14.3 Идеология және дін. Идеология — әлеуметтік немесе саяси ілімнің түрі, онда практикалық
элементтер теориялық сияқты қажетті болған. Бұл дүниені түсіндіріп қана
қоймай және де шындыққа деген адамдардың қатынасын түсіндіретін,
дүниені өзгертетін идеялар (құқықтық, саяси, діни, философиялық т.б.)
жүйесі. Идеологияны идеялар жүйесі деп қана анықтамай, сол және басқа
мәдениетке өмірлік қажеттігін анықтайтын идеалдар жүйесі деп анықтауға
болады.Идеология және дін ақиқат және жүріс-тұрыс мәселесіне
қатынасында тоталитарлы. Сонымен бірге шындықтың діни сипаттамасы
құдайылық дүниені суреттейді, және идеологиядан айырмашылығы осы
дүниеге көңіл аударады. Дін әділетті қоғам идеясын қалыптастырады, бірақ
өз бетімен саяси практикалық бағдарламаны өз бетінше жасай алмайды.
Дінде сенім мен құдайға құлшылық ету бірінші орында. Ол индивидтің
жанына құтқару мақсатында бағытталған, ал идеология үлкен әлеуметтік
топтарға бағытталады. Діндердің бастамасында пайғамбарлар тұрады, ал
идеология рационалды тұжырымдарға сүйенеді.
Нақты идеологиялық элементтер тек кейбір қазіргі кездегі діни
қозғалыстарға тән.