ЖЭК-не қазба энергия көздері арқылы сұранысты
арттыру
Әлемдік тауар нарықтарындағы, әсіресе мұнай мен газ бағасының құлды-
рауы, дағдарыс жағдайында Қазақстан экономикасының құлдырауына
133
Қараңыз. Қашқынбеков Арман: 2016 жылғы 13 ақпанда Қазақстан жаңартылатын
энергия көздері қауымдастығының басқарушы директоры орынбасарымен сұхбаттасу,
13.02.2016
134
Қараңыз. Соспанова 2013: Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға өту тұжы-
рымдамасы,
ЕҚЫҰ-ның экономикалық және экологиялық форумы, 3 б.: http://www.osce.
org/eea/104851?download=true [18.03.2016]
68
Қазақстан экономикасының трансформациясы
ықпал етті. 2016 жылы қара алтынның бағасы бір баррель үшін 50–55
долларға дейін көтерілген болатын, бұл дағдарысты жеңілдетті, бірақ
оны аяқтамады. Нәтижесінде, ел ұзақ уақыт бойы қазба отындары мен
басқа минералдардың сатылуына негізделген бағдарламаны іске асыруға
мүмкіндік бермеді. Үкімет бағалы уақытты өткізіп жіберді.
Бүгінгі таңда Қазақстанда саяси ерік ел экономикасын қайта құрылымдау
ниеті барынша айқын болуы мүмкін. Мұндай өзгеріс, егер бұл курс қазір
қабылданса сәттілікке қол жеткізе алады. Бұл үшін елімізде үлкен әлеует бар.
Энергетикалық сектор Қазақстанның экономикалық трансформациясында
шешуші рөл атқарады. Осылайша, жаңартылатын энергияны пайдалануды
кеңейту энергетикалық қауіпсіздікті арттырып, көмірдің ластаушы затта-
рын азайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қазба отынына қарағанда
жаңартылатын энергия көздері орталықсыздандырылған энергиямен
жабдықтаудың бөлігі бола алады, бұл ауылдық жерлерді дамытуға, сон-
дай-ақ тығыз қоныстанған елді мекендерден тыс өнеркәсіптік құрылым-
дардың пайда болуына ықпал етуі мүмкін.
Алайда, жақын арада қазба отындарын елемеу мүмкін емес. Үкіметтің
экономиканы трансформациялау жөніндегі күш-жігері мұнай мен газды
экспорттаудан және құрылыс, автомобиль және тамақ өнеркәсібі үшін
маңызды мұнай өнімдерінің жергілікті өндірісі есебінен табысты болуы
мүмкін. Энергетика саласында бұл қазба байлықтары табиғи ресурстар-
дан түсетін пайда нарықтағы жаңартылатын энергия көздеріне деген
сұранысты арттыру үшін қолданылуы керек дегенді білдіреді.
Жаңартылатын энергетика көздері тақырыбы экономиканың негізгі сек-
торына, атап айтқанда, Қазақстандағы үлкен әлеуетке ие ауыл шаруашы-
лығына оралуға мүмкіндік береді. Германияда қуатты дақылдар (мысалы,
жүгері мен рапс) өсіп жатқан кезде (тірек сөз: монодақылдар) талқылаулар
және сынға ұшыраса, ал аумағы Германиядан сегіз есе көп Қазақстанда
оларды өсіру қарқыны артып келеді әрі қатты сынға ұшырай қойған жоқ.
Сондықтан да, Қазақстан «биомасса» тақырыбы ретінде жаңартылатын
энергия саласындағы энергетиканың екінші маңызды бөлігі болып табы-
латын перспективаларда, әсіресе Германия бағытына байланысты экс-
порттық бизнесте қарастырады. Ал «Жаңа Жібек жолы» көлік тасыма-
лын оңтайлы етеді.
69
Қазақстандағы салық саясаты
Достарыңызбен бөлісу: |