«Коммуникация қаупі» 6М073500 – «Тағам қауіпсіздігі» магистранттарға арналған

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

6М073500 – «Тағам қауіпсіздігі» магистранттарға арналған

Семей

2013

Мазмұны

Ақпарат — бұл ақпараттық процесс барысында түзілетін қозғалыстағы

Ақпараттың ең аңғарымпаз қасиеті – өзгерістер әкелу қабілеттілігі.

Коммуникация – екі жақтын бірін-бірі түсінуіне әкелетін ақпараттық

Коммуникативтік компетенция – басқа адамдармен екі жақты қарым-қатынас

жұптың бірін-бірі түсіну;

кез-келген жағдайды немесе затты ең жақсы ұғыну ;

ой бөлісу немесе пікір алмасу (жағдайды түсіну арқылы

Коммуникациялық процесс – адамдар арасында, мақсаты бір-бірін түсіну

Комуникацияның басты функциялары:

ақпараттық – шынайы немесе жалған мәліметтерді жіберу;

интерактивтік (әсер ету) – адамдардың бірге іс жүргізуін

персептивті функция – бірінің әңгімесін ұғыну арқылы түсінушілік

экпрессивті – эмоционалды уайымдау мінез-құлқының өзгеруі.

Басқару ісіндегі ақпарат және коммуникация түсінігі

1.1 Ақпарат ұғымы және ақпарат көздері

Ақпаратты шындығында да ғылыми ұғым ретінде қарастыруға болады.

«Ақпарат» (латынның «informatio» – түсіндіру, баяндау), басында

Ақпараттың ең аңғарымпаз қасиеті - өзгерістер әкелу қабілеттілігі.

Ақпарат шешім қабылдауда маңызы өте зор. Ақпарат өндіріс

Сонымен ақпарат — бұл ақпараттық процесс барысында түзілетін

Маңызды ақпарат көздері:

ұйым ішіндегі көздер:

жасақталған қызметкерлер тобы,

жасақталған қызметтер тобының қызметі,

мерзімді есеп-қисап,

мүмкін болатын ақпараттық байланыс,

жариялы көздер:

үкімет агенттіктерінің есеп-қисаптары,

сауда ұйымдарының есеп-қисаптары,

ғылым басылымдары,

сауда журналдары,

анықтамалар мен тізімдер,

жалпы басылымдар,

басқа компаниялар:

жеткізушілер немесе жабдықтаушылар,

жарнамалық агенттіктері және бұқаралық ақпарат құралдары,

тапсырыс берушілер (дилер мен көтерме саудагерлерін қоса алғанда),

бәсекелестер,

ақпараттық өнеркәсіп:

маркетинг айналасында зерттеулер жасайтын фирмалар,

басқа да мамандандырылған агенттіктер, мысалы, газет мақалаларын тексеру

1.2 Коммуникация түсінігі және оның мақсаты

Коммуникация – бір адамнан екінші адамға ақпаратты, бір

Сөздер ауызша және жазбаша болуы мүмкін. Коммуникацияда кем дегенде екі адам қатысады. Бір адам өз-өзімен сөйлесе алмайды.

1-сурет. Комуникация орнату тәсілдері

Дегенмен жіберушіде деген қажеттілік менеджер үшін онша маңызды емес.

2-сурет. Коммуникациялық процесс орнату.

1-қадам. Жіберушінің қабылдаушыға жіберетін ойдың пайда болуы.

2-қадам. Екінші қадамда ойды құпия ретінде жибереді.

3-қадам. Мәлімет үлгісін анықтағаннан кейін, оны жіберу.

4-қадам. Мәліметті жіберу арқылы адресаттың оны алу мүмкіндігі.

5-қадам. Мәліметті декодтау. Жіберуші қабылдаушының мәліметті дұрыс түсінуі.

Жіберушінің ойы мен қабылдаушының хатты оқығаннан кейінгі ойы.

6-қадам. Қабылдаушы мәліметті қабылдап, оның мағынасын ашқаннан кейін

келісуі не келіспеуге әсер етуші факторлар келесідей сипатқа.

