Көшпенділер



Pdf көрінісі
бет265/316
Дата30.11.2023
өлшемі2,53 Mb.
#194198
1   ...   261   262   263   264   265   266   267   268   ...   316
Әдеби KZ
 
 
Жәнібек тағы ойға қалды. «Әбілқайыр жорыққа бастап шыққан жүз мың 
әскерді Шайх-Хайдар дәл қазір таратып жібермейді. Әрине, Шайх-Хайдар Көк 
Ордаға хан болып жарытпайды. Бірақ оның нағашы жұрты — өзбек Қоңыраттары 
қазір бел алып тұр. Сондықтан да Шайх-Хайдарды хан көтерді. Ал, Шайх-Хайдар 
қанша табанының бүрі жоқ, осал болғанмен де, әкесі құрған мынау жүз мың 
әскерді пайдаланып, абырой алып қалуға тырысады. Бұны Әбілқайырдың 
серіктері — әскер қолбасшы батырлар да қолдайды. Қайткен күнде де тастай 
түйілген әскерді жорыққа жұмсайды. Тек қай елді шабу керек, соған қарай 
әскерінің бетін бұрады. Әрине, Көк Ордаға қазір Моғолстаннан қазақ елі қауіпті. 
Оның үстіне біз Сығанақ уәлиетін алып қойдық. Өз елінің де, өзге елдің де көз 
алдында қадірін түсірмес үшін, Шайх-Хайдар Сығанақ пен Созақты қайтаруға 
барын салады. Сөз жоқ, әскерінің бетін ол Түркістан өлкесіне бұрады. Ал Шайх-
Хайдардың әкесі Әбілқайырдың бабына келтірген жүз мың әскеріне, бар қару-
жарағы сойыл мен көне Қыпшақ кезінен келе жатқан қайың садақтарын саптаған 
қазақ жігіттері қарсы тұра алмайды. Бұндай соғыста жеңіп шығу үшін тек жазды 
күні жиналатын ер жүрек жігіттері ғана емес, қан майданда әбден шыныққан, 
соғыс тәсілін мейлінше үйреніп алған қару-жарағы мұздай, тұрғылықты әскер 
керек. Ол әскер қазір тек Шайх-Хайдарда ғана бар. Сонда қалай, Шайх-Хайдардың 
әскері күшті екен деп ұрыстан күні бұрын тайып кету керек пе? Жоқ, өйтуге 
болмайды. Шайх-Хайдардың мұздай қару-жарақтанған әскеріне қарсы бөтен 
күшті пайдалану керек. Ол күш — Көк Орда хандығына қарсы батырлардың басын 
біріктіру, солардың әскерін Шайх-Хайдардың жан-жағынан қаптату, бүйідей тигізу. 
Мүйізі қарағайдай алып өгізді жан-жағынан тиген он бүгелек қызыл танау етіп 
шапқылатып, жанын қоярға жер тапқызбайды. Бүкіл қастар жиналсақ бір Шайх-
Хайдарға әліміз жетпей ме? әрине жетеді. 
Осындай ойға келген Жәнібек, Моғол, Жағатай хандары Қажы-Мұхамед 
баласы Сайдан-Айбақ ханға, Керей-Арабидің баласы Бүреке сұлтанға, Маңғыт 


285 
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   261   262   263   264   265   266   267   268   ...   316




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет