатады. Сондағы Жамбылдың өлеңі: « Алғадай туралы әрбір ой» (оқушылар кітаптан тауып « Алғадай туралы ой» атты өлеңнің оқиды)

Алғадай майданға аттанғаннан кейін 7 күннен соң, Жамбылдың ұрпағын жалғастырар өмірге ұл бала келеді. Немерелі болып, атын ырымдап Қуаныш қояды. Жамбыл осы немересіне алданып, өзін жұбатып « Атаның әлдиі» атты өлеңнің шығарады. ( кітаптан « Атаның әлдиі» атты өлеңнің оқу) Неміс - фашист басқыншылары Нева өзенінің жағасындағы Ленинград қаласы 900 күн қамауда қалады. Халық үшін зұлмат күндер болды. Осы қайғылы жағдайға байланысты Жамбыл өзінің « Ленинградтық өренім» атты өлеңнің арнайды. Жамбылдың бұл өлеңі Ленинград қаласының бар жерінде ілініп, Ленинградтықтарға күш - жігер берді, қуаттандырды.(оқушылар Жамбылдың «Ленинградтық өренім» орысша - қазақша нұсқаларын оқиды).

Жамбыл ауыр қайғыдан кейін басын көтеріп, өз жолдастарының қатарына қосылғанмен де оңала алмайды. Өнер адамдарымен де кездеседі. Өз домбырасын Нұрғиса Тілендиевке бере тұрып: « Мына, қасиетті қара домбыраның киесі сенде болсын. Осыны көзіңнің қарашығындай сақтап, қазақтың қара домбырасын бар әлемге асқақтата паш ет» деп, батасын береді.

Нұрғиса Тілендиев Жамбыл аманатын ұрпақтар сабақтастығы ретінде қазақтың қара домбырасын айдай әлемге паш етіп, Жамбыл атамыз сияқты артына өшпес мол мұра қалдырып кетті.

Жеңіс жырын естіп, ауыр қайғыдан кейін Жамбыл атамыз 1945 жылы 22 маусымда 7 сағат 55 минутта дүниеден өтті. Жамбыл атамыз өлсе де, аты өлген жоқ, хаты өлген жоқ. Жамбыл өлеңдері, жырлары әрқайсымыздың жүрегімізде соғып тұр.

- Неге, не себепті біздер Жамбыл атамыз өлген жоқ дейміз?

- Өйткені, оның атында облыс бар, Жамбыл атында. Жамбыл атында өнер ордасы - театр бар.

Бекіту кезеңі:

Жамбыл атамыздың « Алғадай туралы әрбір ой» атты өлеңін өлең құрылысына талдайық: II шумақ (өлең ұйқасына, шумағына, бунағына, тармағына талдау. Өлең ырғағына талдау) «Алғадай туралы ой», «Аттандыру», «Атаның әлдиі» осы өлеңдерінің негізгі түйіні кім болып тұр? (Алғадай) сөздікпен жұмыс. Сын тұрғысынан ойлау стратегиясы бойынша Жамбыл өлеңдеріне тоқталайық:

«Сұраншы батыр»,

«Өтеген батыр»

«Алғадай туралы әрбір ой»,

«Аттандыру»

«Ленинградтық өренім»

«Жаныс ақынға»,

«Атаның әлдиі»

Сергіту кезеңі: әуен тыңдай отырып, жаттығулар жасау.

Қорыту кезеңі:

Жамбыл – өмірімен де, шығармашылығымен де екі ғасырды молынан тұтастырып жатқан ұлы жырау. 13 - 14 жасынан бастап сөзінің көбін өлеңмен айтқан ақынның XIX ғасыр шегінде шығарған өлең - жырлары мен айтыстары да өте мол болған. Олардан дәуір шындығы, Жамбылдың ақындық мұраты мен зор таланты айқын танылады. Ерлікті, елдікті дәріптеген, халықтың жоғын жоқтап, әлсіздерді күштілердің зорлығынан арашалаған, әділдікті, бостандықты жыр еткен көркем де қуатты поэзиясымен Жамбыл сынды тұлғаларымыз өз ғасырында қазақ әдебиетінде көрнекті орын алады. Елбасымыз Н. Ә. Назарбаев Жамбыл бабамыздың туып - өскен жері Ұзынағашта өткізілген 150 жылдық мерейтойына арнайы қатысып, жамбыл рухына бас иді.

Венн диаграммасы арқылы сабақты қорыту

- Сонымен, біздер бүгінгі сабақта не білдік?

- Не білгіміз келеді? (инсерт әдісі арқылы сабақты қорыту)

Үйге тапсырма: «Аттандыру», «Алғадай туралы әрбір ой», «Атаның әлдиі», өлеңдеріне ортақ кейіпкер – Алғадай бейнесін құрастыру, жазу. «Аттандыру» өлеңін жаттау, «Атаның әлдиі», «Алғадай туралы әрбір ой» өлеңдерін мәнерлеп оқу.