7-қадам. Қабылдаушының ақпаратты пайдалануы. Қабылдаушы ақпаратты әр-қалай сезінуі.

8-қадам. Қабылдаушы жіберушіге жауап бергені.

Тек кері байланыс арқылы ғана толық коммуникация орнайды.

1.3 Басқару ісіндегі коммуникация және командалық коммуникациялар

Басқарушы 50-ден 90%-ға жуық уақытын коммуникацияға жұмсайды.

Коммуникацияның басқару ісіндегі потенциалды проблеммалары:

Егер де екі адам белгілі бір жайт бойынша

Екінші ықтимал проблема - когнитивті (танымды) диссонанс

Жеке бас тосқауылы. Ол адам сезімінен және әңгімелесушіні физикалық тосқауылдар комуникативті бөгет бола отырып, комуникациялардың материалды командалық коммуникациялар оңай мәселені шешуде жоғары сапаға қолдауы

Бұдан 4 коммуникативті ролді атап көрсетуге болады:

«күзетші» - бір коммуникациялық торда басқа адамға ақпарат

«пікір лидері» - кейбір басқа адамдардың мақсаты мен

«байланыстырушы» - кммуникациялық торда топтар арасындағы байланыстырушы буын;

«шекарашы» - ұйымдастыру ортасымен үлкен байланыстыру дәрежесі бар

Нашар коммуникация себептері:

а) стереотиптер – жеке тұлға немесе мән-жайға байланысты

ә) «алдын-ала түсінік» - бәрінен бас тартуға бейімділік,

б) адамдар арасындағы нашар қарым-қатынас, себебі, егер адамның

в) әңгімелестің назары мен қызығушылығының жоқтығы. Қызығушылықтың пайда

г) фактілерге деген менсінбеушілік, яғни фактілер жеткіліксіз болып

д) ой-пікір қалыптасуындағы қателіктер: сөздерді таңдау дұрыс еместігі,

е) қарым-қатынас тактикасы мен стратегиясын дұрыс таңдамау. Қарым-қатынас

1) ашық-жабық қарым-қатынас;

2) монологикалық-диологикалық;

3) ролді(әлеуметтік роліне байланысты) – тұлғалық(слыстырмалы қарым-қатынас)

Ашық қарым-қатынас - өз толық оп-пікірінді айта білу

заттық хабардардар етуде(компетенция) біршама айырмашылық болса және «төмен

дау-жанжал кезінде өз сезімінді, жоспарынды қарсыласқа ашу мәнсіз;

1.4 Адамдар арасындағы коммуникация және олардың түрлері

Коммуникацияның келесідей түрлері бар:

Ресми (басқару деңгейі мен функционалды бөлімшелердің өзара байланысымен

Бейресми коммуникациялар (тікелей, тарату арнасы, хабар);

Вертикалды (деңгейаралық) коммуникация – төменнен жоғары, жоғарыдан төмен;

Горизонталды коммуникациялар – істі үйлестіру үшін әр салада тұлға-аралық коммуникациялар – кез-келген айтылған коммуникация түрлері бойынша горизонталды ақпарат алмасуында бұрмалау аз мөлшерде болады, себебі ұйымдастырушылық құрылым, әдетте әр бөлімше индивидтер арасындағы горизонталды файоль және де менеджменттің басқа да теоретиктері.

1. Дейян А. Менеджмент.

2. Кохно П.А., В.А. Микрюков. «Менеджмент». – М.:

3. Котлер Ф.. «Управление маркетингом», С.Петербург: Коруна,

4. Макконнелл К. , С. Брю. «Экономикс».

5. Хойер В. «Организация и управление менеджментом». –

6. Поппель Г., Голдстайн Б. Информационная технология -

7. Фатхутдинов Р.А. Разработка управленческого решения: Учебник для

8. Баззел Р. Д., Кокс Д. Ф., Браун

9. http://www.egemen.kz

10. http://portal.telecom.kz