Экологиялық әсер.Экологиялық тұрғыдан алғанда, биотикалық факторларға әлсіз иммунитеті бар сорттар мен будандарды өсіру пестицидтік жүктемені 30-50% - ға дейін төмендетуді қамтамасыз ете алады, ресурстарды үнемдеуге және өсімдіктерді қорғауды экологияландыруға ықпал етеді.
Жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің жаңа сұрыптарының технологияларын бейімдеудің әзірленген жүйесі өндірістік жағдайларда өнімділікті 10-15% - ға арттыруға мүмкіндік береді.
2021-2023 жылдарға арналған бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру шеңберінде «Қазақстан Республикасында тұқымдық картоп пен жеміс дақылдарының отырғызылатын материалдарын сертификаттау және инспекциялаудың ғылыми негізделген жүйесін енгізу және әдіснамасын әзірлеу» ғылыми-зерттеу жұмысына № 10 Техникалық тапсырмасы
1. Жалпы мәліметтер:
1.1. Ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламаға (бұдан әрі – бағдарлама) арналған мамандандырылған бағыттың атауы: Қарқынды егіншілік және өсімдік шаруашылығы (астық, майлы, дәнді бұршақты, мал азықтық, жеміс-көкөніс дақылдары).
2. Бағдарлама мақсаты мен міндеттері.
2.1. Бағдарлама мақсаты: Қазақстан Республикасында тұқымдық картопты және жеміс дақылдарының отырғызу материалдарын сертификаттау және инспекциялаудың ғылыми негізделген жүйесін енгізу және әдіснаманы әзірлеу.
2.1.1. Алға қойылған мақсатқа жету үшін мынадай міндеттер орындалуы тиіс:
2.1.1.1 Қазақстан Республикасында тұқымдық картопты және жеміс дақылдарының отырғызу материалын сертификаттау және инспекциялаудың ғылыми негізделген жүйесінің әдіснамасын әзірлеу және енгізу:
- тұқымдық картопты сертификаттау және инспекциялау жүйесін әзірлеу және енгізу;
- отырғызу материалдарын сертификаттау және инспекциялау жүйесін әзірлеу және енгізу,
келесі жеміс дақылдары: жаңғақ, алма, таңқурай, қара өрік;
- тұқымдық картопты және жеміс-жидек отырғызу материалдарын инспекциялау үшін инспекторларды оқыту дақылдар (грек жаңғағы, алма ағашы, таңқурай, қара өрік);
- картоп және жеміс дақылдарының (грек жаңғағы, алма ағашы, таңқурай, қара өрік) аса қауіпті патогендерін анықтау жүйесін әзірлеу және енгізу-5 жүйе;
- мониторинг және басқару үшін ҚР тұқымдық картоптарын және жеміс дақылдарының отырғызу материалдарын есепке алудың деректер базасын (жүйесін) құру.
3. Стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың қандай тармақтарын шешеді:
ҒЗТКЖ жүргізу АӨК дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі мақсаттары мен міндеттеріне бағдарлануға тиіс.
Қазақстан Республикасының Президенті Қ. Тоқаевтың 2019 жылғы 2 қыркүйектегі Жолдауы.
"Сындарлы қоғамдық диалог-Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі" 2030 жылға қарай суармалы жер көлемін 3 млн.гектарға дейін ұлғайту және ауыл шаруашылығы өнімдері көлемінің 4,5 есе өсуін қамтамасыз ету.
Мемлекет Басшысының 2018 жылғы 10 қаңтардағы "Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері"атты Қазақстан халқына Жолдауы.
Мемлекет Басшысының 2012 жылғы 14 желтоқсандағы "Стратегия" атты Қазақстан халқына Жолдауы.
"Қазақстан-2050": қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты".
2017 жылғы 12 желтоқсандағы № 827 "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы.
4. Күтілетін нәтижелер
4.1. Тікелей нәтижелер:
4.1.1.1. Қазақстан Республикасында тұқымдық картопты және жеміс дақылдарының отырғызу материалын сертификаттау мен инспекциялаудың ғылыми негізделген жүйесі әзірленіп, енгізілуге тиіс.
Тұқымдық картопты сертификаттау және тексеру жүйесі әзірленіп, енгізілуі керек.
Келесі жеміс дақылдары: жаңғақ, алма ағашы, таңқурай, қара өрік отырғызу материалын сертификаттау және тексеру жүйелері әзірленіп, енгізілуі керек.
Тұқымдық картопты және жеміс дақылдарының отырғызу материалдарын (грек жаңғағы, алма ағашы, таңқурай,қара өрік) инспекциялау үшін инспекторлар тағайындалған органда оқытылып, жұмысқа дайын болуы тиіс)
Картоп пен жеміс дақылдарының (грек жаңғағы, алма ағашы, таңқурай, қара өрік) аса қауіпті патогендерін анықтаудың 5 отандық жүйесі әзірленіп, енгізілуі тиіс.
Мониторинг және басқару үшін ҚР тұқымдық картоптарын және жеміс дақылдарының отырғызу материалдарын есепке алудың деректер базасы (жүйесі) құрылуы тиіс.
Web of Science 1, 2, 3 квартильдерінде 3 мақала және Scopus-та кемінде 50 процентиль, ҚР 1 патенті жариялануы тиіс.
Web of Science деректер базасының квартильіне (Q1, Q2, Q3, Q4) кіретін немесе Scopus базасында Cite Score бойынша процентильі бар рецензияланатын ғылыми басылымдарда 10 ғылыми мақала, оның ішінде кемінде 2 мақала, басылымдарда кемінде 50, ҚР БҒССҚК ұсынылған басылымдарда 8 мақала жариялануы тиіс.
4.2. Соңғы нәтиже:
Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде сертификаттаудың ғылыми негізделген жүйесі және Қазақстан Республикасында тұқымдық картоп пен отырғызылатын дақылдарды инспекциялау енгізілетін болады.
